Η Ανανεωτική Αριστερά σε νέες περιπέτειες

    Η συμβολή του ΚΚΕ εσωτερικού, που προέκυψε από την διάσπαση του εξόριστου ΚΚΕ το 1968,ήταν ο αναπροσανατολισμός του μειοψηφικού τμήματος της ελληνικής κομμουνιστικής αριστεράς που εξέφρασε, προς την κατεύθυνση της Δημοκρατίας και της Ευρώπης (υπενθυμίζουμε ότι το «ορθόδοξο» ΚΚΕ την ίδια στιγμή υποστήριζε την δικτατορία του προλεταριάτου και την γεωπολιτική σύνδεση με την Σοβιετική Ένωση).
    Ιδιαίτερη ήταν η συμβολή του διανοούμενου Νίκου Πουλαντζά στην αποβολή της έννοιας της δικτατορίας του προλεταριάτου και στην διακήρυξη ότι ο σοσιαλισμός ή θα είναι δημοκρατικός ή δεν θα είναι σοσιαλισμός (βλ. το βιβλίο μου ΝΙΚΟΣ ΠΟΥΛΑΝΤΖΑΣ: κριτικό δοκίμιο για έναν κορυφαίο μαρξιστή, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1999, β΄έκδοση 2000).
    Αλλά ενώ πράγματι το ΚΚΕ εσωτερικού υιοθέτησε τις δημοκρατικές και φιλοευρωπαϊκές πεποιθήσεις του Πουλαντζά, δεν διδάχθηκε τίποτε από την πατριωτική στάση του Λάκωνα συγγραφέα(δεν είναι ασφαλώς τυχαίο ότι ούτε μία μονογραφία για τον Πουλαντζά δεν εγράφη από συγγραφέα του χώρου).Αλλά δεν διδάχθηκε το κόμμα αυτό τίποτε ούτε και από την πατριωτική ιδεολογία που μετέβαλε το ΕΑΜ επί Κατοχής και το ΠΑΣΟΚ την δεκαετία του ’70 σε κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις. Έτσι το μικροσκοπικό αυτό κόμμα, που μετονομάστηκε αργότερα διαδοχικά σε ΕΑΡ και Συνασπισμό, περιέθαλψε πολιτικά τους θεωρητικούς του εθνομηδενισμού και τους πανεπιστημιακούς που αισθάνονταν αλλεργία στην έννοια του Έθνους και της Πατρίδας, με αποτέλεσμα να αυτοκαταδικασθεί σε εκλογική περιθωριοποίηση(διότι ο Ελληνικός Λαός δεν υιοθέτησε ποτέ εθνομηδενιστικές και αναιρετικές της ιστορικής του ύπαρξης ιδεοληψίες).
    Παρά ταύτα, ανάμεσα στους ιδεόληπτους εθνομηδενιστές και «προοδευτικούς» διανοούμενους υπήρξαν αρκετοί ευπρεπείς και σοβαροί πολιτικοί σ’ αυτόν τον χώρο, τόσο σε επίπεδο στελεχών όσο και σε επίπεδο ηγετών, όπως π.χ. ο Νίκος Κωνσταντόπουλος. Αλλά οι διάδοχοι του τελευταίου, οι Α. Αλαβάνος και Α. Τσίπρας, ανέτρεψαν το ουσιώδες κεκτημένο του χώρου αυτού, δηλαδή τον ευρωπαϊκό και δημοκρατικό προσανατολισμό του. Εξύμνηση των ταραχοποιών του Δεκεμβρίου 2008,πιο πρόσφατα διακηρύξεις περί «νέου ΕΑΜ», περί πεζοδρομίου που νομοθετεί, δαιμονοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης κλπ., έχουν ήδη οδηγήσει σε ριζική αλλοίωση της ιδεολογικής φυσιογνωμίας του Συνασπισμού, που δεν διαφέρει πλέον σε τίποτα από το (τουλάχιστον συνεπές στον μαρξισμό-λενινισμό-σταλινισμό του) ΚΚΕ.
    Η ίδρυση νέου κόμματος από τον βουλευτή Φ. Κουβέλη, επομένως, ανταποκρίνεται στην υπαρκτή ανάγκη στέγασης της μερίδας του εκλογικού σώματος που ψήφιζε παραδοσιακά Συνασπισμό(και πριν απ’ αυτόν ΕΑΡ και ΚΚΕ εσωτερικού) και που τώρα έχει μείνει πολιτικά μετέωρη από την μετάλλαξη του Συνασπισμού σε ΚΚΕ υπ’ αριθμόν δύο. Γι’αυτό και δημοσκοπικά προεξοφλείται η είσοδος στην επόμενη Βουλή της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ και η μετατροπή του υπό τον Τσίπρα Συνασπισμού σε γκρουπούσκουλο της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς ή σε εξάρτημα του ΚΚΕ.
    Το ερώτημα είναι εάν ο ευπρεπής αστός Φώτης Κουβέλης θα κατορθώσει να προχωρήσει ένα βήμα πιο πέρα από την παραδοσιακή απέχθεια του χώρου του για οποιαδήποτε γεωπολιτική συζήτηση και να δώσει στο κόμμα του και μία υπεύθυνη πατριωτική στάση και μία συγκροτημένη άποψη για τα εθνικά θέματα. Ή θα παραμείνει δέσμιος των γνωστών εθνομηδενιστικών κύκλων (βλ. το τελευταίο βιβλίο μου ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΩΤΙΣΜΟΥ, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 2010, στο οποίο παρουσιάζω και αναλύω τις επιστημονικά ανυπόστατες ιδεοληψίες αυτών των κύκλων),οι οποίοι φρόντισαν ήδη για λόγους πολιτικής επιβίωσης και ιδεολογικής διάβρωσης να διεισδύσουν στο κουβέλειο σχήμα. Πραγματικά, εάν οι κύκλοι αυτοί καθορίσουν το στίγμα του νέου κόμματος, και μάλιστα σε στιγμές μεγάλης εθνικής κρίσης, όχι μόνον θα καταδικάσουν και την νέα έκφραση της ανανεωτικής αριστεράς σε καθηλωτικά εκλογικά ποσοστά οριακής επιβίωσης, αλλά και θα στερήσουν από την πολιτική σκηνή μία εθνικά υπεύθυνη παρουσία στον χώρο της Αριστεράς.

Ο Μελέτης Η. Μελετόπουλος είναι Διδάκτωρ Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών Πανεπιστημίου Γενεύης.