του Μελέτη Μελετόπουλου*
Δήλωση του κ.Φορτσάκη, νεοεκλεγέντος πρυτάνεως του Πανεπιστημίου Αθηνών: «Προσκλήθηκα σήμερα στον απολογισμό του απερχόμενου πρύτανι του ΕΚΠΑ στην μεγάλη αίθουσα του πανεπιστημίου. Κατά την διάρκεια της ομιλίας του κ.Πελεγρίνη εισήλθαν περίπου 50 άτομα, τα οποία, όταν ανήλθα στο βήμα, με εμπόδισαν να λάβω τον λόγο, φωνάζοντας συνθήματα υπέρ των ‘αιωνίων’ φοιτητών και εναντίον του ισχύοντος νόμου. Μη μπορώντας να αναπτύξω τις σκέψεις μου, ζήτησα από την κατάμεστη αίθουσα να διαπιστώσει ιδίοις όμμασι τι είδους πανεπιστήμιο παραλαμβάνει η νέα πρυτανεία: αφύλακτο, βορά στην αναρχία και την παρανομία, ακάθαρτο, διοικητικά αποδιοργανωμένο, ακαδημαϊκά νεκρό, με οξύτατα φοιτητικά ζητήματα, εγκαταλελειμένο από τον κρατικό προϋπολογισμό.»
Σε οποιοδήποτε οργανωμένο κράτος, η διαπίστωση αυτή του εν ενεργεία πρυτάνεως του κορυφαίου πανεπιστημίου της χώρας θα οδηγούσε πάραυτα α.στην παραίτηση του αρμοδίου υπουργού παιδείας ή και της κυβέρνησης συνολικά, β. στην άμεση παρέμβαση του εισαγγελέα, γ. στην διακοπή της κρατικής χρηματοδότησης και γ. στην αναστολή λειτουργίας του πανεπιστημίου.
Διότι, μεταξύ άλλων, το αίσχος, που περιγράφει ο προπηλακισθείς πρύτανις, εκτυλίσσεται δαπάναις των φορολογουμένων. Η κοινωνία όμως πληρώνει φόρους γιά να έχει πανεπιστήμιο, όχι πεδίο δράσης κομματικών τραμπούκων και αντιεξουσιαστών.
Χρειάστηκαν βέβαια πολλές προϋποθέσεις γιά να φτάσει σ’ αυτό το κατάντημα το άλλοτε κραταιό Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο οποίο δίδαξαν ένας Παπαρηγόπουλος, ένας Σαρίπολος, ένας Κανελλόπουλος και ένας Τσάτσος. Την μείζονα ευθύνη έχει ασφαλώς το ίδιο το πανεπιστημιακό κατεστημένο, που εγκαθίδρυσε σχέσεις συναλλαγής και στην πραγματικότητα υποτέλειας με τις κομματικές οργανώσεις αφ’ ενός. Αφ’ ετέρου έπληξε το κύρος του καθηγητικού αξιώματος, αναδεικνύοντας πολιτικά και ιδεολογικά ελεγχόμενες μετριότητες σε θέσεις καθηγητών και αποκλείοντας με λύσσα εξέχουσες προσωπικότητες με διεθνές κύρος, που όμως είχαν ανεξάρτητη άποψη. Το αποτέλεσμα ήταν να διαμορφωθεί ένα πανεπιστημιακό κατεστημένο χωρίς πνευματική ακτινοβολία, χωρίς κύρος, με πελατειακά χαρακτηριστικά, πρόθυμο να «διευκολύνει» τους κομματικούς εκπροσώπους, και άρα ευάλωτο στους εκβιασμούς, εκφοβισμούς και πιέσεις των φοιτητικών οργανώσεων.
Ένα πανεπιστημιακό κατεστημένο που ανέχθηκε να κατοικοεδρεύουν μέσα στα πανεπιστήμια αντιεξουσιαστές χωρίς πανεπιστημιακή ιδιότητα, να ασκείται βία, να διακόπτονται τα μαθήματα μπροστά στους έμφοβους καθηγητές, να μην τηρούνται στοιχειώδεις ακαδημαϊκοί κανόνες και προδιαγραφές, ένα κατεστημένο που δεν αντέδρασε όταν άρχισαν τα ελληνικα πανεπιστήμια να πατώνουν στις διεθνείς αξιολογήσεις, ένα πανεπιστημιακό κατεστημένο που ανέχθηκε στις τάξεις του γραμματοκομιστές απατεώνων μόνον και μόνον επειδή ήσαν «ημέτεροι» και «φίλοι», με παρελθόν αμοιβαίων «εξυπηρετήσεων» άρα αλληλεξαρτήσεων.
Οι υπουργοί Παιδείας, που θα έπρεπε να εκκαθαρίσουν την κόπρο του Αυγείου, ήταν με ελάχιστες εξαιρέσεις μέλη αυτής της συντεχνίας, και ο ρόλος τους ήταν ακριβώς να μην διαταραχθούν οι «ισορροπίες» της παρακμής (Μπαμπινιώτης, Αρβανιτόπουλος, Λοβέρδος κλπ.). Ως υπουργοί φρόντισαν να μην αλλάξει απολύτως τίποτα, διότι κάθε αλλαγή αισθάνονταν ότι θα απειλούσε και τους ίδιους. Διότι αυτοί οι ίδιοι ήταν προϊόντα των κομματικών μηχανισμών στα πανεπιστήμια, άρα μέλημά τους ήταν να τους προστατεύσουν και όχι να τους εξαλείψουν. Έτσι εξέθρεψαν τον Φράνκεστάϊν, ο οποίος τώρα καταβροχθίζει και τους ίδιους. Αυτά, κ.Φορτσάκη, τα γνωρίζατε και πριν γίνετε πρύτανις.
Τώρα η κατάσταση δεν διορθώνεται με μπαλώματα, αλλά με ριζικές λύσεις: αναστολή λειτουργίας γιά έναν χρόνο, διορισμός διοικούσας επιτροπής από Έλληνες ακαδημαϊκούς του εξωτερικού με απόλυτες εξουσίες, πλήρης διοικητική ανασυγκρότηση του πανεπιστημίου, απόλυση των ακατάλληλων καθηγητών, πρόσκληση και διορισμός νέων καθηγητών από το εξωτερικό, κατάργηση του ασύλου και συγκρότηση εσωτερικής πανεπιστημιακής αστυνομίας με ειδική εκπαίδευση, επιβολή μέτρου άμεσης απόλυσης όσων φοιτητών διακόπτουν το μάθημα ή ασκούν βία. Αυτά βέβαια δεν θα τα κάνει το σημερινό πολιτικό σύστημα, του οποίου προέκταση και φυτώριο στελεχών αποτελούν τα πανεπιστήμια της Μεταπολίτευσης.
*Ο Μελέτης Η. Μελετόπουλος είναι Διδάκτωρ Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών Πανεπιστημίου Γενεύης.