Σταυροφορίες. Στην παγκόσμια ιστορία λίγα ονόματα προκαλούν τόσο φορτισμένες αντιδράσεις. Μολονότι έχουν περάσει τόσοι αιώνες από την περάτωση τους, οι ιστοριογραφικές και πολιτικές διαμάχες γύρω τους μαίνονται σα να έγιναν χθες.
Οι ιεροί πόλεμοι της μεσαιωνικής Παποσύνης εναντίον των θρησκευτικών εχθρών της, και ειδικά για την απελευθέρωση της Αγίας Πόλης της Ιερουσαλήμ από τους μουσουλμάνους, σημάδεψαν την ιστορία τριών κόσμων, του δυτικού, του ορθοδόξου και του ισλαμικού. Ήταν μία ρομαντική προσπάθεια, γεμάτη από αγνό ζήλο για τη σωτηρία της ψυχής και την απελευθέρωση των υποδούλων αδελφών και ιερών της πίστης; Ήταν μία αρπακτική επιχείρηση λεηλασίας και αποικιοποίησης, ωθημένη από οικονομικές πιέσεις στην Ευρώπη και την αυξανόμενη φιλοδοξία του πάπα; Ή μήπως συνιστούν απόδειξη του σκότους και της φανατικής θρησκοληψίας του μεσαιωνικού ανθρώπου; Οι απαντήσεις στα ρωτήματα αυτά δεν μπορούν να είναι ούτε μονολεκτικές ούτε επιπόλαιες.
Στην παρακάτω πρώτη εκπομπή (υπάρχει και β’ μέρος) θα εξετάσουμε πως ξεκίνησε το Σταυροφορικό φαινόμενο και, ακόμη περισσότερο, ποια ήταν η σχέση του με την ορθόδοξη Βυζαντινή αυτοκρατορία. Θα δούμε την πολιτική εξέλιξη τη δυτικής εκκλησίας και την ισλαμική απειλή, την κατάρρευση του Βυζαντίου μετά την μάχη του Μαντζικέρτ και την κήρυξη του Ιερού Πολέμου το 1095.
Η Α’ Σταυροφορία υπήρξε, κατά γενική ομολογία, η πιο αγνή και η πιο ωφέλιμη για το Βυζάντιο. Όμως μέσα από εκείνη βλέπουμε τις πρώτες ρωγμές, που θα οδηγήσουν ένα κίνημα που ξεκίνησε με δημόσιο σκοπό την υποστήριξη των ανατολικών χριστιανών, στο μεγάλο έγκλημα του 1204.
ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΗ ΜΕΛΕΤΗ
Το υπόβαθρο των Σταυροφοριών και ο ρόλος του Βυζαντίου
Ερμηνεύοντας τα βαθύτερα αίτια των Σταυροφοριών
Μία ισλαμική κριτική κατά των Σταυροφοριών