του Μελέτη Μελετόπουλου*
Εσχάτως, διάφοροι πολιτευτές και ανύπαρκτα νεοπαγή κόμματα αυτοπροσδιορίζονται ως «κεντρώα», γιά να αποφύγουν τον χαρακτηρισμό «δεξιό» ή «αριστερό» και γιά να αλιεύσουν ψήφους από όπου μπορούν. Η επίκληση του Κέντρου άρχισε από το κόμμα Μπακογιάννη (πριν αυτό επιστρέψει στο δεξιό «μαντρί»), συνεχίστηκε με διάφορα νεοφιλελεύθερα γκρουπούσκουλα που πάτωσαν στις ευρωεκλογές και τώρα συνεχίζεται με το «Ποτάμι» του κ.Σταύρου Θεοδωράκη.
Εμφανής στο «Ποτάμι» η έλλειψη όχι μόνον στοιχειώδους στρατηγικής, αλλά και ιδεολογικού στίγματος. Αρχικά ο επικεφαλής του θέλησε να εμφανιστεί ως «αντισυστημικός», αλλά η «αντισυστημικότητα» θέλει άλλα προσόντα, και πάντως όχι ένα έκδηλο «συστημικό» παρελθόν. Και οπωςδήποτε όχι τις συστημικότατες προσωπικότητες που το πλαισίωσαν….
Στην συνέχεια το «Ποτάμι» άλλαξε ρότα και αποφάσισε να περπατήσει στην όχθη της «προοδευτικής αριστεράς», αλλά σύντομα διαπίστωσε ότι οι κουμπαριές με ΔΗΜΑΡ, ΕΛΙΑ κλπ. το οδηγούσαν σε μία χαμένη υπόθεση. Εξ άλλου η προσπάθεια προσέγγισης με τον ΣΥΡΙΖΑ δεν ευοδώθηκε.
Τώρα το «Ποτάμι», αφού οι προηγούμενες ιδεολογικές περιηγήσεις του ναυάγησαν, επιχειρεί να ανανεώσει την γκαρνταρόμπα του και να εμφανιστεί ως «κέντρο». Ας υπενθυμίσουμε στον κύριο Σταύρο Θεοδωράκη τι σημαίνει, τι είναι και από πού κατάγεται η έννοια «Κέντρο».
Ιστορικά, το Κέντρο προέρχεται από την μεγάλη παράταξη του Ελευθερίου Βενιζέλου, που συγκρούσθηκε μετωπικά με τον παλαιοκομματισμό, ανέδειξε νέους ηγέτες και πλήθος ακέραιων και ικανών προσωπικοτήτων, ανασυγκρότησε εξ αρχής το ελληνικό κράτος, εξεπόνησε νέο σύνταγμα και εγκαθίδρυσε νέους θεσμούς. Και το κυριώτερο, κύριε Θεοδωράκη, η βενιζελική παράταξη είχε όραμα γιά την Ελλάδα, και το όραμα αυτό ήταν η Μεγάλη Ιδέα. Η οποία υπήρξε η κινητήρια δύναμη των Βαλκανικών Πολέμων, της συμμετοχής στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και της πρώτης φάσης της Μικρασιατικής Εκστρατείας, που η βενιζελική παράταξη διεκπεραίωσε με επιτυχία. Περιττεύει να αναφερθούμε στην προσωπικότητα και στην παιδεία του Βενιζέλου, μόνον η μετάφραση του Θουκυδίδη θα αρκούσε γιά να τον απαθανατίσει ως κορυφαίο φιλόλογο….
Στις επόμενες δεκαετίες, οι επίγονοι του Βενιζέλου, οι κεντρώοι, πολιτεύθηκαν με κύριο άξονα τον Πατριωτισμό: ο Πλαστήρας έσωσε κυριολεκτικά την χώρα από τον αφανισμό μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, ο Γεώργιος Παπανδρέου κατέστειλε το Δεκεμβριανό κίνημα, ο Θεμιστοκλής Σοφούλης ήταν ο πρωθυπουργός του Εμφυλίου Πολέμου, ο Πλαστήρας επανήλθε το 1950 με σύνθημα την εθνική συμφιλίωση, ο Γεώργιος Παπανδρέου ανήλθε στην εξουσία το 1963 με αίτημα την πολιτική δημοκρατία και την κοινωνική δικαιοσύνη, αλλά και την θωράκιση της Κύπρου. Μιλάμε γιά πολιτικούς κολοσσούς, με τεράστια παιδεία: ο Παπανδρέου είχε κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στην Γερμανία, ο Σοφούλης ήταν διεθνώς κορυφαίος αρχαιολόγος και ο Πλαστήρας, ο πιό «αγράμματος», είχε πολεμήσει γιά την Μεγάλη Ελλάδα στα βάθη της Μικράς Ασίας.
Αυτά τα λίγα αρκούν για να μην συγκρίνονται μη συγκρίσιμα μεγέθη. Και γιά να γνωρίζουμε ποιούς και τι επικαλούμεθα….
*Ο Μελέτης Η. Μελετόπουλος είναι Διδάκτωρ Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών Πανεπιστημίου Γενεύης.
2 comments
Συμφωνω απολυτως με τον κ .Μελετοπουλο. Στην Ελλαδα το ιστορικο “Κεντρο” δεν ειναι ο νεροβραστος “μεσαιος χωρος”, αλλα η ιστορικη βενιζελικη παραταξη. Και αυτη ηταν πατριωτικη και εθνικιστικη μεχρι μυελου οστέων. Ο Ελευθεριος Βενιζελος εμεινε στην ιστορια διοτι οδηγησε την Ελλαδα σε τρομερες στρατιωτικες και διπλωματικες νικες.
Οι κεντρωοι βενιζελικοι ηταν επιεικεις απεναντι στους ηττημενους Αριστερους μετα το 1949 , -και πολυ σωστα- αλλα απεχθανονταν την ιδεολογια της Αριστερας.
Ο κεντρωος βενιζελικος Πρωθυπουργος Γ. Παπανδρεου εστειλε τον Ελληνικο Στρατο στην Κυπρο,
ξεκαθαρισε στους Τουρκους οτι θα υπερασπιζε δια των οπλων το νησι, και εφθασε μια ανασα απο την Ενωση,την οποια τορπιλισε ο Μακαριος.
Ο Θεοδωρακης, νεροβραστος συστημικος ψευτοαριστερος των σαλονιων, δεν εχει καμμια απολυτως σχεση με το ιστορικο Κεντρο.
Διαφωνώ ριζικά με την άποψη του κ. Μελετόπουλου. Το Ποτάμι συνιστά σήμερα τη γνησιότερη προσπάθεια ανανέωσης της πολιτικής ζωής στην Ελλάδα. Στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2009, ο μεταρρυθμιστικός χώρος είχε εκπροσωπηθεί από τους Δημοκρατικούς και είχε λάβει ποσοστό 0,10%. Στις εκλογές του Ιουνίου 2012 εκπροσωπήθηκε από τη Δημιουργία Ξανά και έλαβε το 1,80%. Το 2014 στις ευρωεκλογές το Ποτάμι πήρε από μόνο του 6,5% και οι δημοσκοπήσεις το τοποθετούν αυτή τη στιγμή στο 10% περίπου. Πρόκειται λοιπόν για ένα πολιτικό ρεύμα που όλο και μεγαλώνει. Επίσης, σημασία έχουν οι βασικές αρχές και θέσεις μιας πολιτικής κίνησης και όχι το ποιος ηγείται αυτής. Σήμερα ηγείται της κίνησης ο Σταύρος Θεοδωράκης, αύριο μπορεί να είναι κάποιος άλλος. Η ιστορία είναι γεμάτη από τέτοια παραδείγματα. Στις αρχές της δεκαετίας του 1900 αρχικά εμφανίστηκε ως ηγέτης του κινήματος για αστικό εκσυγχρονισμό της Ελλάδας ο Δημήτριος Γούναρης, τελικά όμως αυτός πέρασε στο στρατόπεδο της συντήρησης και αναδείχθηκε ως ηγέτης ο Ελευθέριος Βενιζέλος.