Διακόσια χρόνια από τη μάχη του Βατερλώ

Γράφει ο Κωνσταντίνος Χολέβας- Πολιτικός Επιστήμων.

Η 18η Ιουνίου 1815 ήταν μία βροχερή ημέρα στο Βέλγιο. Οι 120.000 Γάλλοι στρατιώτες του Ναπολέοντος Βοναπάρτη είχαν φτάσει μέχρι την πεδιάδα του Βατερλώ, κοντά στις Βρυξέλλες. Απέναντί τους οι Βρετανοί του Ουέλλιγκτον, οι οποίοι επωφελήθηκαν από την άφιξη των Πρώσων του Μπλύχερ και κατανίκησαν τον Μεγάλο Κορσικανό, τον Ναπολέοντα. Οι διηγήσεις των σχολικών βιβλίων για τον Γάλλο στρατηγό Γκρουσύ, ο οποίος χάθηκε στον δρόμο και δεν μπόρεσε να φέρει εγκαίρως τις ενισχύσεις στον Βοναπάρτη, και οι σκηνές με τα άλογα να κολλούν στο βρεγμένο έδαφος από την κλασική ταινία με τον Ροντ Στάιγκερ βρίσκονται ακόμη στη μνήμη μας και μάς βοηθούν να αναπλάθουμε τη μάχη με τη φαντασία μας.
Η ήττα του Ναπολέοντος οδήγησε στη δεύτερη εξορία του, στο νησάκι Αγία Ελένη, όπου και πέθανε μετά από έξι χρόνια. Οδήγησε επίσης στην ίδρυση της Ιεράς Συμμαχίας από τη Ρωσία του Τσάρου, την Αυστρία (τεράστια τότε πολυεθνική αυτοκρατορία των Αψβούργων) και την Πρωσσία (πρόγονο της σημερινής Γερμανίας). Η Βρετανία έστελνε αντιπροσώπους, αλλά δεν ήταν πλήρες μέλος. Ρόλος της Συμμαχίας, η οποία ιδρύθηκε επισήμως στις 26.9.1815, ήταν η αποτροπή επαναστάσεων στην Ευρώπη και η καθιέρωση ενός συστήματος ισορροπίας δυνάμεων μεταξύ των ισχυρών της εποχής ώστε να μην επανεμφανισθεί κάποιος νέος ταραξίας σαν τον Ναπολέοντα.
Ο ρόλος του σπουδαίου Έλληνα διπλωμάτη Ιωάννη Καποδίστρια υπήρξε καταλυτικός τη στιγμή εκείνη. Τα ιδρυτικά μέλη της Ιεράς Συμμαχίας σκέφτηκαν αρχικά να κατακερματίσουν την Γαλλία για να τιμωρήσουν τον λαό, ο οποίος ακολούθησε τον Ναπολέοντα μέχρι την εκστρατεία της Ρωσίας και μέχρι την Αίγυπτο των Μαμελούκων. Ο Καποδίστριας ως συν-υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας έπεισε τον Τσάρο να μην διαλυθεί η Γαλλία, διότι η τυχόν αποδυνάμωσή της θα ισχυροποιούσε την Αυστρία και την Πρωσσία. Η Γαλλία διατήρησε την εδαφική της ακεραιότητα και αργότερα έδειξε την ευγνωμοσύνη της στον Καποδίστρια αποστέλλοντας το 1827 τον ιππικό της υπό τον Στρατηγό Μαιζόν για να εκδιώξει τον Ιμπραήμ από την Πελοπόννησο.
Η λέξη Βατερλώ καθιερώθηκε από το 1815 στο παγκόσμιο λεξιλόγιο ως συνώνυμη με τη μεγάλη, την καταστροφική ήττα. Ο Ναπολέων, γνήσιο τέκνο της Γαλλικής Επαναστάσεως, υπήρξε κορυφαία στρατιωτική και πολιτική ιδιοφυία, αλλά υπερεκτίμησε τις δυνάμεις του και υπερέβη τα όρια της ανοχής των άλλων Ευρωπαίων. Πολλοί Έλληνες τον συμπάθησαν, διότι είχε διακηρύξει ότι θα ερχόταν να απελευθερώσει την Ελλάδα από τους Τούρκους. Τέτοιες ελπίδες φαίνεται ότι επηρέασαν τον Ρήγα Βελεστινλή και άλλους λογίους του υποδούλου Γένους, αλλά μάλλον αποτελούσαν ευσεβείς πόθους βασισμένους σε μία ευφυή προπαγάνδα του Κορσικανού.
Άραγε η σημερινή Ελλάς θα αποφύγει το επαπειλούμενο οικονομικό Βατερλώ της;
Κ.Χ. 18.6.2015