Η πολυδιάσπαση επίζηλων μερών της ευρωπαϊκής και άλλων ηπείρων εμφανίζεται ως σενάριο που διευκολύνει επιδιώξεις των σημαντικών γεωπολιτικών και περιφερειακών δρώντων («παικτών») της Ευρώπης και του κόσμου[1]. Η υιοθέτηση λύσεων τύπου «Κοσσυφοπεδίου», η «κοσοβοποίηση», ουσιαστικά δεν αποσύρθηκε ποτέ από το τραπέζι της υψηλής διπλωματίας. Πρόσφατα, με αφορμή την ουκρανική κρίση, μπορεί να αυξηθεί η χρησιμοποίηση τέτοιων σεναρίων ως πρώτα «χαρτιά» στο διπλωματικό πόκερ. Ο ιστορικός Mazin Qumsiyeh, καθηγητής στο πανεπιστήμιο Bethlehem της κατεχόμενης Ιερουσαλήμ, συνδέει την κλιμακούμενη κατάσταση στην Ουκρανία μετά το πραξικόπημα που ανέτρεψε την εκλεγμένη κυβέρνηση με τον Κριμαϊκό Πόλεμο 1853-1856, ο οποίος ήταν μια εξοντωτική και παράλογη σύρραξη[2].
Tο Κυπριακό επηρεάζεται από τις τρέχουσες εξελίξεις στο ευρύτερο γεωπολιτικό σύστημα, καθώς και από το θέμα των υδρογονανθράκων. Η Τουρκία έδειξε καθαρά τις προθέσεις της όσον αφορά την κυπριακή ΑΟΖ. Την 1η Φεβρουαρίου η Τουρκία προχώρησε στη μεγαλύτερη ως τότε πρόκληση έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η φρεγάτα «Γκιρεσούν» παρενόχλησε το νορβηγικό σεισμογραφικό πλοίο «Πρίνσες». Η ενέργεια προκάλεσε έντονα διαβήματα της Λευκωσίας στον ΟΗΕ και στη Γαλλία (χώρα της εταιρείας που διεξάγει τις έρευνες) καθώς και στα κράτη προέλευσης των πλοίων που εμπλέκονται. Μιά εξομάλυνση των σχέσεων Τουρκίας-Ισραήλ, μολονότι δεν φαίνεται σήμερα τόσο κοντινό ενδεχόμενο, μπορεί να εγκλωβίσει την Κύπρο σε πρόσθετες δυσκολίες, αν απουσιάζει μια μελετημένη και μεθοδική στρατηγική αντιμετώπισης κάθε εξέλιξης. Λαμβάνοντας υπόψη την αντιμετώπιση από την κυπριακή ηγεσία (προηγούμενη και παρούσα) του προβλήματος της οικονομίας του τόπου, η ανησυχία των πολιτών ήταν έκδηλη. Σε μεγάλο βαθμό όμως, ο πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης είχε την ευθύνη για το κατά πόσο θα αποφευχθεί ή όχι η πιθανότητα να μπεί σε συζήτηση ένα σχέδιο που ο λαός της Κύπρου δεν θα μπορεί να ψηφίσει «Ναι». Στο «κοινό ανακοινωθέν» του Αναστασιάδη και του Τουρκοκύπριου ηγέτη Ντερβίς Έρογλου, κατ’αντιστοιχίαν του σχεδίου Ανάν, αναφέρονταν αρχικά οι αρχές, της ενιαίας κυριαρχίας, της ενιαίας ιθαγένειας κλπ. Στη συνέχεια όμως, αυτές οι αρχές αναιρούνταν. Προβλέπονταν ότι «θα υπάρχει μεν η «μία ιθαγένεια» θα υπάρχουν όμως και οι ιδιότητες του πολίτη ενός εκάστου των συνιστώντων κρατών, ότι η κυριαρχία θα εκπηγάζει όχι από τον κυπριακό λαό αλλά «ισότιμα από τους Ελληνοκύπριους και τους Τουρκοκύπριους» και από τα δύο «συνιστώντα κράτη». Με άλλα λόγια, οι Τούρκοι αποσπούσαν αναγνώριση κράτους πριν κάν αρχίσουν οι συνομιλίες. Το νέο κράτος θα ήταν προϊόν της θέλησης της Κυπριακής Δημοκρατίας – υποβιβαζόμενης σε ελληνοκυπριακό κρατίδιο – και του ψευδοκράτους που δημιουργήθηκε με την εισβολή του τουρκικού στρατού στην Κύπρο.
Στις τοπικές-περιφερειακές εκλογές της Τουρκίας το κυβερνών κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ταγίπ Ερντογάν (AKP) έλαβε το 45% των ψήφων στην επικράτεια. Η εντυπωσιακή αυτή νίκη, σε συνδυασμό με την τροπή της ουκρανικής κρίσης και τις εξελίξεις στο ζήτημα των υδρογονανθράκων της Ανατολικής Μεσογείου, θα κάνουν την Αγκυρα περισσότερο επίμονη στις γεωπολιτικές επιδιώξεις της. Όπως προέκυπτε από την διαρροή για την προβοκάτσια στη Συρία, δεν θα έχει ενδοιασμούς στην επιδίωξη ωμής υλοποίησης των νεοοθωμανικών σχεδιασμών της. Δεν μπορούσε να αποκλείεται ανάλογη επιχείρηση οι Τούρκοι να τολμήσουν στη Θράκη, στον Εβρο, στο Αιγαίο. Τέτοιες προβοκάτσιες άλλωστε προέβλεπε το σχέδιο «Βαριοπούλα» (2003)[3], το οποίο είχε ετοιμάσει ομάδα στρατηγών και δημοσιοποιήθηκε γιατί αποσκοπούσε στην ανατροπή της κυβέρνησης Ερντογάν. Ποιος θα αποτρέψει μια τέτοια προβοκάτσια σε περίπτωση που πραγματοποιηθεί; Οι Αμερικανοί; Ας υπενθυμίσουμε ότι αμέσως μετά τις εκλογές ο Ερντογάν δεν δίστασε να προχωρήσει σε «μετωπική σύγκρουση» με την Ουάσιγκτον. «Δεν θα παραδώσουμε τη χώρα στην Πενσυλβάνια και στις προεκτάσεις της στο εσωτερικό μας», δήλωσε απευθυνόμενος στην άλλη όχθη του Ατλαντικού. Εξάλλου, βάσει γνωστού αμερικανικού σχεδιασμού για της Νέα Μέση Ανατολή[4] η Τουρκία θα υποχρεωνόταν να περιορίσει το νοτιοανατολικό μέρος της επικράτειάς της για την δημιουργία του Κουρδιστάν. Ενός κράτους που προγραμματιζόταν να αποτελέσει εν πολλοίς δορυφόρος των συμφερόντων των ΗΠΑ στην περιοχή της Μέσης Ανατολής αποτελώντας και παράγοντα ανάσχεσης στην δυναμική του Ιράν που δύσκολα θα έπαυε να θεωρείται επικίνδυνο γι’αυτά τα συμφέροντα καθώς και για την ασφάλεια του Ισραήλ.
Στις τελευταίες δημοτικές εκλογές το κουρδικό Κόμμα Ειρήνης και Δημοκρατίας (BDP) κέρδισε δήμους 11 πόλεων της Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Τουρκίας, με ποσοστά που κυμαίνονταν από 55% έως και 85%, ενώ το συνολικό εθνικό τους ποσοστό έφτασε στο 6,5%! Μια πιθανή στήριξη του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης στις επόμενες βουλευτικές εκλογές από τους Κούρδους, θα του εξασφάλιζαν αυτοδυναμία από την πρώτη κιόλας Κυριακή. Θα μπορούσε να υπάρξει άραγε μια τέτοιου τύπου «συμφωνία» μεταξύ δύο άσπονδων πλευρών; Kαι αν ναι, ποια θα είναι τα ανταλλάγματα; Στην Άγκυρα επικρατεί έντονος προβληματισμός για τη δράση των Κούρδων και όχι μόνο εντός του τουρκικού εδάφους. Η νέα δήμαρχος της πόλης Ντιγιαρμπακίρ (της μεγαλύτερης στην περιοχή) Γκιουλντέν Κισάνακ, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα πως οι Κούρδοι πλέον είναι έτοιμοι για «δημοκρατική αυτονομία». Η νέα δήμαρχος, η οποία εξελέγη με ποσοστό 55%, με τη στήριξη του φιλοκουρδικού BDP, συνδυάζει τα σχέδια περί αυτονομίας των Τούρκων με την συμμετοχή τους στην εκμετάλλευση του ενεργειακού πλούτου της περιοχής. «Αναζητούμε πόσες πετρελαιοπηγές υπάρχουν στο Ντιγιαρμπακίρ. Η αυτοδιοίκηση πρέπει να πάρει το μερίδιό της από τις τοπικές οικονομικές και ενεργειακές πηγές. Από το 2007 το BDP έχει καταρτίσει σχέδιο για δημοκρατική αυτονομία των τοπικών κοινωνιών, με τη δημιουργία καντονιών», δήλωσε η Κισάνακ στο τηλεοπτικό δίκτυο «Al Jazeera Turk». Φυσικά δεν άργησε η απάντηση από την πλευρά του επίσημου κράτους και συγκεκριμένα από τον υπουργό Ενέργειας της Τουρκίας Τανέρ Γιλντίζ, ο οποίος τόνισε πως «η Τουρκία είναι ενιαία με το φυσικό πλούτο της. Δεν μπορεί να υπάρχουν η Δύση και η Ανατολή. Ό,τι κερδίζουμε το βάζουμε σε κοινό λογαριασμό και το μοιραζόμαστε». Ο τούρκος υπουργός πρόσθεσε πως «τα έσοδα της Τουρκίας είναι ενιαία, όπως τα τουριστικά έσοδα στην Αττάλεια, τα εμπορικά στον Μαρμαρά… Δεν πρέπει να στέλνουμε περίεργα μηνύματα». Το βόρειο Ιράκ είναι αυτόνομη περιοχή, οι Κούρδοι έχουν δική τους διοίκηση, απολαμβάνοντας τα έσοδα από τα πετρέλαια της Μοσούλης και του Κιρκούκ, γεγονός που έχει οδηγήσει την περιοχή σε ραγδαία ανάπτυξη. Στη βόρεια Συρία, στα παραμεθόρια με την Τουρκία, οι Κούρδοι έχουν ιδρύσει προσωρινό Κοινοβούλιο και απέχουν ένα βήμα πριν από την ανακήρυξη της αυτονομίας τους. Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών είχε απειλήσει πως θα λάβει όλα τα μέτρα που απαιτούνται σε περίπτωση που οι Κούρδοι κηρύξουν την αυτονομία τους. Η Άγκυρα φοβάται ότι είναι θέμα χρόνου η δημιουργία τριών αυτόνομων περιοχών στο Ιράκ, στη Συρία και την Τουρκία, που de facto θα οδηγήσει στη δημιουργία του Κουρδιστάν.
Αφετέρου, μιά αλλαγή συνόρων ήταν πιθανό να επηρεάσει και την εθνική κυριαρχία και την ακεραιότητα της Ελλάδος. Οι «Τούρκοι της Δυτικής Θράκης» αποτελούν μέρος του δόγματος «στρατηγικού βάθους» και της ενιαίας πολιτικής του τουρκικού κατεστημένου. Θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα νέο κρατίδιο – με καθεστώς ημιαυτονομίας ή πλήρους αυτονομίας-ανεξαρτησίας – μεταξύ (των νέων συνόρων) της Ελλάδος και της Τουρκίας. Η Τουρκία θα έδινε κάτι στα νοτιοανατολικό τμήμα της «επιλύοντας» ένα χρόνιο πρόβλημα με τους Κούρδους και, σε αντάλλαγμα, θα έπαιρνε όλη την ελληνική Θράκη ή μεγάλο μέρος της[5]. Στην ελληνική Θράκη είχε δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια μια παραεξουσία, με την έμπνευση και καθοδήγηση του Τουρκικού Προξενείου της Κομοτηνής, η οποία φερόταν σχεδόν έτοιμη να ανακηρύξει μια «κρατική» οντότητα με σημαία, με τις τράπεζές της (π.χ. Ζιραάτ Μπάνκ), με δική της υποδομή. Ορισμένοι προσπάθησαν και φέτος (2014) να γιορτάσουν την 29η Ιανουαρίου ως «ημέρα της εθνικής αντίστασης των Τούρκων της Δυτικής Θράκης κατά της ελληνικής καταπίεσης». Πρωτεργάτης ήταν το «Κόμμα» Ισότητας, Ειρήνης, και Φιλίας (Dostluk, Eşitlik ve Barış, ΚΙΕΦ/DEB)! Αυτό, με την υποστήριξη του Τουρκικού προξενείου Κομοτηνής, δραστηριοποιείται όλο και εντονότερα στη Θράκη, υπό την ηγεσία του Μουσταφά Αλί Τσαβούς (αντιπρόεδρος Οζάν Αχμέτογλου). Συγκρότησε «ανεξάρτητο» συνδυασμό στις ευρωεκλογές της 25ης Μαίου, αξιοποιώντας και τις σχέσεις που έχει με το σλαβομακεδονικό «Ουράνιο Τόξο» και άλλους αλυτρωτικούς και ανθελληνικούς κύκλους εντός και εκτός Ελλάδας. Στις 10-11 Απριλίου τα κεντρικά γραφεία του ΚΙΕΦ/DEB επισκέφθηκαν ο πρώην βουλευτής δικηγόρος Αχμέτ Ιλχάν, η υποψήφια δημοτική σύμβουλος του δήμου Κομοτηνής Σιμπέλ Μουσταφάογλου (πρώην υποψήφια του ΠΑΣΟΚ) και ευχήθηκαν επιτυχίες στις ευρωεκλογές. Επίσης τα γραφεία του ΚΙΕΦ/DEB στην Ξάνθη επισκέφτηκαν οι υποψήφιοι περιφερειακοί σύμβουλοι του συνδυασμού του Γιώργου Παυλίδη (υποστηρίζεται από τη Νέα Δημοκρατία) Μπιρόλ Ιντζεμεχμέτ, Ιρφάν Χατσιγγενέ, Ριντβάν Αχμετσίκ, Σουνάι Αλή Οσμάνογλου και Ιμπραήμ Αμούτσκα. Εξέφρασαν τα συγχαρητήρια τους για την απόφαση του DEB να μετάσχει στις ευρωεκλογές και δήλωσαν έτοιμοι να του παράσχουν κάθε στήριξη. Τα παραπάνω συνέβαιναν ενώ η ομάδα που ελέγχει τα κομματικά όργανα του ΣΥ.ΡΙΖ.Α., με ανοίκειο τρόπο εκπαραθύρωσε μια υποψήφια, η οποία είχε μάλιστα εκλεγεί τρίτη σε αριθμό ψήφων από την κεντρική επιτροπή. Παράλληλα, ανέδειξε και πρόβαλε ως κεντρική επιλογή του κόμματος τον Δημήτρη Χριστόπουλο, ένα δημιούργημα του πασοκικού εθνομηδενιστικού συστήματος.
Επίσης, επιλέχθηκε η παρουσία του Αχμέτ Κουρτ, πρόεδρου της «τουρκικής ένωσης Ξάνθης», ενεργούμενου του τουρκικού προξενείου και των γκρίζων λύκων, στο περιφερειακό ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ. Αργότερα, στις 23 Απριλίου, ανακοινώθηκε ότι ο Κούρτ απέσυρε την υποψηφιότητά του ύστερα από αίτημα του ΣΥΡΙΖΑ, μετά την γνωστοποίηση όχι μόνον ότι διάκειται ευνοϊκά στο τουρκικό Κίνημα Εθνικιστικής Δράσης (MHP) του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, αλλά και ότι είχε φωτογραφηθεί σε εκδήλωση στο πλευρό του τελευταίου, όπως αποκάλυψε ο Ριζοσπάστης. Παράλληλα, οι έντονες αντιπαραθέσεις συνεχίστηκαν τόσο στο εσωτερικό του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης όσο και με τα κόμματα της συγκυβέρνησης. Αποκαλύπτονταν έτσι οι σχέσεις σειράς μειονοτικών στελεχών των περισσότερων κοινοβουλευτικών κομμάτων και με τον κύριο φορέα του εθνικιστικού κινήματος της Τουρκίας. Μεταξύ άλλων στην ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρονταν: «Δεν μπορεί να αποκρύπτεται από τα ΜΜΕ ότι σε αυτή την παρουσία του Μπαχτσελί παρέστησαν βουλευτές, πολιτευτές και πρώην βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ όπως οι Φαϊκογλου Αχμέτ και Μάντατζη Τσετίν του ΠΑΣΟΚ, οι πολιτευτές, της ΝΔ Αδνάν Πετσενίκ και Μεχμέτ Εμίνογλου και του ΠΑΣΟΚ, Μπαράν Μπουρχάν»[6].
Η Θράκη αποτελεί ένα από τα πεδία όπου εκδηλώνεται η συνολική αναθεωρητική/επεκτατική πολιτική του τουρκικού κατεστημένου έναντι του Ελληνισμού, όπως είναι η Κύπρος και το Αιγαίο. Η Ελλάδα και ο Ελληνισμός βρίσκονται στην κρισιμότερη ίσως στιγμή της σύγχρονης ιστορίας. Οι τριπλές εκλογές – τοπικές-περιφερειακές της 18ης Μαίου, επαναληπτικές της 25ης Μαίου, εκλογές για την ανάδειξη εκπροσώπων του κάθε κράτους μέλος στο Ευρωπαικό Κοινοβούλιο της 25ης Μαίου – έχουν εξαιρετικά κρίσιμο χαρακτήρα. Ιδιαίτερα κρίσιμες είναι οι ευρωεκλογές. Για την Ελλάδα. Αλλά και για την πορεία της Ευρώπης.H διαμόρφωση και η εφαρμογή μακροπρόθεσμου συνολικού στρατηγικού σχεδιασμού, που διέπεται από τα ιστορικά διδάγματα και την γνώση της σύγχρονης γεωπολιτικής, είναι ζωτική και επείγουσα ανάγκη.Για να αντιμετωπίσει την τουρκική στρατηγική, η Ελλάδα όφειλε να έχει έναν συνολικό εθνικό στρατηγικό σχεδιασμό που θα είναι βασισμένος στην αποτρεπτική ισχύ. Και στο πλαίσιο ενός τέτοιου σχεδιασμού να προωθήσει μια καλά σχεδιασμένη συνεργασία των βαλκανικών λαών και κρατών. Αυτό έπρεπε να γίνει τόσο αυτοτελώς όσο και συμβάλλοντας στη συγκρότηση ενός «βαλκανικού πόλου» στο πλαίσιο της Ε.Ε. Ως προς την ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. όφειλε να συμβάλει αποφασιστικά στην απόρριψη από τους Ευρωπαίους των τουρκικών στόχων που ευνοούνται και από την αντίστοιχη επιδίωξη της Ουάσιγκτον.
Θεόδωρος Σ. Μπατρακούλης, Αγαθίου 10-12, Αθήνα, 11472
Δρ Γεωπολιτικής, Δικηγόρος, τηλ. 2103813854 – κιν. 6977570689
http://theodorosbatrakoulis.blogspot.com, e-mail: theobatrak@gmail.com
[1] Πρβλ. Les Harding, Dead Countries of the Nineteenth and Twentieth Centuries: Aden to Zululand. Lanham (MD): Scarecrow Press, 1998.
[2] Mazin Qumsiyeh, «Crimean War», Information Clearing House, 02/03/2014.
[3]Πρβλ. Melih Aşık, «Şimdi de Balyoz», Milliyet, 22.01.2010. Προσπελάστηκε 18.05.2011. «Turkey: Military chiefs resign en masse», BBC, 29.07.2011.
[4] Σχετικόχάρτηαποκάλυψεπρώτοτο GreekAmericanNewsAgency τονΝοέμβριοτου 2006. «Αυτή είναι η Νέα Μέση Ανατολή», 24.11.2006, http:// greekamericannewsagency. com/.
[5]Μια τέτοια εξέλιξη προετοιμαζόταν από τις αρχές της δεκαετιας του 1990 με παραχωρήσεις και παραβιάσεις της συνθήκης της Λωζάννης εις βάρος της Ελλάδος. Σταθμό στην προώθηση των τουρκικών επιδιώξεων στη Θράκη αποτέλεσαν τα γεγονότα της 29ης Ιανουαρίου 1988.
[6]«Nέος πονοκέφαλος στον ΣΥΡΙΖΑ. Παραιτήθηκε ο υποψήφιος Αχμέτ Κούρτ», 23.04.2014, http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22767&subid=2&pubid=63996675