Ίων Δραγούμης: Αντινομίες και ανορθολογισμοί στο βωμό της «Μικράς πλην εντίμου Ελλάδος»

η ιστορια δεν γραφεται με ΑΝ κυριε Αγτζιδη και εγω ως παιδι με πατερα προσφυγα απο την κερυνεια της κυπρου μπορω να ειμαι νηφαλιος .Σας υπενθυμιζω οτι η επιστημη της ιστοριας δεν ειναι κατ αναγκη προσφυγικη

δεν ειναι επιστημονικο οταν κρινουμε μοναχα μια πλευρα αδελφε κωνσταντινουπολιτη και επειδη η ιστορια απο μονη της ειναι υπερβατικη δεν μπορουμε να αφοριζουμε μοναχα την μια πλευρα.Οσον αφορα τωρα τον ιωνα δραγουμη που τον κρινει ως αντιμικρασιατη, μονο αυτο δεν ητανε απλως υπηρχε και μια μεριδα μικρασιατων που εβλεπε την Μεγαλη Ιδεα μεσα απο ιμπεριαλιστικα κινητρα και ετσι ο δραγουμης αυτους απεχθανοταν.Συγκεκρυμενα ο ιων δραγουμης εβλεπε την μεγαλη ιδεα μεσα απο τον πολιτισμο και την λαικη παραδοση.Επειτα απο ποτε ο κυριος Αγτζιδης θα πρεπει να ταυτιζει την αποτυχια των εξι ως προδοτες?τοση εμπαθεια πια?πουβ θελει να εποδισει την αναψηλαφηση της δικης των εξ?ενας ιστορικος δεν θα σκεφτοταν ποτε ετσι.

Το άρθρο του Β.Αγτζίδη αστοχεί σε δύο σημεία:
– το σχήμα Παλαιοελλαδίτες – πρόσφυγες δεν μπορεί να έχει καθολική εφαρμογή και επιτυχία .Ιδιαίτερα οι περιπτώσεις Π.Πουλιόπουλου και Δραγούμη είναι δυο ιδιαίτερες περιπτώσεις. Ο μεν Π.Πουλιόπουλος ακολουθεί πιστά τις οδηγίες της «σοσιαλιστικής πατρίδας» , ώστε να γίνει τελικά παίγνιο στους γεωπολιτικούς σχεδιασμούς της ΕΣΣΔ. Ο δε Δραγούμης αποτελεί μια ξεχωριστή περίπτωση στοχαστή , όπως θα δούμε.
– Η υιοθέτηση της άποψης περί εθνικοσοσιαλισμού του Δραγούμη , ακολουθώντας μάλιστα την άποψη του δοσίλογου Ωρολογά (σημ.22 του Β.Α.) είναι εντελώς λανθασμένη , όπως έχουν δείξει ο Ν.Γιαννιός και ο Γ.Κορδάτος .Μάλιστα ο πρώτος γράφει ότι ο Δραγούμης χρηματοδοτούσε την σοσιαλιστική εφημερίδα Λαός στην Πόλη. Στο βιβλίο μου «Εθνισμός και Κοινοτισμός» (Εναλλακτικές Εκδόσεις ) , αναιρώ την άποψη της ακροδεξιάς για τον Δραγούμη με βάση δημοσιεύματα κυρίως του περιοδικού που έβγαζε μαζί με τον Καραβίδα της «Πολιτικής Επιθεώρησης».
– Στο εθνικό ζήτημα είχε τελικά ίδιες απόψεις με τον Βενιζέλο , θεωρεί μάλιστα ότι αυτός του τις ενέπνευσε .Σε επιστολή προς τον αδερφό του γράφει : «Το ζήτημα της Μικρασίας , ούτε το πρωτοσυλλογίστηκε ούτε το πρωτοδούλεψε κανείς άλλος παρά ο ταπεινός σας δούλος , και αυτός έδωσε και στο Βενιζέλο την ιδέα αυτή ».Σε σύσκεψη που είχε με τον Βενιζέλο υποστήριξε « πως αν δεν μπορέσουμε να πάρουμε όλη την ευρωπαική συνέχεια ως την Πόλη πρέπει η πολιτική μας να τείνη να πάρουμε όσο μπορούμε περισσότερο από τη Μακεδονία , την Ήπειρο και μέρος της Θράκης και να πάρουμε και από τη Μικρασία όσο μπορούμε περισσότερο μέρος ».Επίσης στην ίδια επιστολή δηλώνει τις προσπάθειες που έκανε για να τεκμηριώσει εθνολογικά την ελληνική προέλευση των Μικρασιατών καθώς και να οργανώσει την εκπαίδευσή τους .Σχέδιο του ήταν να δημιουργηθούν ελληνικά κράτη στην Μικρα Ασία που θα πολιορκούσαν την Πόλη .Καταλήγει δε σε μια κατ’ εξοχήν βενιζελική – όχι μεταξική-τακτική «Δε θα πάμε από τη Θράκη στην Πόλη θα πάμε από τη Μικρασία.».Επίσης συμπληρώνει ότι η Ελλάδα θα έπρεπε να μαζί με την Αντάντ , αλλά ήταν αντίθετος με την εισβολή τους στην Αθήνα.
– Αν και αντιβενιζελικής προέλευσης ένας από τους στενότερους συνεργάτες του είναι ο βενιζελικός Κ.Καραβίδας. Επίσης σε ένα άλλο σημείο γράφει : « Αντιπαθώντας το βενιζελισμό δε συμπαθώ τους αντιπάλους του Βενιζέλου ούτε τους έχω για καλλίτερους τύπους Έλληνα και ανθρώπους .Συμφωνώ μόνο μαζί τους στο ότι αντιπαθούν , ασύνειδα ίσως , το βενιζελισμό .Αλλά και αυτοί έχουν στίγματα , τα κακά στίγματα της φυλής , π.χ. αρχαιομανία , λογομανία , στρεψοδικία , δικολαβία , ραδιουργία , συκοφαντία , ψευτιά .Στην ασύνειδη αντιπάθεια των λαικών ανθρώπων ,των εργατικών , για το βενιζελισμό βρίσκω περισσότερη αλήθεια , γιατί εκεί λείπει το πόλιτικό συμφέρον». Τελικά οι διαφορές βενιζελισμού – δραγουμισμού ήταν περισσότερο προσωπικές και λιγότερο πολιτικές.
Στις 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 1920 εκτελέστηκε ο ΙΩΝΑΣ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ απο το απόσπασμα του Παύλου Γύπαρη .Είχε προηγηθεί η απόπειρα δολοφονίας του Ελευθέριου Βενιζελου. Δύο ενέργειες εξ ίσου ανόητες , που στέρησαν την χώρα μας από έναν σπουδαίο άνθρωπο. Γι ‘ αυτόν έγραψα στο βιβλίο μου ΕΘΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΙΣΜΟΣ . Στην ΝΕΑ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ (τ28) έγραψα για την σχέση αριστεράς και Ι.Δραγούμη , όπου παρουσιάστηκαν οι θετικές αποψεις γι’αυτόν του Ν.Γιαννιού και του Γ.Κορδάτου.Ο Δραγούμης στρατεύθηκε για την απελευθέρωση της Μακεδονίας , για την Βαλκανική συνεργασία , για τον δημοτικισμό , για τον κοινοτισμό , τον σοσιαλισμό. Το γεγονός ότι η ακροδεξιά κατά καιρούς προσπαθεί να τον υιοθετήσει οφειλέται σε δύο λόγους :πρώτα στο γεγονός ότι δεν έχει διαβάσει το έργο του, δεύτερον η ελληνική ακροδεξιά – που παλαιότερα απέσυρε την ελληνική μεραρχία απο την Κύπρο και με το πραξικόπημα κατά του Μακάριου έφερε τους Τούρκους στην Κύπρο και σήμερα ψηφίζει υπέρ του ΔΝΤ ,ενώ δεν καταδικάζει τις αιτίες που ουσιαστκά οδήγησαν την χώρα μας σε χρεωκοπία , όπως το κλεπτοκρατικό πολιτικό σύστημα , την λεηλασία του ελληνικού δημοσίου απο τους κομματικούς στρατούς και τους διαπλεκόμενους επιχειρηματίες αλλά και την διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων- προσπαθεί να βρεί τους διαννοούμενους που δεν έχει.
Στο ημερολόγιό του, στις 14 Αυγούστου 1919, συναντούμε την με μεγάλη καθαρότητα περιγραφή του ανατολικού κράτους , που παρουσιάζει μεγάλη ομοιότητα , με τις ομοσπονδίες κοινοτήτων που είχαν προτείνει διάφοροι αναρχικοί όπως ο Μπακούνιν. Το γεγονός αυτό οφείλεται ότι την εποχή εκείνη , ο Δραγούμης επηρεάζεται από διάφορους αναρχικούς , που μελετά στην εξορία στην Κορσική , αλλά και οι Ρώσοι αναρχικοί παίρνουν στοιχεία για το κοινωνικό τους όραμα από την κοινότητα και τις διάφορές μορφές συνεργατισμού που υπάρχουν τόσο στον ελληνικό χώρο , όσο και στην Ρωσία και τις υπόλοιπες χώρες της ανατολικής Ευρώπης: «Εγώ βλέπω στους Έλληνες την κρυμμένη δύναμη, γυρεύοντας καινούργια καλούπια, να φτάσουν στην Ανατολή, ανατολικό κράτος ή ανατολική ομοσπονδία από κράτη εθνικά όπου, στο καθένα μέσα, να μπορεί να ζή αυτόνομα ή αλλόφυλη ανατολική κοινότητα. Έγινε εν μέρει και γίνεται ολοένα η αποκατάσταση των ανατολικών εθνών σε κράτη ανεξάρτητα, πρώτο στάδιο, σύμφωνο με το σύγχρονο δόγμα των εθνικοτήτων. Έπειτα θα ‘ρθουν καταποδιαστά η αυτονόμηση των κοινοτήτων σε κάθε περιφέρεια»
Ενδιαφέρον για την εξέλιξη της σκέψης του Ι.Δραγούμη παρουσιάζουν τα Φύλλα Ημερολογίου (Εκδόσεις ΕΡΜΗΣ )(η ορθογραφία σύμφωνα με το πρωτότυπο).
« Όταν με κατατάσσουν στους νασιοναλιστές με μικραίνουν , με κάνουν κομματάρχη ,ενώ κομματάρχης δεν είμαι».( Φ.Η. τ.Ε’ σελ.74).
«Όταν ανακατόνεται αίμα Ελληνικό με αίμα Ρούσικο , γεννιούνται άνθρωποι ενεργητικοί και ζουμεροί …. Πηγαίνοντας στην Ελληνική εκκλησία σήμερα συλλογίστηκα την αποστολή μου. Ελληνορώσος Ανατολίτης να διδάξω στους Ρώσους και στους Έλληνες την Ανατολική ψυχή τους , την τόσο διαφορετική απο τη Δύση και τον Ευρωπαικό πολιτισμό. Άμα οι Ρώσοι και οι Έλληνες νοιώσουν αυτό θα κάμουν μεγάλα έργα. Μα οι Ρώσοι είναι οι πιο κατάλληλοι να εκπληρώσουν την ανατολική αποστολή τους , γιατί είναι πιο θρησκευτικοί , πιο νέοι , πιο ακατέργαστοι , πιο μελλοντικοί !Δεν τους βαραίνουν τόσο παλιοί πολιτισμοί μες΄την ψυχή τους » ( Φ.Η. τ.Ε’ σελ.74).
« Ο τρόπος που με μεταχειρίστηκαν και με μεταχειρίζονται οι κυβερνήσεις της Αγγλίας και Γαλλίας , εμένα το άτομο στον κόσμο , το άτομο χωρίς δικό μου κράτος να με προστατέψει , μ’ έκαμε να σιχαθώ ολότελα τις κυβερνήσεις και τα κράτη που και πριν τα σιχαινόμουν , και μ ‘ έκαμαν να συμπαθήσω τους σοσιαλιστές που αποδοκιμάζουν τα κράτη όπως είναι τώρα οργανωμένα , στηριζόμενα στην κεφαλαιοκρατία , και τους αναρχικούς που δε θέλουν κράτη καθόλου .Και μούρχεται να συμμαχήσω μαζί τους» » ( Φ.Η. τ.ΣΤ’ σελ.43).
«Μα ο αρχικός εγωισμός μεταμορφόνεται με τον καιρό , και σ΄έναν πολιτισμένο άνθρωπο και σε μια πολιτεία έχει καταντήσει , αυτοθυσία και αυταπάρνηση και αγάπη , και ο πατριωτισμός , αλληλεγγύη (σολινταρισμός ) ο σοσιαλισμός , και αλληλοβοήθεια η ηθική.» ( Φ.Η. τ.ΣΤ’ σελ.54).
«Τι είμαι εθνικιστής , κοινωνιστής ; όλ’ αυτά , αλλά προπάντων άνθρωπος » ( Φ.Η. τ.ΣΤ’ σελ.57).
«Δηλαδή όποιος δεν αγαπά πρώτα την πατρίδα του δεν μπορεί να αγαπά αληθινά την ανθρωπότητα .Όποιος δεν αγαπά τον εαυτό του , δεν αγαπά αληθινά τους άλλους…. Όχι , αλλά η βαθειά συνείδηση δείχνει στον άνθρωπο πως δεν είναι άτομο παρά έχει μιαν αλληλεγγύη με τους άλλους ανθρώπους , κοντινούς του και μακρινούς , ζωντανούς και πεθαμένους , και μελλόμενους ακόμη , και αυτή η εικόνα της αλληλεγγύης τον κάνει να νοιώθει τους δεσμούς του και παραδέχεται τις αναποδιές του , τις δυσκολίες του και τα δεσμά του ακόμη , τη μικρότητα του με κάποια φωτεινή γαλήνη , πλαταίνει τον εγωισμό του , τον κάνει επιεικέστερο για τους άλλους και σκληρότερο για τον εαυτό του , τον υψόνει από στενό συμφεροντολόγο σε ασυμφεροντολόγητο άνθρωπο , αγαθότερο για τους άλλους , σημαντικότερο . Και έχοντας πάντα μπροστά του σαν όραμα την εικόνα αυτής της αλληλεγγύης , ζώντας μέσα στο φώς της , και ενεργεί πια σύμφωνά της , αναγνωρίζει τα δικαιώματα των άλλων , στεριόνει τον αυτοπεριορισμό του και την αυτοκυριαρχία του…. Αγαπώ παρά πολύ τον άνθρωπο για να γίνω στενός σοσιαλιστής . Αγαπώ παρά πολύ τον άνθρωπο για να γίνω στενός πατριώτης . Αγαπώ παρά πολύ τον άνθρωπο για να νοιώσω τον εαυτό μου άτομο» » ( Φ.Η. τ.ΣΤ’ σελ.58-59).
«Κάτω όλοι οι ιμπεριαλισμοί ! Θα ησυχάσουν πολύ και θα καλητερέψουν πολύ οι άνθρωποι άμα πάψουν να έχουν χωματική λαιμαργία , δηλαδή να διψούν για ν’ απλωθούν σε ξένα χώματα , να ορίζουν όλο και περισσότερα χώματα .Να θέλουν τα έθνη να ορίζουν ανθρώπους το εννοώ , μα πως να τους ορίζουν ; με το πνεύμα , με τον πολιτισμό τους τον ανώτερο. Άς δημιουργήσουν τα έθνη πολιτισμούς και άς επηρεάζου τα άλλα έθνη , άν μπορούν. Κι όποιος κάμει τον καλήτερο» ( Φ.Η. τ.ΣΤ’ σελ.58-59).
«Μια περίοδο της ζωής μου εθνικιστική ( από τα 1902 ως τα 1914 απάνω κάτω ). Έπειτα έβαλα μια petition de principe στο νασιοναλισμό μολονότι ενεργούσα σύμφωνά του .Τώρα μπαίνω σε μια σοσιαλιστική και ανθρωπιστική περίοδο .Αρχίζω να λαβαίνω συνείδηση του αναρχισμού μου (1917-1919) και προχωρώ .Δόξα στην εξορία μου και στην καταναγκαστική αδράνεια .Και σ’αυτό να βάλω une petition de principe. Στην πρώτη περίοδο επίδραση του Nietsche και Barres . Στη δεύτερη Τολστόι , Rousseau, Κροπότκιν , Gide.Στην πρώτη περίοδο Μακεδονική ενέργεια.Στη δεύτερη Ρώσικη επανάσταση και κοινωνική επανάσταση παντού . Στη Μακεδονική ενέργεια έλαβα μέρος , στην κοινωνική επανάσταση όχι ακόμα.Ο Barres στο νασιοναλισμό που έπλασε δεν έκαμε άλλο παρά να δώσει συνείδηση σ’ ένα αίσθημα βαθιά ριζωμένο στην ανθρώπινη ψυχή , στον πατριωτισμό.Ο Κροπότκιν και Μπακούνιν δεν κάνουν άλλο παρά να δίνουν συνείδηση ( τη συνείδηση που αυτοί οι ίδιοι έλαβαν ) ενός άλλου βαθιού αισθήματος , της αλληλοβοήθειας μεταξύ στους ανθρώπους » » ( Φ.Η. τ.ΣΤ’ σελ.73).
Στον ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ (Εκδόσεις ΕΥΘΥΝΗ ) γράφει για τον δημοτικισμό:
«Δυό παραδόσες μας κληροδότησε ο βυζαντινός πολιτισμός , μια τη σχολαστική λογιωτάτη και μια τη λαική δημοτική .Αυτή η δεύτερη παράδοση είναι ο εσωτερικότερος και γνησιότερος κρίκος , που μας συνδένει με τους παλιότερους ελληνικούς πολιτισμούς όλους ….Η λογιώτατη παράδοση είναι το τελευταίο φανερό απομεινάρι του βυζαντινού πολιτισμού , σαν ένα ξερό φύλλο που δεν έπεσε ακόμα από το δέντρο.Ο χυμός του δέντρου είναι η δημοτική παράδοση »(σελ. 112).

Σ.Κουτρούλης

Ἡ σύμπλευση βασιλοφρόνων-κομμουνιστῶν δὲν εἶναι τίποτε νέο. Μήπως ἀνάδοχος τοῦ νηπίου Κώστα Σημίτη δὲν ἦταν ὁ τότε διάδοχος καὶ μετέπειτα βασιλεύς Παῦλος. Τώρα τὸ πῶς ὁ βασιλόφρων, τότε, πατέρας τοῦ νηπίου, καθηγητὴς Γεώργιος Σημίτης ἔγινε ἀριστερὸς ἀργότερα, ἔχει λογικὴ ἐξήγηση. Βενιζελικοὶ ἔγιναν οἱ ἑπιχειρηματίες, διότι ὁ Βενιζέλος κόντυνε τὰ πόδια τῶν ἀριστοκρατῶν κομματαρχῶν καὶ ἔτσι, ἀπαλλαγμένοι ἀπὸ τήν κηδεμονία καὶ τὴν διαφθορὰ αὐτή, μπόρεσαν νὰ προοδεύσουν. Ὅμως οἱ πετυχημένοι γεννοῦν φθόνο. Γι`αὐτὸ ὁ πολὺς λαὸς εὔκολα προσχώρησε στοὺς ἀντιπάλους τοῦ Βενιζέλου, μόλις τὸ παλάτι διάλεξε τὸν Γούναρη γιὰ ἀρχηγό τους, κι ἂς εἶχε μόνον τρεῖς βουλευτές, Ἀλλιῶς, οἱ ἀντιβενιζελικοί ἀκόμα θὰ ψάχνονταν πῶς θὰ ἀντιμετωπίσουν τὸν Βενιζέλο !
Οἱ κομμουνιστές τὸν ἴδιο φθόνο ἐπαγγέλονταν καὶ ἐπαγγέλονται.
Τώρα ὁ Δραγούμης δὲν ἔκανε τίποτε περισσότερο ἀπὸ τὸ νὰ ἐπαναλαμβάνει τὶς ὀρθώτατες ἐκτιμήσεις ὅλων τῶν εἰδικῶν ὅτι, δηλαδὴ ἡ Ἑλλάδα δὲν μποροῦσε μόνη της νὰ τὰ βγάλει πέρα μὲ τὴν Τουρκία, ὅτι οἱ Χριστιανοὶ τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ἦταν πολὺ λιγώτεροι ἀπὸ τοὺς Μουσουλμάνους, ὅτι ἡ Δύση δὲν εἶχε ὄρεξη νά ὑποκαταστήσει τὸ διεφθαρμένο Ὀθωμανικὸ κράτος μὲ ἕνα ἐξ ἴσου ἀποτυχημένο Χριστιανικὸ κράτος. Ἐπειδή, δηλαδή, οἱ Ἕλληνες μετανάστευαν μαζικὰ στὴν Ὀθωμανικὴ Αὐτοκρατορία ἀπό τὸ 1832 μέχρι τό 1908 γιὰ νὰ γλυτώσουν ἀπὸ τὴν πεῖνα ποὺ ἡ διαφθορὰ καὶ ἡ ἀνεπάρκεια τοῦ Ἑλλαδικοῦ κράτους ἐξασφάλιζε στοὺς πολίτες του, ἔπρεπε οἱ Δυτικοὶ νὰ ἐπεκτείνουν τὸ ἀποτυχημένο αὐτὸ κράτος μέχρι τὴν Κόκκινη Μηλιά ;
Ἡ συμμαχία μέ τοὺς Βουλγάρους ἀπέβη εἰς ὄφελος τῆς Ἑλλάδος ἐπειδὴ οἱ Βούλγαροι ἔκαναν καταστροφικὰ λάθη. Κανεὶς λογικὸς ἄνθρωπος, οὔτε φυσικὰ ὁ Βενιζέλος, δὲν μποροῦσε νὰ πιστεύει τότε ὅτι οἱ Βούλγαροι θὰ φέρονταν τόσο αὐτοκαταστροφικά.
Ἂς σημειωθεῖ ὅτι ἀνάλογες σκέψεις μὲ τὸν Δραγούμη ἔκαναν πολλοὶ μελετητὲς πρό τοῦ Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, διότι ἔβλεπαν καθαρὰ τὸ ἐπερχόμενο τέλος τῶν αὐτοκρατοριῶν καὶ τὴν συνακόλουθο (αὐτὸ)καταστροφὴ τῆς Εὐρώπης. Χρειάσθηκαν ποταμοί αἱμάτων γιὰ νὰ ἀποδείξουν ὅτι εἶχαν δίκιο.
Συμπερασματικῶς, ἡ ἐπιλογὴ τοῦ ἀντισλαυισμοῦ ἢ τοῦ ἀντιτουρκισμοῦ ἀπὸ τὸν Δραγούμη ἢ ὀποιονδήποτε ἄλλο δημοσιολογοῦντα, ἐλάχιστα ἐπηρέασε τὰ γεγονότα. Οἱ Ἕλληνες θὰ διαιροῦνταν ὅ,τι κι ἂν ἔγραφε ἢ δὲν ἔγραφε ὁ Δραγούμης. Ἡ ἑξωτερικὴ πολιτικὴ ἦταν μόνον πρόσχημα. Δεύτερον, οἱ συγκρούσεις μὲ τοὺς Τούρκους καὶ τοὺς Βουλγάρους ἦταν ἀναπόφευκτες, διότι ὁ ἐθνικισμὸς τῆς ἐποχῆς ἐκείνης δὲν μποροῦσε νὰ ἀναχαιτισθεῖ μὲ ἐπιχειρήματα. Κρατήσαμε τὴν Μακεδονία διότι ἦταν πλησιέστερα στὴν Παλαιὰ Ἑλλάδα καὶ χάσαμε τὸν Πόντο διότι ἦταν μακρύτερα. Ἐνῶ ἂν εἴχαμε χάσει τὴν Μακεδονία συμπολεμώντας μὲ τοὺς Τούρκους ἢ μένοντας ἐκτὸς τῆς Βαλκανικῆς Συμμαχίας (κατά τὴν συμβουλὴ τοῦ Δραγούμη) θέμα Πόντου δὲν ἐπρόκειτο νὰ τεθεῖ. Ὁ Δραγούμης, λοιπόν, ἔκανε λάθος ἀλλὰ ὄχι γιὰ τοὺς λόγους ποὺ προβάλλει ὁ κύριος Αγτζίδης. Ἡ χρονικὴ ἀλληλουχία τῶν γεγονότων καὶ ἡ γεωγραφία ἐξηγοῦν ἐπαρκῶς γιατὶ συνέβησαν ὂσα συνέβησαν καὶ δὲν θὰ ἄλλαζαν καθόλου εἴτε ὁ Δραγούμης ἔγραφε ὅσα ἔγραφε εἴτε ἔγραφε ἀκριβῶς τὰ ἀντίθετα.

ΥΓ Ἡ Πηνελόπη Δέλτα δέν ἦταν «σύντροφος» τοῦ Δραγούμη.

Ελάτε τώρα κε. Λόγιε, ας αφήσουμε τα αστεία, από την στιγμή που θεωρείτε, ότι η δίκη δεν θα αλλάξει “σε κάτι αυτή την προσέγγιση” θα έπρεπε να απορείτε με την τάση του κατ’ εσάς καταξιωμένου ιστορικού κ. Αγτζίδη να συμπεριφέρεται με την νοοτροπία εισαγγελέα απέναντι στους απογόνους των εκτελεσθέντων και όχι με την κίνηση των απογόνων τους οποίους μάλιστα λέτε ότι τους σέβεσται(τρομάρα σας).
Αμάν πια αυτή η ανατολίτικη πονηριά;
Θεωρείτε παράδοξο ότι ένα ιστορικό ζήτημα αντιμετωπίζεται 90 χρόνια μετά νομικά και εντελώς φυσιολογικό ότι μια δίκη η οποία διεξάγεται σήμερα αντιμετωπίζεται ως ιστορικό ζήτημα!

…με άρθρα – συνθήματα όπως:

“Η δίκη των εξ, η δική μας δίκη της Νυρεμβέργης”

Ὅσοι Πόντιοι ἔγιναν βασιλόφρονες, ἔγιναν βασιλόφρονες ἐπί ΕΑΜοκρατίας, δὲν ἦσαν προηγουμένως.
Οἱ Ἕξ δὲν πέρασαν ἀπὸ δίκη, ἀλλὰ ἀπὸ παρωδία δίκης καὶ ἂν περνοῦσαν, δὲν θὰ κατεδικάζοντο ὡς προδότες. Τοῦτο εἶναι βέβαιον. Ἦσαν, όμως, ἀνίκανοι καὶ τοῦτο εἶναι, ἐπίσης, βέβαιον. Ἦσαν τὰ θύματα μιᾶς ἀναγκαίας ἀνθρωποθυσίας. Ἡ δικαστικὴ ἀποκατάσταση μπορεῖ νὰ ἑνδιαφέρει τοὺς ἀπογόνους των, ἀλλὰ δὲν μπορεῖ νὰ ἐξαλείψει τὸ στῖγμα τῆς ἀνεπαρκοῦς διαχειρίσεως τῶν ὑποθέσεων τῆς Ἑλλάδος κατὰ τὸν χρόνον κατὰ τὸν ὀποῖον εἶχαν τὴν εὐθύνη τῆς διαχειρίσεως αὐτῆς.

Εδώ ο κόσμος καίγεται (και κυριολεκτικώς) και οι προσφυγοπατέρες κτενίζονται!

Ο επισκέπτης είναι εδώ, κ. Γεωργάνα και προσπαθεί να καταλάβει γιατί κάποιοι προσπαθούν να σπείρουν διχόνοια στον ελληνικό λαό, σε μία τόσο κρίσιμη καμπή της Ιστορίας του (προφανώς δεν καταλάβατε τον συμβολισμό της Μόσχας), υποδαυλίζοντας παλαιά μίση και ξύνοντας παλιές πληγές.

Καλύτερα “απρεπής”, παρά παράλογος και επιζήμιος για την πατρίδα. Διότι δεν χρειάζεται πολύ μυαλό για να καταλάβει κανείς ότι όλα αυτά, ειδικά τώρα που απαιτείται ενότης και ομοψυχία όσο ποτέ άλλοτε, μόνο ζημιά κάνουν. Ας αφήσουμε πια αυτό τον καταραμένο “Εθνικό Διχασμό” να κλείσει!!

Αγαπητέ φίλε imago. Τι το παράξενο βρίσκετε σε μια διατύπωση όπως: “…σέβομαι τους φυσικούς απογόνους των εκτελεσθέντων αλλά βρίσκω παράδοξο το αίτημα τους για επανάληψη της δίκης”;;; Πέραν αυτού, δεν απαντώ εδώ επί προσωπικού, αλλά επειδή η παρέμβαση σας εμμέσως μας εισάγει σε κρίσιμα και ενδιαφέροντα θέματα. Η ιστορία δεν γράφεται με δικαστικές αποφάσεις. Οι Εξ υπήρξαν πολιτικά πρόσωπα που οικιοθελώς διεκδίκησαν την εξουσία και τον χειρισμό πολύ μεγάλων γεγονότων. Για κάποιους έχουν ηρωοποιηθεί, για άλλους έχουν δαιμονοποιηθεί, και η ιστορία έχει βγάλει τα πορίσματά της. Θα αλλάξει κάτι από αυτά με μια νέα δίκη;;; Είναι δυνατόν η όποια απόφαση μιας νέας δίκης να αλλάξει τα πορίσματα της ιστορικής έρευνας και την κρίση των ιστορικών, ή των ιστορικά δημοσιολογούντων όπως εμείς;;; Η δίκη των Εξ δεν ήταν η μόνη πολιτική δίκη που κατέληξε σε πολιτικές εκτελέσεις στη σύγχρονη Ελλάδα. Γίναν εκατοντάδες άλλες. Είδατε τους απογόνους π.χ. του Μπελογιάννη και των συντρόφων του να ζητούν νέα δίκη;;; Προφανώς θεωρούν ότι δικαιώθηκαν ιστορικά. Αν κάποιοι από τους απογόνους των Εξ θεωρούν ότι δεν έχει γίνει κάτι τέτοιο, περιμένουν να το πετύχουν με δικαστική απόφαση;;; Και ίσως εισερχόμαστε σε επικίνδυνες ατραπούς για το μέλλον, αν κάποιοι (υποθετικά) μπουν στον περιασμό να περιορίζουν τη διατύπωση κρίσης για ιστορικά ζητήματα με δικαστικές απαγορεύσεις.
Υ.Γ. Όσοι κάνατε τη σχετική επισήμανση, που είδατε στο άρθρο του κου Αγτζίδη που σχολιάζεται εδώ παραλληλισμό της Δίκης των Εξ με αυτή της Νυρεμβέργης;;;

Το θέμα είναι ότι εν τέλει κι ο Δραγούμης κι ο Μεταξάς είχαν δίκιο ενώ ο Βενιζέλος άδικο. Η μικρασιατική εμπλοκή ήταν εξαρχής αδιέξοδη και ατελέσφορη.
Η παρουσία και τα βάσανα των Ελλήνων της Ανατολής, στα οποία αρέσκεται να επικεντρώνεται μονίμως ο κ.Αγτζίδης ως υποθετικό απόλυτο νομιμοποιητικό κίνητρο, δεν έχουν καμία σχέση με τις αντικειμενικές συνθήκες της στρατιωτικής εκστρατείας και την εφικτότητα του εγχειρήματος.
Επίσης δείχνει σαφή μεροληπτική διάθεση όταν περιορίζει την εξιστόρηση των νοεμβριανών στο “πογκρόμ” κατά των βενιζελικών. Ουδεμία κουβέντα για το γεγονός ότι οι ομάδες των Επιστράτων οργανώθηκαν επειδή η Αθήνα ΒΟΜΒΑΡΔΙΖΟΤΑΝ από τους Αγγλογάλλους που ήθελαν να επιβάλλουν τον εκλεκτό τους Βενιζέλο με το ζόρι.
[Βλέπετε οι Ελασίτες που πολέμησαν τους Εγγλέζους στα Δεκεμβριάνα ήταν καλοι, πατριώτες, δημοκράτες κοκ., αλλά οι Επίστρατοι που πολέμησαν τους Αγγλογάλλους στα Νοεμβριανά ήταν πρωτοφασίστες επειδή δεν ήταν κομμουνιστές αλλά μοναρχικοί.]

Ο κυριος Αγτζιδης οταν εγκριθηκε η αναψηλαφηση της δικης εστειλε επιστολες σε διαφορες ποντιακες οργανωσεις για να εμποδισουν την αναψηλαφηση της δικης.Διολου επιστημονικο παντως.Επειτα τι φοβαται ο κυριος ΑΓΤΖΙΔΗς μηπως τελικα και αθωωθουν και θελει να τους εμποδισει?

Προσθέτω λίγες ακόμη σκέψεις στο προηγούμενο σχόλιο του φίλου Οδυσσέα: η εκ των υστέρων απονομιμοποίηση – απόρριψη του ελληνικού μικρασιατικού εγχειρήματος ως καταδικασμένου εξαρχής σε αποτυχία θεωρώ ότι είναι λάθος. Κρίνοντας αυτά τα γεγονότα πρέπει να προσπαθούμε να σκεφτόμαστε με όρους 1919 και όχι με όρους 2010. Η Ελλάδα δεν “εισέβαλε” μόνη και με καθαρά δική της ενέργεια στη Μ. Ασία. Η ελληνική στρατιωτική παρουσία, και η ανάληψη της διοίκησης της Ζώνης της Σμύρνης πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια διασυμμαχικού εγχειρήματος. Μπορούσε να προβλεφτεί το 1919 η μετέπειτα εγκατάλειψη της Ελλάδας από τους “συμμάχους” (βλ. Αγγλία);;; Αντιθέτως υπήρξς τεράστια πολιτική και διπλωματική επιτυχία (ναι, του Βενιζέλου!), που δημιούργησε τις προϋποθέσεις για ενσωμάτωση στην Ελλάδα μιας περιοχής όπου ο ελληνισμός είχε μακρά ιστορικά δίκαια (λαμβάνονταν υπόψη στη διπλωματία του 1919-20) και όπου η προστασία του εκεί ελληνισμού ήταν αδύνατη με οποιοδήποτε άλλο τρόπο κατόπιν της ανάδυσης του τουρκικού εθνικισμού (βλ. σφαγές-διωγμό της περιόδου 1915-17). Τα πράγματα πήραν στραβό δρόμο λόγω του τραγικά αποτυχημένου χειρισμού τους απο τις μετανοεμβριανές κυβερνήσεις. Αναλαμβάνοντας την προσπάθεια συντριβής του κεμαλισμού από την Ελλάδα μόνη (εκστρατεία Σαγγαρίου – Αγκύρας) και στη συνέχεια την τήρηση αμυντικής γραμμής σε μεγάλο βάθος στην ενδοχώρα, προέταξαν την εξυπηρέτηση των Άγγλων και την κάλυψη των θέσεων των τελευταίων στα Δαρδανέλια, αντί ενός στρατιωτικού χειρισμού υπαγορευόμενου από το εθνικό συμφέρον. Μόνη επιβαλλόμενη στρατιτωτική ενέργεια από το ’20 και εξής θα ήταν η τήρηση αμυντικής διάταξης στη Ζώνη της Σμύρνης, αφού άλλωστε αυτή μόνο είχε παραχωρηθεί στην Ελλάδα προς διοίκηση, και όχι βαθιά στο εσωτερικό. Αυτή η στρατηγική απαιτούσε λίγες σχετικά δυνάμεις, και θα επέτρεπε την αποστράτευση των παλαιών εφέδρων, άρα και την ουσιαστική λήξη της πολεμικής προσπάθειας για την ελληνική κοινωνία, και επιπλέον πιθανότατα θα εξασφάλιζε την άμυνα της Σμύρνης στο διηνεκές (βλ. Ισραήλ για κάτι αντίστοιχο).

“Αυτό είναι μάλλον επιχείρημα όσων υποστηρίζουνε την αντιβενιζελική παράταξη της τότε εποχής, για να δώσουνε μια εξήγηση για το γεγονός, ότι οι Γούναρης και Κωνσταντίνος ανήλθαν στην εξουσία και αποδείχθηκαν κατώτεροι των περιστάσεων.”

Όχι αυτό είναι επιχείρημα ανεξαρτήτως της παράταξης που υποστηρίζει κανείς. Υπάρχει ξέρετε και το καθαρά στρατιωτικό σκέλος της ιστορίας, το οποίο πολύ απλά λέει ότι χώρες με μεγάλη ενδοχώρα πολύ δύσκολα ηττώνται από εισβολείς. Όσες φορές κι αν ηττηθούν αρχικά, έχουν πάντα το συγκριτικό πλεονέκτημα της υποχώρησης στα ενδότερα παρασύροντας τον αντίπαλο σε έναν πόλεμο φθοράς που είναι εξαιρετικά δύσκολο να κερδήσει. Είναι αναγκασμένος να διευρύνει συνεχώς το μέτωπο του πολέμου* ενώ συγχρόνως πρέπει να συντηρεί επαρκείς γραμμές ανεφοδιασμού, πολύ ευάλωτες σε πλαγιοκοπήσεις ανταρτικών επιθέσεων. Αν αυτό μπορούσε να το εφαρμόζει ο Κολοκοτρώνης στην Πελοπόννησο, προφανώς με πολύ μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα μπορούσε να το κάνει ο Κεμάλ στην αχανή Μ.Ασία.

* δείτε το μέτωπο του πολέμου λίγο πριν την ήττα στο Σαγγάριο για να καταλάβετε για τι πράγμα μιλάμε

Επίσης το παράδειγμα των συντριπτικών ηττών που γνώρισαν και ο Ναπολέων και ο Χίτλερ όταν προσπάθησαν να εισβάλλουν στη Ρωσία είναι ενδεικτικό. Λέτε να κατάφερνε το ακατόρθωτο ο Χατζηανέστης ή αντίστοιχα όποιον βενιζελικό αρχιστρατηγό έβαζε στη θέση του ο “εθνάρχης”;

================================

“Η Ελλάδα δεν “εισέβαλε” μόνη και με καθαρά δική της ενέργεια στη Μ. Ασία. Η ελληνική στρατιωτική παρουσία, και η ανάληψη της διοίκησης της Ζώνης της Σμύρνης πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια διασυμμαχικού εγχειρήματος”

Όπου όμως οι “σύμμαχοι” δεν έβαλαν δικές του δυνάμεις, ούτε είχαν πρόθεση να βάλουν μετά τον εξουθενωτικό για όλους Α’ΠΠ. Κάποιοι από αυτούς μάλιστα, Γάλλοι και Ιταλοί, αθέτησαν τελικά και τις υπογραφές τους και πήγαν ανοιχτά με το μέρος του Κεμάλ.
Άρα τι είδους “μεγάλη επιτυχία” ήταν αυτή η συνθήκη των Σεβρών, από τα κέρδη της οποίας (Αν.Θράκη, Σμύρνη) τελικώς δεν έμεινε τίποτε; Έχει περάσει ο μύθος του Βενιζέλου ως του ανθρώπου που διπλασίασε την Ελλάδα, όταν οι μεγάλες εδαφικές προσαρτήσεις (Μακεδονία, Ήπειρος, νησιά Ανατ.Αιγαίου, Κρήτη) έγιναν ως αποτελέσμα των Βαλκανικών πολέμων και με αρχιστράτηγο τον διάδοχο βασιλέα Κωνσταντίνο.
Όσο και για την εφικτότητα του να κρατηθεί μόνο η περιοχή της Σμύρνης, είναι χαρακτηριστικό αυτό που λέτε ότι ακόμα και γι’αυτό έπρεπε η Ελλάδα να γίνει …Ισραήλ για να την κρατήσει. Μόνο που το Ισραήλ και ισχυρούς συμμάχους διαθέτει και πυρηνικά όπλα ανέπτυσσε ήδη από τη δεκαετία του ’50(με τη βοήθεια της Γαλλίας). Και επιπλέον κι αυτό στον πόλεμο των Έξι Ημέρων προχώρησε πολύ περισσότερο από τα φυσικά του όρια και κατέλαβε όλη τη χερσόνησο του Σινά και την επέστρεψε στην Αίγυπτο μόλις το 1979 με αντάλλαγμα την αναγνώρισή του.

> η παράδοση της Ανατολικής Μακεδονίας από τον Ι. Μεταξά στους Βουλγάρους

Χονδροειδής ανακρίβεια. Ο Ιωάννης Μεταξάς συμμετείχε στην απελευθέρωση της Ανατολικής Μακεδονίας το 1913 ως αρχηγός του Επιτελείου. Τον Μάρτιο του 1915 παραιτήθηκε από αρχηγός του Επιτελείου. Οι Βούλγαροι εισέλαβαν τον Μάιο του 1916 στην Ανατολική Μακεδονία. Ο κ. Αγτζίδης θα πρέπει να επανορθώσει (και αυτό) το σφάλμα.

Μέ τὴν συλλογιστικη τοῦ Λογίου ἀνωτέρω, τὰ ὑπερπόντια βασίλεια τῶν Δυτικῶν Σταυροφόρων στὴν Μέση Ἀνατολή, «μια αμυντικά οργανωμένη περιορισμένης έκτασης παράλια τοποθεσία» μποροῦσαν νὰ κρατήσουν «επ’ αόριστον απέναντι σε αριθμητικά υπέρτερο αντίπαλο που κατέχει σε πλήρη έκταση την ενδοχώρα». Δὲν συνέβη. Ἡ Λατινικὴ Αὐτοκρατορία τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἔμεινε ζωντανή νεκρὴ σχεδὸν ἀπὸ τὴν ἵδρυσή της, ἀπὸ τό 1205 μέχρι τό 1261. Τὸ τέλος της ὅμως ἦταν προδιαγεγραμμένο.

@Οδυσσέας
Ἐκεῖνο ποὺ ὄφειλαν νὰ κάνουν οἰ Λαϊκοί, δεδομένων τῶν συνθηκῶν ἦταν νὰ παραιτηθοῦν ἀμέσως ἀπὸ τὴν κυβέρνηση τῆς χώρας μόλις βεβαιώθηκαν ὅτι δὲν μποροῦσαν νὰ φέρουν εἰς πέρας τὴν ἐντολὴ ποὺ τοὺς ἔδωσε ὁ λαός. Τὸ μάθημα τὸ ἔμαθε καλὰ ἕνας δευτέρας σειρᾶς Λαϊκὸς τότε, ὁ Ντῖνος Τσαλδάρης. Ὅταν ὁ βασιλιᾶς τοῦ ζήτησε νὰ παραιτηθεῖ στὸ μέσον τῆς κομμουνιστικῆς ἀνταρσίας καὶ νὰ παραδώσει τὴν πρωθυπουργία στὸν Θεμιστοκλῆ Σοφούλη τὸ ἔκανε ἀμέσως κι ἂς εἶχε σχεδὸν δεκαπλασίους βουλευτές !

Ὁ λαὸς εἶχε δώσει τὴν ρητὴ καὶ σκληρὴ ἐντολὴ νὰ ἀφήσουν τοὺς Χριστιανοὺς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας νὰ σφαγιασθοῦν. Μὲ τὸ πρόγραμμα αὐτὸ ἐξελέγησαν. Ὄχι γιὰ νὰ έμπιστευθοῦν τὰ πάντα «εἰς τὴν Ἑλληνικὴν λόγχην». Σκληρὴ ἐντολὴ καὶ ἂν δὲν τὴν ἤθελαν, ἂς μὴν τὴν ἐπιζητοῦσαν.
Ἡ ἀναφορά μου στὸν Σοφούλη ἔγινε μόνον γιὰ νὰ έξάρω τὸ ἀξιοπρόσεκτο τῆς ἀδιαμαρτυρήτου ὑποχωρήσεως τοῦ Ντίνου Τσαλδάρη. Θὰ μποροῦσε ὁ Γούναρης τό 1921 νὰ δεχθεῖ Ὑπουργὸ Στρατιωτικῶν τὸν Μεταξᾶ; Πολλὰ θὰ μποροῦσαν νὰ εἶχαν σωθεῖ.