Hμερομηνία : 08-08-10
Το κόστος που έχει υποστεί η κυπριακή οικονομία λόγω της τουρκικής κατοχής τα τελευταία 36 χρόνια είναι ασύλληπτο. Σύμφωνα με μελέτη, που ετοίμασε ο οικονομολόγος Μάριος Μαυρίδης, η Κυπριακή Δημοκρατία επωμίζεται κάθε χρόνο ένα τεράστιο κόστος που σχετίζεται με την κατοχή. Το κόστος αυτό μπορεί να είναι άμεσο, δηλαδή επηρεάζει άμεσα τα δημόσια οικονομικά ή έμμεσο, επηρεάζοντας τα δημόσια οικονομικά με πλάγιο τρόπο, αλλά και τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας.
Το άμεσο κόστος αφορά στις παροχές για τη στέγαση των προσφύγων, την εθνική ασφάλεια και τη συντήρηση της γραμμής αντιπαράταξης, τη διατήρηση της ειρηνευτικής δύναμης των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο, τη διαφώτιση του Κυπριακού προβλήματος στο εξωτερικό, την ανεύρεση των αγνοουμένων, την ανακούφιση των εγκλωβισμένων και πολλά άλλα.
Αν μελετήσει κάποιος τους προϋπολογισμούς του 2010, αναφέρει, θα διαπιστώσει ότι υπάρχουν εκατοντάδες διαφορετικές δαπάνες, μικρές και μεγάλες που σχετίζονται, άμεσα ή έμμεσα, με την κατοχή.
Ενδεικτικές είναι μερικές από τις μεγαλύτερες ετήσιες δαπάνες του κράτους οι οποίες σχετίζονται με την τουρκική κατοχή:
Οι παροχές στέγασης προς τους πρόσφυγες ανέρχονται στα 86 εκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Οι δαπάνες αυτές θα συνεχίσουν να υπάρχουν, διότι εφόσον υπάρχει κατοχή, οι εκτοπισμένοι παραμένουν πρόσφυγες και η προσφυγική ταυτότητα μεταφέρεται από τον γονέα στο παιδί.
Όμως, οι δαπάνες αυτές αναμένεται να μειωθούν στο μέλλον, καθώς η μείωση των γεννήσεων από τη δεκαετία του ’90 θα έχει επίδραση στον αριθμό των παιδιών που αιτούνται βοήθεια.
Οι παροχές στέγασης περιλαμβάνουν επιχορήγηση για αγορά διαμερισμάτων και οικιών, επιχορήγηση αυτοστέγασης σε ιδιόκτητα οικόπεδα, επιχορήγησης αυτοστέγασης σε κυβερνητικά οικόπεδα, και επιδότηση ενοικίου σε περίπου 3.800 προσφυγικές οικογένειες.
Να σημειωθεί ότι η αξία των κυβερνητικών οικοπέδων που προσφέρεται δεν υπολογίζεται στις παροχές προς τους πρόσφυγες.
Ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Άμυνας ανέρχεται στα 361 εκατομμύρια ευρώ, από τα οποία μόνο τα 7 εκατ. ευρώ αφορούν τις δαπάνες για τη λειτουργία του Υπουργείου. Τα υπόλοιπα αφορούν δαπάνες που αφορούν την εθνική ασφάλεια της χώρας, όπως ο κυπριακός στρατός, ο οποίος ξοδεύει γύρω στα 134 εκατ. ευρώ σε μισθούς και λειτουργικές δαπάνες. Οι δαπάνες για την Εθνική Φρουρά ανέρχονται στα 105 εκατ. και οι δαπάνες για την αμυντική θωράκιση ανέρχονται στα 115 εκατ. ευρώ.
Υπάρχουν και άλλες μικρότερες δαπάνες οι οποίες σχετίζονται με την κατοχή όπως οι δαπάνες για την συντήρηση της ειρηνευτικής δύναμης των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο, οι οποίες ανέρχονται στα 15.135.730 ευρώ για το 2010, τα κονδύλια για τη διαφώτιση του Κυπριακού προβλήματος, τα οποία ανέρχονται στα 3.137000 ευρώ, οι δαπάνες διαχείρισης κυβερνητικών οικισμών για εκτοπισμένους, οι οποίες ανέρχονται περίπου στα 14 εκατ. ευρώ ετησίως.
Πέρα από τις δαπάνες που περιγράφονται πιο πάνω, ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει κονδύλια για την εξακρίβωση τα τύχης των αγνοουμένων, χορηγίες σε κατεχόμενους δήμους και κοινότητες, προσφυγικά σωματεία και οργανώσεις και άλλες δαπάνες που καταλογίζονται σε διάφορα υπουργεία και υπηρεσίες και είναι πολύ δύσκολο να εντοπισθούν.
Αν μελετήσει κανείς τους προϋπολογισμούς του 2010, θα διαπιστώσει (με μεγάλη δυσκολία) ότι υπάρχουν εκατοντάδες διαφορετικές δαπάνες, μικρές και μεγάλες που σχετίζονται, άμεσα ή έμμεσα, με την κατοχή.
Στο ερώτημα, «πώς επιδρά το άμεσο κόστος στην οικονομία της Κύπρου;», η απάντηση είναι ότι, όσο παράξενο και αν ακούγεται, μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ που ξοδεύει η κυβέρνηση λόγω της κατοχής, διοχετεύονται και ανακυκλώνονται στην κυπριακή οικονομία.
Η οικονομία επωφελείται από κάποιες από τις δαπάνες αυτές, εφόσον τα χρήματα ξοδεύονται στην Κύπρο και συμβάλλουν στην ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας.
Για παράδειγμα, όταν η κυβέρνηση ξοδεύει χρήματα για τους κυβερνητικούς οικισμούς, τα χρήματα αυτά ανακυκλώνονται μέσα στην οικονομία με τη μορφή επενδύσεων και κατανάλωσης, συμβάλλοντας με αυτό τον τρόπο στην ανάπτυξη της οικονομίας.
Όμως γενικότερα, η οικονομία θα μπορούσε να επωφεληθεί περισσότερο αν τα χρήματα που δίνει η κυβέρνηση λόγω της κατοχής επενδύονταν με πιο παραγωγικούς τρόπους, όπως για παράδειγμα σε έργα υποδομής, οδικό δίκτυο, στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας, της υγείας και της εκπαίδευσης.
Για παράδειγμα, η Κυπριακή Δημοκρατία θα μπορούσε να διαθέσει περισσότερα χρήματα στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, έτσι που να μειωθεί η εξάρτηση της οικονομίας από το πετρέλαιο.
H ανάπτυξη σε περίπτωση λύσης του κυπριακού προβλήματος θα προέλθει, σύμφωνα με την μελέτη από την πόλη της Αμμοχώστου. Τα έργα που θα χρειαστούν για την ανακοιδόμηση και υποστήριξη της πόλης σε υποδομές υπολογίζεται με σημερινές τιμές ότι θα απαιτήσουν πέραν των δύο με δυόμιση δισεκατομμυρίων ευρώ.
Για να μπορέσει η πόλη της Αμμοχώστου να επαναλειτουργήσει, πρωτίστως θα χρειαστεί να αναπτυχθούν διάφορες υποδομές, όπως για παράδειγμα το οδικό δίκτυο, η ηλεκτροδότηση και η υδροδότηση της πόλης, καθώς επίσης και η εγκατάσταση δικτύου τηλεπικοινωνιών και αποχετευτικού συστήματος.
Επιπρόσθετα θα απαιτηθεί η ανέγερση ή αποκατάσταση δημοσίων κτιρίων, σχολείων, του υφιστάμενου νοσοκομείου, του αρχηγείου της Αστυνομίας και της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.
Πρέπει να σημειωθεί ότι λόγω του μεγάλου χρονικού διαστήματος που έχει παρέλθει από την εγκατάλειψη της πόλης, αλλά και τις αλλαγές στις κτιριολογικές προδιαγραφές που έγιναν διαχρονικά, θα είναι απαραίτητη η κατεδάφιση αν όχι όλων των κτηρίων πολλών από αυτά.
www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ- ΜΠΕ
http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathremote_1_08/08/2010_349948