Αθήνα – Σκόπια: ποιες παράμετροι έχουν αλλάξει.

Γράφει ο Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων.

Η αρχική θέση του ελληνικού πολιτικού κόσμου για το όνομα των Σκοπίων διαμορφώθηκε τον Απρίλιο του 1992 υπό την καθοδήγηση του αειμνήστου Προέδρου της Δημοκρατίας Κωνσταντίνου Καραμανλή και προέβλεπε την απόρριψη του όρου Μακεδονία είτε ως συνθέτου είτε ως παραγώγου. Κατά τη δεκαετία του 2000 η επίσημη θέση, όπως αυτή καταγράφεται σήμερα στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εξωτερικών, άλλαξε. Η Ελλάς δηλώνει ότι συζητεί μία ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό μπροστά από τον όρο Μακεδονία και αυτή η ονομασία πρέπει να ισχύει σε κάθε χρήση και έναντι πάντων (erga omnes) .

Πιστεύω ότι από την υιοθέτηση της δεύτερης επίσημης γραμμής μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει σημαντικές παράμετροι των ελληνοσκοπιανών σχέσεων και της βαλκανικής πραγματικότητας. Θυμίζω τα δεδομένα:

1. Η μερική υποχώρησή μας στο ζήτημα του ονόματος είχε ως σκοπό να αμβλυνθεί η στάση των γειτόνων και να εξευρεθεί μία αμοιβαίως αποδεκτή λύση. Όμως είναι προφανές ότι η ελληνική υποχώρηση δεν εκτιμήθηκε. Αντιθέτως εξελήφθη ως αδυναμία του Ελληνισμού.

2. Τότε που υιοθετήθηκε η θέση περί γεωγραφικού προσδιορισμού κ.λπ. υπήρχε ακόμη η ελπίδα να μαλακώσει η σκληρή εθνικιστική γραμμή των σκοπιανών μέσω της οικονομικής διπλωματίας. Τα γεγονότα διέψευσαν αυτή την προσδοκία. Η ελληνική επιχειρηματική παρουσία είτε πολεμήθηκε είτε αποθράσυνε τους γείτονες.

3. Ο αλβανικός παράγων έχει πλεον εξελιχθεί σε καταλυτικό στοιχείο για το μέλλον του κράτους της ΠΓΔΜ. Με τη στήριξη των Τιράνων η αλβανική κοινότητα, που αριθμεί περί το 25- 30% του πληθυσμού, διεκδικεί καθεστώς ισότιμης εθνότητας με τους ψευδομακεδόνες και απειλεί με διάσπαση το κράτος. Ήδη οι δυτικές επαρχίες αποτελούν ένα αλβανικό κράτος εν κράτει. Αυξάνεται ο κίνδυνος για πιθανή διχοτόμηση της ΠΓΔΜ, άρα οι Σκοπιανοί είναι εκείνοι που μάς έχουν μεγαλύτερη ανάγκη και όχι εμείς εκείνους.

4. Η Βουλγαρία έχει εισέλθει δυναμικά στο παιχνίδι. Πολιτικά, εκκλησιαστικά και πολιτιστικά προβάλλεται ως η προστάτις των Σλάβων των Σκοπίων και η κυβέρνηση Ζάεφ αποδέχεται ευχαρίστως αυτή την προστασία. Επομένως η οποιαδήποτε ελληνική παραχώρηση δεν θα αξιοποιηθεί μόνον από το μικρό και προβληματικό κράτος των Σκοπίων, αλλά και από τον αναγεννώμενο βουλγαρικό εθνικισμό.

5. ΟΙ ΗΠΑ αντιμετωπίζουν την έντονη διάθεση της Ρωσίας να παρεμβαίνει στα Βαλκάνια και επείγονται να εντάξουν την ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ. Γι’ αυτό θα ήσαν διατεθειμένες να ακούσουν με μεγαλύτερο ενδιαφέρον τις ελληνικές εθνικές και ιστορικές ευαισθησίες ώστε να αρθεί η ελληνική αντίρρηση. Δεν είναι τυχαίο ότι Έλληνες ανταποκριτές στην Αμερική μεταδίδουν διαρροές από το Αμερικανικό ΥΠΕΞ ότι, δηλαδή συζητείται και η ονομασία «Δημοκρατία της Κεντρικής Βαλκανικής».

Από τη στιγμή που έχουμε αλλαγή των δεδομένων μήπως θα έπρεπε να επανέλθουμε στη αρχική θέση του Απριλίου 1992;

Άρθρο στην εφημερίδα ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, Σάββατο 6 – Κυριακή 7/1/2018