Wednesday 9 October 2024
Αντίβαρο
Βαλκάνια Ιωάννης Γιαννακόπουλος

Διάλογος μεταξύ Πρίστινας και Βελιγραδίου: μια αναγκαία πραγματικότητα

Όπως ανέφερε ο σέρβος πρόεδρος Boris Tadic, στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το περασμένο Σάββατο, οι συνομιλίες μεταξύ Κοσόβου και Σερβίας πρόκειται να ξεκινήσουν σύντομα. Ο σέρβος πρόεδρος ωστόσο, επεσήμανε ότι παρόλα αυτά η χώρα του δεν πρόκειται να αναγνωρίσει το Κόσοβο.

Η σερβική πλευρά επίσης δήλωσε πως αναζητά την οικοδόμηση αμοιβαίας εμπιστοσύνης, ενώ εξέφρασε θετικά σχόλια για την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διευκολύνει τη διαδικασία του διαλόγου, προτρέποντας παράλληλα τις χώρες να μην προβούν σε αναγνώριση του Κοσόβου.Η επίσημη στάση της Πρίστινας εμφανίσθηκε αδιάλλακτη σε ότι αφορά στην ανεξαρτησία του Κοσόβου εφόσον αυτή θιγεί κατά τη διάρκεια των συνομιλιών.

Η μονομερής ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου διανύει τον τρίτο της χρόνο και σε αυτό το χρονικό διάστημα βρέθηκε στο στόχαστρο των διπλωματικών κυρίως (αλλά και κάποιων βίαια μεμονωμένων) «συγκρούσεων» μεταξύ των δύο πλευρών.

Η Σερβική διπλωματική και νομική τακτική ακολούθησε την προσφυγή στο Διεθνές Δικαστηρίο της Χάγης με αποτέλεσμα η απόφαση-γνωμοδώτηση του δικαστηρίου να μην ικανοποιεί καθόλου τις αξιώσεις της Σερβίας.

Η ερμηνεία της απόφασης επέφερε αντιδράσεις από πολλές πλευρές που τη θεώρησαν ιδιαίτερα μεροληπτική καθόσον, όπως υποστηρίζουν, η μονομερής διακήρυξη της ανεξαρτησίας προέκυψε μέσα από παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου τόσο κατά την απόφαση επέμβασης στην περιοχή όσο και μετέπειτα.

Όποια άποψη και να αποτελεί περισσότερο απόλυτη νομικά για την περίπτωση του Κοσόβου, είναι πλέον γεγονός ότι η Σερβία αναζητά διαφορετική προσέγγιση στο ζήτημα. Συνεχίζει να επιδεικνύει σεβασμό και σχετική εμπιστοσύνη στο διεθνές δίκαιο και τους θεσμούς των Ηνωμένων Εθνών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης προσδοκώντας την καλύτερη δυνατή λύση.

Παρά το γεγονός ότι η προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο μπορεί να θεωρηθεί ότι στράφηκε εναντίον της, δεν είναι ακόμα διατεθειμένη να χάσει το Κόσοβο χωρίς ίσως να πιέσει τη Διεθνή Κοινότητα και την Ευρωπαϊκή Ένωση να πάρει ενεργή θέση και ενδεχομένως να ικανοποιήσει μέρος από την ευρωπαϊκή της προοπτική.

Η Πρίστινα παρουσιάζεται περισσότερο σαν νικητής αυτής της νομικής μάχης παρά το γεγονός ότι η βιωσιμότητα του Κοσόβου είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη και σίγουρα δεν υπάρχουν τα εχέγγυα που θα μπορούσαν να προκαλέσουν οικονομική ανάπτυξη και προσέλκυση επενδυτών, τουλάχιστον στην παρούσα φάση.

Το επιθυμητό για τους ηγέτες του Κοσόβου όσον αφορά στις συνομιλίες φαίνεται ότι θα είναι οι μεσολαβητές να προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις ΗΠΑ παρά από τον ΟΗΕ, καθόσον εκφράζεται ο φόβος ότι ο τελευταίος θα επιμείνει στη διατήρηση του ψηφίσματος 1244 του 1999 που έδωσε το πράσινο φως για την επέμβαση στο Κόσοβο. Κάτι τέτοιο δεν θα οδηγούσε σε απόλυτη ανεξαρτησία και η Σερβία θα παρέμενε στο Κόσοβο.

Σε πολιτικό επίπεδο, οι συνομιλίες και ο βαθμός εξέλιξής τους είναι δυνατό να επιφέρουν κομματικές αναδιατάξεις στις προγραμματισμένες εκλογές του επόμενου έτους στο Κόσοβο αλλά και της Σερβία το 2012.

Το κίνημα της «Αυτοδιάθεσης» (Vetëvendosje – MSD) με ηγέτη τον Albin Kurti το οποίο και δήλωσε ότι θα πάρει μέρος στις εκλογές του Κοσόβου, εμφανίζεται με σημαντική δημοτικότητα διακηρύσσοντας μη επιτρεπτή οποιαδήποτε λύση που θα επιφέρει αλλαγές συνόρων.

Ο διάλογος των δυο μερών θα καλύψει αρκετά θέματα όπως της συνοριακής αστυνόμευσης για την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος και άλλα τεχνικά ζητήματα. Χωρίς να υπάρχει σαφές χρονοδιάγραμμα και σχετική ατζέντα ακόμα, δεν αποκλείεται στα πλαίσια του διαλόγου να συζητηθεί η προοπτική ενός «άτυπου» καθεστώτος για τη σερβική περιοχή του βορείου Κοσόβου (Μιτρόβιτσα). Ίσως κάτι τέτοιο να άγγιζε κατά πολύ το «καλύτερο μέσα από το χειρότερο» για τη Σερβική πλευρά.

.

Leave a Comment

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.