Η ενεργειακή ανάδυση της Τουρκίας

Είναι κοινό μυστικό στη διεθνή οικονομική πραγματικότητα ότι ο τομέας της ενέργειας παρουσιάζει ξεχωριστό ενδιαφέρον, ως απόρροια των έντονων ενεργειακών ανακατατάξεων και της αυξημένης σπουδαιότητας του τομέα αυτού στην οικονομική ανάπτυξη και μεγέθυνση των χωρών.

Συγκεκριμένα «το συνολικό ύψος των επενδύσεων από ξένα συμφέροντα στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Τουρκία έχει φτάσει τις 15,1 δις λίρες, όπως αναφέρει μια πρόσφατα δημοσιευμένη έκθεση από το στρατηγικό κέντρο τεχνικής και οικονομικής έρευνας (STEAM). Εξήντα έξι έργα βρίσκονται σήμερα σε λειτουργία. Από αυτά, 22 είναι θερμοηλεκτρικά , ενώ τα υπόλοιπα 44 αφορούν υδροηλεκτρική ενέργεια και αιολική. Το συνολικό δυναμικό των έργων ανέρχεται σε 12.497 μεγαβάτ. Οι συνολικές επενδύσεις που έχουν αναληφθεί τόσο από εγχώριες όσο και από ξένες εταιρείες φτάνουν τα 10,62 δις λίρες για θερμοηλεκτρικούς σταθμούς, 2,49 δις λίρες για υδροηλεκτρικούς σταθμούς και 2 δις λίρες για σχέδια παραγωγής αιολικής ενέργειας. Οι επενδύσεις ξένων συμφερόντων ανήλθαν σε 6,7 δις λίρες σε θερμοηλεκτρικές εγκαταστάσεις».

Η ενεργειακή εξάρτηση της Τουρκίας από τους ξένους προμηθευτές αντιστοιχεί στο υψηλό ποσοστό του 72% στο σύνολο της ενεργειακής κατανάλωσης. Στο πλαίσιο της στρατηγικά σχεδιασμένης και αποτελεσματικά στοχευμένης ενεργειακής της πολιτικής η Τουρκία έχει ήδη αποφασίσει την κατασκευή ενός πυρηνικού σταθμού στο Άκκούγιου σε συνεργασία με τη ρωσική κυβέρνηση, όπως επισήμως συμφωνήθηκε. Το εν λόγω πυρηνικό εργοστάσιο θα διαθέτει τέσσερις ρωσικούς αντιδραστήρες και το συνολικό κόστος υπολογίζεται στα 20 δισεκατομμύρια δολάρια. Η παραγόμενη ισχύς υπολογίζεται στα 4.800 MW και αναμένεται να καλύψει το 14% των ενεργειακών αναγκών της Τουρκίας. Με αυτόν τον τρόπο η γειτονική χώρα επιδιώκει την απαγκίστρωσή της από τα ξένα συμφέροντα, ώστε να αποκτήσει πραγματικό πλεόνασμα ενεργειακής προμήθειας.

Σημαντικές προσπάθειες γίνονται και στην εξασφάλιση επαρκών αποθεμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου. Στην Τουρκία ανήκει το 40% των υδάτινων πόρων της Μαύρης Θάλασσας και έχει συμφωνηθεί ότι, αφού ολοκληρωθούν οι διεργασίες μελετών και ελέγχων εντοπισμού του ιδανικότερου σημείου στην Μαύρη Θάλασσα, το 2ο μεγαλύτερο τρυπάνι εξόρυξης πετρελαίου, νορβηγικής κατασκευής, θα εγκατασταθεί σε αυτό για να ξεκινήσουν οι διαδικασίες εξόρυξης του «μαύρου χρυσού». Εάν τελειώσει επιτυχώς η εξόρυξη του πετρελαίου της Μαύρης Θάλασσας, που συνιστά αναμφίβολα ένα μεγαλόπνοο αναπτυξιακό σχέδιο, πιστεύεται ότι η Τουρκία θα βρεθεί αυτόματα στην 15η θέση παγκοσμίως στην κατάταξη των χωρών με βάση τα πετρελαϊκά τους αποθέματα.

Διαπιστώνοντας από τα προαναφερθέντα στοιχεία την ενεργειακή ανάδυση της γειτονικής Τουρκίας, στο σημείο αυτό θα ήταν σκόπιμο να υπογραμμιστεί η ανάγκη να επιταχυνθούν οι αναγκαίες ενέργειες, παρακάμπτοντας κάποιες γραφειοκρατικές και χρονοβόρες διαδικασίες, για την αξιοποίηση των αποθεμάτων πετρελαίου και λοιπών πολύτιμων φυσικών πόρων που διαθέτει η Ελλάδα. Η ολοκλήρωση αυτού του εγχειρήματος θα βοηθούσε ιδιαίτερα στις μέρες μας μεσούσης της οικονομικής κρίσης που βιώνει η χώρα μας, καθώς θα απέφερε επιχειρηματικές συμφωνίες και συνεργασίες σε βαλκανικό, ευρωπαϊκό ή και διεθνές επίπεδο με ισχυρές εταιρείες του ενεργειακού χώρου, θα δημιουργούσε θέσεις απασχόλησης, μειώνοντας έτσι το αυξημένο ποσοστό ανεργίας που ταλανίζει το εργατικό δυναμικό και ειδικά τους νέους ανθρώπους και τελικά θα συντελούσε στην οικονομική ανάπτυξη, που αποτελεί το ζητούμενο για να εξέλθει η ελληνική οικονομία από την ύφεση.

Για πληρέστερη ανάλυση και περισσότερες πληροφορίες για αυτά τα θέματα βλ. Katinka Barysch (2007). Turkey’s role in European Energy Security. Centre for European Reform, London, December 2007, καθώς και http://www.cer.org.uk/enlargement_new/index_enlargement.html

.