Ημερομηνία: 03/10/2010
Οι τέσσερις κατά τεκμήριο ισχυρότερες χώρες του πλανήτη διασταυρώνουν τις τελευταίες ημέρες τα ξίφη τους, διαμορφώνοντας ζεύγη και άξονες, ανταλλάσσοντας απειλητικές προειδοποιήσεις, προσβολές, αλλά και συμφωνίες εμπορικής συνεργασίας.
Του Πάνου Ιωαννίδη
Κίνα και Ιαπωνία αλληλοκατηγορούνται με κάθε αφορμή. Ρωσία και Ιαπωνία ομοίως. Η ιστορία άλλωστε ρίχνει βαριά τη σκιά της. Από την άλλη, Κίνα και Ρωσία συγκροτούν άξονα, ενώ ΗΠΑ και Κίνα διαφωνούν άγρια για τις νομισματικές ισοτιμίες. Αλλά και συνεργάζονται σε πολλούς τομείς. Μέσα στο ντεκόρ αυτό, το Πεκίνο αναπτύσσει πρωτοβουλίες πλανητικού επιπέδου, επιδεικνύοντας τις επιδόσεις του ακόμη και στον διαστημικό τομέα αλλά και τη βούλησή του να έχει πολιτικό βάρος ανάλογο με το πληθυσμιακό μέγεθός του.
Την ώρα, λοιπόν, που ο ιάπωνας πρωθυπουργός Ναότο Καν καλούσε την Παρασκευή την Κίνα να συμπεριφέρεται ως “υπεύθυνο μέλος της διεθνούς κοινότητας” και να μη συλλαμβάνει ιαπωνικά αλιευτικά, το Πεκίνο καλούσε τους κινέζους πολίτες που ταξιδεύουν στην Ιαπωνία να προσέχουν για την ασφάλειά τους μετά την επίθεση ακροδεξιών στοιχείων σε λεωφορείο που μετέφερε κινέζους τουρίστες στην πόλη Φουκουόκα. Όμως τις εικόνες με τους κακοποιημένους κινέζους τουρίστες τις ακολούθησαν, την ίδια μέρα, άλλες πολύ πιο περήφανες.
Στην Ευρώπη
Ο κινέζος πρωθυπουργός Γουέν Τζιαμπάο άρχισε χθες περιοδεία σε Ελλάδα, Ιταλία, Τουρκία και Βέλγιο, όπου θα συμμετάσχει στις συνόδους κορυφής Ασίας – Ευρώπης και ΕΕ – Κίνας. Τις τελευταίες ημέρες ο ευρωπαϊκός Τύπος βρίθει αναλύσεων που αναδεικνύουν την ανησυχία της Ευρώπης για περιθωριοποίησή της λόγω της αλματώδους ανάδυσης της Κίνας.
Αύριο και μεθαυρίο στις Βρυξέλλες ο κινέζος πρωθυπουργός θα είναι το κεντρικό πρόσωπο της συνόδου κορυφής Ασίας – Ευρώπης (Asem), στην οποία συμμετέχουν 48 χώρες: οι 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι δέκα της Ένωσης των χωρών της ΝΑ Ασίας, η Ρωσία, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία.
Εμπορικός πόλεμος με τις ΗΠΑ
Η Κίνα συνεχίζει να αντιμετωπίζει την Ευρώπη ως χρήσιμο αντίβαρο προς τις ΗΠΑ, όμως η πρόοδος των σχέσεων Ευρώπης – Κίνας θεωρείται μάλλον απογοητευτική, παρά την αξιοσημείωτη αύξηση των εμπορικών σχέσεών τους (30% κατά τους πρώτους οκτώ μήνες του έτους, ύψους άνω των 300 δισεκατομμυρίων δολαρίων). Όσο και αν η Κίνα για τα μεγάλα προβλήματα του πλανήτη προτιμά να συζητά με τις ΗΠΑ και όχι με την ΕΕ, στην Ουάσινγκτον αυτή την περίοδο το κλίμα είναι μάλλον εχθρικό προς το Πεκίνο. Την περασμένη Πέμπτη, μάλιστα, η Βουλή των Αντιπροσώπων στις ΗΠΑ ενέκρινε νομοσχέδιο, το οποίο προβλέπει την επιβολή κυρώσεων στην Κίνα αν δεν επιτρέψει την ανατίμηση του γιουάν. Κατά την κινεζική ηγεσία, το νομοσχέδιο αυτό, που δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα εγκριθεί και από τη Γερουσία, παραβιάζει τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.
Η αμερικανική κυβέρνηση θεωρεί πως το κινεζικό νόμισμα είναι υπερβολικά υποτιμημένο, γεγονός που ντοπάρει τις κινεζικές εξαγωγές, σε βαθμό που να θεωρείται “παράνομη εξαγωγική επιδότηση”. Διεθνείς αναλυτές εκτιμούν ότι το νομοσχέδιο, αν τελικώς εγκριθεί, θα πυροδοτήσει εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ – Κίνας.
Οργή με την Ιαπωνία
Από την άλλη, Ιαπωνία και Κίνα διανύουν τη σοβαρότερη διπλωματική κρίση των τελευταίων τεσσάρων χρόνων, μετά τη σύλληψη στις 7 Σεπτεμβρίου κινεζικού αλιευτικού στη θάλασσα της ανατολικής Κίνας, σε μια περιοχή, τα νησιά Σενκάκου, που τελεί υπό τον έλεγχο της Ιαπωνίας αλλά την οποία διεκδικεί η Κίνα. Τελικά, το πλοίο αφέθηκε ελεύθερο, αλλά τα εθνικιστικά πάθη εξήφθησαν.
Ανάλογα πάθη, επίσης για νησιά, τις Κουρίλες, υπάρχουν μεταξύ Ιαπωνίας και Ρωσίας. Μάλιστα, Τόκιο και Μόσχα αντάλλαξαν σπάνιας οξύτητας ανακοινώσεις σχετικά με την πρόθεση του ρώσου προέδρου Ντμίτρι Μεντβέντεφ να επισκεφθεί τις διαφιλονικούμενες νήσους.
Η διαφορά για τα τέσσερα νησιά του αρχιπελάγους των Κουρίλων, τα οποία αποκαλούνται Βόρεια Εδάφη από την Ιαπωνία, αλλά διοικούνται από τη Ρωσία, εμποδίζει τις δύο χώρες να υπογράψουν συνθήκη ειρήνης μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Άξονας με τη Ρωσία
Οι κοινοί αντίπαλοι (ΗΠΑ και Ιαπωνία) έφεραν ακόμη πιο κοντά την Κίνα με τη Ρωσία. Οι πρόεδροι των δύο χωρών υπέγραψαν την περασμένη εβδομάδα 12 συμφωνίες οικονομικής, εμπορικής και ενεργειακής συνεργασίας.
Ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ και ο κινέζος ομόλογός του Χου Τζιντάο εγκαινίασαν ακόμη το κινεζικό τμήμα του καινούργιου αγωγού πετρελαίου Ανατολική Σιβηρία – Ειρηνικός ωκεανός (ESPO), που συνδέει το Σκοροβόντινο της Ρωσία με τον διαμετακομιστικό κόμβο αργού στο Ντατσίνγκ της Κίνας, μέσω του οποίου η Ρωσία θα αρχίσει να τροφοδοτεί την Κίνα με 300.000 βαρέλια ημερησίως από τη 1 Ιανουαρίου 2011. Με τα εγκαίνια του κινεζικού τμήματος του αγωγού, η Μόσχα απέκτησε νέα εξαγωγική οδό για τους ενεργειακούς πόρους της. Η ρωσοκινεζική ενεργειακή συνεργασία θα επεκταθεί και στον τομέα του φυσικού αερίου παρότι οι δύο πλευρές δεν έχουν ακόμη καταλήξει στον μαθηματικό τύπο τιμολόγησης του μελλοντικά εισαγόμενου ρωσικού φυσικού αερίου.
Κατακτώντας το διάστημα
Ανήμερα της 62ης επετείου από την εγκαθίδρυση του κομμουνιστικού καθεστώτος, η Κίνα εκτόξευσε το δεύτερο μη επανδρωμένο διαστημικό σκάφος της με την ονομασία Chang’e-2, κάνοντας ακόμη ένα βήμα στο πρόγραμμά της που έχει στόχο να στείλει ανθρώπους στο φεγγάρι περίπου το 2020.
Σύμφωνα με το κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο CCTV, το διαστημικό σκάφος θα παραμείνει σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη για έξι μήνες, κατά τους οποίους θα δοκιμάσει βασικές τεχνολογίες και θα συλλέξει δεδομένα που θα χρησιμοποιηθούν για προσεληνώσεις. Η Κίνα αναμένεται να στείλει ένα ρομπότ στη Σελήνη ώς το 2013 με το διαστημικό σκάφος Chang’e-3, ενώ σκοπεύει να στείλει επανδρωμένο σκάφος γύρω στο 2020.