Αναδημοσίευση από την Καθημερινή, όπου έστειλε το άρθρο του ο Πρόεδρος της Ρωσίας Βλαδίμηρος Πούτιν.
Την παραμονή της επίσκεψής μου στην Αθήνα, θα ήθελα να μοιραστώ με τους αναγνώστες της «Καθημερινής», μιας από τις πιο δημοφιλείς και έγκυρες ελληνικές εφημερίδες, μερικές σκέψεις μου για την περαιτέρω ανάπτυξη των εταιρικών σχέσεων μεταξύ της Ρωσίας και της Ελλάδας, καθώς και για την κατάσταση που επικρατεί στην ευρωπαϊκή ήπειρο γενικότερα.
Εκτιμούμε τις μακραίωνες παραδόσεις φιλίας που έχουν διαμορφωθεί μεταξύ των λαών μας. Οι κοινές πολιτισμικές αξίες, ο ορθόδοξος πολιτισμός και η ειλικρινής αμοιβαία συμπάθεια αποτελούν στέρεα θεμέλια της συνεργασίας μας. Ενα λαμπρό παράδειγμα για το πόσο στενά συνδέονται οι τύχες των λαών μας είναι ο βίος του Ιωάννη Καποδίστρια, ο οποίος κατά τον 19ο αιώνα διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας και στη συνέχεια κυβερνήτης του ελληνικού κράτους.
Κατά το τρέχον έτος, ιδιαίτερη σημασία θα έχουν οι εορτασμοί της χιλιετούς παρουσίας Ρώσων μοναχών στο Αγιον Ορος. Σε πολύ διαφορετικές ιστορικές εποχές, οι πνευματικές δυνάμεις, η πίστη, ο πατριωτισμός βοηθούσαν τους λαούς μας να ξεπεράσουν τις δύσκολες δοκιμασίες και να διατηρήσουν την ταυτότητά τους.
Κάθε χρόνο τη χώρα σας επισκέπτονται εκατοντάδες χιλιάδες Ρώσοι τουρίστες. Απολαμβάνουν τις όμορφες ελληνικές παραλίες, γνωρίζουν από κοντά την πλούσια κληρονομιά της αρχαίας Ελλάδας και τα θρυλικά αρχιτεκτονικά μνημεία της. Ο τουρισμός συμβάλλει σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας, καθώς και στη διεύρυνση των άμεσων ανθρώπινων επαφών, στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης και της φιλίας μεταξύ των πολιτών μας.
Ξέρω ότι οι Ελληνες διατηρούν καλά στη μνήμη τους τον ρόλο-κλειδί της Ρωσίας στην ανεξαρτητοποίηση της χώρας σας. Η ρωσική υποστήριξη του εθνικού απελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων καθόρισε σε μεγάλο βαθμό την πυξίδα της περαιτέρω ανάπτυξης των διμερών σχέσεων.
Σήμερα η Ελλάδα είναι ένας σημαντικός εταίρος της Ρωσίας στην Ευρώπη. Διεξάγουμε έναν δυναμικό πολιτικό διάλογο σε πολλά επίπεδα, συμπεριλαμβανομένου και του ανώτατου. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης με τον Πρόεδρο κ. Προκόπη Παυλόπουλο τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους ανακοινώσαμε την έναρξη του «Αφιερωματικού» Ετους Ρωσίας – Ελλάδας. Το πρόγραμμά του προβλέπει μια σειρά από εκδηλώσεις στον επιστημονικό, εκπαιδευτικό, ανθρωπιστικό και τουριστικό τομέα. Είμαι πεπεισμένος ότι αυτό θα βοηθήσει τους λαούς μας να γνωρίσουν ακόμη πιο κοντά ο ένας την ιστορία, τις παραδόσεις και τα έθιμα του άλλου.
Πέρυσι, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας επισκέφθηκε δύο φορές τη Ρωσία. Είχαμε πολύ χρήσιμες και ουσιαστικές συνομιλίες. Ενισχύονται οι επαφές μεταξύ υπουργείων και κρατικών οργανισμών, κοινοβουλίων και κοινωνικών οργανώσεων.
Δυστυχώς, την περαιτέρω εμβάθυνση της συνεργασίας μας εμποδίζει η κάμψη στις σχέσεις μεταξύ της Ρωσίας και της Ευρωπαϊκής Ενωσης και αυτό επηρεάζει αρνητικά τη δυναμική των διμερών εμπορικών συναλλαγών, οι οποίες σε σχέση με πέρυσι μειώθηκαν κατά ένα τρίτο – στα 2,75 δισ. δολ. ΗΠΑ. Η ζημία ήταν ιδιαίτερα βαριά για τους Ελληνες παραγωγούς αγροτικών προϊόντων.
Η Ρωσία ξεκινά από την ανάγκη οικοδόμησης ενός ισότιμου και γνήσιου εταιρικού διαλόγου με την Ευρωπαϊκή Ενωση σε ένα ευρύτατο φάσμα θεμάτων – από την απλοποίηση του καθεστώτος θεωρήσεων διαβατηρίων μέχρι τον σχηματισμό μιας ενεργειακής συμμαχίας. Ωστόσο, δεν παρατηρούμε μέχρι τώρα ότι οι Ευρωπαίοι ομόλογοί μας έχουν την αντίστοιχη προθυμία να ακολουθήσουμε μαζί μια τέτοια αμοιβαία επωφελή και πολλά υποσχόμενη πορεία.
Παρ’ όλα αυτά, πιστεύουμε ότι στις σχέσεις μας με την Ευρωπαϊκή Ενωση δεν υπάρχουν προβλήματα που δεν μπορούν να επιλυθούν. Για να επιστρέψουμε σε τροχιά ανάπτυξης της πολυδιάστατης εταιρικής σχέσης, πρέπει μόνο να απορριφθεί η εσφαλμένη λογική ότι μία πλευρά μπορεί να μονοπωλήσει το παιχνίδι. Κάθε μια από τις δύο πλευρές οφείλει να παίρνει σοβαρά υπ’ όψιν τις απόψεις και τα συμφέροντα της άλλης.
Η Ρωσία και η Ευρωπαϊκή Ενωση έχουν φτάσει πλέον σ’ ένα σταυροδρόμι, όπου πρέπει να δοθεί η απάντηση στο ερώτημα: πώς βλέπουμε το μέλλον των σχέσεών μας και ποιο δρόμο θα ακολουθήσουμε; Είμαι πεπεισμένος ότι από τα γεγονότα στην Ουκρανία πρέπει να βγάλουμε τα δέοντα συμπεράσματα και να ξεκινήσουμε την οικοδόμηση, στην αχανή περιοχή από τον Ατλαντικό έως τον Ειρηνικό ωκεανό, μιας ζώνης οικονομικής και ανθρωπιστικής συνεργασίας με βάση την αρχιτεκτονική της ισότιμης και αδιαίρετης ασφάλειας. Ενα σημαντικό βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση θα ήταν η εναρμόνιση των διαδικασιών της Ευρωπαϊκής και της Ευρασιατικής ολοκλήρωσης.
Το έργο αυτό γίνεται όλο και πιο απαραίτητο λόγω του γεγονότος ότι η Ευρώπη σήμερα αντιμετωπίζει αυξανόμενο ανταγωνισμό από άλλα κέντρα επιρροής του σύγχρονου κόσμου. Παραδείγματος χάριν, τις προάλλες, στην επετειακή σύνοδο κορυφής Ρωσίας-ASEAN στο Σότσι είχαμε εποικοδομητική συζήτηση με τους εταίρους μας για επίκαιρα διεθνή θέματα και για τις προοπτικές ακόμα στενότερης ολοκλήρωσης και συνεργασίας στην περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού. Είναι ολοφάνερο ότι για να εξασφαλίσει η «Γηραιά ήπειρος» τη θέση που δικαιούται στη νέα διεθνή πραγματικότητα πρέπει να συνενωθεί το δυναμικό όλων των ευρωπαϊκών χωρών, συμπεριλαμβανομένης και της Ρωσίας.
Ενα σπουδαίο στοιχείο σε αυτό το σύστημα αποτελούν οι πολυδιάστατες ρωσοελληνικές σχέσεις. Θα ήθελα να τονίσω ιδιαίτερα τη σημασία του ενεργειακού τομέα. Είμαστε σταθερά προσηλωμένοι στη διαφοροποίηση των διαδρόμων μεταφοράς ενέργειας, η οποία θα αυξήσει τη σταθερότητα των προμηθειών και, συνεπώς, την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης συνολικά.
Εδώ και δύο δεκαετίες η Ρωσία παραμένει σταθερός και ασφαλής προμηθευτής του φυσικού αερίου για την Ελλάδα. Η ισχύουσα συμφωνία με την Ελλάδα έχει ανανεωθεί έως το 2026 με ευνοϊκούς για τη χώρα σας όρους. Εχοντας υπ’ όψιν την επιθυμία των ελληνικών αρχών να αναδειχθεί η χώρα σε σημαντικό ενεργειακό κόμβο των Βαλκανίων, υπολογίζαμε πάντα την Ελλάδα στους σχεδιασμούς μας για την αύξηση των εφοδιασμών των υδρογονανθράκων στην Κεντρική και Δυτική Ευρώπη.
Από το 2006 η Gazprom προωθούσε δυναμικά το σχέδιο «Νότιος Αγωγός». Αλλά σε κάποιο στάδιο η υλοποίησή του έγινε αδύνατη λόγω της μη εποικοδομητικής στάσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αν και αναγκαστήκαμε να σταματήσουμε το σχέδιο, το θέμα των νοτίων διαδρόμων διέλευσης των ενεργειακών πόρων μας στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης παραμένει στην ατζέντα. Τον Φεβρουάριο στη Ρώμη οι επικεφαλής της Gazprom, της ιταλικής εταιρείας Edison και της ελληνικής ΔΕΠΑ υπέγραψαν το Μνημόνιο Κατανόησης για τη μεταφορά του ρωσικού φυσικού αερίου μέσω του βυθού της Μαύρης Θάλασσας και τρίτων χωρών προς την Ελλάδα και Ιταλία.
Η Ρωσία θα μπορούσε να συμβάλει επίσης στην αναβάθμιση των ελληνικών υποδομών στο πεδίο των μεταφορών. Πρόκειται για την συμμετοχή ρωσικών επιχειρηματικών ομίλων στους επικείμενους διαγωνισμούς για την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων των σιδηροδρομικών εταιρειών και του λιμένα της Θεσσαλονίκης. Υπάρχει και μια σειρά άλλων σχεδίων που μπορούν να ενισχύσουν σημαντικά τη διμερή συνεργασία.
Είμαι βέβαιος ότι οι φιλικές ρωσοελληνικές σχέσεις συνιστούν κοινή μας κληρονομιά και σταθερή βάση για μια πολλά υποσχόμενη εταιρική σχέση, με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον. Ευελπιστώ ότι θα εντατικοποιήσουμε περαιτέρω τον πολυδιάστατο διάλογο και θα υλοποιήσουμε μαζί τα κοινά μας σχέδια.
12 comments
Σωστός ο Βλαδίμηρος!
Ουδέποτε επρεπε η Ελλαδα να συμμετάσχει στις οικονομικες κυρώσεις κατα της Ρωσιας.
@ NF
Με τέτοια σχόλια δεν προβλέπω κοκορομαχία σύντομα!!!!
Καλό ΣΚ.
Πράγματι, ἡ Ἑλλάδα ἔπρεπε νὰ μὴν συμμετάσχῃ στὶς κυρώσεις τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνωσεως κατὰ τῆς Ρωσσίας καί, ἔτσι, νὰ νομιμοποιήσῃ τὴν κατάληψη καὶ κατοχὴ μέρους τῆς Κύπρου (Οὐκρανίας) ἀπὸ τὸν Τουρκικὸ (Ρωσσικὸ) στρατὸ γιὰ τὴν προστασία τῶν Τούρκων (Ρώσσων) ποὺ ζοῦσαν ἐκεῖ, ὥστε νὰ σταματήσῃ ἡ καταπίεση πού ἀσκοῦσαν οἱ Ἕλληνες (Οὐκρανοὶ) ἐπὶ τῶν Τούρκων (Ρώσσων) στὴν Κύπρο (Οὐκρανία).
Δεν είμαι 100% σίγουρος για το αν έχουμε λογική ανακολουθία ( non sequitur ) εδώ, σύμφωνα με τον ορισμό αυτής.
Στα αγγλικά θα λέγαμε απλά : logical fallacy of false equivalence.
@Kostas Dimopoulos
Δε βοηθας και εσυ καθολου.Πώς να γινει κοκορομαχια, οταν ειμαστε διαρκως στο ιδιο μηκος κυματος;
Τελος παντων. Ο Βλαδιμηρος μας αντιμετωπισε με ψιλοαδιαφορια. Εκατσε μια μερα, εκανε μερικες φιλοφρονησεις, και μετα εφυγε κατευθειαν για το Αγιον Ορος. Μας εχει μαθει πια. Ολο παχια λογια ειμαστε, και εργα μηδεν στις ελληνορωσικες σχεσεις.Μολις παει να γινει καποιο κοινο project, καποια κοινη συνεργασια σε καποιο σοβαρο ζητημα, συνοφρυωνεται ο θειος Σαμ, αλλα και οι Βρυξελλες, και τοτε υπαναχωρουμε και υποχωρουμε ατακτως.
Ποῦ ἀκριβῶς ἔγκειται, ἐὰν ἔγκειται, ἡ ἄκυρος ἰσοδυναμία μεταξὺ Οὑκρανίας καὶ Κύπρου, Ρωσσίας καὶ Τουρκίας ; Σπανίως ἁπλὴ ἀντικατάστασις ὀνομάτων είς ἄλλα συμπίπτει σὲ τέτοιο βαθμὸ στὸ πεδίον τῶν Διεθνῶν Σχέσεων χωρὶς νὰ χρειάζεται κανεὶς καμμία πρόσθετη ἐπεξήγηση.
@ Γεώργιος Ἰακ. Γεωργάνας
Με το ίδιο σκεπτικό έρχεται και η Θράκη;;;
Καλοί οι παραλληλισμοί αλλά να υπάρχει και ουσία. Υπάρχουν τίποτα κυρώσεις ενταντίον της Τουρκίας από την ΕΕ;
Δεν έχω παρατηρήσει κάτι οπότε μάλλον όχι και τόσο επιτυχής ο παραλληλισμός…..
Στην Κριμαία (Σεβαστούπολη) ευρίσκεται ο ναύσταθμος τού ρωσικού στόλου τής Μαύρης Θαλάσσης και δεν ήταν δυνατόν να τον αφήσουν οι Ρώσοι στα χέρια των Ουκρανών πραξικοπηματιών. Στην Κύπρο δεν υπάρχει κάτι ανάλογο τουρκικό.
Λίγους μήνες μετά την απόβαση των Τούρκων στην Κύπρο, απεκατεστάθη η νόμιμος τάξη με την επιστροφή τού Μακαρίου, άρα έπαυσε να υπάρχει ο λόγος παρουσίας των στο νησί. Όμως, αντί να αποχωρήσουν, οι Τούρκοι, αμέσως μετά την κατάληψη, άρχισαν να εποικίζουν το νησί, με σκοπό την πληθυσμιακή του αλλοίωση, πράγμα που κατά το Διεθνές Δίκαιο είναι έγκλημα πολέμου.
Όλα αυτά ήσαν/είναι εν γνώσει τής ΕΕ και των ΗΠΑ, αλλά έμειναν άπρακτες. Γιατί;
Η Ευρώπη, ενώ βλακωδώς και άνευ αιτίας επέβαλε κυρώσεις στην Ρωσία, προφανώς διότι έτσι ήθελαν οι ΗΠΑ, στην Τουρκία, εδώ και 42 χρόνια δεν έχει επιβάλει καμμία. Και όχι μόνον αυτό, αλλά χωρίς αιδώ κι αισχύνη συζητά με τον “ΑΤΤΙΛΑ” για να τον εντάξει στους κόλπους της!
Τίποτε δεν κερδίσαμε από την συμμετοχή μας στις κυρώσεις. Αντιθέτως, πάθαμε ζημιά στις εξαγωγές οπωροκηπευτικών και τον τουρισμό, διότι μπήκαμε στην μαύρη λίστα τής Μόσχας.
Οὔτε θά ὐπάρξουν ποτὲ κυρώσεις ἀπὸ τὴν ΕΕ κατὰ τῆς Τουρκίας, ἐὰν ἡ Ἑλλάδα καὶ ἡ Κύπρος νομιμοποιήσουν, μὲ τὶς πράξεις ἢ παραλείψεις τους, την Ρωσσική εἰσβολὴ στὴν Οὐκρανία. Καί, φυσικά, κάποιες δυσκολίες ὑπάρχουν καὶ στὶς σχέσεις ΕΕ – Τουρκίας λόγῳ τῆς εἰσβολῆς τῆς Τουρκίας στὴν Κύπρο. Δέν εἶναι ἀκριβῶς μέλι-γάλα οἱ σχέσεις ΕΕ – Τουρκίας.
Ἰσχύει ὅτι, ἅπαξ καὶ νομιμοποιήσουμε τὴν εἰσβολὴ στὴν Οὐκρανία, σειρὰ ἔχει ἡ Θράκη.
Ἡ ἀνεξαρτησία τῆς Οὐκρανίας ἦταν μιὰ θεόσταλτη εύκαιρία γιὰ τὴν Ρωσσία νὰ μεταφέρῃ τὸν ναύσταθμο τοῦ Εὐξείνου Πόντου σὲ ἄλλη περιοχή καὶ νὰ ἐξορθολογίσῃ τὴν λειτουργία του, ἡ ὁποία τῆς κόστιζε καὶ τῆς κοστίζει πολύ περισσότερα ἀπὸ ὅτι τῆς προσφέρει. Ἄλλο ὅτι πολλοὶ ποὺ μισθοδοτοῦνται ἐκεῖ γιὰ νὰ μὴν ἐργάζονται, θὰ ἔπρεπε νὰ βροῦν ἀλλοῦ δουλειά. Αὐτὴ δὲν εἶναι, βεβαίως, ἐθνική, ἀλλὰ πελατειακὴ πολιτική. Ἡ ἁπλῆ λογικὴ λέει ὅτι ἡ Ρωσσία εἶχε ἄφθονα μέσα νὰ προωθήσῃ τὰ συμφέροντά της στὴν Οὐκρανία, ἀλλὰ ἡττήθηκε στὸ πολιτικὸ πεδίον. Ἀντὶ νὰ ἐργασθῇ, ὅπως στὸ παρελθόν, γιὰ νὰ ἀνακτήσῃ τὸ χαμένο ἔδαφος, ἐπέλεξε τὰ στρατιωτικὰ μέσα καὶ ἔβλαψε ἑαυτὴν χειρότερα. Στὴν πραγματικότητα, ὅποιος θέλει ἰσχυρὴ Ρωσσία, ἐλπίζει ὅτι ἡ χώρα θὰ ἀνακτήσῃ τὴν πραγματικὴ καὶ ἱστορικὴ θέση της στὶς ὑποθέσεις τῆς Οὐκρανίας. Πρὸς τὸ παρόν, πηγαίνει στὴν ἀντίθετη κατεύθυνση.
Τέλος, ἡ συνταγματικὴ τάξις ἀπεκατεστάθη ἄρα γε, στὴν Κύπρο, μὲ τὴν ἐπιστροφὴ τοῦ Μακαρίου ; Ποιά συνταγματικὴ τάξις ; Οἱ Τοῦρκοι ἰσχυρίζονται, καὶ βασίμως, ὅτι ἡ συνταγματικὴ τάξις τῶν Συμφωνιῶν Ζυρίχης-Λονδίνου οὐδέποτε ἴσχυσε. Φυσικά, τὸ μεγαλύτερο μέρος τῆς εὐθύνης φέρουν οἱ ἴδιοι. Ὅμως, κι ἐμεῖς τοὺς ἔχουμε δώσει καὶ συνεχίζουμε νά τοὺς δίνουμε ἀσσίστ ! Ἔ, ἡ δικὴ μου θέση εἶναι νὰ σταματήσουμε.
Ασφαλώς δεν θα υπάρξουν κυρώσεις (αυτό λέω κι εγώ), άρα ασκόπως συμμετέχομε σε κυρώσεις κατά τής Ρωσίας, που μάς προκαλούν οικονομική (και ίσως όχι μόνο) ζημία. Δεν έπεται ότι επικροτούμε την εισβολή στην Ουκρανία, αν ζητήσομε να εξαιρεθούμε από τις κυρώσεις, π.χ. λόγω τής κακής οικονομικής μας καταστάσεως. Εξαρτάται από το πώς το θέτει κανείς. Είναι ζήτημα διαπραγματευτικής ικανότητος. Η Τουρκία μπορεί να μάς δώσει τέτοια μαθήματα.
Η Θράκη θα έχει σειρά, αν ζητήσει η εκεί μουσουλμανική μειονότητα ανεξαρτησία. Φαντάζομαι ότι για τον λόγο αυτό επέμεινε ο Βενιζέλος στην αναφορά σε θρησκευτική και όχι εθνική μειονότητα στην Θράκη, κατά την υπογραφή τής Συνθήκης τής Λωζάννης. Άλλο αν εμείς έχομε κάνει το παν, για να την χαρίσομε στους Τουρκους, μαζί με τους Πομάκους και Αθίγγανους.
Δεν θα σχολιάσω τα περί μεταφοράς κι εκσυγχρονισμού τού ναυστάθμου τής Σεβαστουπόλεως, διότι νομίζω ότι το Κρεμλίνο ξέρει κάποια πράγματα περισσότερα από την ταπεινότητά μου. Άλλωστε, ξεφεύγομε κι από το θέμα. Θα συμπληρώσω μόνον ότι, αν οι Ρώσοι άφηναν την Κριμαία στα χέρια των κινηματιών της Ουκρανίας, θα κυκλώνονταν και από τον Νότο.
Τέλος, εγώ δεν μίλησα για συνταγματική τάξη, αλλά για επαναφορά στο status ante. Πιο απλά: Οι Τούρκοι εισέβαλαν, διότι ανετράπη ο Μακάριος, έτσι δεν είναι; Αφού επανήλθε, εξέλειπε ο λόγος συνέχισης τής κατοχής τού μισού σχεδόν νησιού. Αλλά ο εποικισμός έδειξε ότι η ανατροπή τού Μακαρίου ήταν μόνον η πρόφαση.
Ρομπα γιναμε με τα καμωματα του Πακη Παυλοπουλου στον Αγιον Ορος.
Δυσαρεστηθηκε λεει και εγινε φασαρια, επειδη: α) Ο Πουτιν θα καθοταν σε ψηλοτερο στασιδι απο τον ιδιο. και β) Η υποδοχη του Πουτιν θα γινοταν απο τους μοναχους και οχι απο τον ιδιο.
Και ολα αυτα ενω ο Πουτιν εκανε ΙΔΙΩΤΙΚΗ επισκεψη στο Αγιον Ορος, για να κανει λεει καποιο ταμα, ηθελε να ειναι μονος του ο ανθρωπος, καθαρα προσωπικη υποθεση, αρα ο Πακης δεν ειχε καμμια απολυτως δουλεια να ειναι εκει!
Και παρ’ ολιγον να προκληθει διπλωματικο επεισοδιο!
Ρε Πακη, παρε το χαμπαρι οτι ως ΠτΔ της Ελλαδας εισαι πολιτειακη γλαστρα, κοιτα να συμπεριφερεσαι αναλογως, μη δημιουργεις προβληματα και μην το παιζεις Μαρια Αντουανετα…………..
Ὅπως ὀφείλουμε νά γνωρίζουμε, οἱ ἐξαιρέσεις ἀπὸ τὴν ὅποια κοινὴ πολιτικὴ τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως δὲν εἶναι ποτὲ δωρεάν γιὰ τοὺς αἰτουμένους αὐτάς. Τζάμπα δὲν εἶναι ποτέ. Καὶ ὀρθῶς, διότι ἑλπίζουμε ὅτι σὲ θέματα πού ἐνδιαφέρουν ἐμᾶς, δὲν θὰ σπεύσουν οἱ ἑταῖροι νὰ ἐξαιρέσουν ἑαυτούς. Εἰδικῶς στὸ θέμα τῆς Οὐκρανίας, ὅπου ἐκεῖνο πού ἐνδιέφερε τὴν Ρωσσία δὲν ἦταν οἱ κυρώσεις, ἀλλὰ νὰ διαρρήξῃ τὴν ἑνότητα μεταξὺ τῶν χωρῶν τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἐνώσεως. Τυχόν διαφοροποίησις τῆς Ἑλλάδος, κατὰ τὰ ἄλλα θρασέος ἐπαίτου στὰ Εὐρωπαϊκὰ ὄργανα, θὰ εἶχε ἀρκετὰ βαρύτερο τίμημα, γιὰ τὸ ὁποῖον δὲν εἶδα νὰ προσφέρει ἡ Ρωσσία κάποιαν ἀποζημίωση.
Νόμιμος τάξις, σὲ ὅλα τὰ βιβλία νομικῆς εἶναι ἡ συνταγματικὴ τάξις. Πῶς θὰ μαντέψῃ κανένας ὅτι ὁ γράφων «νόμιμος» ἐννοεῖ στὰ τρίσβαθα τῆς ψυχῆς του status quo ante ; Ἀλλά, βεβαίως, ἅπαξ καὶ ἐμεῖς ἐπικαλούμεθα τετελεσμένα (status quo …) καὶ ὄχι τὸν νόμο, νομιμοποιοῦμε καὶ τὸν ἄλλο νὰ ἐπικαλεσθῇ τετελεσμένα.
Ἡ ἀνταλλαγὴ τῶν πληθυσμῶν ἔγινε μὲ βάση τὸ θρήσκευμα γιὰ πολύ πρακτικοὺς καὶ συγκεκριμένους λόγους καὶ εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα νὰ ἔλθουν στὴν Ἑλλάδα πολλοὶ μὴ Ἑλληνόφωνοι Χριστιανοὶ καὶ νὰ φύγουν πολλοὶ Ἑλληνόφωνοι, Μωαμεθανοὶ τὸ θρήσκευμα. Ἡ Σύμβασις γιὰ τὴν Ἀνταλλαγὴ τῶν Πληθυσμῶν (τοῦ Ἰανουαρίου 1923, συνεπῶς πολὺ πρὶν ἀπὸ τὴν Συνθήκη τῆς Λωζάννης) δὲν ἀναγνωρίζει μειονοτικὲς ὁμάδες, ἀλλά μόνον Κράτη καὶ πρόσωπα, τὰ μόνα, μέχρι σήμερα, ὑποκείμενα ποὺ ἀναγνωρίζει τὸ Διεθνές Δίκαιον. Συνεπῶς, δὲν προσφέρει καμμία βάση στὴν μία ἢ στὴν ἄλλη πλευρὰ νὰ ἀναγνωρίσῃ ὀποιανδήποτε συλλογικὴ ὀντότητα, ἐθνική, θρησκευτική, πολιτιστική, στὴν μεινότητα ἢ νὰ μήν τὴν ἀναγνωρίσῃ. Συνεπῶς, ὅποια τυχὸν ἀμφισβήτηση τῆς Ἑλληνικῆς κυριαρχίας στὴν Θράκη θὰ τεθῇ ὡς ζήτημα ἐσωτερικῆς πολιτικῆς στὴν Ἐλλάδα καὶ καμμία ἀσφάλεια δὲν προσφέρουν τὰ διπλωματικὰ κείμενα. Μποροῦν κάλλιστα οἱ Τοῦρκοι νὰ ζητήσουν νὰ ἀνακηρύξουν ἑαυτοὺς ἀνεξάρτητο κράτος στὴν Θράκη μὲ τὸ ὄνομα «Μωαμεθανικὴ Ἑλλάς». Δὲν χρειάζεται νὰ ὀνομάσουν ἑαυτοὺς «Τούρκους». Τοὺς ἔχουμε δώσει προηγούμενα στὴν Σάμο καὶ στὴν Κρήτη.