Wednesday 2 October 2024
Αντίβαρο
Ελληνοτουρκικά Νίκος Λυγερός

Οι επιπτώσεις της Σύμβασης Montreux σε σχέση με την Σύμβαση των Στενών

Η Σύμβαση των Στενών ενσωματώθηκε το 1923 στη Συνθήκη
της Λωζάννης. Αποτελεί ένα αυτόνομο κομμάτι της Συνθήκης. Αυτό
σημαίνει ότι δεν ερμηνεύεται ως μέρος της, με την έννοια ότι η
τροποποίησή του δεν έχει επιπτώσεις στη Συνθήκη. Αυτό το πλαίσιο είναι
κλασικό σε τέτοιου τύπου έγγραφα. Η απόδειξη αυτής της λειτουργίας
είναι η Σύμβαση Montreux του 1936 (βλέπε opus 5672). Η υπογραφή
στις 20 Ιουλίου 1936 της Σύμβασης Montreux έχει ως σκοπό την
αντικατάσταση της Σύμβασης των Στενών που υπογράφτηκε  στις 24 Ιουλίου
1923. Αυτή η αντικατάσταση είναι ολική , διότι δεν αναφέρεται σε ειδικά
άρθρα, όπως έγινε στη Συνθήκη Ζυρίχης – Λονδίνου 1959 σε σχέση με τα
άρθρα 20 και 21 της Συνθήκης της Λωζάννης. Η ολική αντικατάσταση
σημαίνει ότι η Σύμβαση των Στενών δεν έχει πια καμία ισχύ. Αυτό το
σημείο είναι σημαντικό, διότι λειτουργεί πλέον ως εκκαθάριση του
πλαισίου. Άλλο σημαντικό στοιχείο είναι ότι αυτή η Σύμβαση έγινε μεταξύ
των επόμενων κρατών: Βουλγαρία, Γαλλία, Γιουγκοσλαβία, Ελλάδα, Ηνωμένο
Βασίλειο, Ιαπωνία, Ρουμανία, Σοβιετική Ένωση και Τουρκία. Με άλλα
λόγια, δεν είναι μια απλή διμερής σχέση αλλά μια πραγματική διεθνής
Σύμβαση. Το ενδιαφέρον αυτής της Σύβασης είναι ο ολικός της χαρακτήρας
που στην ουσία επιτρέπει την ακύρωση της αποστρατικοποίησης της
Σύμβασης των Στενών. Ακόμα πιο ενδιαφέρον είναι ότι η Σύμβαση Montreux
έχει ημερομηνία λήξης μία εικοσαετία. Με αυτόν τον τρόπο μόνο το πρώτο
άρθρο της Σύμβασης παραμένει διαχρονικό.

                    
«Les Hautes Parties contractantes reconnaissent et affirment le
principe de la liberté de passage et de navigation par mer dans les
Détroits.»

Διότι η πρώτη παράγραφος δεν
συμπληρώνεται πια με τη δεύτερη παράγραφο:

«L`usage de la dite liberté est
dorénavant réglé par les dispositions de la présente Convention.»

Στην ουσία, αυτή η τροποποίηση
απελευθερώνει όλο το πλαίσιο των Στενών. Βέβαια, η Τουρκία, η οποία
χρησιμοποιεί αυτή την αλλαγή δίχως όμως να θέλει να κάνει το ίδιο η
Ελλάδα. Αντιλαμβανόμαστε ότι πλέον είναι μόνο θέμα βούλησης από τα δύο
κράτη. Η Σύμβαση είναι ξεκάθαρη, το πρόβλημα της ερμηνείας δεν είναι
νομικό, αλλά πολιτικό. Η πραγματικότητα της Σύμβασης Montreux και της
τροποποίησης που αποτέλεσε,  έχει ως επίπτωση την απελευθέρωση των
προηγούμενων περιορισμών. Κατά συνέπεια, τα νησιά της Ελλάδας, τα οποία
αναφέρονταν στη Σύμβαση των Στενών, δεν έχουν πια κανένα περιορισμό.
Είναι, λοιπόν, μόνο ελληνικό το πλαίσιο της απόφασης για την διαχώριση
αυτών των νησιών στο Αιγαίο. Όλες οι άλλες αναφορές είναι απλώς
πολιτικά προσχήματα.

http://www.lygeros.org/5703-gr.html

Ένα νατοϊκό δομικό στοιχείο : η αρχή της
ουδετερότητας

Ν. Λυγερός

Ένα νατοϊκό δομικό
στοιχείο είναι η αρχή της ουδετερότητας. Αυτή η αρχή δεν έχει σχέση μόνο
με αυτήν την ειδική συμμαχία. Είναι ένα βασικό θέμα που έρχεται σε
εφαρμογή σε κάθε εσωτερική συμμετρική δομή. Η αρχή της ουδετερότητας
εξασφαλίζει τη μη παρέμβαση σε κάθε εσωτερική διαμάχη. Σε θετικό
πλαίσιο αυτή η προσέγγιση είναι όχι μόνο αποτελεσματική αλλά και
παραγωγική. Διότι η ολική δομή δεν αναλώνεται με εσωτερικές τριβές. Ενώ
σε αρνητικό πλαίσιο αυτή η μεθοδολογία είναι ευάλωτη. Πιο
συγκεκριμένα, ένα αρνητικό στοιχείο μέσω της στρατηγικής του de facto
και του πεδίου ορισμού του Clausewitz μπορεί να προκαλέσει συνειδητά
προβλήματα και να υποχρεώσει όλο το σύστημα να εφαρμόσει την αρχή της
ουδετερότητας. Κατά συνέπεια, με αυτόν τον τρόπο αναδεικνύεται το
νοητικό σχήμα του Wiesel: η ουδετερότητα μεταξύ θύτη και θύματος είναι
πάντα με το μέρος του θύτη. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι, σε αυτό το
πλαίσιο όπου εφαρμόζεται η αρχή της ουδετερότητας, συμφέρει στον θύτη
να επιτεθεί το θύμα, ακόμα και αν ξέρει εκ των προτέρων ότι η υπόθεση
είναι άδικη. Διότι η αδικία, όταν δεν υπάρχει παρέμβαση, προκαλεί μια
αλλαγή φάσης, που αποτελεί κέρδος. Αυτό το νοητικό σχήμα έχει εφαρμογή
και εκτός δομής, όταν οι άλλοι παίκτες δεν θέλουν να έχουν κανένα
κόστος. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η πολιτική επίθεση της
Τουρκίας σε ένα από το blocks της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της
Κύπρου, που προκάλεσε την απώλεια επενδυτών στο συγκεκριμένο block.  Η
Τουρκία ήξερε ότι βρισκόταν εκτός πλαισίου της, αλλά και μόνο η ύπαρξη
της παρεμπόδισής της είχε ως επίπτωση την αποφυγή κινδύνου των
επενδυτών.

Όσο αφορά στο νατοϊκό πλαίσιο, ένα χαρακτηριστικό
παράδειγμα είναι η υπόθεση της Λήμνου.  Από το 1957, το ΝΑΤΟ ακολουθεί
τις εξής πολιτικές, που αναλύσαμε προηγουμένως:

«the need to meet, in so far as possible, NATO military
requirements while at the same time avoiding legal questions concerning
Treaty arrangements between members of the Alliance, which are not
within the province of the North Atlantic Treaty Organization
adjudicate or resolve.»

Το θέμα της Λήμνου είναι απλό. Η Λήμνος είχε ένα
καθεστώς με την αντικατάσταση αυτής της Σύμβασης από τη Σύμβαση του
Montreux to 1936. Το 1956, μετά τη λήξη της προθεσμίας του άρθρου 28,
λειτουργεί αποκλειστικά το άρθρο 1. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει πλέον
κανένας περιορισμός στην περιοχή. Κατά συνέπεια, η Λήμνος και η
Σαμοθράκη δεν μπορούν να αποτελέσουν σημεία τριβής, παρά μόνον αν είναι
η θέληση της Τουρκίας να τα αμφισβητήσει, ενώ ξέρει ότι δεν υφίσταται
πρόβλημα αλλά με αυτόν τον τρόπο δεν γίνονται ασκήσεις σε αυτήν την
περιοχή. Το παίγνιό της είναι άδικο αλλά λειτουργεί και αυτό έχει
σημασία για τη Τουρκία.

 http://www.lygeros.org/5704-gr.html


Η Λήμνος ως θύμα τουρκικού τεχνάσματος. http://www.lygeros.org/5705.pdf

.

1 comment

nectos 6 May 2010 at 14:49

Η Τουρκία,με την ενθάρρυνση των παγκόσμιων εξουσιαστών,έχει κάθε λόγο να κάνει διπλωματικές ενέργειες στα διεθνή φόρα και δικαστήρια για να καταργήσει τη συνθήκη του
Μοντρέ καθώς μ’αυτό τον τρόπο ανοίγει ο δρόμος για την αποστρατικοποίηση και ουδετεροποίηση των νησιών του Αιγαίου.Είναι ο προπομπός για την έναρξη της φάσης της
συνδιαχείρισης των νησιών.
Επομένως,τώρα που η Τουρκία δείχνει τις ιμπεριαλιστικές της πρόθεσεις,η ελληνική ηγεσία
οφείλει να ενωθεί και μέσα από μιά κυβέρνηση συνεργασίας να βάλει σε μιά τάξη τα οικονομικά
και δημοσιονομικά της προβλήματα ώστε να αντιμετωπίσει δυναμικά τον εξ Ανατολών κίνδυνο.
Νεκτάριος Κατσιλιώτης
Ιστορικός-Εκδότης

Reply

Leave a Comment

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.