Γράφει ο Δημήτρης Σταθακόπουλος
To βιβλίο του Sam Chewkas με τίτλο: “ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΝΑ ΝΟΙΩΘΕΙΣ ΕΛΛΗΝΑΣ – Δέκα συναντήσεις με την Ελλάδα”, μου θύμισε (σε αντιδιαστολή), το προ 30ετίας βιβλίο του Νικ. Δήμου ” η δυστυχία του να είσαι Ελληνας” (Ο Έλληνας προσπαθεί σε κάθε τομέα, να είναι εκτός πραγματικότητας. Και μετά είναι δυστυχής, διότι είναι εκτός πραγματικότητας (και μετά είναι ευτυχής… διότι είναι δυστυχής) , αναφερόμενος ο Νικ. Δήμου στην παραδοξότητα και τις παθογένειες της φυλής.
Το βιβλίο του Sam Chewkas κάνει μία άλλη προσέγγιση. Βιωματική , ενός παιδιού από τη Νιγηρία, που από σύμπτωση έπεσε τα χέρια του μιά αγγλική μετάφραση της Αντιγόνης του Σοφοκλή και από εκεί και μετά μ’ έναν σχεδόν ” εξ αποκαλύψεως θαυματικό τρόπο” θέλησε να γνωρίσει την Ελλάδα ως τόπο και ως πνευματική οντότητα. Όχι μόνον αρχαία, αλλά και σύγχρονη. Γι’ αυτό ήρθε να σπουδάσει οδοντιατρική στη Θεσσαλονίκη.
Αφού γνώρισε την Ελλάδα και τους Έλληνες και από “την καλή και από την ανάποδη”, τελικά βρέθηκε στη Νέα Υόρκη, όπου γνώρισε και τους εκεί Έλληνες, ομοίως με ποικίλα συναισθήματα και ψυχρολουσίες και φυσικά ρατσιστικές εκφάνσεις.
Εχοντας λοιπόν “κάνει ταμείο” εμπειριών με τους Έλληνες, τελικά κατέληξε πως η αρχική σύμπτωση είχε αποτυπωθεί στη συνείδησή του ως θαύμα, αφού όχι μόνον δεν απέρριψε τις θετικές και αρνητικές εμπειρίες του μαζί τους , αντιθέτως ένιωσε και ο ίδιος ως Ελληνας, αλλά με μια άλλη διάσταση υπερβατική και αληθινής ενσυναίσθησης, που ξεπερνούσε τα βιολογικά και γεωγραφικά όρια των Ελλήνων και της Ελλάδας, αποκτώντας διαστάσεις πανανθρώπινες, στις οποίες ο Sam Chewkas ένιωσε/ ενστερνίστηκε, ότι ανήκει πλέον ως αναπόσπαστο κομμάτι, δηλ. αντελήφθη την αληθινή διάσταση του Ελληνικού πνεύματος ( αφήνοντας πίσω την καταχρηστική αντίληψη των Ελληναράδων ).
Τις εμπειρίες του, τις κατέγραψε στο εν λόγω βιβλίο, με δέκα (10) σύντομες ημερολογιακού τύπου προσωπικές ιστορίες που αφορούν είτε την Αφρική και τη συνάντησή του με το Σοφοκλή, είτε την Ελλάδα, είτε τις Η.Π.Α και τις σχέσεις του με τους εκεί Έλληνες.
Το απάνθισμα των δέκα αυτών ιστοριών είναι πως τελικά, το ΕΛΛΗΝΑΣ δηλοποιεί :
α) Ελευθερία ως διαρκές ζητούμενο και εφόσον είναι διαρκώς ζητούμενο, τότε απαιτείται σκέψη και αγώνας για να την αποκτήσεις και διατηρήσεις και συνεχώς να την ανανεώνεις. Ολο αυτό το διαρκές σύστημα αναζήτησης, σκέψης και αγώνα, γεννά τη φυσική Δημοκρατία, δηλ. την άμεση.
β) Παιδεία και όχι μόνον εκπαίδευση ή / και μόρφωση. Η εκπαίδευση και η μόρφωση, έχουν διαχειριστικά χαρακτηριστικά και στοιχεία απλής επάρκειας για να έχει κάποιος μια δουλειά ή να ασκεί μια επιστήμη. Η παιδεία όμως είναι υπερβατική, ξεπερνά την εκπαίδευση και την μόρφωση και έχει να κάνει με το ΕΓΩ, το οποίο ταπεινώνεται. Αυτό σήμερα λείπει από τον κόσμο και από τους νεοέλληνες, που αν και εκπαιδευμένοι και μορφωμένοι, δεν έχουν τη δέουσα παιδεία.
γ) Φιλότιμο. Αν έχεις φιλότιμο, τότε υπάρχει έλλειψη Υβρεως ( καθ’ υπερβολήν ή κατ’ έλλειψιν, όπως θα έλεγε στα ηθικά Νικομάχεια ο Αριστοτέλης ). Όταν έχεις φιλότιμο τότε “κοινωνείς , επι-κοινωνείς” με τον συνάνθρωπο και αναπτύσσεται ο ουμανισμός/ανθρωπισμός και όχι ο υλισμός που κυριαρχεί σήμερα.
Κατά τον Sam Chewkas ο Ελληνισμός, οφείλει και σήμερα να κάνει την έκπληξη και να δώσει τη νέα πνευματική τροφή στην ανθρωπότητα. Τη νέα πρόταση ανάτασης. Τη νέα αναγέννηση, στην οποία καλό θα ήταν να πρωτοστατούν οι Έλληνες ως φυσική παρουσία, αλλά δεν είναι και απαραίτητο , αφού το ελληνικό πνεύμα έχει μεταλαμπαδευτεί και συνεχίζει και θα συνεχίσει να περνά και να φλέγει ανθρώπους κομιστές του , σαν τον Sam Chewkas.
Όπως θα έλεγε και ο Oliver Taplin , όχι πίσω στους Ελληνες, αλλά μπροστά με τους Ελληνες, με όχημα προσέγγισης του αξιακού κώδικα της πνευματικής διαχρονικής Ελλάδος, την Ελληνική γλώσσα, την οποία αφενός μιλά ο Sam Chewkas , αφετέρου πιστεύει ότι πρέπει να μάθουν όλοι οι λαοί για να προσεγγίσουν τον πνευματικό ελληνικό αξιακό κώδικα, από το πρωτότυπο και όχι από μεταφράσεις που χάνουν την ουσία, μιάς και αρχή σοφίας , η των ονομάτων επίσκεψις.