Επειδή στους μαθητές, στα παιδιά αρέσουν τα παραμύθια, πολλές φορές διαβάζουμε στην τάξη τους ωραιότατους και διδακτικότατους μύθους του Αισώπου, τους οποίους η δια βίου αμάθεια και ανοησία τους έχει προγραμμένους από το Δημοτικό Σχολείο. Οι μύθοι του Αισώπου όμως ενθουσιάζουν τα παιδιά και κυρίως, παιδαγωγούν «ανεπαισθήτως» χωρίς εκείνα τα αχώνευτα «πρέπει» και «πρέπει». (Ο Ελύτης έλεγε περί αυτού «να πιάσω πρέπει από το γιώτα και να το γδάρω ως το πι»). Το πλατωνικό θέσφατο «τέρπειν άμα τε και διδάσκειν», το να γίνεται, δηλαδή, η διδασκαλία με ευχάριστο τρόπο, βρίσκει την απόλυτη εφαρμογή του στους αισώπειους μύθους.
Παρένθεση. Θα μπορούσαν οι ποικιλώνυμοι «τζιτζιφιόγκοι» που έγραψαν τα τρισάθλια βιβλία – περιοδικά ποικίλης ύλης – να βάλουν, για παράδειγμα, τους μύθους και στο αρχαίο κείμενο, στην ΣΤ΄ τάξη, ώστε οι μαθητές να εξοικειώνονται και να οικειώνονται το αρχαίο αθάνατο πνεύμα, αλλά και την αρτιμελή μορφή ορθογραφίας, το λεγόμενο πολυτονικό. Κρατώ ακόμη στα χέρια μου με συγκίνηση και το χρησιμοποιώ πολλές φορές στην τάξη εκείνο το θαυμαστό βοήθημα για το μάθημα των Θρησκευτικών της Στ΄ Δημοτικού, το βιβλίο που τιτλοφορείται «Ευαγγελικές Περικοπές». Διάβαζε ο μαθητής στον πρόλογο του βιβλίου: «Αξίζει κανείς από αυτήν την ηλικία να εργάζεται με όλη του την καρδιά για να πλησιάζει τις αλήθειες του Ευαγγελίου. Το Ευαγγέλιο ζωντανεύει τον άνθρωπο, που το πιστεύει και το παραδέχεται. Ας ζητάμε και τη βοήθεια και τη συμπαράσταση του Ιησού Χριστού, γιατί μόνον έτσι ολοκληρώνεται η συμμετοχή μας σ’ ένα ζωντανό μάθημα, που θα μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε μεθαύριο σωστά και νικηφόρα τη ζωή μας!»». Ωραία λόγια, προσάναμμα για μια εμπνευσμένη και ζωντανή διδασκαλία. Και στο κάθε κεφάλαιο περιεχόταν το πρωτότυπο κείμενο- στο πολυτονικό- δίπλα του η μετάφραση, απλή κατανοητή και ευμνημόνευτη, ακολουθούσε ανάλυση και επεξεργασία πλαισιωμένη με κείμενο Πατέρων της Εκκλησίας. Πράγματα σοβαρά, από ανθρώπους που έφκιαχναν σχολειά για να γιομίζει ο μαθητής προκοπή κι αρετή και όχι σκύβαλα, άξια «της απιστίας και της παραλυσίας» (Μακρυγιάννης) σαν αυτό που περιέχει βιβλίο γλώσσας Γ΄ Δημοτικού και μου το διάβασε εμβρόντητη και απελπισμένη δασκάλα της τάξης. Μεταφέρω την «αριστουργηματική» ποιητική σύλληψη, γραμμένη από την τάχα και συγγραφική ομάδα.
«Έχω μιλιά, έχω λαλιά
και ξέρω από έξω ελληνικά.
Γνωρίζω επίσης Ινδικά
που τα έχω μάθει από τη μαμά.
Μα από όλα πιο καλά
μου αρέσουν τα αγγλικά.
Αν δεν βαριόμουν να πετώ
ταξίδια θα έκανα σωρό.
Θα το έσκαγα από το κλουβί
γυρίζοντας σε όλη τη γη»
(Τετράδιον Εργασιών, α΄ τεύχος, σελ. 34). Πρόκειται βεβαίως για τις γνωστές πολυπολιτισμικές μπούρδες, αερολογίες (και σχιζοφρένειες) που τα απάτριδα, καλοπληρωμένα και αργυρώνητα σαΐνια του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου πέρασαν στα βιβλία για να διδάξουν στους μαθητές την ανοχή και τον σεβασμό στους άλλους, στους ξένους. Μα η αυταπάρνηση και το φιλότιμο διδάσκεται πολύ καλύτερα με μιαν ανάγνωση της παραβολής του Καλού Σαμαρείτη, όμως αυτό δημιουργεί άλλο πρόβλημα. Εμπίπτει στην ορθόδοξη προπαγάνδα όπως θα έλεγε και το προοδευτικό ασκέρι. Τέλος πάντων, κλείνει η παρένθεση. Ήδη άρχισε να μας πιάνει το ελληνικό μας και ελπίζω μαζί με τα καθάρματα της πολιτικής να γλιτώσουμε και από τα ψυχοφθόρα και βλακώδη βιβλία που ταλαιπωρούν δασκάλους και μαθητές.
Μιλούσα για τους μύθους του Αισώπου. Τα παιδιά, αυτήν την εποχή, έχουν πολλές απορίες. Πολλά βιώνουν και δράματα στο σπίτι. Έχω ακούσει μαθητές με σκυμμένο το κεφάλι, με θλίψη και φόβο, να μου ιστορούν την απόλυση του γονιού τους. Μαυρίζει η καρδιά μας, κλαίμε μαζί τους, τι να κάνουμε; Είναι τα πιο αθώα και ανυπεράσπιστα θύματα της πολιτικής αλητείας που μας κατάντησε ζήτουλες της οικουμένης. Οι παντοειδείς – ακηδες απολαμβάνουν τα κλεμμένα και φτωχότατες, έντιμες οικογένειες στερούνται κυριολεκτικά και τον επιούσιον άρτον. Το αμείλικτο ερώτημα των παιδιών είναι το πώς φτάσαμε ως εδώ; «Πέρυσι ο μπαμπάς μου, κύριε, είχε δουλειά. Ήμασταν μια χαρά. (και με ένα μισθό). Τώρα τι άλλαξε;». Τι να πεις του παιδιού και να το καταλάβει; Σίγουρα δεν τα έφαγε μαζί με τον κυρ- Πάγκαλο. Γι’ αυτήν την ερώτηση επιστράτευσα, για να απαντήσω, τους μύθους του Αισώπου. Στο μύθο που διάβασα εντόπισα το κακό στην ατιμωρησία, στην έλλειψη Δικαιοσύνης. Τόνισα στους μαθητές μου ότι «εν δικαιοσύνη συλλήβδην πάσα αρετή», έλεγε ο Θεόγνις ότι όλες οι αρετές είναι θυγατέρες της Δικαιοσύνης. Αν την διδαχθούμε από μικροί, εξ απαλών ονύχων, θα είναι στολίδι για όλη μας τη ζωή. Ο μύθος που παραθέτω τους έκανε ιδιαίτερη εντύπωση και χαράχτηκε στη μνήμη τους. (Το διαπίστωσα ρωτώντας να μου τον διηγηθούν μετά από 2-3 εβδομάδες. Όσοι έχετε παιδιά στο Δημοτικό ρωτήστε τα να σας αφηγηθούν ένα κείμενο που διάβασαν στο βιβλίο γλώσσας και το θυμούνται. Δεν θυμούνται τίποτε και με το δίκιο τους. Με τόση σαβούρα και τα λίγα καλά πνίγονται). Παραθέτω πρώτα το αρχαίο κείμενο, να καμαρώσουμε λίγο για το αρχαίο κλέος.
Τίτλος: «Παις κλέπτης και μήτηρ».
«Παις εκ διδασκαλείου την του συμφοιτητού δέλτον αφελόμενος τη μητρί εκόμισε. Της δε ου μόνον αυτόν μη επιπληξάσης, αλλά και επαινεσάσης αυτόν εκ δευτέρου ιμάτιον κλέψας ήνεγκεν αυτή. Έτι δε μάλλον αποδεξαμενης αυτής προϊών τοις χρόνοις ως νεανίας εγένετο, ήδη και τα μείζονα κλέπτειν επεχείρει. Ληφθείς δε ποτέ επ’ αυτοφώρω και περιαγκωνισθείς επί τον δήμιον απήγετο. Της δε μητρός επακολουθούσης αυτώ και στερνοκοπούσης, είπε βούλεσθαι τι αυτή προς το ους ειπείν και προσελθούσης αυτής ταχέως του ωτίου επιλαβόμενος καταδήξας αφείλετο. Της δε κατηγορούσης αυτού δυσσέβειαν, είπερ μη αρκεσθείς οις ήδη πεπλημμέληκε και την μητέρα ελωβήσατο, εκείνος υπολαβών έφη. Αλλ’ ότε σοι πρώτον την δέλτον κλέψας ήνεγκα, ει επέπληξας μοι, ουκ αν μέχρι τούτου εχώρησα και επί θάνατον ηγόμην.
Ο λόγος δηλοί, ότι το κατ’ αρχάς μη κολαζόμενον επί μείζον αύξεται». Απόδοση στην νεοελληνική
«Ένα παιδί έκλεψε στο σχολείο την πλάκα ενός συμμαθητή του και την πήγε στη μάνα του. Αυτή, όχι μόνο δεν το μάλωσε, αλλά το επαίνεσε κι από πάνω. Έτσι αυτό έκλεψε για δεύτερη φορά ένα πανωφόρι και της το
έφερε. Αυτή το δέχτηκε ακόμη πιο πρόθυμα κι έτσι, με το πέρασμα του χρόνου, όταν έγινε το παιδί έφηβος, επιχειρούσε πια μεγάλες κλοπές. Μια φορά τον έπιασαν επ’ αυτοφώρω κι αφού τον έδεσαν πισθάγκωνα τον τραβούσαν στον δήμιο. Η μάνα του τον ακολουθούσε και στηθοκοπιόταν. Τότε εκείνος της είπε πως θέλει κάτι να της πει στ’ αυτί και, όταν εκείνη έτρεξε γρήγορα κοντά του, της δάγκωσε το αυτί και το έκοψε. Κι ενώ εκείνη τον κατηγορούσε για την ασέβειά του, επειδή δεν είχε αρκεστεί στα ανομήματά του, αλλά τώρα τραυμάτισε και τη μάνα του, εκείνος γύρισε και της είπε: Αν με μάλωνες τότε που έκλεψα για πρώτη φορά την πλάκα, δεν θα ‘φτανα στο σημείο να με σέρνουν στον θάνατο. Ο μύθος σημαίνει ότι εκείνο που δεν τιμωρείται απ’ την αρχή, αποκτά ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις».
Αν στην χαραυγή της δεκαετίας του ’80, όταν κάποιες ζιβαγκοφόρες λίγδες και το προοδευτικό κηφηναριό που τους ανέδειξε, τιμωρούνταν αμείλικτα, από την παρακοιμώμενη της εξουσίας, Δικαιοσύνη, για τα δωράκια και την αναίσχυντη παρανομία, η «φιλτάτη πατρίς» (Κάλβος) δεν θα εξάπλωνε σήμερα την χείρα ψωμοζητούσα. Λέω των μαθητών μου, και παρηγοριούνται τα ελληνάκια μου, ότι τώρα η πατρίδα θέλει την βοήθεια όλων μας. Και τους μιλώ για τον γέροντα Παϊσιο, λέω τα λόγια του και ακούν τα παιδιά.
«Κλείνουμε λάθος την αντωνυμία. Λέμε:
εγώ
εσύ
αυτός
το σωστό είναι:
αυτός
εσύ
εγώ».
Τουρκοκρατίες, Κατοχές και Μνημόνια «ξεπλένονται» μόνον όταν είμαστε στο εμείς ή στο ημών.
Νατσιός Δημήτρης
δάσκαλος -Κιλκίς
14 comments
Δυστυχῶς τὸ κηφηναριὸ ποὺ ἀνέδειξε τοὺς ζιβαγκοφόρους λίγδες, ἀνέδειξε καὶ τοὺς γραβατοφόρους λίγδες τῆς ἄλλης (στὰ χαρτιά) παρατάξεως. Καί διατηρεῖ γιὰ δεκαετίες στὴν Βουλὴ καὶ τὰ οὖφο τῆς αὐτοαποκαλουμένης ἀριστερᾶς. Φαίνεται, λοιπόν, ὅτι τὸ κηφηναριὸ εἶναι ἡ συντριπτικὴ πλειοψηφία τοῦ περιουσίου λαοῦ τῶν Ἑλλήνων. Λογικὸ εἶναι, λοιπόν, οἱ ἀναδειχθέντες λίγδες νὰ θεωροῦν ὂτι ἀξίζουν τὰ παιδιὰ τοῦ λαοῦ αὐτοῦ σκύβαλα, ἀντὶ γιὰ μαθήματα. Λογικὸ καὶ νὰ ποντάρουν στὴν πολυπολιτισμικὴ κοινωνία. Ἀφοῦ οι ἀνατεθραμμένοι μὲ τὰ Ἑλληνοχριστιανικὰ νάματα κατέληξαν νὰ φέρουν τοὺς ζιβαγκοφόρους λίγδες, οἱ μετανάστες, ὂταν ψηφίσουν, δὲν μποροῦν νὰ κάνουν τίποτε χειρότερο.
Κύριε Νατσιέ,
Γιατί να μην είναι προγραμμένοι οι μύθοι του Αισώπου; Εδώ άκουσα καθηγητή φιλόλογο να λέει ότι θα πρέπει να καταργηθούν τελείως τα Αρχαία ελληνικά από τα σχολεία και στην θέση τους να διδάσκονται ξένες γλώσσες γιατί είναι πιο χρήσιμες. Αυτοί είναι οι πτυχιούχοι που έχουν την απαίτηση να διορίζονται κιόλας. Με αυτό το ήθος…
Ο μύθος της “λεξιπενίας”
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΕΛΟΥΔΗΣ
Οι «φωνές επαγρύπνησης, διαμαρτυρίας και πόνου για τη χαμηλή στάθμη της χρήσης της [γλώσσας μας]» δεν έχουν πάψει να ηχούν στα αυτιά μας εδώ και είκοσι περίπου χρόνια πολλές φορές μάλιστα σαν σειρήνες ασθενοφόρου, ή και περιπολικού. Και αν κάποτε προκαλούσαν «ευεξήγητες εκατέρωθεν αντιδράσεις», αυτό ήταν το «αναγκαίο κακό κάθε καλού αγώνα για μια καλύτερη ελληνική γλώσσα». «Τίποτε, άλλωστε, απ’ όσα λέγονται και γράφονται ως επισημάνσεις ή συνηγορίες για μια καλύτερη ποιότητα ελληνικής γλώσσας δεν πάει χαμένο.»
Τα παραθέματα1 δεν μπορεί παρά να προκάλεσαν σύγχυση στον προσεχτικό αναγνώστη. Η χρήση της γλώσσας μας ταυτίζεται άραγε με την ίδια τη γλώσσα μας; (Μόνο έτσι η χαμηλή στάθμη της πρώτης θα σήμαινε και χαμηλή στάθμη της δεύτερης, δικαιολογώντας «τον καλό αγώνα για μια καλύτερη ελληνική γλώσσα».) Αλλά, αν έτσι είναι τα πράγματα, πώς οι συντάκτες του κειμένου που παραθέτω καταφέρνουν να γράψουν καλά ελληνικά; Ή μήπως, τελικά, δεν γράφουν και τόσο καλά ελληνικά; (Η αμφίβολης αισθητικής έκφραση «για μια καλύτερη ποιότητα ελληνικής γλώσσας» μοιάζει να αντιμάχεται το εμπρόθετο περιεχόμενό της, και οι συντάκτες της να γίνονται σε κάποιο βαθμό θύματα του γνωστού μας «Δάσκαλε που δίδασκες…!») Να σκηνοθέτησαν, πάλι, τόσο σχολαστικά τις αιτιάσεις τους, μπολιάζοντάς τες επίτηδες με μια άστοχη έκφραση; Μάλλον απίθανο. Να έκαναν λάθος κι αυτοί στη χρήση; Το πιο πιθανό και το πιο φυσικό, θα ψιθύριζα στο αυτί του αναγνώστη που μπερδεύτηκε, μόνο και μόνο επειδή θέλησε να είναι προσεχτικός!
Τα λάθη είναι συχνό φαινόμενο στο λόγο, τόσο όταν μιλούμε ή γράφουμε τη γλώσσα μας όσο και όταν μιλούμε ή γράφουμε για τη γλώσσα μας (τη δεύτερη περίπτωση τη βαρύνουν και γλωσσολογικά λάθη). Ορισμένα από τα πρώτα θα τα χαρακτήριζα, ακριβέστερα, «λάθη» συζητώ στη συνέχεια, όσο ο χώρος το επιτρέπει, με σημείο αναφοράς μια «προκλητική» πτυχή της ελληνικής, τη λεγόμενη “γλώσσα των νέων”.
Είναι γνωστές οι σχετικές κατηγορίες για «φθορά», «αφελληνισμό», «εκβαρβάρωση» και επικείμενο «θάνατο» της γλώσσας μας· γνωστά είναι λίγο πολύ και τα «τεκμήριά» τους. Οι νέοι/νέες μας
- χρησιμοποιούν ένα πολύ περιορισμένο λεξιλόγιο στην καθημερινή τους επικοινωνία
- παραμορφώνουν τη γλωσσική δομή αλλάζοντας τη σύνταξη ή τη “διάθεση” των ρημάτων (μας την πέσανε, δε λέει [=όχι· αμετάβατο], παίζει [=συμβαίνει· απρόσωπο], πάμε πλατεία, σπάστηκα [=εκνευρίστηκα]), τη σειρά ή τον αριθμό των συλλαβών (λόστρε<τρελός, ζα<πρέζα, τσοι<μπάτσοι), τη σειρά των φθόγγων (χίος<όχι) - αναστατώνουν τον “παραγωγικό” μηχανισμό: αργότερα>αργοτερότερα, γάτα>γατόνι, τασάκι>τασάκος, φυτό [=σπασίκλας]>φύτουλας
- αλλάζουν τις σημασίες των λέξεων: δε μασάμε [=δεν πιανόμαστε κορόιδα], ξιδάκιας [=αλκοολικός], στόκος [=χαζός]
- ανατρέπουν τη διάκριση “μιλώ/χυδαιολογώ”: ρε μαλάκα, ρε πούστη, σε φιλικές (μεταξύ τους) προσφωνήσεις, γαμώ σε επιτατικές εκφράσεις, π.χ. και γαμώ τα γέλια [= έγινε πολύ γέλιο], χέστηκα! [=αδιαφορώ], γάμησέ τα! [=πολύ καλά/κακά]
- δανείζονται αλόγιστα από ξένες γλώσσες, ιδιαίτερα από τα αγγλικά
- περιφρονούν κοινωνικά κατοχυρωμένες κανονικότητες, π.χ. χρήση πληθυντικού αριθμού όταν απευθυνόμαστε σε άγνωστους και μεγαλύτερους.
Η «ακηδία» των νέων εύκολα μπορεί να οδηγήσει στην κηδεία της γλώσσας μας, λένε οι φωνές. Αφανής καταλύτης αυτής της προφητείας, ο κοινός τόπος “οι νέοι είναι το αύριο του έθνους μας”, που αφήνεται να δράσει υπόγεια, υποβάλλοντας ένα ζοφερό γλωσσικό αύριο, αυτό ακριβώς που θα καθορίζουν οι «γλωσσικά ανεπαρκείς» νέοι/νέες του σήμερα· και, προφανώς, ένα ακόμη ζοφερότερο μεθαύριο που θα εγγυώνται τα παιδιά τους, οι νέοι/νέες του «αύριο», πάνω στην «αφελληνισμένη» γλωσσική βάση που θα τους έχει κληροδοτηθεί. Ξεχωρίζω δύο από τις αθέμιτες εξισώσεις που τρέφουν αν δεν τρέφονται από αυτόν τον «αυριανισμό»:
1. Μια ποικιλία της γλώσσας με όλα τα χαρακτηριστικά του εφήμερου, περιορισμένη τοπικά (νεανικές παρέες, νεανικά περιοδικά) και χρονικά (μικρές σχετικά ηλικίες), θεωρείται αυθαίρετα ως η μοναδική ποικιλία της ελληνικής που γνωρίζουν οι νέοι/νέες: “γλώσσα των νέων” = η ελληνική των νέων! Άραγε με αυτήν την ποικιλία γράφουν στις εξετάσεις τους για το πανεπιστήμιο ή απευθύνονται προς έναν ηλικιωμένο (εκτός αν για δικούς τους μη γλωσσικούς, πάντως λόγους θέλουν να προκαλέσουν); Προφανώς όχι. Το φαινόμενο είναι διαχρονικό, αλλά και διαγλωσσικό, απαντάται δηλαδή σήμερα, όπως και παλιότερα, σε πολλές γλώσσες. Και δε θα διεκδικούσα καμιά πρωτοτυπία, αν μιλούσα για το συνθηματικό χαρακτήρα της “γλώσσας των νέων” και τη λειτουργία της ως γλωσσικής ταυτότητας και παράγοντα αλληλεγγύης.2 Θα ήθελα όμως να πω δυο λόγια για την τεχνική της ανάπτυξης αυτής της ποικιλίας, με αφορμή τη δεύτερη αθέμιτη εξίσωση:
2. Λάθη που οφείλονται πράγματι σε άγνοια της γλώσσας, π. χ. *θα δεν έρθει, *μη θα έρθεις, *να δεν πάει, *έρθει μην έρθει για να περιοριστώ σε δείγματα λαθών με άρνηση, και δε γίνονται ποτέ από ομιλητές/τριες οποιασδήποτε ηλικίας, εξισώνονται σιωπηλά με «λάθη» που ισχύουν από καταβολής γλωσσών, καθώς κινητοποιούνται από την ανθρώπινη φύση και την ίδια τη γλωσσική γνώση. Η “αναλογία”, η “απλολογία”, η “επανενίσχυση” βρίσκονται συνήθως πίσω τους. Το καλυτερότερος π.χ. από μια άλλη άποψη, που με ενδιαφέρει ιδιαίτερα, για να μην πω με συγκινεί, ως γλωσσολόγο, μαρτυρεί γνώση της γλώσσας: ο «αναδιπλασιασμός» της παραγωγικής κατάληξης του συγκριτικού βαθμού επιστρατεύεται από το νεαρό ομιλητή για να διπλασιάσει την ένταση του χαρακτηρισμού, γιατί ο τυπικός τρόπος, καλύτερος, αποδεικνύεται για την περίπτωση «λίγος», και χρειάζεται ενίσχυση· το ίδιο, διαχρονικά ενεργό στη γλώσσα μας, φαινόμενο δεν έχουμε και με το διπλασιασμό της άρνησης στο Ούτε ο Γιάννης δεν ήρθε, ενισχυμένη εκδοχή τού, κατά τα άλλα ισοδύναμου, Ούτε ο Γιάννης ήρθε;
Γενικότερα, οι γλωσσικές πρωτοβουλίες των νέων φαίνεται να ανάγονται στο σχήμα “παραλλαγές πάνω σ’ ένα (γνωστό) θέμα”, με κύριο, και ευνόητο, χαρακτηριστικό τής (προς πάσα κατεύθυνση) εφαρμογής του την υπερβολή· το πάμε πλατεία π.χ. έχει «υπόψη» του την ορθόδοξη σύνταξη πάω σχολείο, ο περιορισμένος αριθμός λεξικών μορφών (όχι σημασιών) και η περικοπή συλλαβών έχουν πίσω τους τη συνθηματικότητα και κρυπτικότητα άλλων, παλιότερων, ποικιλιών, η προσφώνηση μαλάκα (άνευ γένους) έχει στο παρελθόν της το γνωστό μας ρε (<μωρέ [=βλάκα], άνευ γένους-αριθμού), το (και) γαμώ ενισχύει, με τη συγκεκριμένη επιλογή, την κλασική επιτατική λειτουργία τού και. Όσο για τον «άκριτο δανεισμό» από τα αγγλικά, οι αναμάρτητοι πρώτοι τον λίθον βαλέτωσαν! (Βy the way, να αναλογιστούμε και πόσοι «γαλλισμοί» έχουν εγκατασταθεί στη γλώσσα μας μέσω της "καθαρεύουσας" των μεγάλων, όχι των νέων;) Για να γίνω επιθετικότερος, επιβάλλεται να αναγνωριστεί η γλωσσική δημιουργικότητα των νέων, για να φανεί η προσήλωσή της σε κανονικότητες που χαρακτηρίζουν τη γλώσσα μας, αλλά και τις γλώσσες γενικά. Είναι γνωστή, διαχρονικά και διαγλωσσικά, η μετακίνηση από αισθητηριακές σημασίες σε γνωστικές, “επιστημικές”, σημασίες.3 (α) Να θυμηθούμε το αρχαιοελληνικό οίδα [=έχω δει =γνωρίζω] και τα γνωστά μας βλέπεις [=κατανοείς] τι λέω; ανοιχτομάτης, κρυστάλλινη διατύπωση, φωστήρας, δίπλα στα «ανορθόδοξα» σημερινά μου ‘ρθε φλασάκι [=ξαφνική ιδέα], την είδε [=θεώρησε ότι είναι] αρχηγός, χλoμό [=μη πιθανό], αστέρι [=εξαιρετικός], τζάμι [=άψογος] (όραση); (β) Να θυμηθούμε τα παλιότερα χάφτας, κατάπια την προσβολή, άνοστο αστείο, αλλά και το ευαγγελικό την δε κάμηλον καταπίνοντες, δίπλα στα σύγχρονα δε μασάμε, μασάει η κατσίκα ταραμά; ή δε σφάξανε [=άρνηση] (γεύση); (γ) Να θυμηθούμε τα αποδεκτά αναψηλάφηση (της δίκης), πολύ τα ψειρίζεις!, κρύε! μαζί με τα «απορριπτέα» την ψαχουλεύτηκα (την υπόθεση), είναι κολλημένος, (έχει στο μυαλό) σφηνωμένη τυρόπιτα [=δεν καταλαβαίνει] (αφή); Πάντως, σίγουρα να μην ξεχάσουμε ότι η γλώσσα των νέων αποτελεί πλούτο και όχι απειλή για την ελληνική! 1. Έχουν όλα αλιευθεί από την εναρκτήρια παράγραφο του βιβλίου «Ελληνική γλώσσα: Αναζητήσεις και συζητήσεις», Ελληνικός Γλωσσικός Όμιλος, εκδ. Καρδαμίτσα 1986, σελ. 9. 2. Για τα γνωρίσματα αυτά της νεανικής «αφασίας», αλλά και τη διεθνικότητα της σχετικής κινδυνολογίας, βλ. το κείμενο, και τη βιβλιογραφία, του Γιάννη Ανδρουτσόπουλου «Η γλώσσα των νέων σε συγκριτική προοπτική: Ελληνικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ιταλικά», στο «Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα: Πρακτικά της 17ης Ετήσιας Συνάντησης του Τομέα Γλωσσολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ.», Θεσσαλονίκη 1997, σελ. 562-576, απ’ όπου και το μεγαλύτερο μέρος του υλικού που παραθέτω. 3. Βλ. Εve Sweetser, «From Εtymology to Ρragmatics», CUΡ, 1990. Για μια πρώτη απόπειρα εφαρμογής του μοντέλου της στην καθ’ ημάς “γλώσσα των νέων” βλ. Βασιλική Μητροτάσιου, «Γνωστική σημασιολογική προσέγγιση λέξεων και εκφράσεων», μεταπτυχιακή εργασία, Τομέας Γλωσσολογίας Α.Π.Θ. 1996. Ο Γιάννης Βελούδης είναι καθηγητής Γλωσσολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Συγχαίρω την αγωνιστικότητα και την προσπάθεια του κ. Νατσιού, συμμερίζομαι και πολλές από τις ανησυχίες του!
Αλλά ας μου επιτραπεί και μένα η παρατήρηση που θα με συντάξει με την άποψη του κ. Ανδρέα Λιούμπα.
Εάν επιθυμούμε Κατήχηση για τα παιδιά μας ξέρουμε που θα τα στείλουμε!
Από το επίσημο κρατικό σχολείο όμως έχουμε άλλες απαιτήσεις! Ενός σχολείου που “θα καλλιεργούσε την κριτική σκέψη και θα έθετε βάσεις ηθικής” όπως επίσης θα “εκπαίδευε τους μαθητές στην γόνιμη αμφιβολία” όπως πολύ σωστά το έθεσε και ο συνομιλητής!
Την προσήλωση σε “δόγματα” και τα “χριστιανικά νάματα” κλπ. κλπ. αφήστε να τα επιμεληθούν άλλοι που είναι η “δουλειά” τους!
Εάν και εμείς κρίνουμε ότι έχουμε ανάγκη την προσφορά τους!
“Υποχρεωτικές” θρησκευτικές πεποιθήσεις όμως και τις εξ αυτών ιδεολογικές αντιλήψεις και κοσμοθεωρίες δεν θεωρούμε ότι έχουν θέση σε ένα κρατικό σχολείο που οφείλει να διαμορφώνει ελεύθερα μυαλά και συνειδήσεις!!
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΟ σκέψης και ήθους το θέλουμε και όχι ΚΑΤΗΧΗΤΙΚΟ!
Και παρ’ όλο που γνωρίζω ότι πολλοί τα θεωρούν ένα και το αυτό, εγώ και πολλοί άλλοι τα βλέπουμε όχι απλά ξεχωριστά αλλά και σε σύγκρουση μεταξύ τους!
Σχολεῖο μὲ βάση τὴν κοσμική, δηλαδὴ ἄθρησκη, ἠθικὴ ἔχει δοκιμασθεῖ σὲ πάρα πολλὲς χῶρες τοῦ κόσμου. Ἐμπειρικῶς φαίνεται ὅτι τὰ σχολεῖα μὲ κάποια θρησκευτικὴ καθοδήγηση στὸ ζήτημα τῆς ἠθικῆς ὑπερέχουν , τόσο στὶς ἀκαδημαϊκὲς ἐπιδόσεις, ὅσο καὶ στὶς προτιμήσεις τῶν γονέων.
Πιθανώτατα διότι ὁ δάσκαλος ποὺ πιστεύει σὲ κάτι ὑπερβατικὸ εἶναι πιθανώτερο νὰ δώσει τὸ κάτι παραπάνω ἀπὸ ἐκεῖνον ποὺ ἁπλῶς ζητᾶ νὰ τιμήσει τὰ χρήματα ποὺ παίρνει.
Σὲ πρόσφατη δίκη στὴν Ἀγγλία, τὸ ἀνώτατο δικαστήριο ἀναγνώρισε στὰ θρησκευτικῆς κατευθύνσεως (καὶ κρατικῶς ἐν μέρει χρηματοδοτούμενα) σχολεῖα τὸ δικαίωμα νὰ ἀποκλείουν μαθητὲς ἀπὸ ἄθρησκες οἰκογένειες. Ἡ βάση τῆς ἀποφάσεως ἦταν ὅτι τὸ κάθε σχολεῖο δικαιοῦται νὰ κρίνει ποιοί μαθητὲς εἶναι πιθανώτερο νὰ ὠφεληθοῦν περισσότερο φοιτῶντας σ`αὐτό.
ΠΡΟΣ: Χονδρογιάννης και Λιούμπας.
Ρε δεν πάτε από κεί πού ρθατε; Οι μύγες πάνε εκεί που ξέρουν και οι μέλισσες ομοίως. Τι ζητάτε εσείς εδώ μέσα;
Εμείς εδώ δεν ήρθαμε ν` ακούσουμε την άποψη τού κάθε πουλημένου ή/και χαμένου.
Δεν ήρθαμε να συζητήσουμε και να αποφασίσουμε επί της ορθότητας ή μη μιας άποψης. Δεν μας ενδιαφέρει η άποψή σας, δεν χρειαζόμαστε σκουπίδια.
Εδώ ερχόμαστε για να να ωφεληθούμε διαβάζοντας λόγο αληθινό, ελληνικό, υγιή, πατροπαράδοτο, ορθόδοξο, πατερικό.
Τις σαβούρες σας λοιπόν αλλού. Σε άλλο site ή στα παράθυρα της τηλεόρασης, εκεί που ταιριάζουν. Όχι εδώ.
Λιούμπα όταν σε γέννησε η μάνα σου σε ρώτησε τί θέλεις να φάς; Σου έδωσε το δικαίωμα να έχεις ελέυθερη επιλογή από το μενού;
Εσύ λοιπόν τί διάλεξες; Γαλατάκι, ή sk@t@;
ΑΠ = Ἀνώνυμος Προβοκάτορας
Ξέρετε τι με φοβίζει πάνω απ’ όλα κύριε ΑΠ;
Να αποκτήσει το παιδί μου που πάει σχολείο την ΔΙΚΗ σας «παιδεία»!
Που ούτε καν επώνυμα τολμάτε να τοποθετηθείτε!
Που θεωρείτε κάποιους «χώρους» να σας ανήκουν δικαιωματικά και κατ’ αποκλειστικότητα στους οποίους πρέπει να ντρέπεται να εισέλθει κάθε σκ@τόμυγα σαν και μας για να ευδοκιμεί ανενόχλητα το ευγενές σας είδος Apis Melifera στο οποίο σίγουρα κατατάσσετε τον εαυτό σας!
Όπως ο παρόν χώρος και όπως ο χώρος της ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ! Και αυτός κληρονομιά από τη μάννα σας! Εμείς δεν είμαστε πολίτες, δεν πληρώνουμε φόρους, δεν έχουμε παιδιά. Ή υποχρεούμαστε μάλλον να επαφιέμεθα στην μεταλαμπάδευση αποκλειστικά τη δική σας «παιδείας»!
Παιδεία ανθρώπων που στο επιχείρημα απαντούν με αφορισμούς και αναθέματα!
Παιδεία ανθρώπων που η άλλη άποψη είναι τού «κάθε πουλημένου ή/και χαμένου».
Παιδεία ανθρώπων που δεν τους απασχολεί η ορθότητα ή μη μιας άποψης. Δεν τους ενδιαφέρει, διότι κάθε άλλη από τη δική τους είναι «σκουπίδια»!
Και τέτοιοι άνθρωποι θα σου μιλήσουν για λόγο «αληθινό», «ελληνικό», «υγιή» και «πατροπαράδοτο!» Τι άλλο θα ακούσουμε σ’ αυτήν την χώρα!
Με τους υπόλοιπους χαρακτηρισμούς ασχοληθείτε εσείς αλλά στο Κατηχητικό παρακαλώ, εμένα οι πρώτοι τέσσερις ενδιαφέρουν. Και εκεί, να με συμπαθάτε, αλλά εσείς τα σκ@τώσατε!
Αν θεωρείτε ότι δεν έχω θέση σε αυτόν τον χώρο μπορείτε να υποβάλετε μία αίτηση αποβολής μου στην διαχείριση.
Σίγουρα δεν έχω καμία όρεξη να ανακατεύομαι σε χώρους που εσείς συχνάζετε και να σας χαλάω την μακαριότητα. Ούτε με είδατε, ούτε θα με δείτε!
Το συγκεκριμένο άρθρο όμως αναφερόταν στην ΕΘΝΙΚΗ μας ΠΑΙΔΕΙΑ! Όχι σε συλλόγους και συνάξεις της αρεσκείας σας! Και επί του προκειμένου ΕΧΩ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΓΝΩΜΗΣ τουλάχιστον όσο και σεις και όποιος άλλος!
Και κατόπιν των γραφομένων σας, έχω ακόμα ένα λόγο παραπάνω να το διεκδικώ.
Κάθε ΦΑΣΙΣΤΟΕΙΔΗΣ αντίληψη όπως η δικιά σας πρέπει να χτυπιέται ΑΜΕΣΑ και στη ΡΙΖΑ της!
Όχι κύριοι, μην ξεθαρρεύετε τόσο! Στην διαλλακτικότητα και ευγένειά μας δεν θα προβάλετε τον «τσαμπουκά» σας. Να ξέρετε ότι αν χρειαστεί, διαθέτουμε εμείς περισσότερο!
Καταγγέλω τὸν ΑΠρεπῆ ρητῶς καὶ ἐπωνύμως ὠς προβοκάτορα καί, τσούπ, κάποιος ἀγνοεῖ τὴν καταγγελία καὶ «τσιμπᾶ» στὴν προβοκάτσια. Τὸ λογικὸ συμπέρασμα εἶναι ὅτι πρόκειται γιὰ συνεργούς.
Κύριε Γεωργάνα,
θεώρησα επιτυχή τον χαρακτηρισμό σας “ΑΠ = Ἀνώνυμος Προβοκάτορας” αλλά δεν μπόρεσα να διαβλέψω τα κίνητρα του κυρίου και να αισθανθώ πλήρως “καλυμμένος” από το σχόλιό σας. Ως εκ τούτου “τσίμπησα” θεωρώντας ότι οφείλω μία απάντηση παρ’ όλο που η αρχική μου σκέψη ήταν ότι δεν αξίζει να ασχοληθώ καν. Ίσως και να έσφαλα!
Να με υποψιάζεστε όμως για συνεργό, γιατί; Η συνέργεια απαιτεί ανομολόγητους, κρυφούς, αλλά κοινούς στόχους! Σας προκύπτει κάτι τέτοιο;
Ἄλλο ὑποψία καὶ ἄλλο λογικὴ συνέπεια. Μᾶλλον δικό μου λάθος, ὅμως, ποὺ δὲν συμπλήρωσα τὸ ἀρχικὸ σχόλιο περὶ ΑΠ μὲ τὴν παραίνεση : «Δὲν τσιμπᾶμε !».
Κύριε Νατσιέ, μπορείτε σας παρακαλώ να προτείνετε κάποια βιβλία, τα οποία θα συνιστούσατε ως κατάλληλα από πλευράς περιεχομένου για διδασκαλία σε νήπια; Η κόρη μου πρόκειται να εργαστεί ως νηπιαγωγός (τελείωσε φέτος το Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία του ΕΚΠΑ) και έχει αγχωθεί για το τί να διδάξει στα παιδιά.
Κύριε Χονδρογιάννη μην ασχολείστε, δεν αξίζει. Κι αν δεν αντέχετε (κατανοητό), γράψτε δυό γραμμές και παρατήστε το.
Φιλικά,
Γιάννης Μικρός.