Έντυπες μνήμες από την αλησμόνητη Σμύρνη

Κωνσταντίνος Χολέβας- Πολιτικός Επιστήμων

Είχα την ευκαιρία προ ολίγων ημερών να επισκεφθώ την έκθεση εφημερίδων και περιοδικών με τίτλο «Ο Ελληνικός Τύπος της Σμύρνης, 1831-1922», η οποία φιλοξενήθηκε στο Ιστορικό και Εθνολογικό Μουσείο Αθηνών. Την Έκθεση διοργάνωσε η δραστήρια Ένωση Σμυρναίων με τον ακούραστο Πρόεδρό της Στρατηγό ε.α. Ευάγγελο Τσίρκα και τον λόγιο Γενικό Γραμματέα της Νίκο Βικέτο. Την υποστήριξε η Ιστορική και Εθνολογική Εταιρία της Ελλάδος.

Η Ένωση Σμυρναίων οδηγήθηκε στην απόφαση αυτή για δύο λόγους. Πρώτον για να αναδείξει την ιστορική εφημερίδα «Μικρασιατική Ηχώ», η οποία και σήμερα εξακολουθεί να εκδίδεται. Δεύτερον για να προβληθεί η σπάνια συλλογή της Ενώσεως, στην οποία συμπεριλαμβάνονται εφημερίδες, περιοδικά και ημερολόγια, τα οποία είχαν διασώσει διακεκριμένοι δημοσιογράφοι από τη Σμύρνη, όπως ο Χρήστος Σολομωνίδης και ο Φίλιππος Φάλμπος. Η έκθεση αυτή έρχεται ως συνέχεια μιάς σειράς εκδηλώσεων και εκθέσεων που είχε διοργανώσει προ δύο ετών η Ένωση Σμυρναίων για τη συμπλήρωση ενενήντα ετών από τη Μικρασιατική τραγωδία.

Ο αείμνηστος Χρήστος Σολομωνίδης, άξιο τέκνο της Ιωνικής γης και πολυβραβευμένος από την Ακαδημία Αθηνών, στο βιβλίο του «Η δημοσιογραφία στη Σμύρνη» καταγράφει 135 τίτλους ελληνικών εφημερίδων και περιοδικών. Άλλωστε η θρυλική Σμύρνη, διάσημη από την αρχαιότητα και ποτισμένη με αίμα Χριστιανών μαρτύρων, είχε το 1922 κατ’ εξοχήν ελληνικό χαρακτήρα. 140.000 ήσαν οι Έλληνες κάτοικοι και 80.000 οι Τούρκοι. Η Ορθόδοξη Ελληνική Κοινότητα συσπειρωμένη γύρω από την Εκκλησία της διέπρεπε στο εμπόριο, στα γράμματα και στην Εκπαίδευση.

Σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του Τύπου στη Σμύρνη διαδραμάτισαν τα εκκλησιαστικά έντυπα. Σημαντικότερο ήταν το περιοδικό «Ιερός Πολύκαρπος», το οποίο εξεδίδετο από την Ορθόδοξη Αδελφότητα Η ΕΥΣΕΒΕΙΑ υπό την ευλογία του Μητροπολίτου Σμύρνης Χρυσοστόμου Καλαφάτη. Πρόκειται για τον εθνοϊερομάρτυυρα Επίσκοπο, τον οποίο κατακρεούργησε ο τουρκικός όχλος τον Αύγουστο του 1922.

Οι Σμυρναίοι και οι άλλοι Μικρασιάτες, που ζουν σήμερα στην Αθήνα, στον Πειραιά, στη Θεσσαλονίκη και σε άλλες πόλεις, τιμούν ιδιαιτέρως τη μνήμη των Αγίων της Μικράς Ασίας και ιδιαιτέρως του Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης και των εκατοντάδων κληρικών, οι οποίοι σφαγιάσθηκαν το 1922. Με τη δυναμική παρουσία τους και τις εκδηλώσεις τους μάς θυμίζουν ότι στη Σμύρνη δεν έγινε «συνωστισμός» , αλλά γενοκτονία.

Κ.Χ. 2.4.2014