Φταίει το μέτρο, όχι το μετρούμενο: Το θερμόμετρο, η ζυγαριά, όχι η
αιτία που προκάλεσε τον πυρετό, η λαιμαργία που πρόσθεσε το βάρος.
Ηταν
κακή η χρονιά που πέρασε, λέει δραματικά ο ολίγιστος πρωθυπουργός μας.
Ατυχήσαμε στη ρουλέτα, όμως είχε στραβώσει προκαταβολικά η παρτίδα. Δεν
διανοείται την αυτοκριτική, την υποχρέωση να λογοδοτήσει απέναντι στην
κοινωνία, δεν έμαθε ποτέ ότι η εξουσία είναι διακονία των κοινών
αναγκών, όχι τζόγος στο οικογενειακό του καζίνο. Οι οικογένειες, που
κληρονομικά διαχειρίζονται το ελλαδικό φέουδο, μεγαλώνουν στους κόλπους
τους τους επόμενους παίκτες του ηδονικού παιχνιδιού, και οι όροι του
παιχνιδιού μόνο «επικοινωνιακοί», καθόλου ευθύνη έμπρακτων αποτελεσμάτων
της πολιτικής στον κοινό βίο.
Τρεις ή τέσσερις μέρες μετά την
επίρριψη των ευθυνών στην «κακή χρονιά», ο πρωθυπουργός προχώρησε στον
ανασχηματισμό του προσωπικού του γραφείου. Το συγκροτούν εκατόν πενήντα
(ναι, 150) υπάλληλοι: 45 στη «μονάδα» διοίκησης και οργάνωσης. 16 στην
«παραγωγή πολιτικής». 13 για τον «επικοινωνιακό σχεδιασμό». 12 στην
«παρακολούθηση του κυβερνητικού έργου». 11 υπάλληλοι θα παράγουν
«καινοτομίες». 4 θα συντονίζουν «την υλοποίηση συγκεκριμένων
προτεραιοτήτων του κυβερνητικού έργου». 10 θα οργανώνουν τον «απευθείας
διάλογο του πρωθυπουργού με τους πολίτες». («Τα Νέα», 27/12/2010). Οι
υπόλοιποι, ώς τους 150 που αναφέρει στον τίτλο της είδησης η εφημερίδα,
μάλλον, με φαραωνικά ριπίδια, θα αναψύχουν τους 111 επιτελείς.
Απίστευτα
πράγματα. Οχι απλώς εξωφρενικά (και χυδαία στον αμοραλισμό τους) για
μια κοινωνία που βυθίζεται στον πανικό οικονομικής καταστροφής, αλλά και
προκλητικά στυγνής ανελπιστίας. Το λαϊκό σώμα δεν αντιδρά, δεν
καταλαβαίνει, τα αντανακλαστικά του έχουν οριστικά νεκρωθεί.
Παράδειγμα καθόλου μοναδικό, αλλά χαρακτηριστικά ακραίο: Η «λεβεντομάνα»
Κρήτη, η «πάντοτε απροσκύνητη», «προπύργιο της δημοκρατίας», «έτοιμη να
θυσιαστεί για τη λευτεριά», ψηφίζει τριάντα χρόνια τώρα και θα ψηφίζει
εσαεί τη σκλαβιά στην παπανδρεϊκή ασυδοσία, στο πιο εξευτελιστικό του
πολίτη και της δημοκρατίας φεουδαρχικό σουλτανάτο. Αν κατόρθωσε κάτι
εντυπωσιακό ο παπανδρεϊσμός στην Ελλάδα, είναι η απίστευτη σε έκταση
εξηλιθίωση μεγάλων πληθυσμικών ομάδων: Οσο και αν επιχειρηματολογήσει
κανείς μοιάζει μάταιο – η λογική σκέψη και κρίση δεν λειτουργούν. Η
τραγική για τη χώρα φιγούρα του μειονεκτικού ηγέτη είναι ακόμα ανεκτή, ο
λαός καταπίνει όποιον εξευτελισμό και αν του σερβίρουν έντεχνα.
Δεν
υπάρχουν καλές και κακές χρονιές, ο χρόνος είναι μόνο μέτρο: «νόημα ή
μέτρον… (λέγομεν) τον χρόνον, ουχ υπόστασιν» – το είχαν καταλάβει ο
Αντιφών και ο Κριτόλαος, πριν δυόμισι χιλιάδες χρόνια, εμείς μάλλον το
αγνοήσαμε. Χάσαμε τη σχέση: τι επομένως να μετρήσει ο χρόνος; Ξέρουμε
μόνο τη χρήση και η χρήση γεννάει την ψευδαίσθηση της διάρκειας, της
μόνιμης κατοχής. Οσο ευφραντικότερος ο πρωτογονισμός της ηδονής, με
κορυφαία τα παραισθησιογόνα της εξουσίας, τόσο βαθύτερος ο βυθισμός στον
αυτεξευτελισμό της ιταμότητας. Ο καταληκτήριος λόγος του ολίγιστου κατά
τη συζήτηση του Προϋπολογισμού στη Βουλή (κοντεύει μήνας τώρα) θα
’πρεπε να διασωθεί για να θυμίζει στους ανθρωπολόγους των επόμενων
αιώνων σε ποια έσχατη αλλοτρίωση και εξευτελισμό έφθασε το κάποτε Γένος
των Ελλήνων.
Να προσθέσουμε κάτι, ίσως δύσληπτο για τη νοητική
εμβέλεια των συνεπαρμένων από τα ακκίσματα (και τις πομπές) του
παπανδρεϊκού στον δύσμοιρο τόπο μας τσίρκου: Ο χρόνος μετράει τη σχέση,
μετράει και την αποτυχία της σχέσης. Οταν κατορθώνεται η σχέση,
γευόμαστε την ελευθερία από τη μέτρηση, την εμπειρία του «νυν» ως
απεριόριστης διάρκειας: Διαβάζουμε τον Αριστοτέλη και είναι σύγχρονος,
ακούμε τον Μότσαρτ και τον ψηλαφούμε υπαρκτόν πάντα ανάμεσά μας. Ο,τι
ονομάζουμε «ποιότητα» της ζωής, ευαισθησία που τη γεννάει η καλλιέργεια,
είναι κάποιες διαστατές απουσίες, για μας υπαρκτές μέσα από τη μετοχή
μας στις σχέσεις κοινωνικής συνοχής που υπηρετεί το έργο τους.
Το
έργο του Μάνου Χατζιδάκι, του Τσαρούχη, του Πικιώνη, του Καβάφη ιδρύει
για τον καθένα μας σχέσεις πάντοτε επίκαιρες, ακατάλυτες από τον χρόνο.
Γιατί το έργο τους υπηρετούσε κάτι που ήξεραν ότι τους ξεπερνάει: το
«εμείς», όχι το «εγώ», την πατρίδα, όχι το συμφέρον της συντεχνίας. Η
σχέση είναι στους αντίποδες της χρήσης, της ιδιοποίησης, της
ιδιοτέλειας. Προϋποθέτει η σχέση την παραίτηση από το εγώ, την
αυθυπέρβαση, την ανιδιοτέλεια. Γι’ αυτό και νικάει τον χρόνο. Τα άτομα
πεθαίνουν, οι σχέσεις διαρκούν.
Στα σχολειά κάποτε αναστρεφόμασταν
τους ήρωες και τους ευεργέτες – τους κορυφαίους της αυταπάρνησης. Τα
ονόματά τους και το έργο τους σάρκωναν την οικειότητα της «πατρίδας».
Καθόλου τυχαία η πασοκική λοιμική (που οργανικό της κομμάτι,
αδιαφοροποίητο, είναι και η Ν.Δ.) εξάλειψε από την παιδεία κάθε σχέση με
τους υπαρκτούς: τους ήρωες και τους ευεργέτες. Επέβαλαν τη λατρεία της
χρήσης, όχι της σχέσης. Τη χρησιμότητα, όχι τη χαρά της κοινωνίας.
(Συμπλέουν σήμερα ακόμα και οι αξιωματούχοι της «επικρατούσας
θρησκείας»: συνεπαρμένοι από τη χρησιμοθηρία «προνοιακού έργου»,
ανυποψίαστοι για την ίδια την «εκκλησιαστική» τους ταυτότητα).
Οταν
η πολιτική είναι άθλημα ανιδιοτέλειας, αυταπάρνησης, αυτοπροσφοράς,
τότε ιδρύει σχέσεις ακατάλυτες από τον χρόνο: το γεγονός της κοινωνίας
που δωρίζει ποιότητα ζωής, τη χαρά της συνύπαρξης, τη δυναμική της
καλλιέργειας – πράγματα «πολυτίμητα». Οταν παγιδεύεται στη χρήση η
πολιτική, σκιαμαχώντας για εντυπωσιασμό «διάρκειας», συμπαρασύρει και
τους χρήστες της στον αφανισμό από το πεδίο των σχέσεων. Παράγει
πολιτικούς μιας χρήσεως, εφήμερης φήμης: Παπαρήγα μιας χρήσεως, Αλαβάνο
μιας χρήσεως συνοπτικά παροδικής, Παπανδρέου, Μητσοτάκηδες,
Καραμανλήδες, διάττοντες ανυποψίαστους για την καθαρτήρια δυναμική του
χρόνου. Του χρόνου που λιχνίζει το σιτάρι, σκορπίζει στη λήθη το άχυρο.
Αμποτε
στην καινούργια χρονιά να γρηγορέψει το ανεμοσκόρπισμά τους. Να μην
προλάβει η αρρωστημένη τους ιδιοτέλεια, μικρονοϊκή και τυφλή, να βλάψει
περισσότερο τη συνύπαρξή μας. Αν δεν είναι κιόλας πολύ αργά.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_31/12/2010_427311
.
6 comments
«Οταν η πολιτική είναι άθλημα ανιδιοτέλειας, αυταπάρνησης, αυτοπροσφοράς, τότε ιδρύει σχέσεις ακατάλυτες από τον χρόνο.»
Ἐμ τότε ὁ Χότζα καὶ ὁ Κάστρο ἔφθασαν κοντύτερα ἀπ` ὅλους στὸ ἰδανικὸ τοῦ ἐπιφυλλιδογράφου. Δὲν τὰ πᾶνε καὶ ἄσχημα καὶ οἱ οἰκογένειες Παπανδρέου, Καραμανλῆ, Μητσοτάκη.
Κύριο σύμπτωμα παρακμῆς εἶναι ὅτι ὅταν δὲν ἔχει κάποιος κάτι σοβαρὸ νὰ γράψει, ἀναλίσκεται σὲ νεφελώδη θεωρητικολογία. Καὶ ἡ ἐφημερίδα, χωρὶς νὰ σέβεται τὸν ἑαυτό της καὶ τὸν ἐπιφυλλιδογράφο, τὸ τυπώνει. Κι αὐτὸ ἐνῶ ἡ χώρα κινδυνεύει νὰ βυθισθεῖ βαθύτερα στὴν χρεωκοπία.
Γιατί δὲν δίδει ὁ ἴδιος ὁ σεβαστὸς κύριος καθηγητὴς τὸ παράδειγμα τῆς ἀνιδιοτελείας ; Σκεφθεῖτε τὴν εὐχάριστη ἔκπληξη νὰ διαβάζαμε τὴν ἑπομένη Κυριακή : «Ἀγαπητὲς ἀναγνώστριες, ἀγαπητοὶ ἀναγνῶστες, σήμερα δὲν ἔχω τίποτε οὐσιαστικὸ νὰ συνεισφέρω στὸν δημόσιο διάλογο. Παραχωρῶ τὸν χῶρό μου σὲ ἄλλον ποὺ ἴσως κάτι ἔχει νὰ σᾶς ‘πεῖ. Ἔτσι θὰ μπορῶ νὰ ζητῶ ἀνιδιοτέλεια, αὐταπάρνηση καὶ αυτοπροσφορὰ ἀπὸ τοὺς ἄλλους, ἀφοῦ θὰ ἔχω δώσει τὸ παράδειγμα».
Θα ξεκινήσω τα σχόλιά μου για το συγκεκριμένο θέμα, τη σχέση χρόνου και χρήσης, με το ίδιο απόφθεγμα των προηγουμένων σχολίων, πιστεύοντας πως απλά, ο προηγούμενος φίλος και αναγνώστης υπεράβαλλε στα σχόλιά του, ως προς το άρθρο του κ. Γιάνναρου.
«Οταν η πολιτική είναι άθλημα ανιδιοτέλειας, αυταπάρνησης, αυτοπροσφοράς, τότε ιδρύει σχέσεις ακατάλυτες από τον χρόνο.»
Ο κ. καθηγητής, ίσως όντως υπερέβαλλε σε καυστικότητα με τις απόψεις στο άρθρο του, είναι γεγονός αναντίρητο όμως πως οι τρείς αυτές οικογένειες καπηλεύθηκαν για δεκαετίες ολόκληρες, την αυταπάρνηση ενός ολόκληρου λαού στις έννοιες της οικειοποίσης της πατρίδας, μια καπήλευση η οποία δεν βασίστηκε μόνο στην άντληση και ‘αποθήκευση’ υλικών αγαθών, αλλά βασίστηκε και στο χείριστο αίσθημα της φιλαρχίας.
Δεν πρέπει να κοιτάμε απλά το παρόν και τα γεγονότα που εξελίσονται γύρω απ’ αυτό, ως ιατροί που προσπαθούν να θεραπεύσουν μιαν ασθένεια, κάνοντας χρήση χορήγησης φαρμάκων χωρίς πρώτα την ανακάλυψη του αιτίου που τη προκάλεσε, διότι έτσι πολύ γρήγορα θα επέλθει υποτροπή της ασθένειας. Πρέπει να ενεργούμε στο παρόν, ατενίζοντας το μέλλον, έχοντας όμως ορθή γνώση των λαθών του παρελθόντος, τα οποία οδήγησαν στην τωρινή ‘ασθένεια’.
Θεσσαλονίκη, Ελλάδα
Κυριακή, 02 Ιανουαρίου 2011
Η σχέση νικάει τον χρόνο, η χρήση όχι: Η Γόνιμη Απάντηση
Κύριε Καθηγητά Γιανναρά,
Κυρίες και κύριοι σχολιαστές και στοχαστές
Η δική μου επιτρέψτε να ονομάσω «κριτική» στα προγραφόμενα [1] κατευθύνεται προς τη διερεύνηση ύπαρξης γονιμότητας. Και εξηγώ. Το άρθρο σας κύριε Γιανναρά, με όλο το σεβασμό που τρέφω προς την ιδιότητα σας, μόνο ως ευχή για το νέο έτος δεν δύναται να αντιληφθεί. Το αιχμηρές της συγγραφής σας καταδεικνύει Φόβο. Μία συνομωσιολογικής φύσεως κοινωνιό-τρομοκρατία του «δύστυχου» ελληνικού γένους.
Πιστέψτε με, δεν φοβόμαστε. Δεν ζήσαμε μεν τη Χούντα, ούτε δε τον Κομμουνιστικό ολοκληρωτισμό. Απεναντίας, «ευτυχήσαμε» να βιώσουμε τη χρυσή δεκαετία της κατανάλωσης, του ψέματος, της αρπαγής και της μισαλλοδοξίας. Και καταντήσαμε μία Χαμένη Γενεά.[2] Χαμένη γενεά ευκαιριών. Κατασπατάληση τους στην αγορά και χρήση μόνο καταναλωτικών πάσης φύσεως άχρηστων αγαθών. Και στη μεγέθυνση ενός ευτραφούς δημόσιου τομέα. Ενός χοντρόπετσου Λεβιάθαν. Και φυσικά για όλα αυτά φταίει η προηγούμενη γενεά που δεν τόλμησε να αναδείξει ηγέτες πολιτικούς άνδρες. Και που ανάγκασε τους λίγους που τόλμησαν να ηγηθούν στις δύσκολες περιόδους κρίσεων,[3] οικονομικής ύφεσης και κοινωνικής κατάπτωσης, να προσχωρήσουν σε κομματικές-πελατειακές σχέσεις. Η ανικανότητα της προηγούμενης γενεάς γαλούχησε τη Χαμένη Γενεά στην οποία δυστυχώς ατύχησα να είμαι μέλος. Η Χαμένη Γενεά με τη σειρά της, μη έχοντας άλλη επιλογή, συντήρησε το χονδρόπετσο τέρας με πολιτικό «ηγέτη» παρόμοιας φύσεως. Ευτυχώς όμως, σαν άλλοτε, το Παπανδρεϊκό γένος, του Γέρου, του Ανδρέα και νυν του Γιώργου, παραμένουν ο μοναδικός άξιος φάρος ελπίδας στη νησιωτική μας χώρα.
Περίμενα από σας, στην αλλαγή του χρόνου άποψη σας, να προτείνεται μία εναλλακτική λύση. Χωρίς φόβο, βυζαντινό τελεολογικό προσανατολισμό. Μία πρόταση πολιτικής και πολιτικού ηγέτη, ικανού έστω και με τη συνδρομή 150-μελούς συμβουλευτικής ταξιαρχίας. Η στείρα κριτική μόνο γόνιμη δεν είναι. Ευελπιστώ στην επαναφορά σας σε γόνιμες ημέρες όπως μας είχατε συνηθίσει. Ποτέ δεν είναι αργά. Το Πνεύμα του Χρόνου (Zeitgeist) δεν τρομάζει τους έστω λίγους που επιτύχαμε να απεμπλακούμε από το στίγμα της Χαμένης Γενεάς.[4]
Συν Γιώργο όμως και χείρα κίνει. Τουτέστιν, η ανιδιοτελής συνεισφορά του καθενός εξυπακούεται. Δεν φταίει το μέτρο όπως γράφεται αλλά το μετρούμενο. Ο Πρωθυπουργός είναι το Μέτρο, το μέσο διαχείρισης της πολιτικής κατάστασης της πατρίδος, τον οποίο συνταγματικά κατοχυρωμένα δημοκρατικά επέλεξε η ελληνική κοινωνία. Το Μετρούμενο είμαστε όλοι εμείς. Η καθημερινή υποκουλτούρα μας απαιτεί αλλαγή, βελτίωση, πνευματική αναγέννηση και γόνιμο στοχασμό.
Ως υποκουλτούρα ορίζω την Υποκρισία της Ελληνικής Κοινωνίας και την προέκταση της στην Επαγγελματική και Εκπαιδευτική Κουλτούρα και Καθημερινότητα.[5] Ότι δηλαδή ο Έλληνας μπορεί μεν να πάσχει από το σύνδρομο της έλλειψης οργάνωσης και της απουσίας στόχου και κατεύθυνσης, παρά ταύτα δε μένει προσκολλημένος στο τυπικό της υπόθεσης. Σε σημείο που να μετατρέπεται από τον ελεύθερο και δημοκρατικό πολίτη, χαρακτηριστικά που θα έπρεπε σύμφωνα με την προγονική του παράδοση να τον χαρακτηρίζουν, σε υπόδουλο της τυπικότητας, της ευθυνοφοβίας και της μη σύνδεσης του αποτελέσματος, πόσο μάλλον της αποδοτικότητας, με την καθημερινή του διαβίωση.
Εν κατακλείδι, ήρθε η ώρα να αντιστρέψουμε την πορεία των γεγονότων και να απομονώσουμε την Ελληνική μας υποκρισία και υποκουλτούρα. Με γόνιμο διάλογο και έργα. Με προτάσεις πολιτικής και πρόταση πολιτικού ηγέτη.
[1] Γιανναράς, Χ., Η σχέση νικάει τον χρόνο, η χρήση όχι, Η Καθημερινή, 31.12.2010
http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_100048_31/12/2010_1293619
[02 Ιανουαρίου 2011]
[2] Κοιλιαρής, Β., Χαμένη Γενεά: Είδα το Χρόνο, 23.12.2010
http://vkiliaris.blogspot.com/2010/12/blog-post_23.html [02 Ιανουαρίου 2011]
[3] κατά τη φορά των γεγονότων σε ένα κυκλικό φάσμα πολιτικό-οικονομικού γίγνεσθαι
[4] Ο υποφαινόμενος έχει την τιμή να ανήκει περήφανα στους λίγους αυτούς. Παρόλη την κατάσταση ανεργίας μου εδώ και 4 μήνες, με επιμονή, υπομονή, πράξεις και έργα, όχι μόνο λόγια, η αλλαγή που βιώνουμε θα φέρει την ανάσταση μας και πάλι.
[5] Κοιλιαρής, Β., Η Υποκρισία της Ελληνικής Κοινωνίας, 12.11.2008
http://vkiliaris.blogspot.com/2011/01/blog-post.html [02 Ιανουαρίου 2011]
Ευτυχώς όμως, σαν άλλοτε, το Παπανδρεϊκό γένος, του Γέρου, του Ανδρέα και νυν του Γιώργου, παραμένουν ο μοναδικός άξιος φάρος ελπίδας στη νησιωτική μας χώρα.
Ευτυχώς, το χιούμορ δεν λείπει από το Αντίβαρο….
ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΚΑΚΟ ΧΙΟΥΜΟΡ!!!ΚΑΤΙ ΤΕΤΟΙΑ ΑΤΟΜΑ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΟΥΝ ΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ κ.ΧΡΗΣΤΟ ΓΙΑΝΝΑΡΑ ΟΤΑΝ ΟΜΙΛΕΙ ΠΕΡΙ ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΗΣ ΕΞΗΛΙΘΙΩΣΗΣ!
Κατ’ αρχήν επιστρέφω το χαρακτηρισμό στο πολλαπλάσιο. Μάλλον οι εξηλίθιοι στους οποίους αναφέρετε καθηγητής είναι άτομα του δικού σου ποιόντος, μάλιστα στρουθοκαμηλίζοντας κρυβόμενα πίσω από την ανωνυμία.