Πολλά και μεγάλα είναι τα ερωτήματα που γεννούν οι ειδήσεις οι σχετικές με τα φιλόδοξα πειράματα στο CERN και την τερατώδη μηχανή που θα τα πραγματοποιήσει. Πού μπορεί να οδηγήσει η σύγχυση φυσικής επιστήμης και μεταφυσικής; Ποιά εμπιστοσύνη μπορούμε να έχουμε στη χρήση των ευρημάτων της φυσικής επιστήμης μετά τις εμπειρίες του 20ού αιώνα; Πόσο αναγκαία είναι η ανάλωση τέτοιων ερευνητικών πόρων, τη στιγμή που ανατρέπεται η οικολογική ισορροπία στον πλανήτη; Και, πόσο συμβιβάζονται τέτοιες προσπάθειες με τις σύγχρονες αντιλήψεις και ανάγκες ;
Τα πειράματα αυτά είναι τόσο φιλόδοξα ώστε να αναζητούν μία περιγραφή της γέννησης του σύμπαντος και τη γνώση ενός ενιαίου αξιώματος για την ερμηνεία της φύσης, πράγμα που σημαίνει την επαναδιατύπωση των βασικών φυσικών νόμων. Και, βέβαια, όλα αυτά συνεπάγονται την επικίνδυνη δυνατότητα που δημιουργείται για την περαιτέρω αποδέσμευση των δυνάμεων που περικλείονται στον φυσικό άπειρο μικρόκοσμο. Είναι σαν να επιστρέφουμε στη θετικιστική αισιοδοξία του 19ου αιώνα. Αισιοδοξία που διαψεύσθηκε πικρά από την τερατώδη δυνατότητα αυτοκαταστροφής που αποκτήθηκε και, έκτοτε, συνεχίζει να βυσσοδομεί κατά των πάντων και να μας απειλεί συλλήβδην όλους. Η φυσική επιστήμη, ως προϋπόθεση της τεχνικής, υπέταξε τη φύση και απελευθέρωσε, προς χάρη πολιτικών σκοπιμοτήτων, δαιμονικές δυνάμεις, ικανές να οδηγήσουν με πολλούς τρόπους στην καθολική καταστροφή. Τελικώς, η τεχνική υποκατέστησε τη σχέση του ανθρώπου προς τη φύση, η οποία νοείται ως πεδίο επιβολής και εκμετάλλευσης. Αλλά και η ίδια η γνώση της φύσης, – όπως και όση αποκτήθηκε –, είναι αμφίβολη και αμφιλεγόμενη. Ισχύει σε όλο το σύμπαν το ανεξήγητο γεγονός ότι ο κόσμος είναι νοητός; Ισχύει σε όλο το σύμπαν η αρχή της αιτιότητας; Τα στοιχειώδη σωματίδια είναι ύλη, κυματισμός, ή σχέση συμμετρίας, και πόσο πραγματικά είναι, πέρα από μαθηματικά μοντέλα; Όλη η περιγραφή του φυσικού μικρόκοσμου και των στοιχειωδών σωματιδίων βασίζεται σε μαθηματική προσομοίωση και σε πειράματα, στα οποία δεν παρατηρείται η ίδια η ύλη, αλλά τα αποτελέσματα της παρουσίας της. Η μαθηματική προσομοίωση ως υπόθεση αντικαθίσταται με την εμπειρική διαπίστωση ώστε να προβάλλει ως φυσική γνώση. Οι φυσικοί νόμοι, όπως τους διατυπώνει η φυσική επιστήμη, εδραιώνονται σε εμπειρικά δεδομένα και είναι απλές υποδείξεις συμπεριφοράς. Τελικώς, οι περιγραφές των φυσικών μεγεθών σε μοριακή και γαλαξιακή κλίμακα «δεν δείχνουν τίποτε περισσότερο από τη γνώση του πώς αντιδρούν οι δείκτες μέτρησης». Η αρχή του σύμπαντος και η φύση της ύλης παραμένουν, λοιπόν, σήμερα τόσο αινιγματικά, όσο αινιγματικά ήταν σε όλο τον ορίζοντα της ιστορίας. Κατά τον Ηράκλειτο «η φύσις κρύπτεσθαι φιλεί». Αμφιβάλλει κανείς στο ότι παρά τις έρευνες και τις ανακαλύψεις η φύση συνεχίζει να κρύβεται; Ο Πασκάλ διαπιστώνει ότι «η αιώνια σιγή του άπειρου χώρου με γεμίζει τρόμο». Αρνείται κανείς το υπαρξιακό δέος μπροστά στα μεγέθη του σύμπαντος παρά τις ανακαλύψεις της επιστήμης;
Όμως, παρά την υπερβολή και την άγνοια, ακόμη και οι εσχατολογικές και αποκαλυπτικές κινδυνολογίες που συνόδευσαν την αναγγελία των πειραμάτων φαίνεται να έχουν δικαιολογίες. Υπάρχει το γεγονός της ύβρης με την απομίμηση της Δημιουργίας, ενώ κανείς επιστημονικός λόγος δεν φαίνεται να είναι ικανός να μας πείσει ότι αυτοί που σχεδίασαν τα πειράματα έχουν πλήρη και αδιαμφισβήτητη γνώση του τι αυτά σημαίνουν και ποιες επιπτώσεις μπορούν να έχουν. Τι ισχύ έχει αυτή η γνώση της φύσης, αφού δεν είναι παρά μόνο μία άποψη της φύσης ως τρόπος αντίδρασης σε μια τεχνική πρόκληση;
Χαρακτηριστικά του Δυτικού Πολιτισμού είναι ο άκρατος ορθολογισμός, η συνεχής ανησυχία και η απεριόριστη επέκταση. Τέτοιες πολιτισμικές προϋποθέσεις νομοτελειακά οδηγούν στην αντίληψη για την υποταγή της φύσης και την ανάγκη για παγκόσμια κυριαρχία. Ο κόσμος απομυθοποιείται και περιορίζεται στα μετρήσιμα εμπειρικά του χαρακτηριστικά. Η επιστήμη υποτάσσεται σε πολιτικές σκοπιμότητες και υποβαθμίζεται σε εργαλειακούς ρόλους, που εξυπηρετούν σκοπούς που βρίσκονται έξω από αυτήν. Αλλά η μοίρα του άκρατου ορθολογισμού είναι ο καθολικός ανορθολογισμός, που σήμερα έχει τη μορφή της ανατροπής της οικολογικής ισορροπίας μέσα σε μία κατάσταση όπου διακυβεύεται το μέλλον του ανθρώπου και η πνευματική και βιολογική του παρουσία.
Παρά τους ενθουσιασμούς και την αισιοδοξία των επιστημόνων, η μεγάλη αφήγηση του Διαφωτισμού, σύμφωνα με την οποία η εξήγηση του φυσικού περιβάλλοντος θα δώσει στον άνθρωπο απεριόριστες δυνατότητες, βρίσκεται σε αδιέξοδο και σε κρίση. Η μεταφυσική σκέψη και ο μύθος επιστρέφουν από την εξορία που τους επέβαλε ο μοντερνισμός.
.