H πρωθυπουργική πρόταση σύνταξης “Νέου Συντάγματος” με λαϊκό δημοψήφισμα ως έσχατο μέσο αποπροσανατολισμού του λαού και νομιμοποίησης της ήδη καταλυθείσας δημοκρατίας

Δεν αισθάνομαι καμία ανάγκη να υπερασπιστώ τον πρωθυπουργό για την πρότασή του – αντιθέτως συμμερίζομαι απολύτως ορισμένες πολύ σκληρές κριτικές επ’ αυτής. Με ενδιαφέρει όμως να γίνεται κριτική για τους σωστούς λόγους. Και για να σιγουρευτώ ότι έχουμε τέτοια περίπτωση εδώ χρειάζομαι μερικές απαντήσεις από τον αρθρογράφο ή άλλο φίλο συνομιλητή:

1) Υπάρχει ανάγκη νέου συντάγματος ναί ή όχι;

2) Εάν ναί, η σχετική απόφαση οφείλει να τεθεί σε δημοψήφισμα ναί ή όχι;

3) Ποιά από τα ζητήματα για τα οποία γίνεται λόγος στο άρθρο (Μνημόνιο, Μετανάστευση, Κάρτα Πολίτη, Ταυτότητες και Θρήσκευμα, “Μακεδονικό”, ένταξη σε Ε.Ε., ένταξη σε Ευρωζώνη, Συνθήκη Λισαβόνας) όφειλαν να είχαν τεθεί σε δημοψήφισμα; Και ποιά ακριβώς θα ήταν η κατά περίπτωση διατύπωση του ερωτήματος;

4) Διαβάζοντας την φράση […Σε καμία περίπτωση όμως, κατά την μεταπολιτευτική περίοδο, στο μεγαλύτερο διάστημα της οποίας ο σημερινός πρωθυπουργός πολιτευόταν, το αίτημα των πολιτών για δημοψήφισμα δεν εισακούστηκε. Αντίθετα, τα αιτήματα αυτά επιδεικτικά περιφρονήθηκαν τόσο από τους πολιτικούς σχηματισμούς, όσο και από τον ΠτΔ….] τι ακριβώς πρέπει να συμπεράνω; Ότι ευθύνεται ο νυν πρωθυπουργός όταν ως μη έχων ισχύ και αρμοδιότητα δεν κίνησε ζήτημα δημοψηφισμάτων ή ότι ευθύνεται τώρα που έχων ισχύ και αρμοδιότητα κινεί;

5) Δεν ξέρω εάν η «κατάλυση του νυν συντάγματος» είναι συντελεσμένο γεγονός ή όχι. Διακεκριμένοι συνταγματολόγοι και ελληνικά δικαστήρια δεν συμφωνούν, αλλά δεν υπεισέρχομαι, μπορεί να είναι κι έτσι. Αναρωτιέμαι μόνον κατά ποία λογική ένα δημοψήφισμα για την σύνταξη νέου συντάγματος (για μια προσεχή δηλαδή πράξη) λειτουργεί νομιμοποιητικά για μια τρέχουσα (θα είναι παρελθούσα τότε) κατάσταση.

Εάν μεν είναι η κατάλυση του υφιστάμενου συντάγματος είναι συντελεσμένο γεγονός οι πολίτες ψηφίζουν για να κάνουν μια νέα αρχή. Εάν δεν είναι συντελεσμένο γεγονός οι πολίτες ψηφίζουν για να μεταβάλλουν τον καταστατικό χάρτη της χώρας. Το ότι ψηφίζοντας για νέο σύνταγμα νομιμοποιείς την (ίσως συντελεσμένη, ίσως όχι) κατάλυση του παλαιού, μου φαίνεται λογική ακροβασία.

6) Επίσης δεν καταλαβαίνω πως άραγε το δημοψήφισμα θα προσέφερε «αναίμακτη έξοδο» στον πρωθυπουργό. Θα καταργούσε το Μνημόνιο; Θα κατοχύρωνε αναδρομικά πιθανές παραβιάσεις του παλαιού συντάγματος;

7) Άραγε είναι η συζήτηση για το νέο σύνταγμα που εμποδίζει το έργο «αναζήτησης υπαιτίων»; Δηλαδή χωρίς την συζήτηση αυτή τι βλέπετε, θα τους πιάναμε τους υπαίτιους;

Εν πάσει περιπτώσει αυτά είναι τα ερωτήματά μου. Θα συμφωνούσα ότι η πρόταση δεν είναι επείγουσα, ότι είναι πιθανότατα αποπροσανατολιστική, ότι μπορεί δεδομένων των περιστάσεων να προκαλεί θυμηδία, ότι ένα τέτοιο δημοψήφισμα θα μπορούσε να προγραμματιστεί πολύ αργότερα, ότι πιθανότατα δεν θα χρειαζόταν καν δημοψήφισμα, σ’ όλα θα συμφωνούσα. Και κυρίως ότι (κατά κανόνα) δεν είναι το Σύνταγμα εκείνο που μας εμπόδισε να έχουμε καλύτερη πολιτική ηγεσία όλα αυτά τα χρόνια ή αυτό που μας εμποδίζει να έχουμε καλύτερη κυβέρνηση εδώ και τώρα.

Για το εάν η κατάλυση του Συντάγματος λόγω του Μνημονίου είναι συντελεσμένο γεγονός ή όχι, δεν εκφράζω άποψη, παρακολουθώ με ενδιαφέρον τη συζήτηση των ειδικών.

Με την αβάσταχτη ελαφρότητα του ημιμαθούς διαισθάνομαι ότι εάν το Σύνταγμα έχει καταλυθεί, αυτό έχει συμβεί πολύ νωρίτερα από το Μνημόνιο. Πολύ νωρίτερα! Και μην με βάλετε να σας πω ημερομηνία γιατί παρά την ελαφρότητά μου δεν προτίθεμαι να εμπλακώ σε τέτοια κομματική – και ανούσια μέχρι απελπισίας – συζήτηση.

Φιλικά,
Γιάννης Μικρός.

Τὸ πρόβλημά μας δὲν ἦταν ποτὲ ἡ σύνταξη καλυτέρων νόμων, ἑπομένως οὔτε συνταγμάτων. Τὸ πρόβλημά μας ἦταν καὶ εἶναι ἡ ἐφαρμογὴ τῶν κειμένων νόμων. Ὀρθώτατα μάλιστα, ἀφοῦ τὸ μυαλὸ τοῦ ἀνθρώπου ἐξεγείρεται αὐτομάτως στὴν ἰδέα ὅτι θὰ σκύψει νὰ προσκυνήσει τὰ ἴδια τὰ ἔργα τῶν χειρῶν του. Διότι ἔργο ἀνθρωπίνων χειρῶν εἶναι οἱ νόμοι. Ὅμως, γιὰ ἐντελῶς πρακτικοὺς λόγους, πρέπει νὰ ἔχουμε καὶ νόμους καὶ κάπως νὰ τοὺς τηροῦμε. Ὑποτίθεται ὅτι ἂν συμμετείχαμε ἐνεργώτερα στὴν σύνταξη τῶν νόμων αὐτῶν, θὰ μᾶς ἦταν εὐκολώτερο νὰ τοὺς τηρήσουμε. Ἀμφίβολο, λίαν ἀμφίβολο, ἀλλὰ ἂς τὸ δεχθοῦμε πρὸς ὥρας. Ἂν τὸ ζητούμενο εἶναι ἡ συμμετοχή, τὸ πρῶτο ποὺ θὰ περιμέναμε θὰ ἦταν νὰ δοῦμε δημοψηφισματικὲς διαδικασίες στὸ ἐσωτερικὸ τῶν πολιτικῶν κομμάτων. Νὰ συνεζητεῖτο τὸ μνημόνιο καὶ νὰ ἐγκρινόταν ἀπὸ τὰ μέλη τοῦ ΠΑΣΟΚ. Ἀντ’ αὐτοῦ, βλέπουμε νὰ ἔχει ἐκλεγεῖ ὁ ἀρχηγὸς καὶ τῶν δύο κομμάτων ἐξουσίας ἀπὸ τὴν μεγάλη μᾶζα τῶν ψηφοφόρων τους, ἀλλὰ ἀπὸ τότε μέχρι σήμερα, καμμία ἄλλη πρόσκληση συμμετοχῆς τοῦ πλήθους στὶς ἀποφάσεις.
Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ καὶ μόνον, ἡ κατὰ τὰ ἄλλα καλὴ ἰδέα τῶν δημοψηφισματικῶν διαδικασιῶν σὲ ἐθνικὸ ἐπίπεδο εἶναι, πρῶτον, ὑποκριτική καί, συνεπῶς, ἀποπροσανατολιστική.
Ὑπάρχει καὶ περίφημο ἱστορικὸ προηγούμενο. Τὸ αἵτημα γιὰ Σύνταγμα ποὺ κατὰ κόρον προέβαλαν οἱ πολιτικοὶ ἀντίπαλοι τοῦ Καποδίστρια καὶ τοῦ Ὄθωνος ἀπεδείχθη πανηγυρικῶς ὄμφαξ εἰς τοὺς ὀδόντας (ἀγουρίδα στὰ δόντια) τοῦ τότε πενομένου καὶ πεινῶντος λαοῦ. Διότι τὸν ἔριξε, ἀπὸ τὸ τηγάνι τῶν «τυράννων», Καποδίστρια καὶ Ὄθωνος, κατ’ εὐθεῖαν στὴν φωτιὰ τῶν προεστῶν καὶ τῶν προὐχόντων, στὴν ἀρχή, καὶ τῶν πλουσίων, ἀργότερα.

Στὰ ἴδια ἀποτελέσματα ἀκριβῶς θὰ εἴχαμε φθάσει, ἀλλὰ δὲν θὰ ἦταν κανένας στὴν πλατεῖα μεμφόμενος ἄλλους, ἀφοῦ θὰ ἦταν προφανὲς ὅτι ὁ ἴδιος φταίει.

Πράγματι τὸ ξεχάσαμε. Ἀλλὰ μήπως εἶναι κάπως ἀόριστα διατυπωμένο ; Ἰδοὺ πῶς μοῦ φαίνεται ὅτι θὰ ἧταν πιὸ κατανοητόν :
Συμφωνεῖτε μὲ τὴν κατάργηση τοῦ ἐθνικοῦ κυριαρχικοῦ δικαιώματος τῶν ψηφοφόρων-πολιτῶν νὰ διορίζονται σὲ ἀργομισθίες καὶ νὰ λαμβάνουν συντάξεις καὶ ἰατρικὴ περίθαλψη γιὰ τὰ ὁποῖα δὲν ἔχουν πληρώσει μὲ ἀντάλλαγμα οἰκονομική διευκόλυνση από τοὺς δανειστὲς τῆς χώρας πρὸς τὸ Ἑλληνικὸ Δημόσιο ; (NAI/OXI)

Εὐτυχῶς ποὺ δὲν θέλουμε νὰ τὸ καταλάβουμε, διότι πρόκειται γιὰ ἁπόπειρα τῶν βολεμένων νὰ ἐξαπατήσουν τοὺς ὑπολοίπους, ὥστε νὰ μὴν ἀλλάξει τίποτε.
Τὸ ἐθνικὸ κυριαρχικό δικαίωμα στὴν παρασιτιζομένη ραστώνη εἶναι τὸ μόνο ποὺ ἐνδιαφέρει τοὺς βολεμένους μ` αὐτό. Αὐτὸ καὶ μόνον αὐτὸ ἂν καταργήσουμε, διατηρούμε ἀλώβητα ὅλα τὰ ὑπόλοιπα, ποὺ εἶναι καὶ τὰ δικαιώματα ὅλων τῶν κρατῶν τοῦ πλανήτη.

«Ἐὰν ὁ λαὸς δὲν εἶναι διατεθειμένος νὰ προβῇ εἰς τὰς θυσίας αἱ ὁποῖαι ἀπαιτοῦνται διὰ νὰ εἶναι ἀληθῶς κυρίαρχος, δέον νὰ ἀγωνισθῶμεν δι` ἄλλων μέσων ὅπως τοῦ ἐξασφαλίσωμεν ὅσα εἶναι δυνατὸν νὰ τοῦ ἐξασφαλισθοῦν.»
Αὐτὰ τὰ ἔγραφε ὁ Ἰωάννης Μεταξᾶς τότε ποὺ ἀγωνιζόταν νὰ ἐπαναφέρει τὴν λαϊκὴ κυριαρχία μετὰ τὴν δικτατορία (ἰδρυμένη μέ Γαλλικὲς λόγχες) Βενιζέλου τῶν ἐτῶν 1917-1920. Φυσικά, οἱ Ἕλληνες ψηφοφόροι προτίμησαν τὸν Γούναρη ποὺ δὲν ἔκανε λόγο γιὰ θυσίες. Καί, ἀργότερα, τὸν Τσαλδάρη καὶ τὸν Κονδύλη. Μὲ τί μοῦτρα, λοιπόν, θέλουμε καὶ κυριαρχία ;
Τὸ παράδειγμα τῆς Ἑλβετίας εἶναι μᾶλλον ἀποθαρρυντικό. Νομίζει κανεὶς ὅτι οἱ Ἕλληνες θὰ καταδίδουν ὅσους πετοῦν σκουπίδια στὸν δρόμο, ὅπως οἱ Ἑλβετοί ; Ἂν δὲν τὸ μποροῦμε, δὲν κάνουμε καὶ γιά δημοψηφίσματα. Δυστυχῶς !

Θεωρεῖτε ὅτι οἱ Ἕλληνες εἶναι ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον νομοταγεῖς ; Ἄν ὄχι, τότε καὶ ἠ ἐτυμηγορία τῶν τυχὸν δημοψηφισμάτων θὰ καταλήξει ἐκεῖ ποὺ καταλήγει ἡ ψήφιση τῶν νόμων : στὴν πανηγυρικὴ ἀκύρωσή τους στὴν πράξη.

Αὐτὴ εἶναι ἡ θεωρία. Στὴν πράξη ὁ λαὸς ἄλλα ψηφίζει καὶ ἄλλα θέλει. Τὸ ἔχει διατυπώσει γλαφυρώτατα ὁ κάποτε πρόεδρος τῆς Γαλλικῆς Πολιτείας Μιττεράν : «Τὸ κακὸ μὲ τὰ δημοψηφίσματα εἶναι ὅτι θέτεις ἕνα ἐρώτημα καὶ παίρνεις τὴν ἀπάντηση σὲ ἕνα ἄλλο. Τυχαῖο ἄρα γε ὅτι ἐθνικὰ δημοψηφίσματα σὲ τακτικὴ βάση ἔχουν ἐλάχιστες χώρες;

Δημοψηφισματικὴ δημοκρατία ἔχει μόνον ἡ Ἑλβετία. Ὅλες οἱ ἄλλες δημοκρατίες ἔχουν κυρίαρχα νομοθετικὰ σώματα, δηλαδὴ συλλογικές, ἐκλεγόμενες, ἀντιπροσωπευτικὲς δικτατορίες. Τυχαῖο εἶναι αὐτό ; Ἀκομματικὰ συστήματα ἔχουν δοκιμασθεῖ καὶ ἀπέτυχαν σὲ ἐλάχιστο χρόνο, τὸ ἴδιο καὶ ἡ ἄμεση δημοκρατία (μὲ τὴν ἐξαίρεση τῆς Ἑλβετίας).

Οἱ Ἐλβετοὶ καρφώνουν τὸν παρανομοῦντα μὲ τὸ παραμικρό. Ἡ δημοτικὴ ἀστυνομία κυκλοφορεῖ μὲ πολιτικὰ γιὰ τὴν ἀπίθανη περίπτωση ποὺ κάποιος εἰδοποιήσει παρανόμως σταθμευμένους κὰι γλυτώσουν τὸ πρόστιμο. Ἐξωπραγματικὰ δὲν εἶναι ὅλα αὐτὰ γιὰ τὴν Ἑλλάδα μας ;

Εἶμαι αὐτόπτης μάρτυς αὐτοῦ ποὺ ἔγραψα γιὰ τὶς μεθόδους τῆς δημοτικῆς ἀστυνομίας στὴν Ἑλβετία, ἂν καί, οὔτε κι ἐγὼ ἔχω μείνει στὴν χώρα παρὰ ἐλάχιστο χρόνο. Δὲν εἶναι, ὅμως, μόνον ἡ προσωπικὴ πεῖρα ποὺ μπορεῖ νὰ πείσει. Ἰδοὺ ἡ συγκεντρωμένη πεῖρα ἄλλων. Προσέξετε τὴν σχολαστικότητα καὶ τὴν ἀκρίβεια στὴν τήρηση τῶν νόμων.

Διερωτῶμαι πῶς θὰ μπορέσουμε νὰ «ἀρχίσουμε ἐμεῖς μὲ δημοψήφισμα γιὰ τὰ «μνημόνια»», ὅταν δὲν εἴμαστε σὲ θέση νὰ ἀπαντήσουμε οὔτε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πολυάριθμα τεκμηριωμένα ἐπιχειρήματα τὰ ὁποῖα ἀμφισβητοῦν τὴν ἀποτελεσματικότητα τῶν δημοψηφισμάτων παρὰ μόνον μὲ τὸ νὰ ἀμφισβητοῦμε ἐπανειλημμένως τὴν ἀξία τῆς ὅλης συζητήσεως («παιγνίδι ἐρωταποκρίσεων», «δὲν νομίζω ἔχει καμμία σημασία»).

Mε το συγκεκριμένο “τεκμηριωμένο επιχείρημα”, φρέσκο μάλιστα, μας πείσατε!! Εννοείται ότι και στην Ελλάδα εργάζονται το Σάββατο. Γνωρίζετε τι σημαίνει το σύμβολο του ματιού σε πάμπολλα ελβετικά τρένα;;
Σημαίνει “αυτοέλεγχος”. Σημαίνει ότι ο επιβάτης πρέπει να κάνει αυτοέλεγχο, επειδή σε αυτά τα τρένα ποτέ ή σχεδόν ποτέ δεν μπαίνει ελεγκτής!!

Αν και ξεφύγαμε όλοι από το θέμα, το καλό είναι ότι διατυπώσαμε όλοι ελεύθερα και καθαρά τις απόψεις μας. Επομένως, από την πλευρά μου θα κλείσω εδώ τη συζήτηση.