Γράφει ο Κρίτων Σαλπιγκτής. Γραφέας.
ΚΡ 25 – 05.01.2007. Στριμμένο κάγκελο
Κάποτε ο ομιλητής ασκούσε επί μακρόν το ταλέντο του στην γλαφυρή χρήση και στην δεινότητα του λόγου, ώσπου να κατακτήσει από το κοινό του τον τίτλο του ρήτορα. Τώρα τα πτυχία μοιράζονται αφειδώς. Κάθε, άξια μόνο για χασμουρητά, περιγραφή στις παρέες ενός ασήμαντου περιστατικού, αρκεί για μια άμεση παρασημοφόρηση: «Δεν το πιστεύω». «Εξωφρενικό». «Δεν έχει ξαναγίνει». Όταν τα ανιαρά ερμηνεύονται ως υπερκόσμια και τίποτε πιστευτό δεν μένει να φυτρώσει στο χώμα, οι δεκανείς του λόγου αναγορεύονται σε στρατηγούς. Καλά να πάθουμε. Ξετινάξαμε από την γλώσσα μας την εγγενή χάρη και την μπολιάσαμε με αμερικανόφερτη κενότητα λόγου. Άλλοτε κοροϊδεύαμε όσους επιστρέφανε από υπερπόντια επίσκεψη σε συγγενή στις ΗΠΑ, μιλώντας τα ελληνικά με αμερικανική προφορά. Σήμερα καταλήξαμε να μιλάμε τη γλώσσα μας με αμερικάνικο τρόπο. Υιοθετώντας τις πιο ανόητες εκφράσεις τους. Ατέλειωτη η κατρακύλα του φθίνοντος λόγου. Η σύζυγος, ας πούμε, θεωρεί καθήκον της να προτάξει στον συμβίο της ως απαραίτητη γαρνιτούρα την γελοιότητα «δεν θα πιστέψεις τι μου συνέβη!», προτού του σερβίρει ως… συγκλονιστικό γεγονός, το ότι έσπασε δύο πιάτα! Αλλά κι εκείνος, απαράλλακτο Αμερικανάκι, για να δείξει ότι αναγνωρίζει πόσο συναρπαστικό βρήκε το νέο, της αντιγυρίζει ένα: «Δεν το πιστεύω». ( “I can’t believe it”).
Όταν κατά τη βλακώδη αμερικανική αντίληψη της καθημερινότητας κάθε τετριμμένο αναγορεύεται σε σημαντικό, η υπερβολή βρίσκει το εκτροφείο της. Εύλογα ακολουθεί η παχυσαρκία της γλώσσας. Όπου πλήρεις νοήματος χυμώδεις ελληνικές λέξεις ξεζουμίζονται και η επάρκειά τους, η οποία έθρεψε κόσμο και κοσμάκη με ελληνικά παρασκευάσματα, φαντάζει πλέον λειψή στους λιγούρηδες της ανοησίας, που τον φορτώνουν με άχρηστα μπιχλιμπίδια : «Εξαιρετικά απότομος ο γκρεμός». «Έχει τρομερά μεγάλη στραβωμάρα». «Παραμορφώθηκε πάρα πολύ φρικτά». «Το βρίσκω υπερβολικά οξύμωρο». Πριμαντόνες του λόγου, που αγνοούν ότι στριγγλίζουν. Για αυτόν τον τενεκεδένιο λόγο δεν υπήρξε καλύτερος σαρκασμός από εκείνον του Μποστ, ο οποίος κάτω από πίνακά του με τη ζωγραφιά καβαλάρη έγραψε το παροιμιώδες : «έφιππος αναβάτης, ιππεύων επί αλόγου». Ή κάπως έτσι.
Υ.Γ. Λέτε τα παιδιά της Νέας Τάξης να χειροκρότησαν από μέσα τους την εκτέλεση; Μην πείτε πάλι «δεν το πιστεύω»!
2 comments
Αγαπητέ Κρίτων,
Σε γνώρισα εν Λευκωσία κάτι δευτερόλεπτα κι ανταλλάξαμε βιβλία. Δεν θυμούμαι τι σου έδωσα κι αμυδρά θυμούμαι ότι κάτι μου έδωσες που αφορούσε την Κύπρο και τους αληθινούς ήρωες του 55-59.
Είναι καλό αυτό που γράφεις επειδή αποτελεί σωστή παρατήρηση. Αν μου επιτρέπεις (τρόπος του λέγειν) προσθέτω αυτό που παρέλειψες: Πού οφείλεται αυτή η ξεφτιλισμένη παχυσαρκία της γλώσσας μας; Το ξέρουμε όλοι μας. Στην πολυδιαφημισμένη “μεταπολίτευση” που προσωπικά εξύβρισα σκαιώς από την πρώτη στιγμή της γέννησής της, διότι ένιωσα αμέσως την απάτη της, ένεκα συνδεόταν άμεσα με το καραγκιοζιλίκι που ακούει στο όνομα “αριστερά”, αλλά και με την τηλεόραση που ανέλαβε να προωθήσει την παλιανθρωπιά ως “προοδευτισμό” μέσα σε κάθε ελληνικό σπίτι.
Οφείλω να διευκρινίσω γιατί αποκαλώ την “αριστερά” “καραγκιοζιλίκι”! Επειδή ως πρώτιστο της καθήκον θεωρεί την ανευθυνότητα τού να φορτώνει όλες τις ευθύνες στους ξένους και εκλαμβάνει ως ύψιστη δράση τις βρισιές εναντίον των ξένων. Εκεί εξαντλεί το “έργο” της και εξαντλείται.
Όσο για την τηλεόραση: Την υπηρέτησα μερικές δεκαετίες και ξέρω καλά για ποιο πράγμα μιλώ. Κάτω οι ωραίες και αγράμματες εκφωνήτριες και παρουσιάστριες που δεν ξέρουν πού τους παν τα τέσσερα. Κάτω και οι καπάτσοι, γοητευτικοί εκφωνητές και παρουσιαστές που έχουν το μάτι (και το αυτί) άγριο για το τι θα πει ο κάθε κωλοδορυφόρος των “ειδήσεων” για να μας το σερβίρουν ως την ύψιστη αξία της καθημερινής μας ζωής.
Επιτέλους, θα γίνει καμιά επανάσταση;
Άντη, καλέ μου,
εσύ μου είχες χαρίσει το “Την Ελλάδα θέλομεν και ας τρώγωμεν πέτρες” κι εγώ το βιβλίο μου με την συγκέντρωση των οδωνυμίων του Μιχαλάκη Καραολή και του Ανδρέου Δημητρίου “όπου παντού η Ελλάδα” μέσω της οποίας απέδειξα ότι ο αριθμός τους υπερέβαινε τον αριθμό κάθε άλλου οδωνυμίου, ως αποτύπωση ενός πραγματολογικού ίχνους που άφησε πίσω του το ενωτικό πάθος, το οποίο κατείχε σύμπαντα τον Ελληνισμό. Αναφερόμουν επίσης και στην πατριωτική Αριστερά της Ελλάδος, συμμέτοχο των μεγάλων συλλαλητηρίων – ένα από αυτά, της 9ης Μαΐου 1956 το έχεις αποτυπωμένο στα επίκαιρα που διαθέτεις και μας έδειχνες στο συνέδριο για τα 60 χρόνια της ΕΟΚΑ,
Όσο γι’ αυτά που επισημαίνεις ότι παρέλειψα και συμπληρώνεις, ας σταθώ μόνον στο ότι στη στήλη μου πριν από δέκα χρόνια στην ιστορική εφημερίδα Μακεδονία, μου διέθεταν μόνον 400 λέξεις, εδώ υπάρχει το απεριόριστο.
Από πλευράς μου εκείνο που αποδίδω στην Αριστερά της μεταπολίτευσης και εντεύθεν είναι ότι, λόγω της εύλογης πολιτικής απέχθειας που την διακατείχε για την Χούντα, μίσησε και αποκόπηκε από κάθε τι με το οποίο εκείνη συντάχθηκε και χρησιμοποίησε. Έτσι αντί να πάρει να καθαρίσει τα μάρμαρα του Ελληνισμού που τα μαγάρισε η Χούντα και να τα αναδείξει ως μέρος της πολτικής ωυχής της, τα εχθρεύτηκε μαζι με τον ίδιο τον Ελληνισμό, του οποίου η Χούντα πλασαριζόταν ως… αποκλειστικός εκπρόσωπος. Αλίμονο υπάρχουν πατριώτες και “πατριώτες” κι από φυράματα ο τόπος μας βρωμάει. Από εκεί άρχισε η κατρακύλα, που την κατάντησε εθνομηδενιστική. Στα χρόνια του αγώνα αντιθέτως η Αριστερά (αν βάλεις στην άκρη τις ακρότητες του Ζαχαριάδη και των… ομοτέχνων του που αποκήρυξε από το Βουκουρέστι τον αγώνα της ΕΟΚΑ), η Αριστερά στην Ελλάδα αντιλήφθηκε τον αγώνα της ως συνέχεια του δικού της εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα στα χρόνια της κατοχής και επομένως πολιτικά δεν συντάχθηκε με το ομογάλακτο ΑΚΕΛ, που τον αποκήρυξε. Σου θυμίζω επίσης και την έξοχη παρατήρηση του μακαριστού Σάββα Παύλου ότι, η συνάντηση δύο πλευρών που αλληλοεξοντώθηκαν την προηγούμενη δωδεκαετία στα μεγάλα συλλαλητήρια υπέρ του Αγώνα και της Ένωσης, αποτελούσε στη ουσία μία πρώτη πράξη εθνικής συναίνεσης, στην οποία δεν προσφέρθηκε ο χώρος που της άξιζε: μια χαρά επιβίωναν άλλοι επιτήδειοι με την διαίρεση, την εθνική συμφιλίωση θα προωθούσαν; Τελειωμό δεν έχουν, Άντη, όλες αυτές οι παρατηρήσεις και για τον λόγο αυτόν σταματώ εδώ.