του Μελέτη Η. Μελετόπουλου*
Η Νέα Δημοκρατία ιδρύθηκε το 1974 και υπήρξε ένα μεγάλο κόμμα, που διαδέχθηκε την προδικτατορική ΕΡΕ του Κωνσταντίνου Καραμανλή (1956-1967). Η ΕΡΕ με την σειρά της υπήρξε διάδοχος του Εθνικού Συναγερμού του Στρατάρχη Παπάγου (1951-1956). Ο Συναγερμός υπήρξε η μετεξέλιξη του Λαϊκού Κόμματος του Δημητρίου Γούναρη, του Παναγή Τσαλδάρη και του Κωνσταντίνου Τσαλδάρη (1915-1951). Τα κόμματα αυτά ενσάρκωσαν διαδοχικά την παράταξη της λεγόμενης Δεξιάς.
Μπορεί κανείς να καταμαρτυρήσει πολλά αρνητικά στοιχεία στον κόσμο της Δεξιάς, όπως ιδεολογικό φανατισμό, εμπάθεια, συντηρητισμό, παλαιοκομματική νοοτροπία, αυταρχισμό, λαϊκισμό, πελατειακές δομές, οικογενειοκρατία, κρατικισμό, αντίδραση στον εκσυγχρονισμό. Αλλά είναι ενδιαφέρον ότι, σε όλη της την ιστορική διαδρομή, η παράταξη αυτή συσπείρωνε ένα σημαντικό ποσοστό του Ελληνικού εκλογικού σώματος, που από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι την εποχή του Μνημονίου δεν έπεσε ποτέ κάτω από το 35%. Επίσης είναι αξιοσημείωτη η συνοχή που επέδειξε η Δεξιά, που εξεπροσωπείτο σταθερά από ένα και μόνον κόμμα, αφήνοντας στο περιθώριο όλες τις προσπάθειες δημιουργίας δεύτερου ή τρίτου δεξιού κόμματος.
Η παράταξη αυτή ανέδειξε σημαντικές πολιτικές προσωπικότητες και ηγέτες, είχε δε την ικανότητα να απορροφά προσωπικότητες και από άλλους πολιτικούς χώρους, το Κέντρο αλλά και την Αριστερά. Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ο Παπαληγούρας, ο Κασιμάτης, ο Αβέρωφ, ο Τσάτσος, ο Καλλίας, ο Αθανάσιος Κανελλόπουλος και άλλοι, είχαν κεντρώα ή κεντροαριστερή προέλευση, ενσωματώθηκαν λόγω της αξίας τους στην μεταπολεμική Δεξιά του Παπάγου και του Καραμανλή και προσέφεραν τεράστιες υπηρεσίες στην χώρα.
Η άνοδος του Μητσοτάκη στην προεδρία της Νέας Δημοκρατίας, το 1984, προκάλεσε κάθετη πτώση της ποιότητας του στελεχιακού δυναμικού της παράταξης αυτής. Ο Μητσοτάκης περιθωριοποίησε τα ικανότερα στελέχη της καραμανλικής διακυβέρνησης και προώθησε πρόσωπα δικής του εμπιστοσύνης, κομματάρχες δευτέρας κατηγορίας και χαμηλόβαθμα κομματικά στελέχη τοπικών οργανώσεων. Την μέθοδο αναξιοκρατικής στελέχωσης του κόμματος, που διευκολύνει ανασφαλείς ηγεσίες, ακολούθησαν και οι διάδοχοι του Μητσοτάκη. Έτσι φθάσαμε στο σημείο να ανέλθουν στην διακυβέρνηση της χώρας, επί των τελευταίων κυβερνήσεων της Νέας Δημοκρατίας, πρόσωπα εντελώς ακατάλληλα, ακόμη και πρόσωπα που δεν διέθεταν κάν πανεπιστημιακό πτυχίο!
Η κρίση προκάλεσε, γιά πρώτη φορά στην εκατονταετή ιστορία της δεξιάς παράταξης, ένα πρωτοφανές φαινόμενο: την πολυδιάσπαση της δεξιάς παράταξης και την διασπορά του παραδοσιακά συμπαγούς εκλογικού της σώματος σε τρία ή τέσσερα κόμματα. Ο βασικός κομματικός κορμός, η Νέα Δημοκρατία, υπό την μνημονιακή ηγεσία Σαμαρά, υποβαθμίστηκε σε μικρό κόμμα της τάξεως του 15-20%, ενώ ανεφύησαν άλλα κόμματα που απορρόφησαν την παραδοσιακή δεξιά πελατεία.
Αλλά οι πρωτοφανείς αυτές μεταβολές δεν διετάραξαν τον μακάριο ύπνο της ηγεσίας της Νέας Δημοκρατίας. Θα περίμενε κανείς ότι η κρίση θα την οδηγούσε σε κάποιες έστω και οριακές μεταβολές σε πρόσωπα και αντιλήψεις. Αλλά το πολιτικό σύστημα παραμένει εκτός τόπου και χρόνου, ζει ακόμη στην εποχή της αστακομακαρονάδας, δηλαδή της φούσκας που το ίδιο δημιούργησε με δανεικά και που έχει σκάσει προ πολλού.
Τρανή απόδειξη οι υποψηφιότητες γιά τις δημοτικές εκλογές. Όπως ο εκλεκτός της ηγεσίας Σαμαρά γιά τον Δήμο Αθηναίων, που επελέγη με τα γνωστά κριτήρια «ισορροπιών» και «επικοινωνιακών δεξιοτήτων» (που δεν ενδιαφέρουν πιά κανέναν), κριτήρια μίας άλλης εποχής. Μία εποχής που χρεωκόπησε. Οι δεξιοί ψηφοφόροι της Αθήνας θα περίμεναν το κόμμα τους να επιλέξει έναν άνθρωπο νέο και σοβαρό από την πραγματική κοινωνία και όχι από τα κομματικά φυτώρια, έναν άνθρωπο με λαμπρή επαγγελματική ή επιστημονική σταδιοδρομία, ή έστω έναν άνθρωπο με επιτυχημένη πορεία στην τοπική αυτοδιοίκηση.
Αντ’ αυτού, οι δεξιοί ψηφοφόροι έχουν να επιλέξουν μεταξύ του επίσημου υποψήφιου κυρίου Άρη Σπηλιωτόπουλου και του ανεπίσημου κυρίου Νικήτα Κακλαμάνη. Οπότε και ο κύριος Σαμαράς, που δεν μπόρεσε να δει πέρα από τους τοίχους των κομματικών του γραφείων, είναι απολύτως υπεύθυνος γιά το αποτέλεσμα.
Δημοσιεύθηκε στην πρωινή εφημερίδα “Kontra News” την Παρασκευή 14.2.2014.
*Ο Μελέτης Η. Μελετόπουλος είναι Διδάκτωρ Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών Πανεπιστημίου Γενεύης.