Νεανικὴ ψῆφος καὶ νέα μεταπολίτευση

Θεωροῦμε ὅτι τὸ πρόταγμα τῆς «νέας μεταπολίτευσης» ἀφ’ ἑνὸς ἔχει ψωμί, ἀφ’ ἑτέρου συνεπάγεται ἔστω κάποιους συγκεκριμένους ἐλάχιστους κοινοὺς παρονομαστὲς γιὰ ὅποιον τὸ ἐπικαλεῖται (τέτοιοι εἶναι τὸ ὅτι δὲν μιλᾶμε γιὰ βελτιώσεις, ἀλλὰ γιὰ ἄλλο πολιτικὸ σύστημα, ἐξ οὗ καὶ «μεταπολίτευση», ὅτι τὸ ἑλλαδικὸ τραῖνο εἶχε τὰ προβλήματά του ἀλλὰ ἐκτροχιάστηκε γιὰ συγκεκριμένους λόγους κυρίως στὴν περίοδο τῆς Μεταπολίτευσης ὅπου ἐντοπίζεται το κυρίως πρόβλημα, ἐξ οὗ καὶ «νέα μεταπολίτευση», καὶ πάει λέγοντας).

Ἡ «νέα μεταπολίτευση» ἀναφέρεται ἐξ ἀντικειμένου σὲ ἐξόχως μείζονες ἀλλαγὲς στὸ πολιτικὸ σκηνικό. Μέτρα ὅπως ἡ «ψῆφος στὰ 16» δὲν μποροῦν νὰ χαρακτηριστοῦν «νέα μεταπολίτευση», παρὰ μόνο σκωπτικὰ ἢ μειωτικὰ ὡς πρὸς τὸν ὅρο- γιὰ τὸν ἴδιο λόγο ποὺ δὲ στέκουν τὰ «μονοψήφιος ἀριθμὸς λεωφορείων: ἡ νέα μεταπολίτευση;», «ἐπαναφορα τοῦ ἐκλογικοῦ νόμου τοῦ 1990κάτι: ἡ νέα μεταπολίτευση» ἢ “ἀλάδωτες πίτες στὰ σουβλάκια: ἡ νέα μεταπολίτευση;”. Μέτρα-ἐνδείξεις νέας μεταπολίτευσης θὰ ἦταν: ἡ πλήρης κατάργηση τοῦ πανεπιστημιακοῦ ἀσύλου. Ἡ ἄρση τῆς μονιμότητας τῶν δημοσίων ὑπαλλήλων καὶ ἡ ἐπαναφορὰ ταῆς ἱεραρχίας στὸ Δημόσιο. Ἡ τρομακτικὴ περιστολὴ τοῦ μεγέθους τοῦ Δημοσίου τομέα καὶ τοῦ ἀριθμοῦ τῶν Πανεπιστημίων καὶ ΤΕΙ. Τὸ νὰ λειτουργεῖ τὸ κέντρο τῆς πρωτεύουσας σὲ κάθε περίπτωση, ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὶς καθημερινὲς πορείες μιᾶς ἢ δύο παρεῶν βαρέως ἰδεολογικοποιημένων. Αὐτὰ θὰ ἔδειχναν μιὰν ἀλλαγὴ νοοτροπίας. Ὄχι ἡ ψῆφος στὰ 16.

Ὅταν ὁ ὅρος «νέα μεταπολίτευση» χρησιμοποιεῖται ὡς φραστικὸ τρὺκ ἐντυπωσιασμοῦ, ἔχει μόνον ἕνα ἀποτέλεσμα: νὰ φθείρει τὴν ἔννοια τῆς νέας μεταπολίτευσης καὶ νὰ ἀπομακρύνει τὸ πρόταγμα ἀπὸ τὴν πραγματοποίησή του. Δηλαδή, συνιστᾶ μιὰ ὁσοδήποτε μικρὴ συμβολὴ στὴν καθήλωσή μας στὴν παρούσα κατάσταση.

Ἡ «ψῆφος στὰ 16» δὲν θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι ἔνδειξη νέας μεταπολίτευσης, ἀλλὰ μιὰ ἀκραία συνέπεια τοῦ μεταπολιτευτικοῦ κύκλου, ὁ ἐπιθανάτιος ρόγχος τῆς Μεταπολίτευσης.

Πραγματικά, δὲν πιστώνω τὶς ἀπόψεις/στάσεις ποὺ θὰ συνδέσω παρακάτω μὲ τὸ αἴτημα γιὰ ψῆφο στὰ 16 στὸν κ. Θεόδωρο Κουτρούκη, δὲν τὸν γνωρίζω ἄλλωστε, ὅμως τὶς πιστώνω σὲ αὐτοὺς ποὺ θὰ συμφωνοῦσαν μαζί του. (Μὴν ξεχνᾶμε, ἡ πρόταση αὐτὴ ἔχει ἤδη κατατεθεῖ ἀπὸ τὸν ΣΥ.ΡΙΖ.Α.).

-Συνοψίζει μιὰν ἀντίληψη, σαφῶς ἀνήκουσα στὴν περίοδο τῆς Μεταπολίτευσης, ἑνὸς πολὺ εὐρύτερου «Τσοβόλα δῶσ’τα ὅλα (γιατί ὄχι;)». Τὸ «ὅλα» ἀποτελεῖ ὁτιδήποτε θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι Δημόσιο, τοῦ δήμου, νὰ ἀνήκει στὸ Κοινόν, ἀλλὰ διαμοιράζεται στὸ ἄθροισμα τῶν ἰδιωτῶν πρὸς τέρψιν τους. Ἡ ἐκχώρηση τοῦ δικαιώματος ψήφου στοὺς νέους τῶν 16 ἐτῶν, ποὺ κανονικὰ ἀνήκει ἐνηλίκους πολίτες τῶν 18 ἐτῶν καὶ ἄνω, σὲ μιὰν ὁσοδήποτε συμβατικὴ διάκριση ἀνηλίκων-ἐνηλίκων, εἶναι κάτι τέτοιο. Τὸ «(γιατί ὄχι;)» ἐνδεικνύει τὴν ἀντίληψη ὅτι οἱ ἀρχές, οἱ ἀξίες καὶ οἱ «παλιὲς ἰδέες» εἶναι ἐξ ὁρισμοῦ παρωχημένες, ὁπότε ἀκόμα καὶ ἡ ὑπεράσπισή τους μένει κενὴ- στὴ θέση της ὑπεισέρχεται ἕνα περίπου αὐτονότητο «γιατί ὄχι;» σχετικὰ μὲ ὁποιαδήποτε παραχώρηση θὰ μποροῦσε νὰ γίνει στὸ ἄθροισμα τῶν ἰδιωτῶν.

-Δεδομένου τοῦ ὅτι αὐτὴ ἡ πρόταση θὰ ἀρχειοθετεῖτο ὡς προοδευτική, ἀσχέτως ἂν ὁδηγεῖ τελικὰ σὲ πρόοδο ἢ σὲ συντήρηση τῶν πολιτικῶν πραγμάτων, συνοψίζει ἕναν παράδοξο ἐνδημοῦντα «συντηρητικὸ προοδευτισμό». Ἐξηγοῦμαι: ἡ Μεταπολίτευση χαρακτηρίζεται ἀπὸ τὸ αἴτημα τοῦ προοδευτισμοῦ, σὲ μία μορφὴ ὅμως ποὺ κατέληξε στὴν de facto ἀντικατάσταση τῶν ἠθικῶν ὅρων «καλὸς» καὶ «κακὸς» ἀπὸ τοὺς πολιτικοὺς ὅρους «ἀριστερὸς» καὶ «δεξιός». «Εἶναι δεξιός, ἀλλὰ εἶναι καλὸ παιδί». Ἱερὴ στιγμή της, ἡ κατάληψη τῆς ἐξουσίας καὶ ὅλων σχεδὸν τῶν δημοσίων θέσεων ἀπὸ τὸ ΠΑΣΟΚ τὸ 1981 καὶ ἡ συνακόλουθη ἀπὸ κοινοῦ ἅλωση τοῦ δημοσίου προϋπολογισμοῦ. Τὸ τί εἶναι προοδευτικὸ καὶ τί συντηρητικό, τὸ τί συνιστᾶ πρόοδο καὶ τί συντήρηση, ὁρίζεται ἔκτοτε (ἑνίοτε, καὶ προηγουμένως) ἀπὸ μιὰ δράκα δημοσίων προσώπων καθ’ ὅλα καθεστωτικῶν: κατέχουν τὴν τηλεόραση, τὴν παιδεία, τὸν τύπο κλπ. Συμβαίνει λοιπὸν τὸ ἑξῆς παράδοξο: στὴν Ἑλλάδα, “προοδευτισμὸς” σημαίνει τὴν ἀρραγῆ συντήρηση τοῦ status quo ποὺ ἐγκαθιδρύθηκε τὸ 1981, 29 χρόνια πρίν! Ὅμως, ὅπως κανοναρχεῖ ὁ Camus, “Mal nommer les choses, c’est ajouter au malheur du monde”. (Ἄλλη ὑποχρεωτικὴ μονοτροπία τῆς μεταπολίτευσης: ὅλοι πρέπει νὰ ξέρουν γαλλικὰ – ἑνίοτε γιὰ νὰ παριστάνουν ὅτι αὐτοεξορίστηκαν ἐπιτυχῶς. Γιὰ ἐμᾶς λοιπὸν ποὺ δὲν ξέρουμε, «ὅταν ὀνομάζεις ἄσχημα τὰ πράγματα προσθέτεις στὴν δυστυχία τοῦ κόσμου»). Αὐτὸ μόνο πρόοδο δὲν μπορεῖ νὰ προσφέρει. Καὶ ἡ «παραλλαγὴ τῶν ὀνομάτων» δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ θυμίζει τὸ ὀργουελικὸ newspeak.

(Βέβαια, μὲ τὴν φράση “συντηρητικὸς προοδευτισμὸς” θὰ μπορούσαμε νὰ ὀνομάσουμε καὶ τὴν ἀκριβῶς ἀντίθετη τάση, ἤτοι τὴν διαμόρφωση προτάσεων, μέτρων καὶ πολιτικῶν ποὺ σαφῶς σκοπεύουν στὴν πρόοδο τῆς χώρας καὶ τοῦ λαοῦ της, ποὺ συνιστοῦν ἕνα βῆμα πρὸς τὰ ἐμπρός, ἀλλὰ ἀναγνωρίζονται ὡς συντηρητικὲς ἀπὸ τὴν κατ’ ἐπάγγελμα προοδευτικὴ νομενκλατούρα τῆς Μεταπολίτευσης. Ἐλπίζουμε νὰ μπορέσουμε σὲ κάποια καλύτερη εὐκαιρία νὰ διευκρινήσουμε αὐτὴν τὴν διάκριση).

-Συνοψίζει τὴν νεολαιολαγνεία ποὺ μᾶς ἀκολουθεῖ μετὰ τὸ Πολυτεχνεῖο: οἱ νέοι κατήντησαν ἀντικείμενα μιᾶς ἀγιοποίησης μακρᾶς διαρκείας, ποὺ ἀντὶ νὰ ἀναδεικνύει τὴν δημιουργική τους ἑτερότητα τοὺς καθιστᾶ ἁπλὲς ἀραχνιασμένες προβολὲς τῆς περασμένης ζωῆς τῶν «μεγάλων», οἱ ὁποῖοι ἐνδόμυχα φαντάζονται τοὺς μικρότερους ὡς σκυταλοδρόμους συνεχιστὲς τῆς δικιᾶς τους παρουσίας πίσω ἀπὸ τὰ κάγκελα τοῦ Πολυτεχνείου (τὰ ὁποῖα, ἂν κρίνουμε ἀπὸ τὸν ἀριθμὸ ὅσων δηλώνουν ὅτι ἦταν πίσω ἀπὸ αὐτὰ τὴν μοιραία νύχτα, πρέπει νὰ ξεπερνοῦσαν σὲ μάκρος τὸ τεῖχος τοῦ Βερολίνου). Τὸ σκεπτικὸ ἔχει ὡς ἑξῆς: μπορεῖ ἐγὼ νὰ μεγάλωσα καὶ νὰ «βολεύτηκα», τὸ παιδί μου ὅμως θὰ συνεχίσει τὴν δουλειὰ ποὺ ἀφήσαμε στὴν μέση: θὰ ἀλλάξει/ἀνατρέψει τὸν κόσμο. Λόγῳ νεότητας εἶναι ἐξ ὁρισμοῦ ἀνατρεπτικό, λόγῳ νεότητας ἔχει πάντα δίκιο, τὸ κριτήριό του δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ εἶναι ἐνστικτωδῶς σωστό. Δὲν θὰ μὲ φτάσει απλῶς σὲ ἀνατρεπτικὸ πνεῦμα (παλαιᾶς κοπῆς ὅμως), ἀλλὰ θὰ μὲ ὑπερκεράσει.
Αὐτὸ ὅμως τελικὰ σκοτώνει τὰ παιδιά, δὲν τὰ ἀπελευθερώνει.

(Στὴν περίπτωση ποὺ ἀμφισβητεῖτε ὅτι τὸ παραπάνω σκεπτικὸ συναντᾶται συχνά, ἀντιπαραβάλλετε τὴν στὰση τοῦ Λάκη Λαζόπουλου τὸν Δεκέμβριο τοῦ 2008 καὶ μὴν ξεχνᾶτε ὅτι σύμφωνα μὲ τὶς μετρήσεις, τὰ λεγόμενα τοῦ Λάκη Λαζόπουλου ἐπηρεάζουν/διαμορφώνουν κυριολεκτικὰ ἐκατομμύρια συνειδήσεις.)

Ἡ πρόταση γιὰ ψῆφο στὰ 16 καὶ τὸ πρόταγμα μιᾶς νέας μεταπολίτευσης συνιστοῦν μὴ συμβιβάσιμες ἔννοιες. Ἂς ληφθεῖ ὑπ’ ὄψιν ὅτι δὲν ἀναφερόμαστε μόνον στὸ προτεινόμενο μέτρο καθ’ ἑαυτό, ἀλλὰ καὶ στὶς νοοτροπίες ποὺ ἐπιβραβεύει στὴν Ἑλλάδα τῆς Μεταπολίτευσης, σὲ αὐτὴν τὴν ἐξαιρετικὰ ἀλλόκοτη περίπτωση χώρας.

Παρεμπιπτόντως: μιὰ περιφορά (ὄντως, ἐπιτάφιος περιφορά) στὰ σχολεῖα μας καὶ λίγη συζήτηση μὲ τοὺς μαθητὲς θὰ πείσουν τὸν καθένα γιὰ τὰ πρακτικὰ ἀποτελέσματα τῆς ὑποτιθέμενης ψήφου στὰ 16: μεγάλη ἀποχὴ σ’ αὐτὴν τὴν ἡλικιακὴ κλάση, ψῆφος στὴν ἄκρα ἀριστερά, ψῆφος στὴν ἄκρα δεξιὰ (ὅπου ἄκρα δεξιὰ δὲν σημαίνει τὸν ἄρχοντα τῆς πολιτικῆς κωλοτοῦμπας Καρατζαφέρη, ἀλλὰ τὸ χοντρὸ παιχνίδι: τοὺς δηλωμένους νεοναζὶ τῆς Χρυσῆς Αὐγῆς). «Ἀνταρσύα» καὶ «Χρυσὴ Αὐγὴ» στὴν Βουλὴ λοιπόν – ἡ Νέα Μεταπολίτευση!

Μιὰ νέα μεταπολίτευση θὰ ἀντιμετωπίσει τοὺς νέους ὄχι ὡς νεαροὺς πολίτες, ἀλλὰ ὡς ἀνθρώπους ποὺ ἑτοιμάζονται/ἐκπαιδεύονται γιὰ νὰ γίνουν πολίτες, δὲν εἶναι ἀκόμη: διότι ἡ εὐθύνη καὶ οἱ ὑποχρεώσεις (ὄχι μόνο τὰ δικαιώματα) τοῦ νὰ εἶσαι πολίτης δὲν εἶναι αὐτονόητες, ἀποκτῶνται μὲ τὴν συμβίωση στὸ Κοινόν, δὲν ἀποτελοῦν πάγκοινα βιολογικὰ χαρακτηριστικά, τὰ ὁποία στὰ πλαίσια ἑνὸς «προοδευτισμοῦ» ἀναγνωρίζονται ὅλο καὶ πρωιμότερα. Διότι τὸ νὰ εἶσαι πολίτης ἔχει ἀξία. Καὶ ἡ ἐγκαθίδρυση μιᾶς τέτοιας ἀντίληψης δὲν θὰ συνιστοῦσε συντήρηση, ἀλλὰ πρόοδο.

Καὶ ἐπειδὴ τὸ πρόταγμα τῆς «νέας μεταπολίτευσης» ἔχει ψωμί, καλὸ θὰ ἦταν νὰ μὴν τὸ φθείρουμε γιὰ ψύλλου πήδημα.

{πρώτη δημοσίευση: http://www.ppol.gr/cm/index.php?Datain=6327}

.