Από πού να κρατηθεί ο Έλληνας; – Το όραμα του Αγίου Κοσμά για την Ελλάδα

Από πού να κρατηθεί ο Έλληνας;

Του Στέλιου Παπαθεμελή*

«Η Εκκλησία και η Οικογένεια απέτρεψαν τη ρήξη του κοινωνικού ιστού» στην πολλαπλώς δοκιμαζόμενη Ελλάδα. Το είπε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, θεσμικό αντίβαρο στο αστόχημα του Προέδρου του Κοινοβουλίου. Ο τελευταίος ωστόσο βρήκε θερμό συνήγορο και δη ακαδημαίκόν, ο οποίος συνδαύλισε την πυρά ρίχνοντας και άλλο λάδι. Με το κύρος του ανωτάτου επιστημονικού Ιδρύματος, οία είναι η Ακαδημία  διακωμώδησε έτι περαιτέρω το «γηραλέο [άπαγε της βλασφημίας] τρίπτυχο πατρίς, θρησκεία, οικογένεια» (Βήμα/Νέες Εποχές 20/8/17).

O tempora, o mores!

Φωτισμένοι ομότεχνοι του αρνητή από παράπλευρες στήλες («Βήμα» ένθ’ αν.) αρθρώνουν λόγον αληθείας:

(α) Η Κοίμηση της Θεοτόκου ως πολιτική αλληγορία: «Εμείς όλοι πρέπει να αγρυπνούμε συνεχώς, καθώς σήμερα πολλοί, με τρόπο δόλιο και ανίερο, προσπαθούν να μιάνουν και να «λερώσουν» μια αδύναμη Δημοκρατία. Μέσα στη μεγάλη ήρεμη εικόνα της Κοιμήσεως, ο σπαθοφόρος Λαός πρέπει να μένει άγρυπνος» (Γιώργης Γιατρομανωλάκης).

(β)  Αριστεία «άρση της ισότητας»; Σύγχυση εννοιών:  «Η ισότητα είναι άλλης τάξεως μέγεθος και υποχρέωση καθ’ εαυτήν κάθε  δημοκρατικής Πολιτείας προς τους πολίτες της. Ωστόσο, δεν ήταν ποτέ, δεν είναι και δεν μπορεί να είναι το αντίπαλον δέος» της αριστείας!» (Γεώργιος Μπαμπινιώτης).

Αποστομωτική όμως απάντηση δίνουν δύο κορυφαίοι καλλιτέχνες

(α)  Ο Κώστας Καζάκος

«Από που να κρατηθεί ο Έλληνας για να μη λυγίσει;» ρωτάει η δημοσιογράφος (Enjou 20/8/17 Δημοκρατία).

Και η απάντηση – κεραυνός: «Από αυτά που κρατιόμασταν πάντα οι Έλληνες. Παράδοση, πολιτισμός, οικογένεια, θρησκεία. Είναι το στήριγμα του ηθικού μας. Η τέχνη, για να σας μιλήσω από το δικό μου μετερίζι, ανεβάζει το ηθικό. Αλλά αυτό που με ανησυχεί είναι ότι το μεγάλο πλήθος του κόσμου δεν ακολουθεί τις τέχνες, εμποδίζεται από το σύστημα. Αυτήν τη στιγμή η παιδεία μας έχει πιάσει πάτο. Όλα ξεκινούν και τελειώνουν στην τηλεόραση και στο γήπεδο. Τα παιδιά μας από το σχολείο βγαίνουν αγράμματα, ανιστόρητα και, το χειρότερο, χωρίς να γνωρίζουν ελληνικά. Πληροφορήθηκα ότι έβγαλαν έως και τον «Επιτάφιο» του Περικλή από τη διδακτέα ύλη. Χρησιμοποιούν 150 λέξεις το πολύ οι νεαροί και οι νεαρές για να εργάζονται σε μια υπηρεσία και για να βγουν στην αγορά για να ψωνίσουν. Αλλά είπα και πιο πριν, η γλώσσα θέλει σκέψη. Μπορεί να έχεις μια ωραία ιδέα αλλά, αν δεν τη διατυπώσεις σε λόγο, είναι μια ανύπαρκτη ιδέα».

Και (β) η μόλις εκδημήσασα Ζωή Λάσκαρη, σεμνή ομολογία πίστεώς της: «Τον Θεό τον έχω μέσα μου. Εμείς είμαστε η Εκκλησία. Δεν υπάρχει η Εκκλησία ως κτίριο. Πιστεύω βαθύτατα, κοινωνώ, έχω πνευματικό εδώ και 35 χρόνια» (Καθημερινή 19/8/17).

Ο απολογισμός των πρόσφατων πυρκαγιών προκαλεί τρόμο και δέος. Βουνό τα αναπάντητα ερωτηματικά. Και η πολιτική τάξη μονίμως σε αταξία, αντί να βρεθεί επί το αυτό, να αναζητήσει τις αιτίες και τα μέσα θεραπείας, επέλεξε την μέθοδο των αλληλοκαταγγελιών. Η υλικοτεχνική μας υποδομή παλαιοντολογική. Τα κανανταίρ δασοπυρόσβεσης εγήρασαν. Αθροίζουν ηλικία 40 ετών και από τα 18 λειτούργησαν μόνο τα 6.  Στα μέτωπα Ηλείας και Ζακύνθου διατέθηκε μόνον 1 κανανταίρ και 3 ελικόπτερα. Είναι έκδηλη η απαξίωση της πυροπροστασίας σε επίπεδο πρόληψης. Πρέπει γι’ αυτό  να αναγνωριστεί μετά πολλών επαίνων η ηρωϊκή δράση των Πυροσβεστών και των Εθελοντών. Άξιος ο ηθικός μισθός τους!

81.000 στρέμματα έγιναν στάχτη. Αριθμός που συμπληρώνει τον δραματικό απολογισμό (1981-2014) των 500.000 αγροτοδασικών εκτάσεων που καθίστανται κάθε χρόνο παρανάλωμα πυρός = 16.678.407 στρέμματα, συνολικός αριθμός ιλιγγιώδης. Καταστροφή βιβλική. 30 χρόνια θα απαιτηθούν για την επούλωση των πρόσφατων πληγών της Αν. Αττικής!

Δεν είδαμε εμπρηστές να προσάγονται. Διαχέεται όμως ότι υπάρχει τεράστια κόπρος Αυγείου και μέγας κύκλος ατιμώρητων,  δικογραφίες για αλλοιώσεις εγγράφων με αντικείμενο δασικές πυρκαγιές και βρώμικα παιχνίδια αδίστακτων συμφερόντων. Θα μας μιλήσει κάποιος υπεύθυνα γι’ αυτά;

Να σοβαρευτούμε επιτέλους. Αφήνοντας κατά μέρος τις κομματικές αντιπαραθέσεις να συσκεφθούν οι πολιτικές ηγεσίες. Και επειδή «τα γενόμενα ουκ απογίγνονται», αλλά αν δεν υπάρξει πρόληψη επαναλαμβάνονται, και σε μείζονα ένταση και έκταση, να εκπονήσουν ένα επιτελικό σχέδιο δράσης για αντιμετώπιση της διαρκούς αυτής απειλής. Η αγορά, η τίμια όμως αγορά,  σύγχρονων, ιδίως πτητικών μέσων είναι υπερκατεπείγουσα.

Κάποιοι υπέμνησαν τα δανεικά και αγύριστα των κομμάτων ΝΔ – ΠΑΣΟΚ, ποσά διόλου ευκαταφρόνητα. Δεν προθυμοποιείται να τα εξοφλήσει κανείς. Ούτε όμως και νοιάζεται να τα αναζητήσει κανείς!..  «Όμορφος κόσμος, ηθικός, αγγελικά πλασμένος», όπως λέει ο ποιητής.

Ερώτηση δημοσιογράφου, χωρίς απάντηση και αυτή: Πόσα αεροπλάνα θα είχαμε αποκτήσει, από τα χρήματα που ξοδεύτηκαν στις δραστηριότητες των μπαχαλάκηδων τα τελευταία χρόνια; Ο ερωτών εννοεί προφανώς τις ακαταδίωκτες εγκληματικές πράξεις και το απροσμέτρητο κόστος της καταστροφικής μανίας αυτών των «ευγενών νέων».

Το όλο πρόβλημα φυσικά δεν είναι μόνον ελληνικό. Είναι γενικότερο ευρωπαϊκό. Ιδίως του Ευρωνότου. Γι’ αυτό επιβάλλεται να αναληφθεί πρωτοβουλία στα Κοινοτικά όργανα για μια άμεση και αποτελεσματική ευρωπαϊκή λύση, Ευρωπαϊκή Πυρόσβεση

 

Το όραμα του Αγίου Κοσμά για την Ελλάδα

Η ιερή παρακαταθήκη του τελευταίου αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Παλαιολόγου προς το Γένος των Ελλήνων συνοψίζεται στην άρνησή του να παραδώσει την Πόλη στον Πορθητή: «Το δε σοι δούναι την πόλιν ουτ’ εμού, ούτε άλλου τινός των οικούντων εν αυτή. Κοινή γαρ γνώμη πάντες αυτοπροαιρέτως αποθανούμεν και ου φεισόμεθα της ζωής ημών».

Η απάντηση αυτή σηματοδότησε την έκτοτε αδιάκοπη αντίσταση του Ελληνισμού κατά του κατακτητή μέχρι την ανάκτηση της ελευθερίας του και την πρόσκτηση της βασικής κρατικής του ολοκλήρωσης. Η απάντηση του Κολοκοτρώνη στην ιδέα του Άγγλου ναυάρχου Άμιλτον ότι πρέπει οι Έλληνες να ζητήσουν συμβιβασμό και η Αγγλία να μεσιτεύσει, περιέχει την πεμπτουσία της ελληνικής αντίστασης απέναντι στον κατακτητή: «Αυτό δεν γίνεται ποτέ, ελευθερία ή θάνατος. Εμείς καπετάν Άμιλτον ποτέ συμβιβασμόν δεν εκάμαμε με τους Τούρκους. Άλλους έκοψε, άλλους εσκλάβωσε με το σπαθί του και άλλοι καθώς εμείς ζούσαμε ελεύθεροι από γενεά εις γενεά. Ο βασιλεύς μας εσκοτώθη, καμμία συνθήκη δεν έκαμε, η φρουρά του είχε παντοτινό πόλεμο με τους Τούρκους και δύο φρούρια ήτον πάντοτε ανυπότακτα». Με είπε: «Ποία είναι η βασιλική φρουρά του, ποία είναι τα φρούρια;» – [Η φρουρά του βασιλέως μας είναι οι λεγόμενοι Κλέφται, τα φρούρια η Μάνη και το Σούλι και τα βουνά]. Έτσι δεν ομίλησε πλέον» (Τερτσέτης, Κολοκοτρώνη Απομνημονεύματα, Α, σ.179).

Ο κατακτητής τις ιδικές του ανάγκες φιλοτιμίαν ποιούμενος παρεχώρησε εξουσίες στονΠατριάρχη για να αποτρέψει την ένωση των Εκκλησιών, ενώ λόγω της εγγενούς διοικητικής ανεπάρκειας των Οθωμανών επέτρεψε την αυτοδιοίκηση των Κοινοτήτων, δύο βασικές δυνατότητες που αξιοποίησε ο υπόδουλος Ελληνισμός.

Χωρίς να απουσιάζουν περιπτώσεις προσωπικής αναξιότητας [«όμως υπάρχει τι το ανθρώπινον χωρίς ατέλεια;» (Καβάφης)] που ταυτίστηκαν με τα κελεύσματα του κατακτητή η Εκκλησία με τα στελέχη της στάθηκε στο ύψος της, επί κεφαλής της εθνικής αντίστασης.

Η επιστημονική κατάθεση για το ρόλο της Εκκλησίας στα χρόνια της δουλείας ενός διεθνούς κύρους ιστορικού του Νίκου Σβορώνου με την σφραγίδα μάλιστα του μαρξιστή, είναι βαρυσήμαντη:

«Η Εκκλησία παραμένει σ’ όλη την περίοδο από τον 15^ο έως το τέλος του 17^ου αιώνα ηκατευθυντήρια δύναμη του Έθνους. Επί κεφαλής της εθνικής αντίστασης σ’ όλες τις μορφές της, εργαζόμενη για το σταμάτημα των εξισλαμισμών, συμμετέχοντας σ’ όλες τιςεξεγέρσεις, ακόμη και διευθύνοντάς τες (έχει να δείξει μεγάλο αριθμό νεομαρτύρων, που είναι σύγχρονα και ήρωες της χριστιανικής πίστης και της εθνικής αντίστασης), ρυθμίζει επίσης την πνευματική ζωή» (Επισκόπηση της Νεοελληνικής Ιστορίας, Θεμέλιο, σ. 49).

Επώνυμοι και ανώνυμοι εκκλησιαστικοί άνδρες σε όλη την περίοδο της τουρκοκρατίας αναπτύσσουν ένα σταθερό εθνεγερτικό λόγο. Συχνά πύρινο που αναρριπίζει τις καρδιές των ραγιάδων, ενδυναμώνει την ελπίδα για το  «ποθούμενον» και το «μελλούμενον» ξεσπά ενίοτε σε επαναστατικά σκιρτήματα. Η σπίθα της ελευθερίας συντηρείται άσβεστη και από τον προφητισμό ο οποίος, παρά τις κατά περίπτωση υπερβολές του κράτησε μαζί με τόσες άλλες ενέργειες ζωντανή την ελπίδα της εθνικής αποκατάστασης.

Φωτιστής, πνευματικός αναγεννητής ο άγιος των σκλάβων. Φλογερός, εμπνευσμένος, διορατικότατος, πρακτικός, χρησιμοποιεί έναν ορμητικό λόγο με τον οποίο πείθει καιξεσηκώνει. Ξεσηκώνει σε μετάνοια προκαλώντας την προσωπική απελευθέρωση των ακροατών του, αλλά καλλιεργεί επίσης την προσδοκία της πολιτικής τους αποκατάστασης.

Όραμά του, που πασχίζει να το εμπεδώσει στις χιλιάδες των ακροατών του το «ποθούμενον». «Το ποθούμενον θα γίνει στην τρίτη γενεά, θα το δουν τα εγγόνια σας» (επαλήθευσή του με τη Μεγάλη Επανάσταση).

Για τους Βόρειους Έλληνες: «Το ποθούμενον θα έρθει όταν θα΄ ρθουν δύο πασχαλιές μαζί» (1912 όπου συνέπεσε Ευαγγελισμός και Πάσχα).

Ο άγιος στη θυελλώδη δράση του λειτουργεί με ένα οξύ πολιτικό αισθητήριο.Επαναστάτης «έλλογος» χρησιμοποιεί μεθόδους και τρόπους αντιμετώπισης των ζητημάτων που υπαγορεύουν κάθε φορά τα ιστορικά δεδομένα. Αρνείται το καθεστώς του κατακτητή, αλλά χρησιμοποιεί στο μέγιστο βαθμό την ευχέρεια που του παρέχει για τον επανευαγγελισμό του λαού του. Πρόκειται για συνύπαρξη και από τα μέσα υπονόμευση της εξουσίας του κατακτητή.

          Δεν συμβιώνει με την εξουσία, παραβιώνει μ’ αυτήν χωρίς όμως να συσχηματίζεται με τα έργα της. Ασκεί μια μόνιμη πίεση σε όλους τους τομείς. Μιλά αδιάκοπα και προφητεύει για το «ποθούμενο», την εθνική απελευθέρωση του λαού του. Προβαίνει σε πράξεις ευθείας αντίστασης κατά του καθεστώτος. Αίφνης «εν πληθούση αγορά» ονομάζει δημόσια τον μωαμεθανικό νόμο «γουρουνίσιο». Όχι λίγες φορές υπαινίσσεται δημόσια τον κατακτητή, «είναι αυτός όπου είναι στο κεφάλι μας, χωρίς να ειπώ το όνομά του» με σκληρές αναφορές εναντίον του: «ημείς εγκράτεια, αυτοί απώλεια, ημείς νηστεία, αυτοί πολυφαγία, ημείς παρθενία, αυτοί πορνεία, ημείς δικαιοσύνη, αυτοί αδικοσύνη».

Το όραμα του αγίου για τον Ελληνισμό επικεντρώνεται σε μια ορθόδοξη και ισχυρή Ελλάδα, πατρίδα δικαιοσύνης, αγάπης και ελευθερίας.  Η ελευθερία είναι πρωτογενές στοιχείο της Ορθοδοξίας, η οποία αποκλείει την ταύτιση, ή την πρόσδεσή της με οποιοδήποτε πολιτικό  καθεστώς.

Ο Πατροκοσμάς πραγματοποίησε 4 μεγάλες περιοδείες σε πόλεις, χωριά και απάτητα βουνά, παντού όπου ζούσαν Έλληνες μέσα σε αφάνταστα δύσκολες συνθήκες.

Δίδαξε με τον κατανοητό του πεντακάθαρο λόγο και προπαντός με το παράδειγμά του. Εδραία πεποίθησή του ότι το σχολείο ανοίγει τις εκκλησίες, το σχολείο ανοίγει τα μοναστήρια. Ίδρυσε 200 δημοτικά όπου καθιστούσε υπεύθυνους για τη λειτουργία τους τους κατοίκους που εξέλεγαν την διοίκησή τους. Και 10 (κατ’ άλλους περισσότερα) Ελληνικά, όπου διδάσκονταν αρχαία ελληνικά.

Συναρπαστικός, πηγαίος, ορμητικός όπου χρειάζονταν, αιχμαλώτιζε τα πλήθη. Κηρύσσοντας και σε περιοχές που επικρατούσε η ξενοφωνία πάσχιζε να την εξοβελίσει, επιβάλλοντας  την ελληνοφωνία.  Από όπου περνούσε συγκλόνιζε, συμφιλίωνε εχθρούς, μεταμόρφωνε ληστές, επανέφερε στην πίστη αλλαξοπιστήσαντες.

Στις δραματικές κοινωνικές συνθήκες που είχε επιβάλλει ο κατακτητής ο εξισλαμισμός προσφέρονταν ως διέξοδος στο οικονομικοκοινωνικό αδιέξοδο. Και βέβαια όσοι εξισλαμίζονταν, εκτουρκίζονταν, έχαναν την ελληνικότητά τους.

Αγαπητός ήταν ο άγιος και στους αλλοεθνείς και στους αλλοθρήσκους, πλην Εβραίων – τους άλλαξε τα παζάρια που είχαν καθιερώσει τις Κυριακές και τα κατηύθυνε τα Σάββατα. Δεν του το συγχώρησαν:

«Δέκα χιλιάδες χριστιανοί με αγαπώσι και ένας με μισεί. Χίλιοι τούρκοι με αγαπώσικαι ένας όχι τόσον. Χιλιάδες Εβραίοι θέλουν το θάνατο και ένας όχι» (Αυγουστίνου Καντιώτη, Κοσμάς ο Αιτωλός, σ. 308).

Όπως όλοι οι μεγάλοι Πατέρες ο άγιος μας στηλιτεύει την βία, την αδικία και όλες τις κοινωνικές συνέπειες της αμαρτίας.   Δύο και αιώνες μετά, δεν αντιμετωπίζουμε μία εξωτερική στρατιωτική κατοχή αλλά μια βίαιη έξωθεν επιβολή από τους διεθνείς τοκογλύφους που θυμίζει τις επώδυνες εκείνες ημέρες της δράσης του Πατροκοσμά.

Από τις προφητείες του αγίου

Αρ. 61: «Θάρθει πρώτα ένα ψευτορωμαίϊκο. Να μην το πιστέψετε θα φύγει πίσω».

Αρ. 67: «Θα σας επιβάλουν μεγάλο και δυσβάστακτο φόρο, αλλά δεν θα προφτάσουν». [Τώρα έχουν προφτάσει… με τα ΕΝΦΙΑ κλπ, κλπ]

Αρ. 68: «Θα βάλουν φόρους στις κότες και στα παράθυρα» (ενθ’ αν., σ.342, 343).

Είναι μήπως η οικονομικοπολιτική κατοχή των τωρινών τροϊκανών ηπιότερη από τους χρόνους εκείνους;

«Ψυχή και Χριστός σας χρειάζονται. Αυτά τα δύο όλος ο κόσμος να πέση δεν ημπορεί να σας τα πάρη, εκτός και τα δώσετε με το θέλημά σας. Αυτά τα δύο να τα φυλάττετε, να μη τα χάσετε» (ενθ’ αν. σ. 179).

Να τα φυλάξουμε ως κόρην οφθαλμού…

Κατά τα λοιπά:

«Βοήθα μας Αη-Γιώργη και συ Άγιε Κοσμά

να πάρουμε την Πόλη και την Αγια-Σοφιά»!

 

ΟΜΙΛΙΑ ΠΑΠΑΘΕΜΕΛΗ

Στο 16^ο Πνευματικό Συμπόσιο της Ιεράς Μονής Κοσμά του Αιτωλού (Αρναίας)

23/8/17 με θέμα: «Το όραμα του Αγίου Κοσμά για την Ελλάδα»