Γράφει ο Ανδρέας Σταλίδης.
Δημοσιεύθηκε στην Εστία εχθές 12 Ιανουαρίου 2016.
Το πρόβλημα της δημοσιονομικής προσαρμογής δεν είναι ούτε σημερινό, ούτε στενά ελληνικό. Είναι διαχρονικό. Δύο είναι οι σχολές σκέψης: η δεξιά προκρίνει τη μείωση δημοσίων δαπανών και η αριστερά προκρίνει την αύξηση των φόρων. Είναι τόσο θεμελιώδες το πολιτικό αυτό αξίωμα, που εκπλήσσεται κανείς όταν διαπιστώνει γύρω του όχι απλώς άγνοια, αλλά την διαστρέβλωσή του!
Παρακολούθησα τις τηλεοπτικές τηλεμαχίες πολιτικών αρχηγών στις Βρετανικές εκλογές τον Μάϊο του 2015. Τα ίδια ερωτήματα, τα ίδια διλήμματα, οι ίδιες πάνω-κάτω πολιτικές με την Ελλάδα. Μόνη διαφορά ότι εκεί οι άνθρωποι γνωρίζουν τα στοιχειώδη και συζητούν με βάση την οπτική τους. Οι δεξιοί πολιτικοί δηλώνουν ανοιχτά ότι θα μειώσουν τις κρατικές δαπάνες και θα διατηρήσουν τους φόρους ή θα προσπαθήσουν να τους μειώσουν ανά περίπτωση. Οι αριστεροί πολιτικοί δηλώνουν ευθαρσώς ότι σκοπεύουν να αυξήσουν τη φορολογία ή να καταφύγουν στον εξωτερικό δανεισμό ώστε να διατηρήσουν ή να αυξήσουν τα δημόσια έξοδα και τα κοινωνικά επιδόματα. Οι πολιτικοί που τοποθετούνται στο κέντρο, δηλώνουν ότι θα ακροβατήσουν μεταξύ των δύο αυτών σχολών σκέψης: υπόσχονται μικρό δανεισμό και συγκρατημένη περικοπή δαπανών. Έτσι, οι ψηφοφόροι επιλέγουν την προσέγγιση, η οποία ταυτόχρονα εκφράζει την οικονομική τους κατάσταση και την κοσμοθεωρία τους. Είναι δύσκολο σε τέτοιες συνθήκες να υποσχεθείς παράδεισο και να φέρεις κόλαση, διότι οι πολίτες είναι εκπαιδευμένοι, ως ένα βαθμό, να διακρίνουν το δυσάρεστο από το καταστροφικό, ακόμα και όταν το τελευταίο εμφανίζεται ωραιοποιημένο, ενδεδυμένο δηλαδή με το κουστούμι του λαϊκισμού.
Στην Ελλάδα έχει δαιμονοποιηθεί ο όρος «δεξιά» και έχει καταστεί περίπου συνώνυμος με ό,τι κακό συμβαίνει γύρω μας. Είτε μειώνεται το δημόσιο, είτε το αντίστροφο, δηλαδή αυξάνονται οι φόροι, είτε γίνονται αποκρατικοποιήσεις, είτε το αντίστροφο, π.χ. ανακεφαλαιοποιήσεις τραπεζών, ο διαχωρισμός αριστεράς – δεξιάς τείνει να διαμορφώνεται σε σχέση με το τι μας αρέσει και τι όχι. Η διαστρέβλωση αυτή συμπαρασύρει και τον όρο «φιλελευθερισμός».
Το περιγραφθέν κλίμα τσουβαλιάζει ως εξομοιωμένες τις 3 δανειακές συμβάσεις της τελευταίας εξαετίας. Πρόκειται για υπεραπλούστευση, η οποία δεν αντικατοπτρίζει επαρκώς την πραγματικότητα και το μείγμα πολιτικής ανά περίπτωση. Η δοσολογία δημοσιονομικής προσαρμογής από περικοπές δαπανών και αυξήσεις φορολογίας ήταν τελείως διαφορετική. Στο πρώτο μνημόνιο, 2010-12, τα έσοδα από αυξήσεις φόρων έναντι του συνόλου των μέτρων, δηλαδή του αθροίσματος εσόδων και περικοπών, κυμάνθηκαν περίπου στο 52-56%. Στο δεύτερο μνημόνιο 2013-14 κυμάνθηκαν στο 20-26% και στο τρίτο γύρω στο 90-95%. Τα στοιχεία προκύπτουν από τους επίσημους απολογισμούς της τρόϊκας, τα επικαιροποιημένα μνημόνια και τα μεσοπρόθεσμα προγράμματα, και αντλήθηκαν από δημοσιεύματα οικονομικών εφημερίδων. Η απροθυμία του Δ.Ν.Τ. να συμμετάσχει στην τρίτη δανειακή σύμβαση εδράζεται ακριβώς στο ότι η δημοσιονομική προσαρμογή είναι σχεδιασμένη να γίνει εν πολλοίς μέσω φορολογίας. Οι εκπρόσωποί του ήδη από τα τέλη του 2011 έλεγαν δημοσίως ότι θα πρέπει η προσαρμογή να στραφεί περισσότερο σε περικοπές δαπανών αντί νέων αυξήσεων φόρων.
Παρόμοια ισχύουν και για το πρόσφατα κατατεθέν στη Βουλή ασφαλιστικό σχέδιο νόμου. Η εντυπωσιακή προτεινόμενη αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών μάλλον ενθαρρύνει τη φοροδιαφυγή και υποσκάπτει την οικονομική ανάπτυξη, παρά το αντίθετο.
Συνεπώς, δεν είναι ούτε (νεο-)φιλελεύθερη, ούτε δεξιά η φορολογική καταιγίδα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Τα μέτρα που επιλέγει να υϊοθετήσει για την δημοσιονομική προσαρμογή είναι συμβατά με την αριστερή προσέγγιση. Απλώς είναι εναρμονισμένα στις συνθήκες της οικονομικής κρίσης. Σε περιόδους ευμάρειας οι αυξημένοι φόροι θα δίνονταν ως κοινωνικά επιδόματα και ως προνόμια στους συνδικαλιστές του υδροκέφαλου κράτους. Σήμερα δίνονται για τις άμεσες ανάγκες εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους. Το μέγεθος του κράτους παραμένει προστατευμένο και ακλόνητο.
Κάποτε πρέπει να αρχίσουμε να βλέπουμε τα πράγματα πέρα από τα στερεότυπα.
[Πρωτοσέλιδο της Εστίας με το άρθρο – Οπισθόφυλλο της Εστίας με το τέλος του άρθρου]
2 comments
Συγχαρητήρια γιὰ τὴν δημοσίευση !
Παρ’ ὅτι ἡ «Ἑστία» ἔχει χάσει τὰ περισσότερα ἀπ’ ὅσα τὴν ἔκαναν τὴν «Ἑστία» ποὺ γνωρίσαμε νεώτεροι, σὲ ἄλλα, παραμένει «Ἑστία». Μία ἔνδειξις εἶναι ὅτι τὴν ἀνορθογραφία «διλλήματα» στὴν ἀρχικὴ ἀνάρτηση ἐδῶ στὸ «Ἀντίβαρο» δὲν τὴν περιέχει τὸ ἄρθρο στὴν «Ἑστία» καὶ τὴν ἔχει ἀντικαταστήσει μὲ τὴν ὀρθὴ γραφή «διλήμματα». Προφανῶς τὴν τσίμπησε ὁ διορθωτὴς τῆς «Ἑστίας».
Ἐπὶ τῆς οὐσίας, ὁ πολιτικὸς διάλογος ἐκτὸς Ἑλλάδος διεξάγεται μὲ πιό καθαροὺς ὅρους γιὰ ἕναν λόγο : Οἱ πολιτικὲς δυνάμεις ἐκεῖ ἐκφράζουν συγκεκριμένες κοινωνικὲς παραγωγικὲς δυνάμεις, τάξεις καὶ ὁμάδες. Στὴν σημερινὴ Ἑλλάδα αὐτὸ δὲν εἶναι ἐφικτόν. Στὴν Ἑλλάδα σήμερα τὸ ἐκλογικὸ σῶμα σήμερα χωρίζεται σὲ τρεῖς ὁμάδες : «Εὐρωπαϊστὲς» 38%, «Πωλητὲς ἢ Ἐνοικιαστὲς Ψήφου» 44%, «Βορειοκορεατιστὲς» 18%.
Ἰδοὺ ὁ ὑπολογισμός :
Τό 44% τῶν ψηφοφόρων δὲν ἔχει σήμερα ἄλλο πόρο ζωῆς ἀπὸ τὸ νὰ πωλεῖ τὴν ψῆφό του ἔναντι πελατειακῶν παροχῶν (44 ποσοστιαῖες μονάδες ἔχασαν τὰ κόμματα «ἐξουσίας» μεταξύ τοῦ 2009 καὶ τοῦ Μαΐου τοῦ 2012, τότε ποὺ κατέστη φανερὸν τοῖς πᾶσιν ὅτι δὲν εἶχαν πλέον χρήματα γιὰ νὰ ἀγοράζουν ψήφους). Αὐτὸ τὸ 44% εἶναι ἀκριβῶς τὸ ἐλάχιστο ποσοστὸ ψηφοφόρων ποὺ δέν δίνει μία γιὰ ἰδεολογίες, μόνον ψάχνει κάποιον, ὁποιονδήποτε, νὰ τοῦ δώσει πίσω τὸ χαμένο Πελατειακό Ἰδιοτελῶν Παρασιτικὸ Παρακράτος Ἀμερίμνων (ΠΙΠΠΑ), ποὺ ἔλαβε τέλος μὲ τὴν οἱονεὶ χρεωκοπία τοῦ 2010. Αὐτὸ τὸ 44% ἐνοικίαζε τὴν ψῆφό του σὲ ὅποιον ἔταζε περισσότερες πελατειακὲς παροχές, χωρὶς νὰ ἀσχολεῖται μὲ τὴν ζημία ποὺ προξενοῦσε στοὺς συμπολίτες του καὶ στὸ κράτος μὲ τὴν ἰδιοτέλειά του. Ἀπὸ τὸ 62% τῶν «ὄχι» τοῦ δημοψηφίσματος, τὶς 18 ποσοστιαῖες μονάδες ἔδωσαν οἱ κατοπινοὶ ψηφοφόροι «ἀντισυστημικῶν» κομμάτων ποὺ προέκριναν τὸν ἀπομονωτισμὸ μὲ τὸν τρόπο τῆς Βορείου Κορέας (ΚΚΕ, «Χρυσῆ Αὐγή» καὶ ΛΑΕ) καὶ 44 ποσοστιαῖες μονάδες οἱ ὡς ἄνω πωληταὶ ψήφων.
Εἶναι ἄδικο νὰ περιμένουμε πολιτικὸ διάλογο, ὅσο τὸ 44% τοὐλάχιστον τῶν συμπολιτῶν μας βρίσκονται σὲ ἀπόγνωση. Εἶναι πολύ ἀμφίβολο ἐὰν κάποιοι ἀπὸ τὸ 44% εἶναι «ἀπασχολήσιμοι», ἔχουν δηλαδὴ τὸ γνωστικὸ καὶ συναισθηματικὸ ὑπόβαθρο γιὰ νὰ ἐπιζήσουν μὲ τοὺς ὅρους ἀνταγωνισμοῦ τῆς παγκοσμίου οἰκονομίας. Μπορεῖ νὰ εἶναι, οἱ περισσότεροι, σὰν καὶ ἐκεῖνον ποὺ διόρισε ὁ Σουφλιᾶς (ἤ, μήπως, ὁ Στυλιανίδης) στὸ μετρὸ μὲ τὴν σύσταση «Βάλτε τον κάπου, δὲν κάνει γιὰ τίποτα». Καὶ εἶναι λογικό, ἀφοῦ γιὰ δεκαετίες ἑτοιμάζαμε (καὶ ἀκόμη ἑτοιμάζουμε) τὰ παιδιά μας, μὲ θυσίες καὶ ἔξοδα, γιὰ νὰ σταδιοδρομήσουν βάζοντας κάπου σφραγῖδες στὸ εὐρύτερο δημόσιο. Μποροῦν ἄνθρωποι, σὲ τέτοια άπελπισία, νὰ σκεφθοῦν λογικῶς ;
Οὔτε ἡ «Ἑστία», οὔτε ὁ Κυριάκος, οὔτε κανεὶς ἄλλος μπορεῖ νὰ βγεῖ καὶ νὰ ‘πεῖ κάτι τόσο τρομακτικὸ σὲ τόσο πολλοὺς ἀνθρώπους. Μόνοι μας πρέπει νὰ τὸ καταλάβουμε. Διότι ἡ μόνη λύση εἶναι μία μακρὰ περίοδος περισυλλογῆς, χωρὶς ἐξαλλοσύνες, καὶ νοικοκυρέματος μέχρι νὰ ἀρχίσουμε νὰ βγαίνουμε ἀπὸ τὸν λάκκο ποὺ σκάψαμε μόνοι μας στὸν ἑαυτό μας.
Ευχαριστώ για το σχόλιο και την επισήμανση. Το διόρθωσα.