Η ηγεσία της χώρας δείχνει να έχει χάσει και τα αυγά και τα πασχάλια. Μαζί και την στοιχειώδη σοβαρότητά της. Ως πότε όμως ο λαός αυτός θα είναι άθυρμα και έρμαιό τους; Τον έχουν βυθίσει σε ολοκληρωτική σύγχυση.
Αλλά αυτή είναι όπως η φιλοσοφική σύγχυση που περιγράφει ο Βιττγκεστάϊν. Είναι σαν εκείνον που θέλει να βγει έξω από το δωμάτιό του, αλλά δεν ξέρει πώς. Το παράθυρο είναι πολύ ψηλό, η καπνοδόχος εξαιρετικά στενή. «Αλλά αν γυρνούσε μονάχα το κεφάλι του, θα ‘βλεπε πως η πόρτα ήταν όλη την ώρα ανοιχτή»! (Στοχασμοί, αρ. 84, σ.33).
Και εμείς διαθέτουμε και τις γνώσεις και τα εργαλεία να βγούμε από την κρίση. Αλλά καταποντιζόμαστε μέσα σ’ αυτήν. Τι εμποδίζει την ανάκαμψή μας; Το είπε για την πατρίδα του, αλλά ισχύει γενικώς, ο έγκυρος Πωλ Κρούγκμαν: «η έλλειψη πνευματικής διαύγειας και πολιτικής βούλησης» (Τέλος στην ύφεση τώρα, σ.259).
Αυτή απουσιάζει δυστυχώς από τους ταγούς. Αλλά πρέπει να πλεονάσει στους ενεργούς πολίτες. Οι τελευταίοι συνιστούν τον κινητήρα που θα ενεργοποιήσει τους αδρανείς και θα επιλέξει την καινούρια ηγεσία, ασφαλώς όχι κατ’ εικόνα και ομοίωση της προηγουμένης.
Επειδή στον τόπο αυτόν δεν υπάρχει έλλειψη τιμίων και ικανών τους οποίους όμως το σύστημα απωθεί κατά σύστημα στο περιθώριο, οφείλουν να τους ανασύρουν από το περιθώριο οι ενεργοί πολίτες. Είναι πάντως δυσοίωνο το γεγονός περιπτώσεις με εμφανή αγωνία πατρίδας, πίστεως, αλληλεγγύης, μερικώς ομαδοποιημένες ή ατομικές, άνθρωποι τίμιοι με την αλήθεια δεν θέλησαν ούτε τώρα να αναζητήσουν μία κοινή εκφορά λόγου και πράξεως. Ένα σχήμα, συστράτευσης αφοσιωμένων στο κοινό και το εθνικό συμφέρον ανθρώπων που φιλοδοξούν να διακονήσουν στον δημόσιο βίο είναι το μέγα ζητούμενο.
Τι εμποδίζει τελικά πολίτες με αίσθηση της ασύμμετρης καταστροφής που υφίσταται η Πατρίδα τους και πόθο να τη λυτρώσουν από αυτήν να συνενώσουν τις δυνάμεις τους σ’ ένα κοινόν αγώνα; Κι όμως αυτό δεν είναι ορατό.
Έντιμοι άνθρωποι με καλές προθέσεις, που όμως ξεχνούν ότι ο δρόμος για την Κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις, κραδαίνουν μια σφραγιδούλα, ανεμίζουν μια σημαιούλα και φαντασιώνονται ότι θα σώσουν τη χώρα. ‘’Λίθοι, πλίνθοι, κέραμοι ατάκτως ερριμμένα’’. Προς βαθείαν ικανοποίηση των δυνάμεων του Κακού που γνωρίζουν άριστα να συσπειρώνονται, να συντονίζονται και να δρουν ενωμένες.
Έχουν πια φτωχύνει και οι ποιητές μας που κάποτε πρωτοπορούσαν. Σχετλιαστικός ο Μανόλης Αναγνωστάκης επαναλαμβάνει τη μονωδία του Τίτου Πατρίκιου: «Κανένας στίχος σήμερα δεν κινητοποιεί τις μάζες./Κανένας στίχος σήμερα δεν ανατρέπει καθεστώτα».
Σημείο των δίσεχτων καιρών κι αυτό.
Θλιβερή αυτές τις μέρες η εικόνα των αντιπροσώπων του έθνους. «Συγκατανευσιφάγους» ονόμαζε ο Κυνικός φιλόσοφος Κράτης (Στοβαίος ΙΔ, 16)
όσους λένε (ψηφίζουν) ναι σε όλα, για να τρώνε …
Στη δίνη της δοκιμασίας που περνά η χώρα έχει αγνοηθεί εντελώς η άλλη όψη της κρίσης, η ευκαιρία. Γι΄ αυτό εγγενή ανομήματα της δημόσιας λειτουργίας επιτείνονται αντί να εξαλείφονται. Η πελατειακή συναλλαγή κομμάτων και ψηφοφόρων (αλήστου μνήμης το απόφθεγμα «τα δικά μας παιδιά») καλά κρατεί. Τα μνημόνια εξαφάνισαν τη ραχοκοκαλιά της κοινωνίας, τη μεσαία τάξη. Αλλά προστάτευσαν την μεγαλοαστική, των εθνικών εργολάβων και προμηθευτών, η οποία ομού με τους πολυεθνικούς εντολείς της, συγκροτεί τους σταθερούς χρηματοδότες και καθοδηγητές της κυρίαρχης κομματοκρατίας.
Πάντα ταύτα εξακολουθούν να επιπολάζουν παρ’ ημίν καθώς συμφύρονται με τις παμπάλαιες και πασίγνωστες έξεις του λαϊκού σώματος που δικαιούται να επιπλήττει ο αγλαός Παναγιώτης Κονδύλης για πνευματική νωθρότητα, εξυπνακιδισμό και ημιμάθεια επισημαίνοντας ότι οι «οι μίμοι και οι γελωτοποιοί εκπροσωπούνται με ποσοστά ιδιαιτέρως υψηλά στους κύκλους των διανοουμένων, στα πανεπιστήμια και στα μέσα μαζικής ενημέρωσης» (Οι αιτίες της παρακμής της σύγχρονης Ελλάδας, σ.67).
Όσο οι δυνάμεις του Καλού δεν συνειδητοποιούν το χρέος της κοινής δράσης, θα κυριαρχεί η έκπτωση των ηθών, η κατεδάφιση του κοινωνικού κράτους, η αποδόμηση της διοίκησης, η βάναυση υποθήκευσή μας στη Διεθνή των τοκογλύφων.
Δεν αρκεί ωστόσο σε κάποιους «η μυστική βοή [να] τους έρχεται των πλησιαζόντων γεγονότων / Ενώ εις την οδόν έξω ουδέν ακούουν οι λαοί» (Καβάφης). Πρέπει να ακούσει ο λαός. Να μην είναι ευκολόπιστος. Να ακούσουν και αυτοί που φιλοδοξούν να άρξουν, τιμίως και ευσυνειδήτως.
Αλλιώς οι τωρινοί θα αλληλοπεριφρονούνται, αλλά θα αλληλοϋποστηρίζονται και θέλοντας να επιβληθεί ο ένας επί του άλλου θα υποχωρούν ο ένας στον άλλο. «Αλλήλων καταφρονούντες, αλλήλοις αρεσκεύονται και αλλήλων υπερέχειν θέλοντες, αλλήλοις υποκατακλίνονται» (Μάρκος Αυρήλιος).