Γράφει ο Δημήτρης Νατσιός.
«.…Ότι αρχή και τέλος, όλα τα θερία πολεμούν να μας φάνε και δεν μπορούνε» Μακρυγιάννης
Κάτι συμβαίνει. Δεν περνά μέρα που να μην μας απειλεί με πόλεμο ο «βλαμμένος» Τούρκος πρόεδρος και …ημείς άδομεν. Αν δεν κάνω λάθος, αναθεώρηση της συνθήκης της Λωζάνης, σημαίνει πόλεμος. «Επαχύνθη η καρδία του λαού τούτου». Δεν εξηγείται αλλιώς. Αντί να ομοφρονήσουμε – «Έλληνας ομοφρονέοντας …χαλεπούς είναι περιγίγνεσθαι», ενωμένοι οι Έλληνες είναι ανίκητοι, έλεγε ο Ηρόδοτος (Ιστορία ΙΧ,2)- και να προετοιμαστούμε για την επερχόμενη θανάσιμη απειλή, προσκυνούμε ακόμη την ευρωπαϊκή δυσωδία και τους ημέτερους μνημονιακούς λακέδες.
Γιατί, όμως, λύσσαξε τώρα το εξ ανατολών θηρίο; Γιατί τώρα απροκάλυπτα μας απειλεί με πόλεμο και ονειροφαντάζεται οθωμανικές αυτοκρατορίες;
Πιστεύει κανείς τα σαλιαρίσματα των πολιτικών που μιλούν για εξαγωγή της κρίσης της Τουρκίας και μετατόπιση των προβλημάτων της; Είναι στριμωγμένος ο Ερντογάν ή, αντίθετα, αισθάνεται πανίσχυρος;
Μήπως οσμίζεται, όπως τα θεριά τα πληγωμένα θηράματα, την θνησιμαία κατάστασή μας και ετοιμάζεται να μας κατασπαράξει;
Πιστεύει κανείς, ότι αν μας επιτεθεί η Τουρκία, θα μας προστατεύσει η Ευρωπαϊκή Ένωση;
Η απειλή του Ερντογάν ότι θα στείλει 2-3 εκατομμύρια μωαμεθανών λαθρομεταναστών σε ποιους απευθύνεται; Στους Ιρλανδούς, στους Ούγγρους ή στους Φιλανδούς ή στις μικρές Ολανδέζες;
Παρένθεση: Έχει γραφτεί και σε τουρκικές εφημερίδες, ότι πρότυπό του είναι ο Μωάμεθ (Μεχμέτ) ο Πορθητής. Κάποιοι χαζοχαρούμενοι των βορείων προαστίων, το εκλαμβάνουν ως μία ακόμη εκκεντρική παρέκκλιση του Ερντογάν. Είναι λάθος. Διαβάζω από τον Παπαρρηγόπουλο γιά την Άλωση της Πόλης στις 29 Μαϊου του 1453: «Κατέναντι (των πολιορκουμένων Ελλήνων) παρέταξεν ο σουλτάνος αλλεπάλληλα τρία σώματα, ων το μεν συνέκειτο (από τα οποία το πρώτο αποτελούνταν) εκ νεοσυλλέκτων και άλλων ήκιστα (=ελάχιστα) χρησίμων ανδρών, το δεύτερον εξ ατάκτων, το δε τρίτον εν ω ετάσσετο και αυτός, απηρτίσθη εκ των γενιτσάρων και της άλλης κρατίστης στρατιάς. Και εξέπεμψε κατ’ αρχάς το πρώτον των σωμάτων τούτων επί τω προδήλω (=φανερό) σκοπό τού να εξαντλήση τας δυνάμεις των πολιορκουμένων, αδιαφορών περί της τύχης του συρφετού εκείνου». (τόμ. 6, σελ. 373). Ας προσέξουμε την τελευταία πρόταση του μεγάλου ιστορικού. Έστειλε τον συρφετό εκείνο «αδιαφορών» για την τύχη του, για να εξαντλήσει τις δυνάμεις του Παλαιολόγου.
Ερωτώ: Μήπως κάτι παρόμοιο θέλει να πράξει ο θαυμαστής και μιμητής του, Ερντογάν; Αμφιβάλλει κανείς ότι τις στρατιές των λαθρομεταναστών και των εξαθλιωμένων που μαζεύτηκαν στις ακτές της Μικρασίας, τις χρησιμοποιεί ο Τούρκος ως μέσο εκβιασμού; Υπάρχει ίχνος συμπόνοιας σ’ αυτή την στάση του: Kαι μιλά ο άθλιος Τουρκαλάς για καταπίεση των Μωαμεθανών στην Θράκη και λοιπές ανοησίες;
Τότε βέβαια μες στην Πόλη δεν υπήρχαν αλληλέγγυοι και λοιπά σαπρόφυτα της προοδομανίας, γι’ αυτό και τα πράγματα είναι χειρότερα σήμερα. Και είναι χειρότερα και για έναν ακόμη λόγο.
Διαβάζω στην Ιστορία του Πελοποννησιακού πολέμου του Θουκυδίδη (Β, 8): «Τότε δε και νεότης πολλή μεν ούσα εν ταις Αθήναις, ουκ ακουσίως, υπό απειρίας ήπτετο του πολέμου». Δηλαδή «υπήρχε κατά τον χρόνο εκείνο πολυάριθμος νεολαία στην Αθήνα, η οποία, εξ απειρίας, επιθυμούσε τον πόλεμο».
Στην Τουρκία τα μισά μέλη της κοινωνίας της είναι νεώτερα των 30 ετών. Διαβάζω από το εξαιρετικό πόνημα «Θεωρία του Πολέμου» του μακαρίτη Παν. Κονδύλη: «Αυτή η πληθώρα διάχυτης και ακαταστάλαχτης ανθρώπινης ενέργειας ζητά να διοχετευθεί και μπορούμε να είμαστε βέβαιοι, ότι πέρα από ή και παράλληλα με την στενά εννοούμενη οικονομική δραστηριότητα θα διοχετευθεί σε δραστηριότητες συναπτόμενες άμεσα ή έμμεσα με τον προσδιορισμό και την έμπρακτη προάσπιση της τουρκικής ταυτότητας και την θέση της μέσα στον κόσμο. Μόνον εκεί όπου κοχλάζει νεανικό αίμα γεννιούνται ιδέες ικανές να κινητοποιήσουν μάζες, όσο «πρωτόγονες» κι αν φαίνονται αυτές στα μάτια φθινόντων γειτόνων, εκλεπτυσμένων από την ξαφνική ευζωία ή διανοουμένων που εξ επαγγέλματος παράγουν ιδεολογίες του ειρηνιστικού ευδαιμονισμού υπό τις διαφορετικές μορφές. (εκδ. «Θεμέλιο», σελ. 388).
Στην Τουρκία «κοχλάζει» νεανικό αίμα γι’ αυτό και ο Ερντογάν στέλνει στην φυλακή όσους θέλει, υπάρχει άφθονο και “φθηνό” κρέας για μακέλλεμα. Εδώ το νεανικό αίμα σπανίζει και όσο απέμεινε ή φεύγει στα ξένα ή προγραμματίζει την αγορά του νέου κινητού. Τόσα χρόνια ο εθνομηδενιστικό ,προδοτικό κηφηναριό ενσταλάζει στα σχολεία τα δηλητήριά του, τώρα δρέπουμε τους καρπούς, πράγμα που δεν ξεφεύγει από τα άγρυπνο βλέμμα της ύαινας, της Τουρκίας. Φρόντισαν και τα τηλεοπτικά σκύβαλα να ενσπείρουν τεχνηέντως και τον φόβο έναντι της «συμμάχου και φίλης» γείτονος, η ξαφνική ευζωία, η περιρρέουσα ηθική κατάπτωση, το σάπισμα με την προβολή και διαφήμιση όλων των διαστροφών και «Λατίνοι, Νορμανδοί, Κελτοί, Μογγόλοι, Τούρκοι./ Να! Με του Πάπα το σταυρό, με το άστρο του Σουλτάνου/ο ένας του άλλου πρόδρομος και οδηγητής. Αδέλφια./Και η Πόλη και η κοσμόπολη ζωστή. Παρμένη. Πάει, πάει…» (Κ.Παλαμάς, «Η φλογέρα του βασιλιά»).
Το 1821 ιερούργησε ο Ελληνισμός τους πόθους τους, διότι έλαβε συνείδηση της Ελευθερίας του πριν την αποκτήσει και εξωτερικά.
«Η ζωή που εκάμαμε μας εβοήθησε στην Επανάσταση. Διότι ηξεύραμε τα κατατόπια, τους δρόμους και τους ανθρώπους. Εμάθαμε στην πείνα, τη λέρα, την κακοπάθεια. Εσυνηθίσαμε να καταφρονούμε τους Τούρκους» λέει ο Θόδωρος Κολοκοτρώνης στην «διήγησή» του. Τώρα εσυνηθίσαμε να φοβόμαστε τους Τούρκους γιατί η τρυφή και η καλοπέραση δεν γεννούν Κολοκοτρώνηδες, αλλά κιοτήδες. Ο τουρισμός, η βαριά μας βιομηχανία, όπως διατείνεται ο κάθε τιποτολόγος, τρέμει στο ενδεχόμενο θερμού επεισοδίου στο Αιγαίο. Αυτή η προοπτική επιδεινώνει την υποτέλεια και ηττοπάθειά μας. Ειρήνη, πάση θυσία, αρκεί τα rooms to let και οι ξαπλώστρες της Μυκόνου να είναι σε 100% πληρότητα. Η καταστροφή της ελληνικής γεωργοκτηνοτροφίας, ο “κόκκινος” υπερδανεισμός των Ελλήνων, συνετέλεσαν καίρια στην επιδείνωση του αισθήματος φιλοπατρίας. Είναι γνωστό ότι η κατοχή γης, η ιδιοκτησία τονώνει το εθνικό αίσθημα λόγω προσωπικού γοήτρου και αλληλεγγύης προς την πατρίδα. Νιώθουμε «για την πατρίδα μας στα σπλάχνα χαλασμό»,(Βαλαωρίτης), όταν διακονούμε την γη της και τα ρόδινα ακρογιάλια της, με τον ιδρώτα του προσώπου μας. Τα κόκκινα δάνεια, οι υποθήκες και οι ….. «μαύρες Παρασκευές» γεννοβολούν «πορκουάδες».
«Οι μετριότητες, υπομετριότητες, και ανθυπομετριότητες που συναπαρτίζουν τον ελληνικό πολιτικό και παραπολιτικό κόσμο δεν έχουν το ανάστημα να θέσουν και να λύσουν ιστορικά προβλήματα τέτοιας έκτασης και τέτοιους βάθους, ίσως καταρρεύσουν ακόμη και στην περίπτωση, όπου θα βρεθούν μπροστά στη μεγάλη απόφαση να διεξάγουν έναν πόλεμο» έγραφε ο Κονδύλης στο προαναφερθέν πόνημά του. Η ιστορία μας διδάσκει ότι τέτοιες έκτασης προκλήσεις μας οδηγούν σε …αλησμόνητες πατρίδες.
Νατσιός Δημήτρης δάσκαλος-Κιλκίς
14 comments
Αν δεν ήταν τόσο πικρή η αλήθεια, “γειά στο στόμα (ή μάλλον στην γραφίδα) σου, θα έλεγα. Υγίαινε, ωστόσο, και λάλει, δάσκαλε!
Η Βενετία εχει πολλά μνημεία τα οποία έχουν μεγάλη ιστορική αξία για πολλά έθνη. Φυσικά, για τους Έλληνες, τα μνημεία που σχετίζονται με την ίδρυση και δραστηριότητα της Ελληνικής κοινότητας (Scuola e Nazione Greca η απλούστερα Scuola dei Greci) έχουν πολύ μεγάλη αξία . Τέτοια μνημεία είναι φυσικά ο Αγιος Γεώργιος των Ελλήνων, αλλά και τα κτήρια που σχετίζονται με την ίδρυση και λειτουργία της κοινότητας εκείνης το 1494.
Οι Μπούιοι/Αρβανίτες ήταν απ’ τα ιδρυτικά μέλη της κοινότητας εκείνης κι ο πολυπληθέστερος πληθυσμός της, στην αρχή τουλάχιστον. Θα βρείς τα ονόματα των Μπούιων/Αρβανιτών ανάμεσα στα ιδρυτικά μέλη αυτής της κοινότητας τον Νοέμβριο του 1494, όπως θα τους βρείς, λίγο αργότερα, να υπογράφουν και την αίτηση για την ανέγερση του Ναού του Αγίου Γεωργίου των Ελλήνων.
Η Ελληνική κοινότητα δεν ήταν όμως η μόνη “εθνική” κοινότητα στην Βενετία. Υπήρχαν κι άλλες “εθνικές’ κοινότητες σ’ εκείνη την πόλη. Σε μικρή λοιπόν απόσταση απ’ τα κτήρια που στέγαζαν την Ελληνική Κοινότητα της Βενετίας βρίσκεται ένα άλλο κτήριο-μνημείο. Είναι το κτήριο που είναι γνωστό με την ονομασία “Scuola di Santa Maria degli Albanesi”. Το κτήριο αυτό στέγαζε τα χρόνια εκείνα την Αλβανική Κοινότητα της Βενετίας, την “εθνική” κοινότητα των Αλβανών της Βενετίας οι οποιοι προερχονταν από τους πολεμιστες του Καστριωτη που κατεφυγαν εκει .
Η Αλβανική Κοινότητα της Βενετίας ήταν αρχαιότερη απ’ την αντίστοιχη Ελληνική, ιδρύθηκε το 1447.
Την εποχή κατά την οποία οι πρώτοι Μπούιοι/Αρβανίτες αποβιβάσθηκαν στην Βενετία, στα τέλη του 15ου αιώνα, η Αλβανική Κοινότητα λειτουργούσε ήδη.
Σε εκείνο τον μακρινό τόπο οι Μπούιοι/Αρβανίτες, χωρίς κανέναν καταναγκασμό, επέλεξαν, τελείως ανεπηρέαστοι, να “συνταχθούν” με τους υπόλοιπους Ελληνες ηδ από τον 150 αιωνα .
Η ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΑΥΤΗ ΦΑΝΗΚΕ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ ΠΟΥ ΔΕΙΧΝΕΙ ΑΥΤΗ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ
Λίγα λόγια για τα χωριά των Αρμπερέσηδων .
Τα χωριά αυτά ιδρύθηκαν, στην πλειοψηφία τους, από πρόσφυγες προερχόμενους απ’ την βόρεια Αλβανία, οι οποίοι είχαν προηγούμενα πολεμήσει στο πλάι του Γεώργιου Καστριώτη. Αυτοί κατέφυγαν στην νότια Ιταλία λίγο μετά τον θάνατο του Καστριώτη και την κατάληψη της Αλβανίας απ’ τους Τούρκους. Αυτοί είναι οι «Σκουταρινοί.
Σε ιστορικούς χρόνους στις ιδρυτικές ομάδες αυτών των χωριών έχουν προστεθεί και Αρβανίτες πρόσφυγες από την Ελλάδα. Η σημαντικότερη απ’ αυτές τις ομάδες είναι φυσικά οι Κορωναίοι Αρβανίτες οι οποίοι έφτασαν στα μέρη εκείνα μετά την δεύτερη «πτώση» της Κορώνης στους Τούρκους, το 1534.
Ακριβώς όπως είχαν κάνει κι οι Βενετοί πριν απ’ αυτούς, οι Γενοβέζοι είχαν μεταφέρει τους κατοίκους της Κορώνης στην νότια Ιταλία πριν απ’ την πολιορκία της πόλης, προκειμένου να αποφύγουν επιπλοκές στον εφοδιασμό της. Οταν λοιπόν οι Τούρκοι εισήλθαν στην Κορώνη δεν βρήκαν κανέναν εκεί.
Στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των Τούρκων και του Καρόλου του 5ου, το θέμα της τύχης των Κορωναίων αμάχων έπαιζε σημαντικό ρόλο. Αυτό φαίνεται κι απ’ το κείμενο που που ακολουθεί.
Μετά την απώλεια της Κορώνης, ο Κάρολος ο 5ος φαίνεται πως προσπάθησε να διαπραγματευθεί την ασφαλή επιστροφή των Κορωναίων Αρβανιτών στην πόλη τους αλλά οι Τούρκοι αρνήθηκαν να την εγγυηθούν, έχοντας άλλα σχέδια γι’ αυτούς. Κι έτσι οι Κορωναίοι δεν επέστρεψαν ποτέ στον Πελοπόννησο. Οι περισσότεροι παρέμειναν κι εγκαταστάθηκαν στην νότια Ιταλία, ανάμεσα στους προγενέστερους «Σκουταρινούς», αν κι αρκετοί μετανάστευσαν στην Βενετία η στις Ενετικές κτήσεις [ οπου ιδρυσαν την ελληνικη κοινοτητα] .
Ο Κάρολος ο 5ος εγκατέστησε τους Κορωναίους Αρβανίτες, ανάμεσα στους ήδη εγκατεστημένους εκεί «Σκουταρινούς». Εξαιτίας αυτού του γεγονότος ορισμένα χωριά κατοικούνται από «μικτούς» πληθυσμούς, δηλαδή από «Σκουταρινούς» και Κορωναίους Αρβανίτες. Κι ένα απ’ αυτά τα χωριά είναι και το Maschito της Potenza, . Κι αυτό είναι εμφανές και στο Ιταλικό κείμενο του ιστότοπου στον οποίο παρέπεμψε ο «ξανθός» που έκανε εκείνη την ανάρτηση. Γράφει συγκεκριμένα ο συντάκτης εκείνου του ιστοτόπου (στην Ιταλική γλώσσα).
“Particolare attenzione è stata posta per organizzare i figuranti in due schieramenti che rappresentano le due etnie principali che fondarono la nostra cittadina: i Greci- Coronei e gli Albanesi-Scuterini, i primi “Majsor” e secondi “Cndrgnan” da sempre rivali per diversi motivi che in seguito,nei cenni storici , andremo a spiegare.”
που σημαίνει…
“Ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε κατα την διοργάνωση στον αντιπροσωπεύση των δύο εθνικών ομάδων που ίδρυσαν την πόλη μας: τους Έλληνες-Κορωναίους και τους Αλβανούς-Σκουτερινούς, οι πρώτοι οι “Majsor” κι οι δεύτεροι οι “Cndrgnan”, πάντα «αντίπαλοι», για διάφορους λόγους, τους οποίους θα εξηγήσουμε.
Στο χωριό Maschito της Potenza στην Ιταλία γίνεται αναπαράσταση της αντιπαλότητας/διαμάχης των προγόνων των κατοίκων που ήταν πρόσφυγες του 16ο αιώνα στα Βασιλικάτα της Ν.Ιταλίας, δλδ των Greci- Coronei ή Majsor και των Albanesi-Scuterini ή Cndrgnan, οι πρώτοι από την Κορώνη πιθανότατα Αρβανίτες ή άλλοι από το Σκουταρι-Σκόδρα…
ΕΝΑ ΑΚΟΜΑ ΣΤΟΙΧΕΙΟ
«Ο Masci αναφέρει ένα σημαντικό γεγονός. Σύμφωνα μ’ ένα επίσημο έγγραφο που αναφέρεται στην απογραφή του 1569, τριάντα χωριά στην Ανω Καλαβρία δεν πλήρωναν τον φόρο των 11 νομισμάτων (carlini = 1/10 του δουκάτου) ανά οικογένεια, τον οποίο πλήρωναν τα υπόλοιπα χωριά και οικισμοί των Αλβανών (συνολικά 68). Αν σκεφθεί κανείς πως οι Κορωναίοι είχαν εξαιρεθεί επανειλημμένα απ’ την φορολόγηση (από τον Κάρολο τον 5ο το 1534, τον Φίλιππο τον 3ο το 1620, τον Φίλιππο τον 4ο το 1672), ο Masci σωστά συμπεραίνει ότι τα τριάντα αυτά χωριά θεωρούνταν Κορωναίικα.
ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΣΥΕΠΩΣ [ΜΑΖΙ ΜΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ] ΑΠΟΔΥΚΝΥΟΥΝ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΜΩΡΑΙΤΩΝ ΑΡΒΑΝΙΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΠΟΛΥ ΠΡΙΝ ΤΟ 1821 ΑΚΟΜΑ
https://olympia.gr/2014/10/21/βιβλιοπαρουσίαση-η-καταγωγή-των-αλβ/comment-page-2/#comment-2688049
https://olympia.gr/2014/10/21/%ce%b2%ce%b9%ce%b2%ce%bb%ce%b9%ce%bf%cf%80%ce%b1%cf%81%ce%bf%cf%85%cf%83%ce%af%ce%b1%cf%83%ce%b7-%ce%b7-%ce%ba%ce%b1%cf%84%ce%b1%ce%b3%cf%89%ce%b3%ce%ae-%cf%84%cf%89%ce%bd-%ce%b1%ce%bb%ce%b2/comment-page-1/#comments
Στα παραπάνω σχολια μεταξύ ενός ””αλη αλ γιουνανη”’ που υποστηριζει τις αλβανικες αποψεις και ενός ”ποιοι είναι οι τουρκοτσάμηδες”’ που ανταπαντάει καταφαινοντε πολύ ενδιαφεροντα συμπερασματα σε θεματα που αφορουν
α]τους Σουλιωτες και τη καταγωγή τους
β] τους Αλβανοτσαμηδες και τη καταγωγή τους
γ] τη [ μικρη τελικα] παρουσια αλβανων στην Ηπειρο
δ] την δραση των αλβανοτσαμηδων κατά τη κατοχη .
Εκει μετα τον διαλογο ο οποιος είναι πολύ μεγαλος και όπως εχει υπομομονη καλο είναι να το διαβασει γιατι θα αποκομισει πολλα , καταριφθηκαν οι εξης μυθοι [ οι περισσοτεροι αλβανικοι και ενας ελληνικος ] .
Ας δουμε τους αλβανικούς
α] Ότι ολη η Ηπειρος ονομαζότανε ”τσαμερια” και κατοικούνταν κυριως από αλβανοτσαμηδες ,
β] Ότι οι σουλιωτες ηταν αλβανοι που μαθανε τα ελληνικα στη Κερκυρα η ακομα χειροτερα μετα την επανασταση του 1821.
γ]Ότι ο Κολοκοτρώνης ηταν Αλβανος , ονομαζονταν Μπιθεκουρας και μπηκε φυλακη λογω της ”’αλβανοφιλιας” του
γ] Ότι οι χειμαριωτες ηταν ”χριστιανοι αλβανοι”’ και μαθανε τα ελληνικα στη πορεια και αυτοι.
δ]Ότι οι αρβανιτοφωνοι ελληνες δεν μιλάγανε καν ελληνικα το 1821 η δεν ειχανε ελληνικη εθνικη συνειδηση .
Ενώ καταριφθηκε και ο Μυθος περι μη υπαρξεως Κρυφου Σχολειου και της μη υπαρξεως του Χορου του Ζαλλογου
Ο μονος ελληνικος [ εθνικιστικος ] μυθος που καταριφθηκε είναι ότι ο Καστριώτης ηταν Ελληνας .
Κατά τα αλλα καλο είναι να διαβαστει ο διαλογος και κυριως οι απαντησεις του ”’ποιοι είναι οι αλβανοτσαμηδες” προς την αλβανικη προπαγανδα .
Το παραπανω σχολιο που αναφέρεται στους αρβανιτες της Βενετιας και την διαφοροποιηση τους από τους αλβανους της Βενετιας , οι οποιοι αρβανιτες ιδρυσαν μαζι με αλλους ελληνες την εκει ελληνικη κοινοτητα είναι μια από τις πολλες απαντησεις προς την αλβανικη προπαγανδα που παρατιθεντε στα παραπανω σχολια .
Σε ότι αφορα τη συμμετοχη των Αλβανων και ιδιως των Αλβανοτσαμηδων στο πολεμο του 1940.
Οι Ιταλοί οργάνωσαν και ενέταξαν στις μεραρχίες τους δέκα αλβανικά τάγματα, μια «πλωτή» ταξιαρχία και άγνωστο αριθμό χωροφυλάκων. Πολλοί Τσάμηδες πέρασαν λαθραία τα σύνορα, ώστε να συμμετέχουν σε ένοπλα στρατιωτικά σώματα, τα οποία θα πολεμούσαν στο πλευρό των Ιταλών. Ο αριθμός τους υπολογίζεται σε περίπου 2-3.000. Μαζί με αυτούς, τους επόμενους μήνες οι Ιταλοί άρχισαν να οργανώνουν πολλούς εθελοντές, ώστε να συμμετέχουν στην «απελευθέρωση της Τσαμουριάς» – όπως έλεγαν – δημιουργώντας έναν στρατό ισοδύναμο με μία ολόκληρη μονάδα 10 ταγμάτων: 4 παραστρατιωτικά βοηθητικά τάγματα (τα Tirana, Korçë, Vlorë και Shkodër), 2 τάγματα πεζικού (τα Gramos and Dajti), 2 τάγματα εθελοντών (τα Tomori και Barabosi), μία πυροβολαρχία (την Drin) κ.α. Συνολικά 338 Αλβανοί αξιωματικοί και 4.220 υπαξιωματικοί και οπλίτες προετοιμάστηκαν για να βρεθούν απέναντι στον ελληνικό στρατό.
Όλα αυτά τα τάγματα, τελικά πήραν μέρος στην εισβολή στην Ελλάδα στις 28 Οκτωβρίου 1940, υπό την 25η Ιταλική Στρατιωτική Μεραρχία, η οποία, μετά την ενσωμάτωση των Αλβανών, μετονομάστηκε σε ‘Στρατιωτική Μεραρχία Τσαμουριάς’ υπό τον στρατηγό C. Rossi.
Ας δουμε τωρα ποια ηταν η δραση αυτων των αλβανων η πλεοψηφεια των οποιων ηταν αλβανοτσαμηδες ,περιπου 3.000 μονο οι αλβανοτσαμηδες , ενώ οι υπολοιποι ηταν από την Αλβανια και συγκροτουσαν τα παραστρατιωτικα ταγματα , Tirana, Korçë, Vlorë και Shkodër .
Αξιζει να σημειωθεί ότι ο αριθμος των εθελοντών αλβανων ηταν αρκετα μεγαλύτερος αλλα μειωθηκε λιγο πριν τις εχθροπραξίες για λογους στρατηγικούς , από την Ιταλικη διοικηση .Να και το σχετικο απόσπασμα….
Με τη βοήθεια της αλβανικής κυβέρνησης και διαφόρων αρχηγών φυλών εξασφαλίστηκε η δυνατότητα συγκρότησης 10-12 ελαφρών ταγμάτων συνολικής δύναμης 6-7.000 ανδρών, επιλεγέντων από τις πιο πολεμικές φυλές και μάλιστα από αυτούς που υπήρχε ενδεχόμενη σχέση με πληθυσμούς εκτός συνόρων (σ.σ. προφανώς εννοούσε τους Τσάμηδες). Τα ευκίνητα τάγματα, τύπου ανταρτικών ομάδων, προορίζονταν να χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη των μεραρχιών μας (…).
Το Υπουργείο Στρατιωτικών, κατόπιν επανειλημμένων οχλήσεων, τελικά ενέκρινε την αποστολή του οπλισμού για τη συγκρότηση των αλβανικών μονάδων. Όμως αργότερα άλλαξε γνώμη και διέταξε τον περιορισμό της σύστασης των εθελοντικών αλβανικών ταγμάτων μόνο στη νότια Αλβανία .
ΔΗΛΑΔΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ ΑΠΟ ΤΟΥΣ 7.000 ΣΤΟΥΣ ΠΕΡΙΠΟΥ 5.000 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΟΠΛΙΤΕΣ
ΠΑΡΑΚΑΤΩ
»’Ο Ιταλός τοποτηρητής Τζακομόνι, σε τηλεγράφημα του προς τον Τσιάνο, στις 24 Αυγούστου 1940, μεταξύ των άλλων ανέφερε τα εξής: “Από παντού καταφθάνουν έγγραφα που αποδεικνύουν τον ορθό προσανατολισμό των Αλβανών, άπειρες είναι οι αιτήσεις για κατάταξη στα εθελοντικά σώματα (…). Σε όλα τα κεντρικά σημεία της Αλβανίας παρατηρείται ζωηρό ενδιαφέρον και προσήλωση στις προσταγές του Ντούτσε. Η κίνηση του στρατού προκάλεσε μεγάλη ζωηρότητα κι’ ανυπομονησία για δράση…”.
ΕΔΩ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΟΤΙ ΣΤΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΑΛΒΑΝΙΑ ΥΠΗΡΧΕ ΔΙΑΘΕΣΗ ΑΝΘΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΙΚΩΝ ΠΑΡΑΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝ ΤΑΓΜΑΤΩΝ [ τα Tirana, Korçë, Vlorë και Shkodër) ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΝΟΤΙΟΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΚΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ
Ο αντιβασιλιάς της Αλβανίας βεβαίωσε «ότι είναι πάρα πολλές οι αιτήσεις των Αλβανών να καταταγούν στα σχηματιζόμενα αλβανικά σώματα, προοριζόμενα να κτυπήσουν τους Ελληνες και να συνεργαστούν με τον Ιταλικό Στρατό, και ότι ο πληθυσμός ελπίζει, επίσης, να κληθούν υπό τα όπλα μερικές ηλικίες…».
»’Ο πόλεμος μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας, που άρχισε την 28η Οκτωβρίου 1940, επεκτάθηκε αυτόματα και μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας. Η Αλβανία, συνδεδεμένη την εποχή εκείνη με καθεστώς «προσωπικής ένωσης» με την Ιταλία, είχε δεχθεί με νόμο του Κοινοβουλίου της (Αλβανικός Νόμος, 10 Ιουνίου 1940) ότι: «το Βασίλειο της Αλβανίας αναγνωρίζει ότι θα βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση με τα κράτη τα οποία θα βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση με το Βασίλειο της Ιταλίας».
»»Η προκήρυξη που διάβασε ο πρόεδρος του υπουργικού συμβουλίου Βερλάτσι, στις 28 Οκτωβρίου 1940, αναφέρει μεταξύ άλλων και τα εξής: «…Οι στρατιώτες του ένδοξου Ιταλικού Στρατού, στις τάξεις του οποίου περιλαμβάνονται πολλές μονάδες Αλβανών στρατιωτών…»
» Ο αντιστράτηγος Αλέξανδρος Παπάγος, αρχιστράτηγος του Ελληνικού Στρατού κατά τον πόλεμο 1940-41, σημειώνει: «Όλες οι ιταλικές μεραρχίες πεζικού ήταν ενισχυμένες σε πεζικό με τάγματα Αλβανών…».»’
»Ο Β. Πράσκα στο τμήμα του βιβλίου του «Εξέλιξη των επιχειρήσεων από 28 έως 31 Οκτωβρίου 1940″, ανακεφαλαιώνοντας γράφει για τη συμμετοχή των αλβανικών μονάδων τα εξής: «…Φάλαγγα «Σολίνας» II Τάγμα της 1ης Λεγεώνας Αλβανών εθελοντών. (…) Κεντρική Φάλαγγα και Διοίκηση Μεραρχίας «Φερράρα» Ι Τάγμα Αλβανών Εθελοντών. (…) Παραλιακό Συγκρότημα… Τα τμήματα διαπεραιώθηκαν με την κάτωθι σειρά… 6) Τα τάγματα Αλβανών εθελοντών «Πεσκοσόλιντο» και «Κιαραβάλλε». (…) «Τα αλβανικά τάγματα εθελοντών, προπορευόμενα του 3ου Συντάγματος Γρεναδιέρων και κινούμενα…»…»Τα τάγματα Αλβανών εθελοντών, επίσης, ήλεγχαν πλήρως την αμαξιτή οδό (Ηγουμενίτσας-Βάρφανης).
Στην επίθεση εναντίον του υψώματος 1289 του Λαπιστέτ, στις 09.30 της 4ης Νοεμβρίου 1940, έλαβε μέρος ένα από τα πιο επίλεκτα τμήματα των Αλβανών, το τάγμα «Τιμόρ», το οποίο και κατόρθωσε να το καταλάβει. Με άμεση αντεπίθεση των Ελλήνων το τάγμα «Τιμόρ» αναδιπλώθηκε και διασκορπίστηκε στην κοιλάδα με άτακτη φυγή. Υποχρεώθηκαν να επέμβουν οι βερσαλιέροι για να σταματήσουν τους Αλβανούς.»
»»Κατά τη διάρκεια της ιταλικής εαρινής επίθεσης (Μάρτιος 1941) ο Μουσολίνι επισκεπτόταν διάφορες μονάδες για να τονώσει το ηθικό των ανδρών, στη ζώνη του Δέβολη και στην περιοχή του Βερατίου. Μεταξύ άλλων επισκέφθηκε ομάδες ταγμάτων και εθελοντών Αλβανών Κατά τις συνομιλίες που είχε μαζί τους έμεινε ενθουσιασμένος από το παράστημα και το πολεμικό τους μένος.»’
»’Ο Γερμανός συγγραφέας Βίλιμπαλντ Κόλεγκερ, σε βιβλίο του που κυκλοφόρησε το 1942, για τη στάση των Αλβανών κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο 1940-41 γράφει τα εξής: «…Οι Ελληνες αναγκάζονταν να πολεμούν εναντίον Αλβανών συμμοριτών, κατά τη στιγμή που Αλβανοί εθελοντές προσέρχονταν αθρόα στις ιταλικές φάλαγγες. Δεν αγνοούσαν οι από γόνοι του Σκεντέρμπεη ποίοι ήταν οι πραγματικοί φίλοι τους. »’
ΝΑ ΧΟΥΜΕ ΥΠΟΨΗ ΜΑΣ ΓΙΑΤΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ
ΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ
»’ΑΝΑΓΚΑΣΤΗΚΑΜΕ ΝΑ ΕΞΟΠΛΙΣΤΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ ΕΞΑΙΤΙΑΣ ΤΟΥ ΕΔΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΘΝΙΚΙΣΤΙΚΗΣ ΤΑΚΤΙΚΗΣ ΤΟΥ »’
Ο ΕΔΕΣ ΕΜΦΑΝΙΣΤΗΚΕ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 1943 ΕΝΩ ΕΔΩΣΕ ΜΑΧΕΣ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΝΟΘΞΗ ΤΟΥ 1943 .
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΤΙ ΣΥΝΕΒΗ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΡΙΝ ΤΟ 1943 ΟΤΑΝ ΔΕΝ ΥΠΗΡΧΕ Ο ΕΔΕΣ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ.
ΚΑΙ ΕΤΣΙ ΘΑ ΣΥΜΠΕΡΑΝΟΥΜΕ ΤΟ ΨΕΥΔΕΣ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ ΕΘΝΙΚΟΦΑΣΙΣΤΩΝ.
ΕΧΟΥΜΕ 2 ΕΠΙΣΗΣΜΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 1942 , ΜΙΑ ΤΗΣ ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΗΣ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΗΣ ΚΑΙ ΛΙΓΟΥΣ ΜΗΝΕΣ ΜΕΤΑ ΤΗΣ ΝΟΜΑΡΧΙΑΣ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΗΣ
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΤΙ ΑΝΑΦΕΡΟΥΝ
»»Διοίκησις Χωροφυλακής Θεσπρωτίας
Προς
Ανωτέραν Διοίκησιν Χωροφυλακής Ηπείρου
Γραφείον Εμπιστευτικού
Εις Ιωάννινα
«Περί της εν Θεσπρωτία καταστάσεως και των ληπτέων μέτρων»
Ο Ελληνικός πληθυσμός της περιφερείας μας ευρίσκεται υπό το Κράτος τρομοκρατίας δεδικαιολογημένης κατόπιν και της εσχάτως δολοφονίας εντός της Ηγουμενίτσης του Νομαρχούντος. Κατά τας πληροφορίας της υπηρεσίας μου απολύτως εξακριβωμένας οι διάφοροι κακοποιοί, οι εκτελεσταί καταρτισθέντων σχεδίων τόσον εν Θεσπρωτία όσον και εν Αλβανία θα συνεχίσωσιν το βδελυρόν έργον των δολοφονιών και εγκλημάτων εν γένει μέχρις επιτεύξεως ορισμένου επιδιωκομένου σκοπού, της προσαρτήσεως της Τσαμουρίας.
[…] Ο υποφαινόμενος ως και οι λοιποί διοικούντες Αξιωματικοί συνεργάται του, κατέβαλλον σοβαράς προσπαθείας μέχρι σήμερον προς επιβολήν της τάξεως και γεφύρωσιν του μεταξύ Ελλήνων και Μουσουλμάνων χάσματος και μίσους όπερ εδημιούργησαν τα πολεμικά γεγονότα.
ΑΡΑ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΟΞΥΝΣΕΩΝ ΗΤΑΝ ΤΑ ΠΟΛΕΜΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΟΥ 1940 ΔΗΛΑΔΗ ΤΗΣ ΕΙΣΒΟΛΗΣ ΠΕΡΙΠΟΥ 3000 ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ ΣΤΟ ΠΛΕΥΡΟ ΤΩΝ ΙΤΑΛΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΕΤΕΠΕΙΤΑ ,ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΟ , ΕΚΤΟΠΙΣΗΣ ΤΟΥ ΑΝΔΡΙΚΟΥ ΠΛΗΘΗΣΜΟΥ ΣΤΗ ΧΙΟ ΚΑΙ ΤΗ ΚΡΗΤΗ ΚΑΙ ΤΑ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΜΕΝΑ ΑΝΤΙΠΟΝΑ ΕΚ ΜΕΡΟΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΕΣ ΠΟΥ ΔΙΑΠΡΑΞΑΝΕ ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΡΟΕΛΑΣΗ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΚΑΙ ΙΤΑΛΟΙ .
ΝΑ ΕΝΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ
στην Ηγουμενίτσα, συγγενείς θυμάτων των Τσάμηδων εισέβαλαν στη φυλακή της κωμόπολης και λύντσαραν επί τόπου τέσσερα άτομα που είχαν συλληφθεί κατηγορούμενα για αυτούς τους φόνους3. [Robert Elsie ] .
ΔΗΛΑΔΗ ΕΞ ΑΡΧΗΣ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΕΝΤΑΧΘΗΚΑΝ ΣΤΟ ΠΛΕΥΡΟ ΤΩΝ ΕΙΣΒΟΛΕΩΝ.
ΕΠΙΣΗΣ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ ΟΙ ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΕΣ ΕΙΧΑΝΕ ΗΔΗ ΑΠΟ ΤΟ 1942 ΜΥΡΙΣΤΕΙ ΟΤΙ ΤΑ ΟΣΑ ΦΟΝΙΚΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΟΥΣΑΝΕ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΕΙΧΑΝΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝΕ ΜΕ ΤΗΝ »ΜΕΓΑΛΗ ΑΛΒΑΝΙΑ» ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΑΛΛΩΣΤΕ ΠΙΠΗΛΑΓΑΝΕ ΤΑ ΜΥΑΛΑ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝΝ ΟΙ ΙΤΑΛΟΙ ΑΠΟ ΤΟ 1939 ΟΤΑΝ ΚΑΙ ΚΑΤΕΛΑΒΑΝ ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ . ΓΝΩΣΤΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΛΟΓΟΣ ΠΟΥ ΒΓΑΛΑΝΕ ΣΤΑ ΤΙΡΑΝΑ ΟΙ ΑΡΧΗΓΟΙ ΤΩΝ ΙΤΑΛΩΝ ΠΟΥ ΜΙΛΑΓΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΓΑΛΗ ΑΛΒΑΝΙΑ
ΛΙΓΟΥΣ ΜΗΝΕΣ ΜΕΤΑ ΕΧΟΥΜΕ ΜΙΑ ΑΚΟΜΑ ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΝΟΜΑΡΧΙΑΣ ΑΥΤΗ ΤΗ ΦΟΡΑ Η ΟΠΟΙΑ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΜΕΤΑΞΥ ΑΛΛΩΝ …..
Προς την Γενικήν Δ/σιν Ηπείρου
Ιωάννινα
Εν Ηγουμενίτση τη 14/12/1942
….. ότι η κατάστασις εβελτιώθη και εκ του γεγονότος ότι εσταμάτησαν αι δολοφονίαι Χριστιανών και εκ του ότι οι Μωαμεθανοί ήρξαντο προσερχόμενοι εις εμέ προς επίλυσιν των μετά των Χριστιανών διαφορών των.
….
, έργον εις το οποίον εξαίρετον συμβολήν είχε ο ρηθείς Συν/ρχης, να τορπιλλισθή διά της πράξεως ολίγων εγκληματιών, οι οποίοι εκ προσωπικών αφορμών προέβησαν εις την δολοφονίαν του Γιασίν Σαντίκ, ως αντιστρόφως ομοίας πολύ περισσοτέρας όμως εγκληματικάς πράξεις είχον εκτελέσει και Μωαμεθανοί.
ΕΔΩ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΟΤΙ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΕΤΟΣ 1942 ,ΠΟΛΥ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΕΔΕΣ ΣΤΗ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ , Η ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΛΑΣ , ΣΥΝΕΒΑΙΝΑΝ ΣΥΝΕΧΩΣ ΦΟΝΟΙ . ΚΑΙ Η ΜΕΓΑΛΗ ΤΟΥΣ ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑ ΕΙΧΑΝ ΩΣ ΘΗΤΕΣ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ . ΕΝΩ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΚΑΙ Ο ΦΟΝΟΣ ΤΟΥ ΓΙΑΣΙΝ ΣΑΝΤΙΚ ΛΟΓΩ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΠΑΛΟΥΜΗ. Ο ΓΙΑΣΙΝ ΗΤΑΝ ΔΩΣΙΛΟΓΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΡΓΑΡΙΤΙ ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΕΙΧΑ ΕΙΣΒΑΛΕΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΙΤΑΛΟΥΣ ΤΗΝ 28 ΟΚΤΩΒΡΗ ΤΟΥ 1940. Η ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΕΧΕΙ ΝΑ ΘΥΜΑΤΑΙ….
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ , ΗΔΗ ΚΑΤΑ ΤΟ 1941-42 , ΣΥΝΕΒΕΝΑΝ ΠΟΛΛΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΕΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΟΛΥ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΠΙΔΡΟΜΗ ΣΤΟ ΦΑΝΑΡΙ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΕΚΤΕΛΕΣΤΕΝΤΕΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΩΤΕΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΞ ΤΟΥ 1943 ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΚΑΙ ΗΤΑΝ ΑΟΠΛΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΝΤΑΡΤΕΣ ΠΟΥ ΣΚΟΤΩΘΗΚΑΝ ΣΕ ΜΑΧΕΣ .
ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΟΝΤΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΠΟΥ ΑΝ ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΛΗΡΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 1942 ΕΙΝΑΙ ΟΜΩΣ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΤΟΥ ΤΙ ΣΥΝΕΒΗ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
12.2.1942. Γεώργιος Βασιλάκος. Σκοτώθηκε από Μουσουλμάνους στο Κέντρο της Ηγουμενίτσας.
20.3.1942. Φώτιος Σπυρίδης και Ηλίας Γεωργίου Τσιάβος, σκοτώθηκαν με μαχαίρι στη θέση Μπούριμε από τον Λιάζε Ντίκα και άλλους Μουσουλμάνους από τη Βάρφανη.
18.6.1942. Πέτρος Αντώνης. Σκοτώθηκε από Μουσουλμάνους στη θέση Περιβόλι, υπερασπιζόμενος το θερισμένο στάρι του χωραφιού του.
20.6.1942. Ευθύμιος και Αναστάσιος Περώνης. Ληστεύθηκαν και σκοτώθηκαν στη θέση «Παλιάρεζα» από Μουσουλμάνους.
10.2.1942. Ελευθερία Π. Κίτσου, 10 χρονών. Σκοτώθηκε από Μουσουλμάνους στη θέση «Κρόνια».
10.11.1941. Πήλιο Αντώνης (Σπύρος Μώκας), σκοτώθηκε από τους Μουσουλμάνους Κίπε Νταούτ και Ρετζέπ Μεχμέτ από το Κουρτέσι.
8.8.1942. Ευάγγελος Πολιώνης. Σκοτώθηκε σε ενέδρα, από Μεζάν & Τζιαμαλί Χαρούν (αδέρφια), Σαλ Μπιμπίτο και άλλοι στο δρόμο Κουσοβίτσας Γραικοχωρίου, θέση Τσούκα.
23.9.1942. Ηλίας Δ. Μίχου. Σκοτώθηκε στη θέση «Βούρκο» από τον Χάμζο και Ναζίφ Ρετζέπ.
6.10.1942. Πολιώνης Πέτρος, 12 χρονών, και Μίχου Ευάγγελος 16 χρονών καθώς έβοσκαν τα πρόβατα τους . Σκοτώθηκαν στη θέση «Φράσερι» από τον Αλήτη , Αγά & Ντουλ Ταχίρι φίλοι από (το Τζανάρι-Μαζαρακιά-28-30 ετών) .
14.6.1942. Αθανάσιος Θεοδωρίδης. Σκοτώθηκε σε ενέδρα από Μουσουλμάνους της Νύστας στην θέση Μουλτσάθι.
10.11.1941. Θωμάς Νίνος, με την αδελφή του Σάνα Δημητρίου.
Σκοτώθηκαν σε ενέδρα στο δρόμο Ηγουμενίτσας Πέστανης, από τους
συγχωριανούς τους Αντέμ Ιντρίζ, Μαχμούτ Μάλε και άλλους. Στην ενέδρα
αυτή τραυματίστηκε και ο Ξενοφών Ιωάννου.
7.4.1942. Ανδρέας Βρύσης. Σκοτώθηκε από τους Γραικοχωρίτες Μουσουλμάνους Αμπεντί Ιντρίζ, Ισούφ Μάζε.
22.4.1942. Σπύρος Ν. Ράφτης. Σκοτώθηκε από τους Γραικοχωρίτες Μουσουλμάνους Ιλιάζ Νέλιο και Ισούφ Μάζε.
6.10.1942. Θεόδωρος Κανάκης. Τραυματίστηκε στην αυλή του σπιτιού
του, από συγχωριανούς του Μουσουλμάνους.
31.10.1942. Νικόλαος Αναστασίου. Σκοτώθηκε και Κώτσο Λιάκος,
τραυματίστηκε, όπως το περιγράφω σε προηγούμενη στήλη, από τους
συγχωριανούς του Ιλιάζ Νέλιο Χαμήτ και Ταχήρ Μητηλή.
20.9.1941. Βασίλειος Κομίνης και Κωνσταντίνος Λώλης. Σκοτώθηκαν
από Γραικοχωρίτες της οικογένειας των Φεταχαίων.
3.4.1942. Μουσουλμάνοι Γραικοχωρίτες. Πυροβόλησαν από μακριά στην πλατεία του χωριού που ήταν συγκεντρωμένοι κάτοικοι, χωρίς ευτυχώς θύματα.
9.10.1942. Ο Φαγκρή Αλή Μούχο από το Γραικοχώρι τραυμάτισε με
τσεκούρι τον Ανδρέα Σπύρου Δήμα, 1 2 χρονών, ο οποίος γλίτωσε, γιατί του
πρόσφεραν νοσηλεία σε νοσοκομείο τους στο Φιλιάτι οι Ιταλοί.
24.10.1942. Δονάτος Αλεξίου από τη Ντράγανη, που είχε παντρευτεί και έμεινε μόνιμα στο Λαδοχώρι, τον σκότωσαν ο Λιούτ Γκάνες από το Βροχωνά και ο Νταλιάν Φερχάτ από το Κούρτεσι.
15.7.1942. Παναγιώτης Αν. Δήμας, 9 χρονών, καθώς έπαιζε με άλλα παιδιά στην παραλία της Πλαταριάς, ο Κιαζήμ Βεήπ από την Φασκομηλιά, τον έβαλε σημάδι και τον σκότωσε. Συγκινητική περιγραφή από τον Κώστα Προκοπή στην εφημερίδα «Φωνή της Πλαταριάς» του Μάρτη 1985.
10.8.1942. Κωνσταντίνος Δημητρίου και Σπυρίδων Κωνσταντίνου. Τους σκότωσαν ο Μουρτεζάν Μουσά από το συνοικισμό Βρύση μαζί με άλλους Μουσουλμάνους από τη Φασκομηλιά. Λεπτομερής περιγραφή από τον Κώστα Προκοπή στην εφημερίδα «Λεπτομερής περιγραφή από τον Κώστα Προκοπή στην εφημερίδα «Φωνή της Πλαταριάς» του Γενάρη 1985.
18.8.1942. Τάκης Καράλης. Τον σκότωσε ο Νταλιάνης στο βουνό που έβοσκε τα πρόβατα του.
20.8.1942. *Παναγιώτης Μίχου. Σκοτώθηκε στην Κουσιοβίτσα που ήταν γαμπρός μαζί με τον Πήλιο Αντώνη (Σπύρο Μώκα). Από τους: Κίπε Νταούτ και Ρετζέπ Μεχμέτ από το Κουρτέσι.
6.2.1942. Θωμάς Ν. Στεργίου και Σωτήριος Ντίνης, καθώς γύριζαν από το Φιλιάτι, σκοτώθηκαν από Μουσουλμάνους και τα πτώματα τους πετάχτηκαν στον Καλαμά. Οι σκελετοί τους βρέθηκαν μετά από εξάμηνο στις εκβολές του.
26.7.42: Έμποροι από το Πωγώνι που μετέβησαν στην περιοχή Γκρόπας για την αγορά τροφίμων. Αφού πρώτα εληστεύθηκαν, ρίχτηκαν κατόπιν ζωντανοί σ’ ένα πηγάδι μεταξύ Κουτσίου και Πέρδικας. Δράστες ήταν Τουρκοτσάμηδες.
22.12.42: Ευθύμιος Περώνης, Τηλέμαχος Περώνης, Θεόδωρος Περώνης, Κούλα Χήρα Ανδρέα Πέτσινη από την Πυρσόγιαννη Κόνιτσας, που ήλθαν για την αγορά λαδιού και άλλων τροφίμων ληστεύθηκαν και κατόπιν σκοτώθηκαν στη Λάκκα Ηγουμενίτσας.
ΚΑΝΕΙΣ ΕΞ ΑΥΤΩΝ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΕΔΕΣΙΤΗΣ [ ΔΕΝ ΥΠΗΡΧΕ ΚΑΝ Ο ΕΔΕΣ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ] Η ΕΛΑΣΙΤΗΣ ΑΦΟΥ ΟΥΤΕ Ο ΕΛΑΣ ΥΠΗΡΧΕ ΚΑΤΑ ΤΟ 1941-42
ΑΝ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗΣ ΤΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΕΙΝΑΙ ;;;
NA KAI MEΡIKA BINTEO AΠΟ ΤΗΝ ΥΠΟΔΟΧΗ ΤΩΝ ΙΤΑΛΩΝ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ
ΔΥΟ ΧΩΡΩΝ
EΔΩ ΦΑΙΝΕΤΑΙ Η ΘΕΡΜΗ ΥΠΟΔΟΧΗ ΠΟΥ ΕΙΧΑΝ ΟΙ ΙΤΑΛΟΙ ΣΤΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ-ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΓΚΕΚΙΚΗ ΑΛΒΑΝΙΑ.ΟΠΟΥ ΒΛΕΠΕΤΕ ΑΣΠΡΑ ΦΕΣΙΑ ΕΙΝΑΙ ΑΛΒΑΝΟΙ
https://www.youtube.com/watch?v=-coCVbQJdlY
ΕΔΩ Η ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ ΣΤΗ ΡΩΜΗ
ΟΠΟΥ ΒΛΕΠΕΤΕ ΑΣΠΡΑ ΦΕΣΙΑ ΕΙΝΑΙ ΑΛΒΑΝΟΙ
https://www.youtube.com/watch?v=v-cYpBvmcoE
AΣ ΔΟΥΜΕ ΤΙ ΣΥΝΕΒΗ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΤΟΥ 1943 ΚΑΙ ΥΣΤΕΡΑ ΟΤΑΝ Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΕΡΑΣΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ
ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΛΙΓΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΓΕΡΜΑΝΟΚΡΑΤΙΑ ΣΤΗ ΤΣΑΜΟΥΡΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΟΥ 1943 ΚΑΙ ΕΠΕΙΤΑ , ΚΑΙ ΤΟΝ ΡΟΛΟ ΤΩΝ ΠΑΡΑΜΥΘΙΩΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ .
Κατά το διάστημα 10-13 Αυγούστου πραγματοποιήθηκε, με την ενεργή συμμετοχή περίπου 300 Τσάμηδων, φονική εκκαθαριστική επιχείρηση στην περιοχή του Φαναρίου κατά την οποία πυρπολήθηκαν και λεηλατήθηκαν 20 χωριά, σκοτώθηκαν 250 αμαχοι πολλοι από τους οποιους ηταν γυναικες και αιχμαλωτίστηκαν άλλα 400 άτομα, τα οποία στη συνέχεια μεταφέρθηκαν από τους τσαμηδες στις φυλακές των Ιωαννίνων και της Θεσσαλονίκης.
Για τη μεταφορα αυτή των αιχμαλωτων από τους αλβανοτσαμηδες στα στρατόπεδα συγκέντρωσης εχουμε την εξης μαρτυρια
https://www.youtube.com/watch?v=BVsjRjXPcy8
Στις 14 Σεπτεμβρίου, Τσάμηδες συμμετείχαν και στην καταστροφή του Πλαισίου[Πλησεβιστα] όπου σκοτώθηκαν δύο κάτοικοι.
Καταστροφές υπέστησαν επίσης το Ζερβοχώρι και ο Ξηρόλοφος στα νότια της Παραμυθιάς
18 Σεπτεμβρίου 1943 Γερμανοί και Τσάμηδες ένοπλοι που επιχειρούσαν βόρεια της Παραμυθιάς συνέλαβαν 60 αγρότες (εκ των οποίων 42 γυναίκες) και εκτέλεσαν τους εννέα το πρωί της επομένης στην αυλή του Δημοτικού Σχολείου της Παραμυθιάς
Προφανως κανενας από αυτους που συνελαβαν οι αλβανοτσαμηδες παραμυθιωτες δεν ηταν »ανταρτης μοναρχοφασιτας η χωροφυλακας»’,αλλωστε οι περισσοτερες ηταν γυναικες ουτε κανενας από τους εκτελεσθεντες ηταν εδεσιτης ανταρτης .
24 Σεπτεμβρίου, μια γερμανική περίπολος έπεσε σε ενέδρα ανταρτών στο πέρασμα της Σκάλας έξω από την Παραμυθιά. Ένας υπαξιωματικός και τέσσερις στρατιώτες έπεσαν νεκροί. Στις 27 Σεπτεμβρίου με διαταγή της 1ης Ορεινής Μεραρχίας της Βέρμαχτ άρχισε η γερμανική επιχείρηση αντιποίνων με στόχο τα μεγαλύτερα χωριά βόρεια της Παραμυθιάς και όπως αναφερει η γερμανικη αναφορα
«24 νεκροί συμμορίτες, 8 τραυματίες, υπολογίζονται άλλες 15-20 απώλειες. Κανένα λάφυρο. Πυρπολήθηκαν τα ακόλουθα χωριά: Σέλλιανη, Σεμέλικα, Ελευθεροχώρι. Στην επιχείρηση έλαβαν μέρος (…) 150 Αλβανοί που τα πήγαν πολύ καλά».
Δηλαδη 150 αλβανοτσαμηδες παραμυθιωτες που μαλιστα τα πηγαν »»’πολύ καλα»’ όπως μαρτυρουν οι γερμανικες μαρτυριες , συμμετειχαν στη πυρποληση τριων 3 χωριων , οπου είχαμε 24 συμμοριτες νεκρους αρα ανταρτες και αλλους 15-20 νεκρους , αρα αμαχους
Μετα απο αυτα ακολουθησε τα παρακατω γνωστο γεγονος … η εκτελεση των 49 προυχωντων στη Παραμυθια. Ασφαλως και αυτοι ηταν αμαχοι .
Άλλη μια μαρτυρια από τον ερυθρο σταυρο αυτή τη φορα ….
Ο Ελβετός μηχανικός Χανς – Γιάκομπ Μπίκελ απεσταλμένος της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού περιέγραψε την κατασταση
«Η κατάσταση των ελλήνων (…) στο Φανάρι, στη μεγάλη πεδιάδα κάτω από την Παραμυθιά (…), όπου κάθε χρόνο συλλέγονται 15.000 τόνοι ρύζι, ήταν πολύ σοβαρή. Είκοσι χιλιάδες Αλβανοί που ζούσαν εκεί ασκούσαν φοβερή τρομοκρατία στον υπόλοιπο πληθυσμό, αρχικά με την υποστήριξη των Ιταλών και τώρα πλέον των Γερμανών. Μόνο στο Φανάρι καταστράφηκαν 24 χωριά. Ολόκληρη η σοδειά έπεσε στα χέρια των Αλβανών (…) Στο ταξίδι μου διαπίστωσα πως οι Αλβανοί κρατούσαν τον ελληνικό αγροτικό πληθυσμό κλεισμένο μες στα σπίτια του. Νεαροί Αλβανοί που μόλις είχαν τελειώσει το σχολείο τριγύριζαν στα χωριά βαριά οπλισμένοι. Οι Έλληνες είχαν εγκαταλείψει πλήρως την Ηγουμενίτσα και είχαν φύγει στα βουνά. Οι Αλβανοί πήραν μαζί τους όλα τα ζώα από τα ελληνικά χωριά. Τα χωράφια έμειναν ακαλλιέργητα».
Σε ολες τις παραπανω περιπτώσεις οι παραμυθιωτες αλβανοτσαμηδες ειχαν πρωταγωνιστικο ρολο ενώ στα γεγονοτα του Φαναριου ειχανε και οι Μαργαριτιωτες .
ΕΔΩ ΜΕΡΙΚΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΓΙΑ ΦΟΝΟΥΣ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΗΣ ΗΔΗ ΑΠΟ ΤΟ 1942 , ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΜΙΚΡΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΑΟΠΛΩΝ ΚΛΠ
https://www.youtube.com/watch?v=8aK8Lf9Zrco
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΤΙΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΤΟ ΤΟΤΕ ΑΡΙΣΤΕΡΩΝ ΤΟΥ ΕΑΜ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ
ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΟΙ ΑΡΙΣΤΕΡΟΙ-EAMITEΣ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΝΑ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΕ ΜΕ ΑΠΟΤΡΟΠΙΑΣΜΟ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑΣ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΤΡΙΕΤΗ ΚΑΤΟΧΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΟΡΕΙΝΗ ΕΑΜΟΚΡΑΤΟΥΜΗΝΗ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΜΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΕΛΑΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ
Του συναγωνιστού Υπολοχαγού ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ ΠΡΙΦΤΗ (Καστρινού) μέλους του Αρχηγείου ΣΟΥΛΙΟΥ και της Διοίκησης του 24ου Συντάγματος και ύστερα υπασπιστή στο ίδιο Σύνταγμα. «Για τη συγκρότηση και δράση των αρχηγείων ΣΟΥΛΙΟΥ και ΖΑΛΟΓΓΟΥ και του 24ου Συντάγματος Πεζικού». Προς Το Κλιμάκιον Ηπείρου – Δυτικής Στερεάς VIII Μεραρχίαν και Η.Γ.
Ι. ΤΟ ΑΝΤΑΡΤΟΚΙΝΗΜΑ μέχρι ΤΗ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΜΑΡΤΗ ΤΟΥ 1943
ΜΕΙΟΝΟΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ: Όλες οι προσπάθειες μας αν και βασίζονταν στη γραμμή της Κ.Ε. του Ε.Α.Μ. για την ενοποίηση όλων των δυνάμεων ενάντια στον κατακτητή δεν είχαν θετικά αποτελέσματα γιατί η παμψηφία σχεδόν των Τσάμηδων της περιοχής είχε ταχθεί ανεπιφύλαχτα με το μέρος του καταχτητή και οργάνωνε δολοφονικές επιδρομές ενάντια στα Ελληνικά χωριά, αρπαγές και σφετερισμούς περιουσιών. Παρ’ όλα αυτά από τις 19 του Μάρτη έγινε η πρώτη προσέγγιση που επαναλήφθηκε στις αρχές του Ιούλη 1943. Κατά κανόνα οι υποσχέσεις που μας δώσανε οι εκπρόσωποι των Τσάμηδων δεν τηρηθηκαν. Κορυφωμα της συμμαχίας με τους φασίστες ήταν η επιδρομή τους στο ΦΑΝΑΡΙ την περίοδο των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων του Αυγούστου κατά την οποίαν κάηκαν περίπου 30 χωριά, σκοτώθηκαν περίπου 500 Έλληνες και άλλοι τόσοι πιάστηκαν όμηροι, ενώ ο υπόλοιπος πληθυσμός αναγκάστηκε να προσφυγέψει στην ορεινή περιοχή.
Η ΕΙΚΟΝΑ ΑΥΤΗ ΔΙΝΕΤΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΕΑΜ ΕΛΑΣ ΗΠΕΙΡΟΥ
ΕΝΩ ΑΛΛΟΣ ΕΛΑΣΙΤΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΑΝΑΦΕΡΕΙ
ο ΕΛΑΣίτης Π. Παπασταύρου, αυτόπτης μάρτυρας της συμπεριφοράς των Τσάμηδων στην περίοδο της κατοχής: «Γύρω στις δεκαπέντε χιλιάδες αριθμούσε εκείνη η μειονότητα των λεγομένων Τσάμηδων. Από τις πρώτες ημέρες του πολέμου είχαν ταχθεί στο πλευρό των Ιταλών. Το ίδιο έκαναν και με τους Γερμανούς αργότερα. Ντυμένοι με τις στολές των κατακτητών, λήστευαν, βασάνιζαν, ατίμαζαν, τρομοκρατούσαν την ύπαιθρο. Ο φόβος και ο τρόμος σκέπαζε όλη την Θεσπρωτία. Οι πράξεις βίας και τρομοκρατίας σε καθημερινή βάση… Όχι λίγες φορές δεν δίσταζαν, έτσι για πλάκα, να βάζουν στο σημάδι από απόσταση τσοπαναραίους και στρατοκόπους…» («Στο Στόμα του Λύκου» εκδ. Σύγχρονη Εποχή).
ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΛΟΓΙΚΟ ΜΙΑΣ ΚΑΙ ΣTΗ ΒΟΡΕΙΑ ΕΑΜΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΗ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΠΡΑΞΑΝΕ ΑΚΡΙΒΩΣ ΤΑ ΙΔΙΑ ΣΕ ΤΣΑΜΑΝΤΑ ΜΟΥΡΓΚΑΝΑ ΣΑΓΙΑΔΑ….
Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας του 1944 (μέσα Απριλίου), Τσάμηδες ταγματασφαλίτες συμμετείχαν στην πυρπόληση του Ασπροκκλησίου ενώ λίγες ημέρες αργότερα έλαβαν μέρος σε ανάλογη δράση στον Τσαμαντά
ΠΙΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ…..
Λειά Φιλιατών- Ήταν στις 20-4-1944 και εσυνόδευαν το γερμανικό τάγμα που επέδραμε στη Μουργκάνα για να την εκκαθαρίσει από τις αντάρτικες ομάδες. Ενόψει της επιδρομής των Γερμανών και Τσάμηδων, οι χωριανοί εγκατέλειψαν το χωριό. Οι Τσάμηδες έκαψαν τα περισσότερα σπίτια του χωριού, το λιθόκτιστο δημοτικό σχολείο και την εκκλησία της Παναγίας, κτίσμα του 17ου αιώνα. Η μοναδική γυναίκα που παρέμεινε, η τυφλή γερόντισσα Αναστασία Χαϊδή, όταν διεπίστωσε ότι καίγεται το σπίτι της, έβαλε τις φωνές, οι Τσάμηδες την πέταξαν στο φλεγόμενο σπίτι και κάηκε ζωντανή… Σκότωσαν επίσης τρεις Λειώτες, τον Γρηγόρη Λώλη, ετών 25, τον Γιώργο Μπίλη, ετών 53 και τον Βασίλη Σδούγκα, ετών 23, τους οποίους συνέλαβαν τυχαία έξω από το χωριό.
ΕΠΙΣΗΣ ΕΝΑ ΧΡΟΝΟ ΠΡΙΝ ΚΑΨΑΝΕ ΤΗN ΕΠΙΣΗΣ EAMOKΡATOYMENH ΣΑΓΙΑΔΑ
Παράλληλα στις 23 του ίδιου μήνα ένοπλοι της μειονότητας (κυρίως από τη Λιόψη) συμμετείχαν, ως αντίποινα για τη δράση του ΕΛΑΣ, στην πυρπόληση της Σαγιάδας43 την οποία σύμφωνα με γερμανική αναφορά υπεράσπιζαν τριάντα αντάρτες44, προφανώς ελασίτες.
ΣΥΝΕΠΩΣ ΕΣΤΡΑΦΗΣΑΝ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ ΤΩΝ ΦΙΛΟΝΑΖΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ
AΠΟ ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΠΑΡΑΜΥΘΙΩΤΗ ΚΡΑΨΙΤΗ ΠΟΥ ΕΖΗΣΕ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΕΚΕΙΝΑ ΠΡΩΤΑ ΣΤΗ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΚΑΙ ΕΠΕΙΤΑ ΛΟΓΩ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ ΜΕΤΑΚΟΜΙΣΕ ΣΤΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑ.
Φεβρουάριος 1943: Από του τέλους του ΙΘ’ αιώνα είναι εγκατεστημένες στην Παραμυθιά Εβραϊκές Οικογένειες. Σήμερα είναι μόνιμοι κάτοικοί της οι εξής: α) Εζρά Μπακόλα, τώρα με την Μπαλκούλα, τρίτη σύζυγό του, β) Νισήμ Μπακόλας του Εζρά, η σύζυγός του και τα δύο ανήλικα τέκνα τους, γ) Λέων Μπακόλας του Εζρά, άγαμος, με δικό του, ξεχωριστό κατάστημα, δ) Σιών Μπακόλας του Εζρά, φοιτητής της Ιατρικής στην Αθήνα, όπου περιοδικά εργάζεται και με μεγάλο Εβραϊκό κατάστημα χονδρικής πωλήσεως υφασμάτων, ε) Ηλίας Κοέν, με τη σύζυγό του Σαρίνα, και τον τελευταίο (και ανήλικο) γιό τους Σιέμο, ε) Γιουσέφ Κοέν του Ηλία, με τη σύζυγό του Άννα και τα δύο ανήλικα τέκνα τους, και ζ) Χαΐμ Χατζόπουλος, με τη μητέρα του Χανούλα, τη σύζυγό του και τα δύο ανήλικα τέκνα τους. Όλοι τους είναι οι καλύτεροι έμποροι υφασμάτων της πόλεως. Πρόσθετα ο Νισήμ Μπακόλας ασχολείται σε έκταση με το χονδρεμπόριο ξηρών καρπών, οι δε Ηλίας και Γιουσέφ Κοέν, πρόσθετα έχουν το Πρακτορείο του Αθηναϊκού τύπου και ένα μικρό Βιβλιοπωλείο.Συνειδητοποιούν τους κινδύνους με τους διάφορους εκβιασμούς που τους γίνονται από τους μωαμεθανούς κλπ. και κατορθώνουν σιγά σιγά να μεταφέρουν με φορτηγά αυτοκίνητα στα Ιωάννινα, όλα τα εμπορεύματά τους. Τελικά, αυτές τις μέρες, έφυγαν (τμηματικά) όλοι τους για τα Ιωάννινα, όπου εγκαταστάθηκαν μόνιμα.
ΔΗΛΑΔΗ ΦΥΓΗ ΤΩΝ ΕΒΡΑΙΚΩΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΩΝ ΤΗΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑ ΛΟΓΩ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ .
ΚΥΝΗΓΗΣΑΝΕ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΑΡΙΣΤΕΡΟΥΣ ΕΝΤΟΣ ΑΛΒΑΝΙΚΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ
Μια άλλη ενδιαφέρουσα και όχι τόσο διαδεδομένη πτυχή του δοσιλογισμού των Τσάμηδων της Θεσπρωτίας είναι και η δράση τους εντός αλβανικού εδάφους. Συγκεκριμένα, την 23η Αυγούστου του 1943, αμέσως μετά την καταστροφή της Σαγιάδας, το 1ο τάγμα του 99ου γερμανικού συντάγματος επιτέθηκε στην Κονίσπολη (η σημαντικότερη κωμόπολη της αλβανικής πλευράς της Τσαμουριάς) την οποία υπεράσπιζαν γύρω στους 150 αντάρτες. Η όλη επιχείρηση είχε ως αποτέλεσμα την κατάληψη της Κονίσπολης, το θάνατο 50 ή 60 Αλβανών και – σε αντίθεση με τη Σαγιάδα που καταστράφηκε ολοσχερώς – την πυρπόληση κατά κύριο λόγο επιλεγμένων οικιών που υποδείχτηκαν από τους Τσάμηδες51.
Η ΚΟΝΙΣΠΟΛΗ ΕΙΝΑΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΙΚΗ ΚΩΜΟΠΟΛΗ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ Η ΟΠΟΙΑ ΔΕΧΤΗΚΕ ΤΗΝ ΕΠΙΘΕΣΗ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΑΜΗΔΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΠΟΥ ΛΙΓΕΣ ΜΕΡΕΣ ΠΡΙΝ ΚΑΨΑΝΕ ΕΞ ΟΛΟΚΛΗΡΟΥ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΑΓΙΑΔΑ ΑΚΡΙΒΩΣ ΓΙΑΤΙ ΚΑΙ ΟΙ 2 ΚΟΜΟΠΟΛΕΙΣ ΗΤΑΝ ΜΕ ΤΟ ΚΚΕ Η ΜΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΚΚΑ Η ΑΛΛΗ ΔΗΛΑΔΗ ΑΡΙΣΤΕΡΕΣ
ΟΙ ΚΟΙΝΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ ΚΑΙ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΣΥΝΕΧΙΣΤΗΚΑΝΕ ΚΑΙ ΕΝΤΟΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΜΕ ΠΟΛΛΑ ΘΥΜΑΤΑ .
. Λίγους μήνες αργότερα σχηματίστηκε, με τη στήριξη των γερμανικών δυνάμεων, τάγμα ασφαλείας 1000 ανδρών που υπό την ηγεσία του Νουρί Ντίνο συμμετείχε τον Ιανουάριο του 1944 στην εκκαθαριστική επιχείρηση Χόρριντο που διεξήχθη κυρίως εντός αλβανικού εδάφους και επέφερε το θάνατο 500 ατόμων. Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης, ο Ντίνο και οι άνδρες του έδρασαν στην περιοχή της Κονίσπολης52. Στη συνέχεια, ο Ντίνο έδρασε από τον Μάρτιο μέχρι τον Ιούνιο του 1944 στην περιοχή του Αργυρόκαστρου ως επικεφαλής περίπου 700 ανδρών, 300 από τους οποίους προέρχονταν από τη Θεσπρωτία53.
[51]Μάγερ, 2009, Α’, σ. 291 – 292.
[52]Μάγερ, 2009, Β’, σ. 115.
[53]Αθανάσιος Γκότοβος, Τσάμηδες, το τάγμα Νουρί Ντίνο, Άρδην, 8 Ιουνίου 2016.
ΓΙΑ ΝΑ ΧΟΥΜΕ ΜΙΑ ΣΦΑΙΡΙΚΗ ΑΠΟΨΗ ΓΙΑ ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ
Ωστόσο στην επίμονη ερώτησή μας για μια από τις επικρατούσες απόψεις που θέλουν τους Τσάμηδες να συμμαχούν με τις δυνάμεις Κατοχής από ανάγκη εξαιτίας των επιθέσεων που εξαπέλυσε εναντίον τους ο ΕΔΕΣ, εν αντιθέσει με τον ρόλο που έπαιξε ο ΕΛΑΣ μας λέει:
«Γνωρίζω τη θέση αυτή. Δεν μπορώ όμως να γνωρίζω αν η απολογητική του μειονοτικού εθνικοσοσιαλισμού στη Θεσπρωτία είναι προϊόν πλάνης ή θράσους. Ούτε το 1941, ούτε το 1942, αλλά ούτε μέχρι τα μέσα του 1943 κινδύνευαν οι Μουσουλμάνοι Τσάμηδες από τις ομάδες του Ζέρβα, διότι απλά αυτές είτε δεν υπήρχαν, είτε ήταν τόσο ολιγάριθμες που δεν συνιστούσαν πραγματική απειλή. Πέραν τούτου, αν ο Ζέρβας προκάλεσε τη συνεργασία αυτή, τότε πώς δικαιολογείται η σύμπραξη των Μουσουλμάνων Τσάμηδων με τις κατοχικές δυνάμεις σε περιοχές όπως τα Φιλιατοχώρια, όπου δρούσε αποκλειστικά το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ; Πώς εξηγούνται τα δεκάδες θύματα στα χωριά αυτά; Συμμάχησαν και εκεί οι Μουσουλμάνοι με τους κατακτητές φοβούμενοι την πίεση του ΕΛΑΣ; Πρόκειται για αστείο επιχείρημα».
Επιμένω. Που που βρίσκεται ο μύθος και που η αλήθεια. Μιλάτε για βία, πρόκειται για «αντανακλαστική» ή «πρωτοβουλιακή» βία; Ποιος είναι ο πυρήνας αυτής της βίας;
«Η βία που ασκείται από τα όργανα της αλβανικής διοίκησης στη Θεσπρωτία κατά τη διάρκεια της Κατοχής εμπεριέχει ασφαλώς εθνοτική, πολιτισμική και θρησκευτική διάσταση. Όμως δεν εκδηλώνεται εξ αιτίας αυτών των διαφορών. Ο κεντρικός της πυρήνας είναι πολιτικός και αφορά το σχέδιο προσάρτησης της περιοχής στη Μεγάλη Αλβανία, έτσι όπως την είχε υποσχεθεί στην Αλβανία πρώτα ο Μουσολίνι και αργότερα ο Χίτλερ. Το μίσος και ο φανατισμός υπάρχουν, τα οφέλη από τη λεηλασία περιουσιών των Χριστιανών κατοίκων υπάρχουν, αλλά η βία δεν εκδηλώνεται ούτε για να ικανοποιηθεί το μίσος, ούτε για να συσσωρευτούν περιουσιακά στοιχεία. Εκδηλώνεται για να αφανιστεί ή να απομακρυνθεί ο χριστιανικός πληθυσμός της περιοχής, ώστε να διευκολυνθεί η απόσπασή της από την Ελλάδα. Άλλωστε η φράση που έχει μείνει στις μνήμες των κατοίκων της Θεσπρωτίας εκείνης της περιόδου ως νομιμοποιητική βάση για την τσάμικη βία εκ μέρους των δραστών είναι η φράση “χάλασε το Ρωμαίικο”».
Ως γνωστον , στην Αλβανια , το αλβανικο εθνικιστικο καθεστως πιπιλαει απο τα σχολικα χρονια τα μυαλα των αλβανων μαθητων για την »’αλυτρωτη και παλαι ποτε αλβανικη Ηπειρο»’ , η οποια υποτιθετε ηταν παντα »’Ιλλυρικη» δηλαδη αλβανικη κατα αυτους.
Αρχικα , λεει το αλβανικο αφηγημα , οι ηπειρωτες ηταν Ιλλυριοι που εξελληνιστηκανε [ χωρις να δινουνε και πολυ περαιτερο πληροφοριες μονο κατι αναφορες ημιμαθων περιηγητων του 19 ου αιωνα και κατι »’παραποιημενα» κειμενα του Θουκιδιδη ] .
Στη πορεια ,λενε , κατεβηκανε και αλλοι Ιλλυριοι οι οποιοι και κρατησανε τη γλωσσα τους , οι »Τσαμηδες»’.Αυτο ειναι εν ολιγοις το αφηγημα των αλβανων .
Αρα με βαση το παραπανω εθνικιστικο παραμυθι , η Ηπειρος ηταν παντα Ιλλυρικη , εξελληνισμενη η μη, παντως ,Ιλλυρικη αρα καλα κανουμε και την »»διεκδηκουμε»» .
Ας αφησουμε τα αρχαια χρονια για τα οποια αλλωστε οσο εξελησεται η επιστημη της αρχαιολογιας κυριως , αποδυκνυει οτι οι Ηπειρωτες πολυ πριν τη κατακτηση του μεγαλου Αλεξανδρου μιλουσανε [ οπως και ολη η δυτικη Ελλαδα ] μια διαλεκτος πολυ κοντα στην Δωρικη.
Ας παμε στα νεοτερα χρονια πχ της τουρκοκρατιας .
Να δουμε ποιες γλωσσες ομιλουνταν στη περιοχη της Ηπειρου.
Ας αναφερουμε τα γραφομενα 2 ατομων ντοπιων ,
ενος αμιγως ελληνοφωνου Ηπειρωτη [ Κοσμας Θεσπρωτος ] ,
και ενος διγλωσσου Ηπειρωτη , του Σουλιωτη Κουτσονικα .
Αυτοι γραψανε βιβλια πριν 150 χρονια , επι τουρκοκρατιας-αλβανοκρατιας ουσιαστικα στον ηπειρωτικο χωρο ,
και αναφερουν αναλυτικα ποιες γλωσσες ομιλουνταν στην πατριδα τους την Ηπειρο .
Ο Κουτσονικας αναφερει οτι ολα τα χωρια Αρτας , Πρεβεζας , Ιωαννιων, Κονιτσας και Πωγωνιου ομιλουν την ελληνικη .
Ενω στις περιοχες Σουλιου [ νοτια ορια μεταξυ σημερινης Θεσπρωτιας και Ιωαννιων] και Φαναριου – Αχεροντας ποταμος ομιλουντε και οι δυο γλωσσες .
Αντιθετα στη Τσαμουρια μουσουλμμανοι και χριστιανοι ομιλουν κυριως την αλβανικη .
Αρα βλεπουμε οτι η »»Τσαμουρια»» , δηλαδη οι περιοχες απο το Μαργαριτι νοτια ως τη Παραμυθια ανατολικα και το Φιλιατι βορεια δηλαδη τα δυο τριτα του σημερινου νομου Θεσπρωτιας [ πλην του βορειου τμηματος ,Τσαμαντα και Μουργκανας οπου ηταν αμιφως ελληνοφωνη περιοχη ] ομιλουνταν κυριως τα αλβανικα αρα ειναι η μονη περιοχη που μπορει να χαρακτηριστει ως καποτε »’αλβανικη»’.
Βεβαια το »»ομιλουνταν κυριως αλβανικα»»’ υποδηλωνει αυτο που παρατηρηρσανε και αλλοι ερευνητες.Οτι στη περιοχη ομιλουνταν και η ελληνικη εστω ως δευτερη γλωσσα [ απο ανδρες και γυναικες οπως εχει μαρτυρηθει απο Ελληνες και ξενους ερευνητες πραγμα που δειχνει οτι οι αλβανοτσαμηδες ειχανε μεικτη καταγωγη αλλου λιγοτερο πχ Μαργαριτι , αλλου περισσοτερο πχ Παραμυθια που εκει ειχαμε αμιγη διγλωσσια και απο τους Μουσουλμανους ακομα συμφωνα με τον Περαιβο ,τον Βολνταμφ κλπ ] .
Δηλαδη Σε οτι αφορα το Ιωαννινα το Πωγωνι και τη Κονιτσα αλλα και στο νοτο , την Αρτα και τη Πρεβεζα παντου μιλαγανε μονο ελληνικα και μονο εντος των πολεων υπηχανε Αλβανοι [ εγτατεστημενοι απο την τουρκικη εξουσια για να ελεγχουνε την περιοχη ] και αυτοι ηταν επιλυδες και μαλιστα λιγοτεροι των Ελληωνων ντοπιων [ εκτος της πολεως της Κονιτσας τη μοναδικη πολη της Ηπειρου οπου οι Αλβανοι επιλυδες ηταν περισσοτεροι αν και τα περιχωρα της ηταν ελληνικα ] .
O Koυτσονικας κανει βεβαια λογο και για τους βλαχοφωνους που κατοικούσανε σε χωρια της ανατολικης Πνδου στα ορια με Μακεδονια και Θεσσαλια.
Παμε στο Κοσμα το Θεσπρωτο .
Aυτος αναφερομενος μονο στους αμιγως ελληνοφωνους και οχι σους διγλωσσους [ Φαναρι ,Σουλι κλπ] αναφερει αρχικα μερικα χωρια εντος της αλβανόφωνης Τσαμουριας [ πχ Σαγιαδα , Παργα , φανερωμενη κλπ ] τα οποια ειναι αμιγως ελληνοφωνα.
Μετα αναφερει οτι »’τα Ιωαννινα και ολα τα χωρια των ειναι Ελληνες οπως και στη Πωγωνιανη τη Κονιτσα ως τα βουνα της Κολωνειας [σημερινα ελληνοαλβανικα συνορα ] , »’ ο Παρακαλαμος και νοτιοτερα σε Αρτα και Πρεβεζα ολα τα χωρια ειναι χριστιανοι και Ελληνες.»’
Δηλαδη και αυτος αναφερει οτι τα Ιωαννινα η Κονιτσα η Πωγωνιανη και ο Παρακαλμος [ βορειοδυτικα Ιωάννινα και Μουργανα ] ειναι ελληνικα οπως και Αρτα και πρεβεζα . [πλην των πολεων παντα , που κατοικουσανε επιλυδες Αλβανοι μουσουλμανοι ολιγοτεροι των Ελληνων , ομως πλην Κονιτσης ] .
Αξιζει να αναφερθει οτι τα παραπανω επιβεβεωνει τοσο ο περαιβος αναφερει οτι »’οι τσαμηδες μιλανε την αλβανικη αλλα και με την απλοελληνικη εκφραζοντε ορθως , ανδρες και γυναικες »’ οσο και ο Βολντκαμφ που αναφερει οτι »» οι τσαμηδες εκτος απο τα αλβανικα μιλανε και τα ελληνικα , ανδρες και γυναικες»’. Πραγμα που δειχνει οτι επροκειτο αλλου λιγοτερο αλλου περισσοτερο για μεικτη φυλη επιλυδων αλβανοφωνων και εντοπιων ελληνοφωνων εξισλαμισμένων κυριως στη Παραμυθια και τα περίχωρα οπου είχαμε αμιγη διγλωσσια των μουσουλμάνων αλβανοτσαμηδων .
Επισης αξιζει να αναφερθει οτι οι διγλωσσοι χριστιανοι τησ Τσαμουριας- τα δυοο τριτα της Θεσπρωτιας αποκαλουν ως σημερα τους μουσουλμανους τσαμηδες που φυγανε το 1944 , ως τουρκοτσαμηδες [ με τη λεξη »’τουρκο» να εχει θρησκευτικο προσδιορισμο ] αλλα και αλβανοτσαμηδες [ με τη λεξη »αλβανο» να εχει φυλετικο προσδιορισμο ]
Ως γνωστον , στην Αλβανια , το αλβανικο εθνικιστικο καθεστως πιπιλαει απο τα σχολικα χρονια τα μυαλα των αλβανων μαθητων για την »’αλυτρωτη και παλαι ποτε αλβανικη Ηπειρο»’ , η οποια υποτιθετε ηταν παντα »’Ιλλυρικη» δηλαδη αλβανικη κατα αυτους.
Αρχικα , λεει το αλβανικο αφηγημα , οι ηπειρωτες ηταν Ιλλυριοι που εξελληνιστηκανε [ χωρις να δινουνε και πολυ περαιτερο πληροφοριες μονο κατι αναφορες ημιμαθων περιηγητων του 19 ου αιωνα και κατι »’παραποιημενα» κειμενα του Θουκιδιδη ] .
Στη πορεια ,λενε , κατεβηκανε και αλλοι Ιλλυριοι οι οποιοι και κρατησανε τη γλωσσα τους , οι »Τσαμηδες»’.Αυτο ειναι εν ολιγοις το αφηγημα των αλβανων .
Αρα με βαση το παραπανω εθνικιστικο παραμυθι , η Ηπειρος ηταν παντα Ιλλυρικη , εξελληνισμενη η μη, παντως ,Ιλλυρικη αρα καλα κανουμε και την »»διεκδηκουμε»» .
Ας αφησουμε τα αρχαια χρονια για τα οποια αλλωστε οσο εξελησεται η επιστημη της αρχαιολογιας κυριως , αποδυκνυει οτι οι Ηπειρωτες πολυ πριν τη κατακτηση του μεγαλου Αλεξανδρου μιλουσανε [ οπως και ολη η δυτικη Ελλαδα ] μια διαλεκτος πολυ κοντα στην Δωρικη.
Ας παμε στα νεοτερα χρονια πχ της τουρκοκρατιας .
Η ΣΚΙΠΕΤΑΡΙΚΗ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ ΛΕΕΙ ΟΤΙ …
»’ Οι Αλβανοί της Χιμάρας την ελληνική γλώσσα την έμαθαν κυρίως χάρη της εντατικής επικοινωνίας και θρησκευτικής-στρατιωτικής συμμαχίας με την Ελλάδα και ξεχωριστά με το νησί της Κέρκυρας (και όχι μόνο)»’
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΜΕΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΑΠΟΔΥΚΝΥΟΥΝ ΤΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΑΥΤΑ …
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΠΩΣ ΑΥΤΟΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΝΤΑΝ ΚΑΙ ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΜΙΛΑΓΑΝΕ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΙ ΧΕΙΜΑΡΙΩΤΕΣ…
ΑΣ ΑΡΧΙΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΑ ΤΟΠΟΝΥΜΙΑ .
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΑΛΙΑ ΥΠΗΡΧΕ ΣΤΗ ΧΕΙΜΑΡΑ ΠΟΛΥ ΠΡΙΝ ΤΙΣ »ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ » ΜΕ ΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ.
ΑΥΤΟ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΑ ΤΟΠΟΝΥΜΙΑ ΤΗΣ ΧΕΙΜΑΡΑΣ ΟΠΟΥ ΣΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑ .
Για τα τοπωνύμια ελληνικής αρχής διαπιστώνουμε ότι, αν και απαντάνε καθ’ όλη την παραλιακή γραμμή από την/τον Αυλώνα και μέχρι το Βουθρωτό, πυκνώνουν ωστόσο σε ορισμένα σημεία του Bregu i Detit (Παλάσα, Δρυμάδες, Χιμάρα), ενώ αλλού αραιώνουν (Πικέρας – Piqeras) ή απαντάνε κυρίως ως μακροτοπωνύμια.
ΑΜΑ ΚΑΠΟΙΟΣ ΜΑΘΑΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΜΙΑ »ΑΛΛΗ ΓΛΩΣΣΑ» , ΔΕΝ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΤΟΥ ΑΛΛΑΖΟΝΤΑ ΤΑ ΗΔΗ ΥΠΑΡΧΟΝΤΑ ΑΛΒΑΝΙΚΑ ΤΟΠΟΝΥΜΙΑ .
ΑΝ ΘΑ ΣΥΜΒΕΙ ΑΥΤΟ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΣΕ ΜΙΚΡΟ ΒΑΘΜΟ , ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΙΣΧΥΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΛΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΧΕΙΜΑΡΑΣ .
ΕΝΑ ΑΚΟΜΑ ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ .
Η ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΤΟΥ 1431 .
ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΧΕΙΜΑΡΑΣ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΤΗΝ ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΕΝΑ ΑΚΟΜΑ ΧΩΡΙΟ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ »ΑΓΙΟ ΓΙΩΡΓΟ» ΟΠΩΣ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΤΙΣ ΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΑΠΟΓΡΑΦΕΣ [ ΚΑΙ ΟΧΙ »ΣΕΝ ΓΕΡΓΙ», ΤΟΠΟΝΥΜΙΟ ΠΟΥ ΜΑΡΤΥΡΕΙΤΕ ΣΤΗΝ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΤΟΣΟ ΣΤΗ ΤΟΣΚΕΡΙΑ ΟΣΟ ΚΑΙ ΣΤΗ ΓΚΕΚΑΡΙΑ] ΚΑΙ ΒΡΙΣΚΟΤΑΝΕ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΝΟΤΙΑ ΤΗΣ ΑΥΛΩΝΑΣ ΣΤΟ ‘ΩΡΙΚΟΥΜ’ ΑΡΑ ΠΟΛΥ ΜΑΚΡΥΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ ΣΤΑ ΔΥΤΙΚΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΣΤΑ ΝΟΤΙΑ ΠΑΡΑΛΙΑ ΤΗΣ ΛΙΑΜΠΟΡΙΑΣ .
ΑΥΤΟ ΔΕΙΧΝΕΙ ΟΤΙ Η ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΙΑ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΤΗΣ ΧΕΙΜΑΡΑΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΤΑ ΝΟΤΙΑ ΠΑΡΑΛΙΑ ΤΗΣ ΑΥΛΩΝΑΣ [ ΟΠΟΥ ΣΗΜΕΡΑ ΕΚΛΕΙΠΕΙ] ΥΠΗΡΧΕ ΑΠΟ ΤΑ ΠΟΛΥ ΠΑΛΙΑ ΧΡΟΝΙΑ.
ΚΑΝΕΝΑΣ »ΑΠΛΑ ΑΛΒΑΝΟΦΩΝΟΣ» ΔΕΝ ΘΑ ΟΝΟΜΑΖΕ ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΤΟΥ ΩΣ »ΑΓΙΟ ΓΕΩΡΓΟ»’ ΕΙΔΙΚΑ ΣΕ ΜΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΟΥ ΥΠΟΤΙΘΕΤΕ ΔΕΝ ΜΙΛΑΓΑΝΕ ΟΥΤΕ ΟΙ ΧΕΙΜΑΡΙΩΤΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΡΑ ΗΤΑΝ ΚΑΙ ΚΑΛΑ ΑΜΙΓΩΣ ΑΛΒΑΝΟΦΩΝΗ.
ΕΝΑ ΑΚΟΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΡΙΑΖΗ ….
Όπως σημειώσαμε συνοπτικά και παραπάνω, τα τοπωνύμια ελληνικού ετύμου της περιοχής Χιμάρας σχηματίζουν σειρές (παραδείγματα) σαφώς διακριτές, απ’ τις οποίες η πιο χαρακτηριστική είναι εκείνη με την περιληπτική παραγωγική κατάληξη –έος, που, μαζί με την τροπή σε s του συμπλέγματος -st-, προσδίδει στις ντοπιολαλιές της Χιμάρας-χωριού, των Δρυμάδων και της Παλάσας γνωρίσματα ενός αυτοτελούς υποστρώματος (βλ. λ.χ. το τοπωνύμιο Κασανέος ‘καστανεώνας’ στη Χιμάρα). Σε πρόσφατη μελέτη μας είχαμε οδηγηθεί στο συμπέρασμα ότι «το ελληνικό ιδίωμα της Χιμάρας δεν συγκεντρώνει χαρακτηριστικά ειδικής ή αποκλειστικής συγγένειας με κανένα απó τα υπόλοιπα νεοελληνικά ιδιώματα που να δικαιολογούν την προέλευσή του από μια συγκεκριμένη περιοχή» της ελληνόγλωσσης επικράτειας, και τονίζαμε ότι τα γλωσσικά δεδομένα δείχνουν πως «η ελληνοφωνία στην περιοχή είναι αρκετά παλιά» και ότι «η καλύτερη γνώση του συγκεκριμένου ιδιώματος και της σύνθετης εικόνας των νεοελληνικών διαλέκτων … θα εμπλουτίσουν περαιτέρω τη σχετική επιχειρηματολογία»[38].
ΕΠΙΣΗΣ ΑΥΤΟ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΑ ΓΡΑΦΟΜΕΝΑ ΤΩΝ ΙΔΙΩΝ ΤΩΝ ΧΕΙΜΑΡΙΩΤΩΝ…
ΤΟΝ 16 ο ΑΙΩΝΑ ΟΙ ΧΕΙΜΑΡΙΩΤΕΣ ΣΤΕΙΛΑΝΕ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΣΤΟΝ ΠΑΠΑ ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΓΡΑΜΜΕΝΕΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑΦΕΡΟΥΝ ΜΕΤΑΞΥ ΑΛΛΩΝ …..
Στην επιστολή που στειλανε τον 16ο αιωνα [1581] στον Παπα και του ζητάγανε να τους βοηθησει ακομα και με ανταλλαγμα να προσχωρησουν στην καθολικη εκκλησια [ ξερανε και ειχανε καταλαβει ότι μονο με αυτόν τον τροπο ισως πειθανε τους δυτικούς να τους βοηθησουν ηταν να υποταχθουν στο δογμα τους ]
Εκει αναφερουν μεταξυ αλλων τα εξης …..
»»’’Μονο η παναγιοτητα σου να μας καμει τη χαρη ,ιερεις αρχιερείς ….. να ιερουργουν και να λειτουργουν κατά τη ταξη ημων ,εστωντας το πληθος ο λαος είναι ρωμαιοι και δεν ηξευρουν τη γλωσσα των φραγκων»»» .
Αυτή η προταση δειχνει ότι αυτοπροσδιοριζονταν ως »Ρωμαιοι» και ότι σιγουρα τα ελληνικα [ δηλαδή τα ρωμεικα ] τα μιλάγανε και τα καλαβαινανε από τα χρονια εκεινα πολύ πριν την φυγη τους στη Κερκυρα αφου ζητανε η λειτουργια να γινετε στα ρωμεικα.
Ισως και αυτος είναι ενας ακομα λογος που δεν αλλαξοπιστησανε . Το ότι η γλωσσα της εκκλησιας δεν ηταν »ακατανοητη» για αυτους . Όπως ηταν για τους μετεπειτα Λιαμπηδες .
ΑΛΛΗ ΜΙΑ ΠΗΓΗ ΠΟΥ ΑΠΟΔΥΚΝΥΕΙ ΟΤΙ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΑ ΟΜΙΛΟΥΣΑΝΕ ΠΡΙΝ ΠΑΝΕ – ΕΞΟΡΙΣΤΟΥΝ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ.
Γράφει χαρακτηριστικά ο Σίλβεστρος Κωνσταντίνος Σλάδης, , σε επιστολή του στο Βατικανό (1780)[ Αρα πριν εξοριστουν στην Κερκυρα ]
«… οι απέναντι Βενετοί της Κέρκυρας για να έχουν βέβαιη τη σύμπραξη των Χειμαρριωτών στους πολέμους τους πληρώνουν μισθό σε 250 περίπου επιφανείς οικογένειες της περιοχής. Οι άνθρωποι των παραλίων ομιλούν νέα ελληνικά και αλβανικά,
του εσωτερικού αλβανικά. Οι λειτουργίες τους γίνονται στα αρχαία ελληνικά…».
ΔΗΛΑΔΗ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΟΤΙ ΣΤΑ ΠΑΡΑΛΙΑ ΟΜΙΛΟΥΝΤΕ ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΟ ΓΛΩΣΣΕΣ ΕΝΩ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ [ΔΗΛΑΔΗ ΣΤΗ ΛΑΜΠΕΡΙΑ ] ΟΜΙΛΟΥΝΤΑΝ ΜΟΝΟ ΤΑ ΑΛΒΑΝΙΚΑ.
ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΚΑΙ ΣΤΑ ΠΑΡΑΛΙΑ ΚΡΑΤΗΣΑΝΕ ΤΗΝ ΠΙΣΤΗ ΤΟΥΣ ΕΝΩ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΑΡΓΑ Η ΓΡΗΓΟΡΑ ΤΗΝ ΧΑΣΑΝΕ .
Ο ιδιος ο Σπυρος Σπυρομηλιος αναφερει …
»Εμεις …χριστιανοι Ορθοδοξοι Ελληνες ,ομιλούντες την ελληνικη και γνωριζοντες και την αλβανικη»’
Επισης ο Αθανάσιος Πετριδης παρατηρει
»’Οι Χειμαριωτες ομιλουσι Γραικιστι και Aλβανιστι , αλλα η γραικικη αυτων εiναι αξιοσημείωτος τοσο για την προφορα οσο και δια το εχειν εν αυτή αρχαιοτατας δωρικης διαλεκτου λεξεις »»
ΕΠΙΣΗΣ ΤΟ ΑΛΛΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΠΕΡΙ ΑΛΒΑΝΙΚΗΣ ΧΕΙΜΑΡΑΣ ΠΟΥ ΕΜΑΘΕ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ ΚΑΤΑΡΙΠΤΕΤΑΙ ΚΑΙ ΓΙΑ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΚΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ.
ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ ΟΜΙΛΕΙΤΕ ΝΟΤΙΟ ΙΔΙΩΜΑ [ ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΣΕ ΚΡΗΤΗ , ΚΥΠΡΟ , ΜΕΓΑΛΟ ΜΕΡΟΣ ΠΕΛΟΠΟΝΗΣΣΟΥ ,ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ ] ΚΑΙ ΟΧΙ ΒΟΡΕΙΟ [ΟΠΩΣ ΣΕ ΘΕΣΣΑΛΙΑ ,ΝΟΤΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗ ΚΛΠ ]
ΑΝΤΙΘΕΤΑ ΣΤΙΣ ΔΡΥΜΑΔΕΣ ΤΗΝ ΠΑΛΑΣΑ ΚΛΠ ΜΙΛΟΥΝ ΕΝΑ ΙΔΙΩΜΑ ΠΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΟΥΣ ΗΜΙΒΟΡΕΙΟ ΔΗΛΑΔΗ ΒΟΡΕΙΑ ΑΡΧΗΣ ΜΕ ΕΠΗΡΕΑΣΜΟ ΑΠΟ ΤΟ ΝΟΤΙΟ ΙΔΙΩΜΑ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ .
ΑΡΑ ΕΠΗΡΕΑΣΤΗΚΑΝΕ ΑΠΟ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ .
ΔΕΝ ΤΗΝ »ΜΑΘΑΝΕ» , ΞΕΧΝΩΝΤΑΣ ΥΠΟΤΙΘΕΤΕ ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗ .
ΑΛΛΙΩΣ ΘΑ ΜΙΛΑΓΑΝΕ ΤΟ ΝΟΤΙΟ ΙΔΙΩΜΑ ΠΟΥ ΜΙΛΙΕΤΑΙ ΚΑΙ ΣΤΗ ΚΕΡΚΥΡΑ .
ΑΥΤΟ ΚΑΤΕΡΙΠΤΕΙ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΠΕΡΙ ΕΞΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΜΕΣΩ ΤΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ…
Και η άποψη ότι η ελληνική διαδόθηκε στη Χιμάρα χάρις στο δίκτυο ελληνικών σχολείων έρχεται σε αντίθεση με το γεγονός ότι εκεί χρησιμοποιούν ένα αρχαϊκό ιδίωμα, το οποίο, ασφαλώς, δεν μπορεί να διδάχτηκε στο σχολείο, ούτε να μεταφέρθηκε από τα απέναντι νησιά, που έχουν διαφορετική ντοπιολαλιά.
Ας δούμε και μια επιστολή του έτους 1532, σωσμένη στο ελληνικό της πρωτότυπο, την οποία στέλνει ο «ιερεύς πρωτονοτάριος Χειμάρας» στον «συνιόρ Λαρκονη τζενεράλη του ρηάμη της Πουλίας.» Μέσω της επιστολής «γέροι της Χειμάρας και Αλβανητίας» εκτιμούν ότι «ο Τούρκος» σκοπεύει «να κατεβή εις τον Αυλώνα … και έπητα να περάση ειστην Μπούλια» (Floristan, J.M., Erytheia 13, 1992, p. 86)
Ο ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΑΥΤΟΣ ΜΕΤΑΞΥ ΧΕΙΜΑΡΑΣ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΙΤΙΑΣ ΕΙΝΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟΣ.
ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟΣΟ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟΣ ΟΣΟ ΚΑΙ ΕΘΝΟΤΙΚΟΣ .
ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΦΟΥ ΤΟΤΕ ΟΛΟΙ ΗΤΑΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ .
Ο ιδιος ο Κουτσονικας διαχωριζει και αυτος τη περιοχη της Χειμαρας από αυτή της Λιαμπουριας και αναφερει ότι στην πρωτη ομιλουντε και οι δυο γλωσσες ενώ στη δευτερη ομιλιετε μονο η αλβανικη πραγμα που επιβεβαιωνει όλα τα παραπανω.
AΣ ΔΟΥΜΕ ΚΑΙ ΜΙΑ ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΟ ΧΡΙΣΤΟΥ ΧΡΟΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΩΝ ΧΕΙΜΑΡΙΩΤΩΝ…
Σε χρηστήριο έλασμα[2] που βρέθηκε στο Μαντείο της Δωδώνης και που χρονολογείται στο α΄ μισό του δ΄ π.Χ. αιώνα, αναφέρεται :
ΕΚΕΙ ΑΝΑΦΕΡΕΤΕ ΟΤΙ »ΠΕΡΙΤΑΣΟΙΚΗΣΕΟΣ ΤΑΣΕΓ ΧΕΙΜΕΡΙΩΝ ΠΟΤΕΡΟΝ ΑΥΤΕΙΟΙΚΕΩΝΤΙ»’
(Σχετικά με την εγκατάσταση από τους κατοίκους της Χιμάρας, [υποβάλλουν το ερώτημα] εάν θα πρέπει (ή μπορούν) να εγκατασταθούν εδώ).
Από το κείμενο του ελάσματος δεν καταλαβαίνουμε τι μέρος έχουν επιλέξει να εγκατασταθούν οι πανάρχαιοι αυτοί Χιμαραίοι, ούτε και τους λόγους που τους ώθησαν να μετοικήσουν. Προς το παρόν, για τις ανάγκες της μελέτης μας έχει σημασία το γεγονός ότι ……. το ερώτημα προς το Μαντείο διατυπώνεται στη δωρική διάλεκτο της αρχαίας ελληνικής .
«Σουλιότες, η πιο αξιοσημείωτη φυλή Αλβανών Ορθοδόξων» είχε πει ο George Finlay το 1861.
Ο ΦΙΝΛΕΥ ΕΒΛΕΠΕ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΣΤΗ ΜΙΣΗ ΠΕΛΟΠΟΝΗΣΟ ΠΡΑΓΜΑ ΑΝΑΛΗΘΕΣ .
ΣΥΝΕΠΩΣ ΟΤΑΝ ΜΙΛΑΕΙ ΠΕΡΙ »ΑΛΒΑΝΩΝ» , ΚΑΛΟ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΕΞΕΤΑΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΞΕΧΩΡΙΣΤΑ .
ΕΔΩ ΕΙΧΕ ΓΡΑΨΕΙ ΟΤΙ Ο ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ , ΙΣΩΣ [ ΠΑΛΙ ΚΑΛΑ ΕΙΠΕ ΚΑΙ ΤΟ ΙΣΩΣ ] , ΚΑΤΑ ΤΑ »ΠΟΛΥΤΕΛΗ ΣΥΜΠΟΣΙΑ» ΜΕ ΤΟΥΣ ΜΑΚΕΔΟΝΕΣ ΜΙΛΟΥΣΕ ΑΛΒΑΝΙΚΑ.
ΟΥΤΕ ΚΑΝ ΙΛΛΥΡΙΚΑ ΑΛΛΑ ΑΛΒΑΝΙΚΑ .
ΒΕΒΑΙΑ ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΟΤΙ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΜΙΛΙΟΥΝΤΑΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΑΛΙΑ
ΑΙΟΛΟΔΩΡΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ .
ΚΑΙ ΕΝΩ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΑΚΟΜΑ KAN ΑΠΟΔΕΙΧΘΕΙ [ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΑΠΟΚΛΕΙΕΤΑΙ ΟΜΩΣ ] Η ΟΠΟΙΑ ΣΥΝΔΕΣΗ ΑΛΒΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΙΛΛΥΡΙΚΗΣ ΛΑΛΙΑΣ .
ΔΗΛΑΔΗ Ο ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΙΛΟΥΣΕ ΥΠΟΤΙΘΕΤΕ »’ΑΛΒΑΝΙΚΑ» ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΜΙΑ ΜΕΡΙΚΩΣ ΕΚΛΑΤΙΝΙΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΑ.
ΚΑΙ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΠΟΛΥ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΩΝ ΛΑΤΙΝΩΝ – ΡΩΜΑΙΩΝ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΒΑΛΚΑΝΙΚΗΣ .
ΚΟΥΛΟΥΒΑΧΑΤΑ ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ .
Κάποιοι ωστόσο υποστηρίζουν ότι οι Σουλιότες δεν είναι Τσάμηδες αλλά Γκέγκηδες Αλβανοί, προερχόμενοι από την Δίβρη (Dibër) της κεντρικής Αλβανίας. Οι Σουλιότες ξύριζαν τους κροτάφους τους, που είναι συνήθεια γκέγκικη και φορούσαν τη γνωστή μας φουστανέλλα που είναι το συνηθισμένο φόρεμα στην κεντρική Αλβανία.
ΠΡΩΤΟΝ ΤΟ ΞΥΡΙΣΜΑ ΚΡΟΤΑΦΩΝ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΑΛΛΑ ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΣΥΝΗΘΕΙΑ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΥΟΘΕΤΗΣΑΝ ΣΤΑΔΙΑΚΑ ΣΧΕΔΟΝ ΟΛΟΙ ΟΙ ΕΝΟΠΛΟΙ ΤΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ .
ΔΕΥΤΕΡΟΝ ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΝΗ ΑΛΒΑΝΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΔΙΜΠΡΑ ΔΕΝ ΦΟΡΑΝΕ ΦΟΥΣΤΑΝΕΛΕΣ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΑΛΛΑ ΓΚΕΚΗΚΕΣ ΕΝΔΥΜΑΣΙΕΣ .
ΤΡΙΤΟΝ ΠΟΛΕΜΙΣΤΕΣ ΤΟΥ ΣΚΕΝΤΕΡΜΠΕΗ ΗΤΑΝ ΟΙ ΜΑΚΡΙΝΟΙ ΠΡΟΓΟΝΟΙ ΤΩΝ ΜΠΟΤΣΑΡΕΩΝ ΚΑΙ ΤΖΑΒΕΛΑΙΩΝ , ΚΑΙ ΟΧΙ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΣΟΥΛΙΩΤΩΝ . ΣΩΖΕΤΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΜΠΟΤΣΑΡΕΙΚΗ [ ΤΟΥ ΝΟΤΗ ΜΠΟΤΣΑΡΗ ] ΜΕΧΡΙ ΠΡΙΝ 100 ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΥ ΕΛΕΓΕ ΟΤΙ
«Θανόντος του Σκεντέρμπεη οι Μποτσαραίοι μαχόμενοι προς Τούρκους και Τουρκαλβανούς, κατήλθον προς την Δράγανη. Κατά τας αρχάς δ ε του 17ου αιώνος ίδρυσαν με άλλους αδούλωτους Έλληνες την Σουλιώτικη Συμπολιτεία».
»»’Θα ξέραμε πιο πολλά για το Σούλι αλλά παρακρατικοί με τον Μαμούρη και τον Παπακώστα έκαψαν το αρχείο της Σουλιότικης φάρας των Μποτσάρι»»’
ΜΑ ΗΔΗ ΔΙΑΣΩΖΕΤΑΙ Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΟΤΙ ΟΙ ΜΑΚΡΙΝΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΓΟΝΟΙ ΗΤΑΝ ΠΟΛΕΜΙΣΤΕΣ ΤΟΥ ΣΚΕΝΤΕΡΜΠΕΗ ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΔΙΑΣΩΖΕΤΑΙ ΚΑΜΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΟΥΣ ΟΤΙ ΕΙΧΑΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ.
ΓΙΑ ΝΑ ΔΟΥΜΕ ΤΟ ΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΑΛΗ ΠΑΣΑ ΠΟΥ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΣΕ ΝΑ ΠΕΙΣΕΙ ΤΟΥΣ ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ ΝΑ ΕΝΤΑΧΘΟΥΝ ΣΤΟ ΑΣΚΕΡΙ ΤΟΥ ,ΣΩΣΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΑΤΟΝ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ .
My friends, Captain Bogia and Captain Giavella, I, Ali Pasha, salute you, and kiss your eyes, because I well know your courage and heroic minds……..
……Your paycheck will be double that which I give to the Albanians,»»
ΔΗΛΑΔΗ ΘΑ ΣΑΣ ΔΩΣΩ »»’ΠΙΟ ΔΙΠΛΟ ΜΙΣΘΟ ΑΠΟ ΟΣΑ ΔΙΝΩ ΣΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ»»’
BΛΕΠΟΥΜΕ ΔΗΛΑΔΗ ΟΤΙ Ο ΑΛΒΑΝΟΣ ΑΛΗ ΠΑΣΑΣ ΤΟΥΣ ΔΙΑΧΩΡΙΖΕΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΤΟΥ ΑΣΚΕΡΙΟΥ ΤΟΥ .
ΤΙ ΙΔΙΟ ΚΑΝΕΙ ΚΑΙ ΟΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΣ ΤΟΥ ΑΛΗ ΤΟΣΟ Ο ΑΛΒΑΝΟΣ ΟΣΟ ΚΑΙ Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΨΑΛΛΙΔΑΣ .
ΨΑΛΙΔΑΣ.
»’Εις την Τζαμουριαν, ειναι και το περιφημο Σουλι ή Κακοσουλι, αυτη η περιοχη των χωριων τουτων εκατοικειτο απο Γραικους πολεμικους, ….»»
ΤΟ ΙΔΙΟ ΚΑΙ Ο ΓΙΟΣ ΤΟΥ ΑΛΗ ΠΑΣΑ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΤΟΥΣ ΟΝΟΜΑΖΕΙ ΡΩΜΑΙΓΟΥΣ .
Ο Βελή πασάς, στην αλληλογραφία με τον πατέρα του, ονομάζει τους Σουλιώτες Ρωμέους. Ρομέγους .
Επισης και ο μουσουλμάνος Αλβανος αξιωματούχος του Αλή Μπεκίρ Τζογαδούρος τους ονομαζει Ρωαμιους
: «Ακόμη, εφένδη μου, δόστους κι έναν παπάν ότι οι Ρομέγη χωρής παπάν δεν ημπορούν να γκάμουν.»
ΑΡΑ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΤΟΥΣ ΟΝΟΜΑΖΑΝΕ ΡΩΜΙΟΥΣ .
ΝΑ ΚΑΙ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΣΟΥΛΙΩΤΩΝ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΩΝ ΠΟΥ ΑΠΟΔΥΚΝΥΕΙ ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ .
Συνθήκη της 15ης Ιανουαρίου 1821
Ημείς οι υπογεγραμμένοι Αγαδο-Αλβανοί και Καπετανέοι Σουλιώται ορκωνόμεθα ο καθείς εις την Πίστιν του, να βαστάξωμεν το παρόν γράμμα στερεόν, βέβαιον και αμετάτρεπτον και ότι, επειδή και ο Αφέντης μας Αλή Πάσσας, πολιορκείται στενά από τον Ισμαήλ και λοιπούς Πασσάδες, να ήμαστε αδέλφια, ένα κορμί και μία ψυχή, και να χύσωμεν το αίμα μας δια το σελαμέτι (σωτηρία) αυτού του Αφεντός και, εάν κανένας από ημάς τους Τουρκους γένη άπιστος και αρνηθή τον όρκον, να ήναι όξω από το ντιν-ισλάμ και να αποθάνη Οβριός ειδέ και από ημάς του Ρωμιους κανένας, να ήναι αρνητής του Χριστού. Αυτά στέργομεν όλοι μας, και, ως άνωθεν, μεθ΄όρκους μας υπογράφομεν
Σούλι 15 Ιανουαρίου 1821
Οι Αγάδες Αλβανοί
(Τ.Σ.)
Σιλιχτάρ Πόττας
Άγο Μουχουρδάρης
Ταχήρ Αμπάζης
Τσέγκο Βέγης
Μουρτοτσάλης
Ελμάς Μέτσης
Σουλεϊμάν Μέτος
Λεάζ Λουλέχης
Κοζτάρ Μίτσανης
Χασσάν Πελούσης
Τέμης Σαλίτσας
Οι Καπεταναίοι Σουλιώται
Μάρκος Βότσαρης
Νότης Βότσαρης
Γεώργιος Δράκος
Κίτσος Τζαβέλλας
Γιώτης Δαγγλής
Λάμπρος Βέϊκος
Τούσας Ζέρβας
Νάστος Καραμπίνης
Κίτσος Διαμαντή Τσαβέλλας
Κότσης Λώπης
ΟΙ ΜΕΝ ΑΥΤΟΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΝΤΕ ΩΣ ΑΛΒΑΝΟΙ [ ΕΘΝΟΤΙΚΑ] ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΟΙ [ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ]
ΕΝΩ ΟΙ ΔΕΝ ΩΣ ΡΩΜΙΟΙ ΚΑΙ ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ .
ΤΙΠΟΤΑ ΔΕΝ ΕΜΠΟΔΙΖΕ ΤΟΥΣ ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ ΝΑ ΑΥΤΟΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΟΥΝ ΩΣ »ΑΛΒΑΝΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ»’ Η »’ΑΛΒΑΝΟΙ ΡΩΜΙΟΙ»’ ΟΠΩΣ ΟΙ ΑΛΗΑΠΑΣΑΛΗΔΕΣ ΠΟΥ ΥΠΕΓΡΑΨΑΝ ΩΣ ΑΛΒΑΝΟΙ ΚΑΙ ΩΣ »ΤΟΥΡΚΟΙ» .
TΩΡΑ ΣΕ ΟΤΙ ΑΦΟΡΑ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΠΟΥ ΜΙΛΟΥΝΤΑΝ ΣΤΟ ΟΡΕΙΝΟ ΣΟΥΛΙ ΕΧΟΥΜΕ ΤΙΣ ΕΞΗΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΠΟΥ ΑΝΕΒΗΚΑΝΕ ΤΑ ΒΟΥΝΑ ΚΑΙ ΖΗΣΑΝΕ ΜΑΖΙ ΤΟΥΣ .
ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΣ »»’ η τε Αλβανική και Ελληνική γλώσσα ομιλείτο παρ’ αυτοίς»»
ΣΟΥΛΙΩΤΗΣ ΚΟΥΤΟΝΙΚΑΣ »’΄Λαλείτε η ελληνικη και η αλβαβικη διαλεκτος»’
ΔΗΛΑΔΗ ΕΧΟΥΜΕ ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΟΣΟ ΤΩΝ ΙΔΙΩΝ ΤΩΝ ΣΟΥΛΙΩΤΩΝ ΟΣΟ ΚΑΙ ΜΗ ΣΟΥΛΙΩΤΩΝ ΟΤΙ ΜΙΛΑΓΑΝΕ ΚΑΙ ΤΙΣ ΔΥΟ ΓΛΩΣΣΕΣ .
Χαρακτηριστική υπήρξε και η τοπική σημαία ΤΟΥ 1770-1780 με την ανορθόγραφη επιγραφή «ΑΠΟΓΟΝΙ ΤΟΥ ΠΥΡΟΥ» που σώζεται μέχρι τις μέρες μας.
ΚΑΙ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΟΤΑΝ ΥΠΑΡΧΕΙ Η ΥΠΑΡΞΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΓΡΑΜΜΕΝΩΝ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΜΕ ΛΑΤΙΝΙΚΟΥΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ ΠΟΛΛΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ ΠΡΙΝ.
Με εξαίρεση ένα, μέχρι τώρα αδημοσίευτο, χειρόγραφο κάποιου «Θεόδωρου της Σκόδρας», το οποίο χρονολογείται πιθανόν το 1210,[2] καθώς και ορισμένες γραμμές στο χειρόγραφο Bellifortis, οι οποίες έχουν προταθεί ως Αλβανικές,[3] η πρώτη επιβεβαιωμένη, γραπτή μαρτυρία της Αλβανικής προέρχεται από γράμμα του αρχιεπισκόπου του Δυρραχίου Παύλου Αγγέλου (Paulus Angelus, στα αλβανικά Pal Engjëll) το οποίο χρονολογείται στα 1462.[2]
Το παλαιότερο γνωστό τυπογραφημένο βιβλίο στα Αλβανικά είναι το Μεσάρι (Meshari) ή σύνοψη θείας λειτουργίας, γραμμένο από τον Γκιον Μπουζούκου (Gjon Buzuku), καθολικό ιερέα, το 1555.[4] Πρόσφατα ωστόσο ανακαλύφθηκε στην Απολλωνία ψηφιδωτό του 6ου μ.Χ. αιώνα με λέξεις γραμμένες στην αλβανική γλώσσα με ελληνικό αλφάβητο
ΣΥΝΕΠΩΣ ΟΠΟΙΟΣ ΑΛΒΑΝΟΣ ΗΘΕΛΕ ΕΓΡΑΦΕ ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΜΕ ΛΑΤΙΝΙΚΟΥΣ Η ΕΛΛΗΝΙΚΟΥΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ .
ΣΥΝΕΠΩΣ ΤΙΠΟΤΑ ΔΕΝ ΕΜΠΟΔΙΖΕ ΤΟΥΣ »’ΑΛΒΑΝΟΥΣ» ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ ΝΑ ΓΡΑΨΟΥΝ ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΛΑΛΙΑ ΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ.
ΔΕΝ ΤΟ ΚΑΝΑΝΕ ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΑΛΒΑΝΟΙ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΜΙΛΑΓΑΝΕ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΠΟΤΕ ΓΡΑΦΑΝΕ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ.
ΤΟ ΑΥΤΟ ΙΣΧΥΕΙ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΤΖΑΒΕΛΑ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΕΓΡΑΨΕ ΣΤΗ ΚΕΡΚΥΡΑ , ΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ .
ΕΝΩ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ ΠΕΡΙ »ΑΛΒΑΝΩΝ» ΣΟΥΛΙΩΤΩΝ , ΕΧΟΥΜΕ ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ ΠΕΡΙ »’ΕΛΛΗΝΩΝ » ΣΟΥΛΙΩΤΩΝ
ΝΑ ΜΕΡΙΚΕΣ ΤΕΤΟΙΕΣ ΠΟΥ ΑΠΟΔΥΚΝΥΟΥΝ ΤΟΣΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΟΣΟ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΓΛΩΣΣΙΑ ΤΟΥΣ.
Ο Λόρδος Byron περιγράφει τους Σουλιότες ως «κακότροπους Ρωμαίους που μιλούν λίγα Ιλλυρικά»»
EΛΛΗΝΕΣ ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ ΔΗΛΑΔΗ ΑΦΟΥ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΡΩΜΕΙΚΑ ΜΙΛΟΥΝ ΚΑΙ ΛΙΓΑ ΙΛΥΡΙΚΑ .
»οι Ορθόδοξοι Σουλιότες, ένα θαυμαστό μείγμα από Έλληνες και εξελληνισμένους Αλβανούς, που κέρδισαν τον θαυμασμό του Byron.» [William Miller, ]»
»Με τη φράση «Εκείνο το ελληνικό φύλο που κατοικεί στο βουνό Σούλι…» αρχίζει την περιγραφή του για το Σούλι ο Γερμανός διπλωματης Bartholdy («Voyage en Grece fait dans les Anees 1803 et 1804».
Ο William Eton αναφέρει και αυτός , στο βιβλιο «A Survey of the Turkish Empire» (1798) ,τα εξη
για τους στρατιώτες του Αλη Πασα τους οποιους ονομαζει »»’as they were all Albanians»»» ,
ενώ αναφερει τους Σουλιωτες ως »»Greek inhabitants of the mountain of Sulli»»’
Δηλαδη Ελληνες οι μεν Αλβανοι οι δε
ΑΥΤΟ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΕΤΕ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΥΣΤΡΙΑΚΟΥΣ .
Να δούμε τι λέει και η ανακριτική έκθεση των Αυστριακών όταν συνέλαβαν τον Ρήγα:
»’Μετά την απελευθέρωσιν δε της Πελοποννήσου ήθελε να εισβάλη εις την Ήπειρον, να ελευθερώσει και ταύτην την χώραν, να συνενώση τους Μανιάτας μετά των άλλων Ελλήνων στασιαστών, των καλουμένων Κακοσουλιωτών»»
ΑΡΑ ΗΔΗ ΠΡΟΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΑ ΟΙ ΑΥΣΤΡΙΑΚΟΙ ΤΟΥΣ ΟΝΟΜΑΖΑΝΕ ΕΛΛΗΝΕΣ .
Ο Pouqueville αποκαλεί τους Σουλιότες ως Έλληνες, επειδή ήταν Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Το καταλαβαίνουμε αυτό επειδή τους μουσουλμάνους του Αλή Πασά που επιτέθηκαν στους Σουλιότες, τους αποκαλεί Αλβανούς.
Ο ΠΟΥΚΕΒΙΛ ΣΩΣΤΑ ΤΟ ΓΡΑΦΕΙ.
ΟΙ ΜΕΝ ΗΤΑΝ ΣΤΗΝ ΜΕΓΑΛΗ ΤΟΥΣ ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑ ΛΙΑΜΠΗΔΕΣ-ΑΛΒΑΝΟΙ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΕΝΩ Ο ΔΕ ΗΤΑΝ ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ ΔΗΛΑΔΗ ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ . ΑΡΑ ΜΙΛΑΕΙ ΜΕ ΚΑΘΑΡΑ ΕΘΝΟΤΙΚΟΥΣ ΟΡΟΥΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΥΣ ΑΛΛΙΩΣ ΘΑ ΕΛΕΓΕ »’ΡΩΜΙΟΙ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΟΙ»
ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΟΠΩΣ ΚΑΝΕΙ ΤΕΛΙΚΑ.
»»»’Ο Leake στο έργο του «Researches in Greece», αναφέρει , πως «στην ακμή τους οι Σουλιότες είχαν στην κατοχή τους ολόκληρο τον κάμπο του Γλυκύ, με ριζότοπους και αραποσιτοχώραφα. Για την καλλιέργεια των κτημάτων χρησιμοποιούσαν τους Έλληνες της περιοχής»».
ΕΙΝΑΙ ΓΝΩΣΤΟ ΟΤΙ ΣΤΟ ΚΑΜΠΟ ΤΟΥ ΓΛΥΚΗ ΓΕΙΤΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΣΟΥΛΙΟΥ ΠΡΟΣ ΣΤΗ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ , ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΜΙΛΟΥΣΑΝΕ ΚΑΙ ΑΥΤΟΙ ΔΥΟ ΓΛΩΣΣΕΣ ΟΠΩΣ ΑΚΡΙΒΩΣ ΟΙ ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ . ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ ΚΑΙ ΑΥΤΟΙ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΕ ΩΣ ΕΛΛΗΝΕΣ .
ΕΙΝΑΙ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΤΟΥ ΑΧΕΡΟΝΤΑ ΠΟΤΑΜΟΥ-ΦΑΝΑΡΙ , ΤΟΥ ΚΑΜΠΟΥ ΝΟΤΙΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ-ΚΑΜΠΟΣ ΓΛΥΚΗΣ ΚΑΙ ΟΡΕΙΝΩΝ ΣΟΥΛΙΟΤΟΧΩΤΙΩΝ ΟΠΟΥ ΣΥΦΜΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΚΟΥΤΣΟΝΙΚΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΟΣΜΑ ΘΕΣΠΡΩΤΟ ΗΤΑΝ ΕΛΛΗΝΕΣ ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ ΣΕ ΑΝΤΘΕΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΠΡΕΒΕΖΗΣ ΑΡΤΑΣ ΠΩΓΩΝΙΟΥ ΚΑΙ ΚΟΝΙΤΣΑΣ ΠΟΥ ΗΤΑΝ ΕΛΛΗΝΕΣ ΜΟΝΟΓΛΩΣΣΟΙ .