Γράφει ο Ανδρέας Σταλίδης.
Δημοσιεύθηκε στην Εστία, 9 Οκτωβρίου 2018.
Την περασμένη εβδομάδα η Καθημερινή δημοσίευσε εκτενή αποσπάσματα από τα συμβούλια αρχηγών στα Σκόπια στα τέλη Ιανουαρίου και μέσα Μαΐου 2018 για το ζήτημα της ονομασίας. Η ανάγνωσή τους διαλύει τρεις μύθους που ακόμα επαναλαμβάνονται μονότονα.
Πρώτος μύθος για τις «140 χώρες». Έχουμε ξανατονίσει ότι οι δήθεν 140 χώρες είναι τελικά 106, και ότι ούτε οι μισές από αυτές δεν έχουν συνάψει πλήρεις διπλωματικές σχέσεις. Ο ακριβής αριθμός βέβαια είναι επουσιώδης. Σημασία είχε το επιχείρημα ότι αφού τόσες χώρες τους έχουν αναγνωρίσει ως σκέτο «Μακεδονία», δεν μπορούμε παρά να το αποδεχτούμε. Ε λοιπόν στα συμβούλια αρχηγών των Σκοπίων είναι ολοφάνερη η αγωνία τους να λάβουν ελληνική υπογραφή. Είναι σαφές ότι μόνο αυτή τους νοιάζει, διότι μόνο αυτή μετράει. Τίποτα άλλο.
Δεύτερος μύθος γα το «παράθυρο λύσης». Η μοναδικότητα της παρουσιαζόμενης ευκαιρίας λύσεως δεν οφείλεται σε κάποια διεθνή συγκυρία ή αποτύπωση της παγκόσμιας ισορροπίας δυνάμεων. Προφανές για όσους έβαζαν το μυαλό τους σε λειτουργία, διότι δεν θα χαθεί και ο κόσμος από μία χώρα 1.7 εκατομμυρίων ανθρώπων όταν ο πλανήτης στην κυριολεξία είναι άνω κάτω από συγκρούσεις. Το ότι «θα χαθεί τουλάχιστον μία δεκαετία» ειπώθηκε δύο φορές στα αποσπάσματα: μία όσον αφορά στην εξεύρεση λύσης με την συμπλήρωση μάλιστα ότι «ο χρόνος ευνοεί την Ελλάδα», και μία όσον αφορά στις εντάξεις σε ΝΑΤΟ και ΕΕ, οι οποίες θα καθυστερήσουν αναλόγως σε περίπτωση αποτυχίας των διαπραγματεύσεων. Εάν ήταν δεδομένη η ένταξη, δηλαδή η λύση, ανεξαρτήτως του συμφωνηθέντος ονόματος, δεν θα λεγόταν αυτά. Ποιο όμως στοιχείο προσέφερε τελικά το παράθυρο λύσης; Μα ο ιδεολογικός προσανατολισμός του πρωθυπουργού. Ιδού αυτολεξί μία χαρακτηριστική φράση του Προέδρου Ιβάνωφ στις 27.1.2018: «Ο Τσίπρας θέλει οπωσδήποτε λύση. Περισσότερο από τον Παπανδρέου. Δεν ορκίστηκε στην Εκκλησία. Είναι ελεύθερος να δώσει λύση».
Τρίτος μύθος για την «διαπραγμάτευση». Από τον Ιανουάριο η ελληνική κυβέρνηση είχε ήδη δεχθεί να παραχωρήσει την ταυτότητα ως «Μακεδόνες» στους Σκοπιανούς, ενώ είχε δεχθεί και τα 4 από τα 5 ονόματα του πακέτου Νίμιτς. Ουσιαστικά περίμενε τους Σκοπιανούς να επιλέξουν ένα από αυτά. Ως προς την γλώσσα, ενώ τον Ιανουάριο οι ηγέτες των Σκοπίων φέρονται να αποδέχονται την μετάφραση της γλώσσας τους ως «μακεδονική» σε όλες τις γλώσσες πλην της ελληνικής όπου θα παρέμενε ως «μακεντόνσκι», εν τούτοις στην Συμφωνία των Πρεσπών, η γλώσσα μεταφράζεται και στα ελληνικά ως «μακεδονική»! Δηλαδή, στην πορεία των διαπραγματεύσεων, δώσαμε περισσότερα από όσα ζητούσαν! Διαπραγμάτευση επί της ουσίας στα αδύναμα σημεία της Συμφωνίας (ταυτότητα και γλώσσα) δεν έγινε ποτέ. Είχαν δοθεί «από τα αποδυτήρια» κατά το ξεκίνημα των συνομιλιών.
Η ελληνική κυβέρνηση ζήτησε μόνο ένα πράγμα: το erga omnes, δηλαδή όνομα κράτος έναντι όλων. Το έναντι όλων, συμπεριλαμβάνει και το εσωτερικό τους. Άρα συνεπάγεται αλλαγή Συντάγματο, διότι η Συνταγματική ονομασία θα πρέπει να είναι εναρμονισμένη με το νέο όνομα. Αυτό ήταν λοιπόν και το μοναδικό σημείο τριβής και η «υποχώρησή» τους: ότι έπρεπε να αλλαχθεί το Σύνταγμα, τουλάχιστον ως προς το όνομα. Βέβαια, είναι παντελώς ανήκουστο ότι έλπιζαν σε συμφωνία για αλλαγή ονόματος του κράτους, χωρίς να το αλλάξουν στο Σύνταγμά τους το οποίο θα συνέχιζε να επιγράφεται ως «Σύνταγμα της Δημοκρατίας της Μακεδονίας».