Η αρχιτεκτονική της σύγκρουσης

του Μελέτη Μελετόπουλου*

Η κυβέρνηση φαίνεται ότι πράγματι δεν έχει πρόθεση να προβεί σε «κωλοτούμπα», έχοντας μάθει από τα παθήματα του ΓΑΠ και του Σαμαρά. Διότι η «κωλοτούμπα» που έκαναν αυτοί οι δύο όχι μόνον κατέστρεψε πολιτικά τους ίδιους (κάτι εντελώς αδιάφορο). Αλλά και δεν έλυσε το ελληνικό πρόβλημα. Διότι η προσαρμογή στην μνημονιακή (στην πραγματικότητα αποικιοκρατική) πολιτική της τρόϊκας και η υποταγή στο Βερολίνο δημιούργησε συνθήκες διάλυσης της ελληνική οικονομίας και κοινωνίας.
Η μετωπική σύγκρουση (μέχρις στιγμής, διότι τα δεδομένα μεταβάλλονται ώρα με την ώρα) της ελληνικής κυβέρνησης με το Βερολίνο και τους συμμάχους του, έχει αναδείξει το ελληνικό πρόβλημα σε κεντρικό θέμα συζήτησης διεθνώς. Και το έχει επίσης καταστήσει πεδίο αντιπαράθεσης σχετικά με το μέλλον της Ευρώπης.
Τα ευρωπαϊκά κράτη, οι ευρωπαϊκοί λαοί, θέλουν μία γερμανική Ευρώπη σκληρής καλβινιστικής πειθαρχίας; ή θα υπερασπιστούν μία κεϋνσιανή Ευρώπη με χαρακτηριστικά όπως αυτά των πρώτων μεταπολεμικών δεκαετιών, έστω και με κάποιο χαμηλότερο βιοτικό επίπεδο λόγω διεθνούς, κινεζικού κλπ. ανταγωνισμού, αλλά πάντως με δικαιότερη κατανομή του πλούτου και στοιχειώδη κοινωνική πρόνοια;
Η Ισπανία, η Ιταλία, η Πορτογαλία, δεν φαίνονται πρόθυμες να οδηγηθούν σε ρήξη με το Βερολίνο. Διακατέχονται από ανασφάλεια και φόβο μην βρεθούν στο κενό. Η Γαλλία, παγκόσμια υπερδύναμη με ισχυρή βιομηχανία, εξαγωγικό εμπόριο, ηγέτις της παγκόσμιας γαλλόφωνης κοινότητας, κάτοχος πυρηνικού οπλοστασίου, βρίσκεται σε πρωτοφανή οικονομική ύφεση και κοινωνική εξαθλίωση και συμπεριφέρεται ως υποτελής της γερμανικής πολιτικής. Αν ο Ολάντ δεν αντιδράσει και δεν αναλάβει ηγετικό ρόλο, οδηγώντας σε ριζική αναθεώρηση του ευρωπαϊκού modus vivendi, θα το κάνει με πολύ πιο βίαιο τρόπο ο επόμενος πρόεδρος (πιθανότατα η Λεπέν), επαναφέροντας το φράγκο και διαλύοντας την ευρωζώνη. Αλλά σήμερα, που διεξάγεται η εκ του μηδενός αναδιαπραγμάτευση της σχέσης της Ελλάδας με το ευρωσύστημα, η Γαλλία δεν φαίνεται διατεθειμένη να αλλάξει τους όρους της ευρωπαϊκής συγκατοίκησης χάριν της Ελλάδας.
Η Μεγάλη Βρεταννία έχει όπως πάντα τους δικούς της σχεδιασμούς, που δεν φαίνεται αυτήν την στιγμή να συμπεριλαμβάνουν μία παρέμβαση υπέρ της Ελλάδας. Ίσως η βρεταννική πολιτική, πάντα μακροπρόθεσμη, ευφυής και δαιδαλώδης, να προτιμούσε να φθάσει στα άκρα η ελληνογερμανική σύγκρουση. Ας μην ξεχνάμε ότι, από την εποχή του Ερρίκου του Όγδοου, η βρεταννική πολιτική ανακουφίζεται όταν η ηπειρωτική Ευρώπη διατρέχεται από αντιθέσεις.
Η χώρα που αυτήν την στιγμή εκδηλώνεται με έμφαση υπέρ της συνολικής αλλαγής της ευρωπαϊκής πολιτικής και υπέρ –σε αυτό το πλαίσιο- της εξεύρεσης λύσης για την παραμονή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη χωρίς μνημόνιο, είναι οι ΗΠΑ. Σύμφωνα με το χθεσινοβραδυνό ρεπορτάζ, καταφθάνουν εσπευσμένα στην Ελλάδα Αμερικανοί εμπειρογνώμονες και στελέχη του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών για να παράσχουν τεχνική υποστήριξη και συμβουλές στην ελληνική κυβέρνηση για το ζήτημα του χρέους.
Η αμερικανική πολιτική ασφαλώς επιδιώκει να «ταπεινώσει» το Βερολίνο μέσα από μία διαδικασία ανάσχεσης της γερμανικής πολιτικής έναντι της Ελλάδας. Αντιλαμβάνεται κανείς ότι το διακύβευμα είναι ευρύτερο της ελληνογερμανικής διάστασης.
Εδώ, πρέπει να λάβει κανείς υπ’ όψιν του δύο διαστάσεις του προβλήματος: πρώτον, ότι οι ΗΠΑ δεν θα φθάσουν στα άκρα με την Γερμανία χάριν της Ελλάδας. Δεύτερον, ότι η Γερμανία, ακριβώς επειδή το ελληνικό ζήτημα θα χρησιμοποιηθεί για τον περιορισμό της αχαλίνωτης ιμπεριαλιστικής της πολιτικής, δεν πρόκειται να υποχωρήσει. Για να επιδείξει πυγμή και αποφασιστικότητα όχι έναντι της Ελλάδας αλλά έναντι των ΗΠΑ.
Επομένως, αυτήν την στιγμή απαιτούνται λεπτοί και συνετοί χειρισμοί, ώστε η Ελλάδα να μην πέσει θύμα της διαχρονικής ιστορικής αρχής ότι οι Μεγάλες Δυνάμεις στο τέλος «τα βρίσκουν» αφήνοντας τις μικρές χώρες αν πέσουν στο κενό.

*Ο Μελέτης Η. Μελετόπουλος είναι Διδάκτωρ Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών Πανεπιστημίου Γενεύης.

Πηγή: http://www.kontranews.gr/component/k2/item/39403-arxitektoniki-sygroysis