Ναυαρίνου: Το Πάρκο της Αθήνας που δημιουργήθηκε από τους ίδιους τους κατοίκους

Γράφει η Μίνα Κοκορέλη.

Τα Εξάρχεια είναι μια από τις πιο πολύχρωμες και δημοφιλείς συνοικίες της Αθήνας. Αυτή η περιοχή φιλοξενεί το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το μεγαλύτερο στην χώρα, και το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Αυτό σημαίνει ότι φιλοξενεί μεγάλη συγκέντρωση φοιτητών και ελεύθερων στοχαστών και αποτελεί χώρο αναπαραγωγής για ακτιβιστές. Ένα από τα καλύτερα σύμβολα των Εξαρχείων είναι ίσως το πάρκο Ναυαρίνου, ένας πρώην χώρος στάθμευσης που οι κάτοικοι της περιοχής τον μετέτρεψαν σε μια πράσινη όαση.

Στην καρδιά των Εξαρχείων, ανάμεσα σε τέσσερις οδούς, την Χαριλάου Τρικούπη, την Ναυαρίνου, την Ζωοδόχου Πηγής και την Διδώτου, βρίσκεται το αυτοκρατορικό πάρκο Ναυαρίνου, γνωστό και ως πάρκο Ζωοδόχου Πηγής ή απλά το πάρκο. Αυτό το μικρό κομμάτι πρασίνου στην Εξάρχεια μπορεί να να σημαίνει πολλά για τους επισκέπτες, καθώς αποτελεί αυτό που λέμε μοναδικοί προορισμοί στην Ελλάδα, αλλά για τους ντόπιους, έχει μεγάλη σημασία.

Το 1907, μια κλινική χτίστηκε στη συγκεκριμένη περιοχή όπου βρίσκεται το πάρκο. Σταμάτησε την λειτουργία της το 1972 και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (TEE) αγόρασε το κτήριο λίγα χρόνια αργότερα. Κατεδαφίστηκε τη δεκαετία του 1980 για να κατασκευαστούν τα κεντρικά γραφεία του ΤΕΕ, η γη όμως παρέμεινε εγκαταλελειμμένη μέχρι σήμερα καθώς το σχέδιο δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Το 1990, το ΤΕΕ αποκτήθηκε από το δημοτικό συμβούλιο της Αθήνας για να το μετατρέψει σε οικοδομικό τετράγωνο, αλλά αρκετές αλλαγές στους νόμους για την αστική ανάπτυξη έκαναν αυτό το έργο αδύνατο. Από τότε, το κομμάτι της γης ήταν μισθωμένο ως υπαίθριο πάρκινγκ.

Όταν η μίσθωση του χώρου στάθμευσης έληξε το 2008, η ιδέα της αναμόρφωσης της γης επανεμφανίστηκε, την οποία έφερε στο προσκήνιο η Πρωτοβουλία των Κατοίκων Εξαρχείων, η οποία εργάστηκε για το θέμα επί ενάμιση χρόνο. Η πρωτοβουλία ενημέρωσε τη γειτονιά και ζήτησε να μετατραπεί ο χώρος σε πράσινο για να συνδεθούν οι κάτοικοι και η τοπική κοινότητα. Έτσι, στις 7 Μαρτίου 2009, η πρωτοβουλία διοργάνωσε ένα γεγονός όπου οι κάτοικοι και οι υποστηρικτές κλήθηκαν να κάνουν κατάληψη στο χώρο για να ικανοποιήσουν το αίτημά τους. Επαγγελματίες τεχνικοί 24 ώρες αλλά και απλοί πολίτες έσπασαν την άσφαλτο με τρυπάνια και κόπτες, έφεραν χώμα και φυτεύτηκαν λουλούδια και δέντρα μέσα σε με μια μικρή γιορτή. Και έτσι γεννήθηκε το πάρκο.

Σήμερα, το πάρκο Ναυαρίνου είναι μια πράσινη όαση στην καρδιά της γειτονιάς. Το πάρκο περιλαμβάνει έναν αστικό κήπο, όπου οι κάτοικοι φυτεύουν και τα παιδιά, οι νέοι και οι ηλικιωμένοι μπορούν να καθίσουν και να απολαύσουν το χώρο. Ανάλογα με τις ανάγκες, οι ντόπιοι συναντιούνται και αποφασίζουν τι πρέπει να γίνει στο πάρκο, για παράδειγμα, οι εγκαταστάσεις καθαρισμού και ποτίσματος βασίζονται σε εβδομαδιαία εναλλαγή. Για όσους θέλουν να βρίσκονται στο πάρκο, οι κανόνες είναι απλοί: “Να είστε καθαροί και να σέβεστε”.