Κάθε καινούργιος νεκρός Τούρκος στρατιώτης αυξάνει την πίεση στο υψηλόφρον τουρκικό καθεστώς να επέμβει στο Ιράκ. Είναι χαρακτηριστικό ότι ήδη η τουρκική αλαζονεία αποτολμά άμεση σύγκριση μεταξύ των αντικειμενικών δυνατότητων μιας υπερδύναμης και των δικών της δυνατοτήτων, με τον Τούρκο πρωθυπουργό να προβάλει το επιχείρημα ότι “
δεν θα ζητήσουμε την άδεια των Αμερικανών, όπως δεν ζήτησαν και αυτοί από κανέναν άδεια πριν εισβάλουν στο Ιράκ”. Αν παραβλέψουμε τα ηθικά ζητήματα που θέτει η ύπαρξη τέτοιων “αντικειμενικών δυνατότητων” για τις υπερδυνάμεις, αυτό που απομένει είναι η άμεση τουρκική πρόκληση προς την Αμερικανική αλαζονεία: Με απλά λόγια, είναι σαν να λέει ο Ερντογάν στους Αμερικανούς ότι: “εσείς και εμείς είμαστε ίσα και όμοια”.
Αλήθεια, όμως, ποιες άλλες επιλογές έχει σήμερα η Τουρκία ενόψει των συνεχιζόμενων επιθέσεων του PKK σε τουρκικούς στόχους, που έχουν μάλιστα ως συνέπεια και την απώλεια της ζωής Τούρκων στρατιωτών; Η άλλη επιλογή θα ήταν μόνον η σύνεση, να αγνοηθούν οι απώλειες των Τούρκων στρατιωτών και να συνεχίσει η Τουρκία τον ακήρυχτο πόλεμο εντός των συνόρων της στα βουνά του τουρκικού Κουρδιστάν. Έχει λόγους η Τουρκία να μην δείξει την απαιτούμενη υπομονή; Ο μόνος λόγος είναι, την πραγματικότητα, ο ψυχισμός του Τούρκου. Όταν ο Τούρκος νιώθει ισχυρος, δεν σηκώνει μύγα στο σπαθί του. Δεν σηκώνει την παραμικρή ταπείνωση. Αυτό μπορεί κανείς να το διασπιστώσει στο άλλο μεγάλο τουρκο-αμερικανικό ζήτημα των ημερών, στην αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων.
Ο ψυχολογικός αυτός παράγοντας παίζει πολύ μεγάλο ρόλο για τους Τούρκους. Ο Τούρκος είναι σκληρός. Δεν λυγίζει, μόνον σπάει. Δεν καταλαβαίνει πότε πρέπει να κάνει πίσω, δεν καταλαβαίνει πότε “
δεν τον παίρνει να προχωρήσει”, κατά το κοινώς λεγόμενο. Προχωράει και τρώει τα μούτρα του. Οι πιο συνετοί στην Τουρκία αντιλαμβάνονται το αδιέξοδο μιας επέμβασης στο Ιράκ. Τούτο γίνεται φανερό, εάν αναγνώσει κανείς τους σχολιστές της αγγλόφωνης Turkish Daily News. Όμως οι φωνές αυτές δεν πρόκειται να γίνουν αποδεκτές και κάποτε θα πάψουν και αυτές ακόμη να προειδοποιούν, όταν δουν ότι το πράγμα φθάνει στο απροχώρητο για την τουρκική αξιοπρέπεια. Καλοί γνώστες του παράγοντα αυτού της τουρκικής αξιοπρέπειας οι Κουρδοι, χτυπούν στο ψαχνό εν γνώσει του ότι θα προκαλέσουν μια επέμβαση στο Ιράκ.
Τι θα συμβεί στην περίπτωση μιας επέμβασης στο Βόρειο Ιράκ; Στην πραγματικότητα, το μόνο ευνοϊκό ρεαλιστικό σενάριο για την Τουρκία προϋποθέτει πλήρη στρατιωτική επιτυχία του εγχειρήματος, με παράλληλη αποχή των Αμερικανών από κάθε ενέργεια στρατιωτικής φύσης εις βάρος του τουρκικού στρατού. Μόνον τότε θα μπορέσει η Τουρκία να ικανοποιήσει το πληγωμένο της “
εγώ” από τις ατιμώρητες, έως σήμερα, ενέργειες του κουρδικού παράγοντα στη νοτιοανατολική περιοχή της χώρας.
Όλα τα άλλα σενάρια είναι εξαιρετικά αρνητικά για την Τουρκία. Ένα τέτοιο αρνητικό σενάριο είναι η πλήρης στρατιωτική αποτυχία της επέμβασης χωρίς συμμετοχή του αμερικανικού παράγοντα στην κουρδική άμυνα. Το σενάριο αυτό θα είναι κόλαφος για την τουρκική αυτοπεποίθηση και αλαζονεία. Οι Κούρδοι θα έχουν πάρει το πάνω χέρι, το PKK θα προβάλει ανίκητο στη συνείδηση των Κούρδων και η φωτιά που θα έχει ανάψει στο κουρδικό Ιράκ η ίδια η Τουρκία, σύντομα θα μεταφερθεί στο εσωτερικό της. Θα αρχίσει τότε ένα είδος συνολικής αναμέτρησης του PKK με τον τουρκικό στρατό.
Το δεύτερο αρνητικό σενάριο είναι η μερική μόνον επιτυχία του τουρκικού στρατού, με την ανοχή πάντα του Αμερικανικού παράγοντα. Το σενάριο αυτό θα επιφέρει μεν κάποια προστασία στην εικόνα της Τουρκίας για τον εαυτό της, όμως στην πραγματικότητα θα είναι αποτυχία, διότι η Τουρκία θα έχει αποτύχει να προστατέψει τον εαυτό της από το PKK. Όσο θα σκοτώνονται Τούρκοι στρατιώτες από το PKK, τόσο θα ταπεινώνεται το Τουρκικό κράτος στα μάτια του μέσου Τούρκου. Τούτο θα επιφέρει αποσταθεροποίηση στο εσωτερικό της χώρας και περαιτέρω διατάραξη των σχέσεων πολιτικής – στρατού.
Το τρίτο αρνητικό σενάριο θα είναι τουρκικές επιτυχίες, έστω και μικρές, παρά τη στρατιωτική εμπλοκή του αμερικανικού παράγοντα. Πρόκειται βέβαια για σενάριο σχεδόν επιστημονικής φαντασίας, με βάση τα σημερινά δεδομένα της αμερικανικής υπεροπλίας και, κυρίως, με δεδομένο ότι ο τουρκικός οπλισμός είναι κατά βάση αμερικανικός. Εκτός πια και αν υπάρξει προμήθεια στρατιωτικού εξοπλισμού του τουρκικού στρατού από την Ρωσία ή την Κίνα. Σε μια τέτοια περίπτωση, θα υπάρξει σοβαρότατη διατάραξη των αμερικανοτουρκικών σχέσεων και η όποια στρατιωτική επιτυχία της Τουρκίας θα αποτελέσει πραγμτική πύρρειο νίκη για αυτήν. Η πληγωμένη αλαζονεία της υπερδύναμης θα προκαλέσει, λογικά, σοβαρή αναταραχή. Το εντελώς απίθανο και μη ρεαλιστικό σενάριο, η Αμερική καθίσει να “
καταπιεί” μια τέτοια ήττα, θα είναι τότε πια βέβαια το καλύτερο δυνατό για την Τουρκία, που θα προβάλει πλέον ως πραγματική τοπική υπερδύναμη.
Το τέταρτο και χειρότερο σενάριο, εκ των αρνητικών για την Τουρκία, θα είναι η στρατιωτική αποτυχία της με παράλληλη εμπλοκή του αμερικανικού παράγοντα. Αυτό που θα ακολουθήσει θα ίσως αδιανόητο με τα σημερινά δεδομένα. Το τι ακριβώς θα επακολουθήσει εξαρτάται φυσικά και από την έκταση της εμπλοκής των Αμερικανών και από την έκταση της τουρκικής στρατιωτικής ήττας. Οι Αμερικανοί είναι σε θέση να καταστρέψουν πλήρως, με ελάχιστη, συγκριτικά, δική τους ανάμιξη την τουρκική στρατιωτική μηχανή. Η τεχνολογική, αεροπορική και πυραυλική υπεροχή των Αμερικανών είναι τέτοια, που αρκεί να πατήσουν ένα κουμπί για να δώσουν τη δυνατότητα στους επίγειους Κούρδους μαχητές να εξολοθρεύσουν και από γης ό,τι θα έχει απομείνει ορθιο στον τουρκικό στρατό από τους αεροπορικούς και πυραυλικούς βομβαρδισμούς των Αμερικανών. Με δεδομένο τον προπεριγραφέντα αλαζονικό ψυχισμό των Τούρκων (δεν λυγίζουν, μόνον σπάζουν), μπορεί να διακινδυνευθεί το συμπέρασμα ότι οι Τούρκοι δεν θα φύγουν από το Ιράκ, παρά μόνον όταν υπάρξει πλήρης στρατιωτική τους καταστροφή.
Το τελευταίο αυτό σενάριο θα έχει τουλάχιστον δύο βέβαιες επιπτώσεις: Πρώτον, το ψυχολογικό τσάκισμα του ηθικού του τουρκικού λαού και στρατού. Θα έχουμε μια Τουρκία με ψυχολογία αντίστοιχη με αυτή του 19ου αιώνα, όταν ο Σουλτάνος μοιρολατρικά περίμενε προστασία από τους ξένους. Δεύτερον, το PKK θα σημάνει γενική εξέγερση στη Νοτιοανατολική Τουρκία, με πιθανή συνέπεια να μπορέσει να δημιουργήσει συνθήκες στρατιωτικής του επικράτησης έναντι των Τούρκων. Θα δημιουργηθουν τοτε, ενδεχομένως, συνθήκες διαμελισμού της Τουρκίας. Οι συνέπειες για τις τουρκοαμερικανικές σχέσεις και την ευρύτερη περιοχή θα είναι βέβαια καταλυτικές, αλλά εξαιρετικά δύσκολο να προβλεφθούν με στοιχειώδη έστω ακρίβεια.
Είναι άραγε τα παραπάνω σενάρια αποκύημα μόνον φαντασίας; Φαίνεται ότι δεν θα αργήσουμε να μάθουμε. Το ερώτημα για εμάς είναι: Ελλάδα και Κύπρος πώς προετοιμάζονται για τις κατακλυσμιαίες εξελίξεις, όποιες και αν είναι, σε σχέση με την Τουρκία;
.