΄Αρθρο από Γεώργιο Βλάχο (ερευνητής)
Η γλώσσα είναι το εργαλείο επικοινωνίας ενός λαού, μέσω του οποίου ένας λαός έχει σφυρη-λατήσει και αποτυπώσει της ιστορικές του κατακτήσεις, τους αγώνες του, τον πολιτισμό του, τη σκέψη του και τη συνείδησή του (εθνική και κοινωνική). Επειδή κατά διαστήματα δέχεται επιθέσεις, οφείλου-με να τη διαφυλάξουμε.
ΤΡΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ AΣΧΗΜΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ, ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
- Προσπάθειες αλλοίωσης της γραμματικής, εκ μέρους της κεντρικής εξουσίας
Παράδειγμα 1 ΄Αρθρο, 16 Ιουλίου 2012, από τον ιστότοπο www.promitheasblog.com
‘’Σάλος με την κατάργηση φωνηέτων και συμφώνων της ελληνικής γλώσσας’’
Σάλος και αντιδράσεις τόσο στην εκπαιδευτική κοινότητα όσο και στην ελληνική κοινωνία προκαλεί η επίθεση που δέχεται η ελληνική γλώσσα, με την επιχειρούμενη κατάργηση φωνηέντων και συμφώ-νων. Μεθόδευση, η οποία εκπορεύεται από το ίδιο το υπουργείο Παιδείας και συγκεκριμένα από το βιβλίο της Νέας Ελληνικής Γραμματικής της Ε’ και ΣΤ’ Δημοτικού.
Παράδειγμα 2 ΄Οπως αναφέρει η εφημερίδα ‘’Το Βήμα’’, ο Κύπριος ευρωβουλευτής Μάριος Μα-τσάκης πρότεινε την απλοποίηση της ελληνικής γλώσσας, και πρότεινε :
- Να καταργηθούν τα γράμματα η και υ και να αντικατασταθούν από το γράμμα ι.
- Να καταργηθεί το γράμμα ω και να αντικατασταθεί από το γράμμα ο.
- Να καταργηθούν οι εξής συνδυασμοί γραμμάτων και να αντικατασταθούν ως εξής:
Το αι να γίνει ε, το ει να γίνει ι, το οι να γίνει ι, το αυ να γίνει αβ, το ευ να γίνει εβ
- Να καταργηθεί η χρήση του γγ και να αντικατασταθεί από το γκ.
- Να καταργηθεί το τελικό γράμμα ς και να αντικατασταθεί από το γράμμα σ.
(Αναρτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2008, στον ιστότοπο : www.greekanalyst.blogspot.gr )
- Χρήση Greeklish
Ελληνικές λέξεις με λατινικούς χαρακτήρες, το οποίο οργιάζει στο διαδίκτυο. ΄Ετσι, αντί να γρά-φουν καθαρά ελληνικά, χρησιμοποιούν λατινικά γράμματα στις ελληνικές λέξεις, το οποίο είναι απαί-σιο και πολλές φορές ακατανόητο. Ποιος μπορεί να πείσει αυτούς τους ανεγκέφαλους που τα χρη-σιμοποιούν ότι, αυτό που κάνουν είναι απαράδεκτο και ανθελληνικό; Μ΄αυτό που κάνουν, απαξιώ-νουν εντελώς την ελληνική γραφή και θα΄πρεπε να ντρέπονται. Ευτυχώς υπάρχουν μερικοί ιδιοκτήτες ιστότοπων που δεν δέχονται σχόλια σε greeklish. Eίναι όμως πολλοί λίγοι.
- Υπερβολική χρήση ξένων λέξεων (ιδίως αγγλικών)
α) Γενικά
Παρατηρείται μία υπερβολική χρήση ξένων λέξεων, ιδίως αγγλικών. Ενώ υπάρχουν ελληνικότατες λέξεις, αυτές απαξιώνονται και χρησιμοποιούνται αγγλικές. Είναι καιρός, να καταλάβουμε όλοι μας ότι, αυτό που γίνεται είναι άσχημο και καταντάει ανθελληνικό.
Παραθέτω απόσπασμα από άρθρο του διαδικτύου, το οποίο αφορά την εκτεταμένη χρήση ξένων λέξεων και εκφράσεων. ‘’….Πολλοί νέοι, αλλά και ενήλικες, υιοθετούν λέξεις, όρους και εκφράσεις από άλλες γλώσσες -ιδίως από την αγγλική- σε τομείς που αφορούν κυρίως την τεχνολογία και τη δια-σκέδαση. Συχνά, ακόμη κι αν υπάρχει ή μπορεί να δημιουργηθεί αντίστοιχη ελληνική λέξη, παρα-τηρείται η άκριτη υιοθέτηση του αγγλικού όρου και η ευρεία χρήση του στην καθημερινή επικοινωνία, με αποτέλεσμα ο λόγος των νέων ανθρώπων να αποτελείται από ένα κράμα ελληνικών και ξένων λέξεων. Η υιοθέτηση αυτή των ξένων λέξεων, δεν υποτιμά μόνο τις γλωσσοπλαστικές δυνατότητες της ελληνικής γλώσσας, αλλά επιφέρει και μία αισθητή υπονόμευση της εκφραστικής ικανότητας των νέων ανθρώπων. ΄Ετσι, δυσκολεύονται πλέον να συντάξουν ένα κείμενο με καθαρό και ολοκληρω-μένο ελληνικό λόγο, χωρίς να καταφύγουν στη χρήση ξενικών όρων…..’’
Εκτός της υπερβολικής χρήσης αγγλικών λέξεων, πρόσφατα γίνεται και μία υπερβολική χρήση λατινικών λέξεων, όπως de facto αντί εκ των πραγμάτων, mea culpa αντί λάθος μου, de jure αντί εκ του νόμου, erga omnes αντί έναντι όλων, ad hoc αντί επί τούτου, και άλλες.
β) Στα μέσα ενημέρωσης
Στις εφημερίδες δεν παρατηρούνται υπερβολές σε ξένες λέξεις, αλλά σε κάποια περιοδικά η κατάσταση είναι απαράδεκτη. ΄Οσον αφορά την τηλεόραση, συχνά παρατηρείται υπερβολική χρήση ξένων λέξεων, λες και κάνουν επίδειξη αγγλικών. Μία λύση θα ήταν να δοθούν αυστηρές εντολές από τους ιδιοκτήτες σταθμών, στους δημοσιογράφους, εκφωνητές και παρουσιαστές εκπομπών, να σταματήσουν τη χρήση ξένων λέξεων και στη θέση τους να χρησιμοποιούν αποκλειστικά ελληνικές. Το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (Ε.Σ.Ρ.), μπορεί επίσης να πιέσει προς αυτή την κατεύθυνση. Επιπλέον, σε πολλούς τηλεοπτικούς σταθμούς θα μπορούσαν να υπάρχουν συγκεκριμένες εκπο-
– 2 –
μπές μικρής διάρκειας, στις οποίες ένας γλωσσολόγος καθηγητής θα παρέθετε από μία κατάσταση, ποιες ξένες λέξεις πρέπει να αποφεύγονται και στη θέση τους να χρησιμοποιούνται ελληνικές. Για περισσότερη ενίσχυση, στην ίδια εκπομπή, θα μπορούσαν να δίνονται μερικές οδηγίες γραμματικής και ορθογραφίας.
γ) Στις επιγραφές καταστημάτων
Στα περισσότερα εμπορικά καταστήματα (περίπου 80%), οι επιγραφές είναι γραμμένες στην αγγλική γλώσσα. Η κατάσταση είναι απαράδεκτη και νομίζει κανείς ότι βρίσκεται στις Η.Π.Α., Ηνωμέ-νο Βασίλειο ή άλλη αγγλόφωνη χώρα.
Οι κυβερνώντες σ΄αυτή τη χώρα, είτε σε επίπεδο δήμου είτε σε επίπεδο υπουργείου αποφεύγουν να αντιμετωπίσουν το ζήτημα αυτό, το οποίο οι προηγούμενοί τους είχαν αντιμετωπίσει από το 1924. Ειδικός νόμος προέβλεπε την αναγραφή της ξενόγλωσσης επιγραφής, ως δευτερεύουσας, με πιο μικρά γράμματα και με την καταβολή ενός σημαντικού ειδικού τέλους από όσους ήθελαν την ξενό-γλωσση επιγραφή.
Για το θέμα των ξενόγλωσσων επιγραφών, κάποιοι ευαίσθητοι γλωσσολόγοι απευθύνθηκαν σε ορισμένους Δήμους της χώρας με αίτηση-πρόταση τον Ιανουάριο 1979, ζητώντας να ληφθούν μέτρα για την κατάργησή τους. ΄Ομως, οι ‘’προοδευτικοί’’ τοπικοί άρχοντες προτίμησαν να σιωπήσουν και να αδρανήσουν, παρά να δυσαρεστήσουν τους καταστηματάρχες. Παρέπεμψαν το θέμα στο τοπικά Επαγγελματικά Επιμελητήρια, όπου δεν δόθηκε η πρέπουσα σημασία. Επί δεκαπέντε χρόνια (1979 έως 1984), η κατάσταση συνέχιζε να χειροτερεύει, και το ελληνικό κράτος αναγκάστηκε να λάβει νομο-θετικά μέτρα μαζί με μία σειρά εγκυκλίων. Με το Νόμο 1491/1984, το άρθρο 5 όριζε ότι : ‘’οι επιγραφές των εμπορικών καταστημάτων γράφονται ελληνικά και επιπροσθέτως επιτρέπεται η αναγραφή της επιγραφής σε ξένη γλώσσα’’.
Επειδή η κατάσταση δεν βελτιωνόταν, τα υπουργεία επανέρχονταν, επαναλάμβαναν τις διατάξεις του σχετικού νόμου και ζητούσαν την εφαρμογή του από τους Δήμους. Δυστυχώς, οι αρμόδιοι των δήμων αδράνησαν πάλι, με αποτέλεσμα να φτάσουμε στο σημερινό θλιβερό φαινόμενο, όπου οι ξενόγλωσσες επιγραφές φτάνουν το 80%.
Όλα τα παραπάνω δείχνουν ότι, όχι μόνο δεν σεβόμαστε τη γλώσσα μας και συνεχίζουμε να την κακοποιούμε, αλλά ούτε και από πλευράς της εξουσίας δεν υπάρχει πραγματική θέληση και επιβολή, για να βελτιωθεί η κατάσταση.
Είναι πλέον καιρός, όλοι οι αρμόδιοι : Εκδότες εφημερίδων και περιοδικών, συγγραφείς, δάσκαλοι και καθηγητές, ιδιοκτήτες ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών, δημοσιογράφοι, εκφωνητές, παρουσιαστές εκπομπών, Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, Υπουργείο Παιδείας, οφείλουμε να φανούμε αντάξιοι, διαφυλάττοντας το μεγαλύτερο θησαυρό μας.