Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Παρασκευή 31 Δεκεμβρίου 2010
ΚΑΘΥΣΤΕΡΕΙ Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΝ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΖΩΝΗΣ
Του ΤΑΣΟΥ ΤΣΑΚΙΡΟΓΛΟΥ tsakir@enet.gr
Στη σκιά των τουρκικών αντιδράσεων για τον καθορισμό θαλασσίων ζωνών μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ ταξιδεύει ο Γιώργος Παπανδρέου στις 6 Ιανουαρίου στο Ερζερούμ της Τουρκίας, όπου θα μιλήσει σε συνέδριο διπλωματών, παρουσία του Ταγίπ Ερντογάν.
Αθήνα και Λευκωσία χαρακτηρίζουν τη συμφωνία θετική, με σταθεροποιητικά αποτελέσματα για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και εκτιμούν ότι αυτή ανοίγει το δρόμο για την εκμετάλλευση των σημαντικών ποσοτήτων υδρογονανθράκων που έχουν εντοπιστεί στην περιοχή μεταξύ των δύο χωρών.
Παράλληλα, υπογραμμίζουν ότι η στρατηγική αυτή συμφωνία τονίζει την αυθυπαρξία και την πολιτική οντότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και δημιουργεί ένα ανάχωμα στη συμπεριφορά της Αγκυρας, που αμέσως αμφισβήτησε τη νομιμότητά της, υποστηρίζοντας ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν εκπροσωπεί όλο το νησί. Στο πλαίσιο αυτό αναμένουν την κλιμάκωση των αντιδράσεων, με προσφυγή της Τουρκίας στα Ηνωμένα Εθνη και νέα εμπλοκή στο Κυπριακό.
Η ισραηλινο – κυπριακή συμφωνία, ωστόσο, υπογραμμίζει την ολιγωρία των ελληνικών κυβερνήσεων, οι οποίες, παρά το γεγονός ότι διακηρύσσουν σε όλους τους τόνους την πολιτική βούληση για τον καθορισμό Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) με τους γείτονές μας, δεν έχουν δείξει την ίδια αποφασιστικότητα στην πράξη, ούτε καν με την Κύπρο.
Σημαντικότερο εμπόδιο στην προσπάθεια αυτή είναι η τακτική της Αγκυρας, η οποία δημιουργεί προσκόμματα προκειμένου να προωθήσει τις διεκδικήσεις της στο Αιγαίο. Βασικό σημείο στην τακτική αυτή είναι η περιοχή του Καστελόριζου, το οποίο, σύμφωνα με τους τουρκικούς ισχυρισμούς και παρά τις προβλέψεις της Συμφωνίας για το Δίκαιο της Θάλασσας, στερείται υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ και άρα πρέπει να εξαιρεθεί από την όποια συμφωνία. Κεντρικός στόχος φυσικά είναι να εμποδίσει την Ελλάδα να αξιοποιήσει τα εικαζόμενα ενεργειακά αποθέματα στην περιοχή και να επιβάλει ντε φάκτο τα σενάρια συνεκμετάλλευσης.
Αυτό ήταν το σκεπτικό και των πρόσφατων δηλώσεων του τούρκου υπουργού Επικρατείας, Εγκεμέν Μπαγίς, ο οποίος σκιαγράφησε ως «εναλλακτική» σε περίπτωση που Γ. Παπανδρέου και Τ. Ερντογάν δεν καταφέρουν σύντομα να βρουν λύση στα προβλήματα του Αιγαίου, τη δημιουργία στις διαφιλονικούμενες περιοχές εξεδρών άντλησης πετρελαίου για «κατά περίπτωση» συνεκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων.
Η Αγκυρα, όμως, μέχρι να ευοδωθούν τα σχέδιά της, βάζει τρικλοποδιές και στις προσπάθειες της Αθήνας να καθορίσει ΑΟΖ και με άλλες χώρες, όπως για παράδειγμα με την Αίγυπτο, με την οποία οι διαπραγματεύσεις (όπως και με τη Λιβύη) διαρκούν για μεγάλο χρονικό διάστημα, χωρίς συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Η Τουρκία, εξαιρώντας το Καστελόριζο από την οριοθέτηση, επιχειρεί να αποκτήσει (και πάλι ντε φάκτο) σύνορα με την Αίγυπτο, εις βάρος Ελλάδας και Κύπρου.
Στην περίπτωση, τέλος, της Αλβανίας, όπως φαίνεται, η υπαναχώρηση των Τιράνων και η ακύρωση της συμφωνίας που υπογράφηκε με την Αθήνα ευνοεί μόνο την Αγκυρα, η οποία δεν θα ήθελε να υπάρχει προηγούμενο που να αναγνωρίζει υφαλοκρηπίδα σε κατοικημένα νησιά (στις Διαπόντιες νήσους), με προφανή επίπτωση σε πιθανή συμφωνία για το Αιγαίο.
Ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Εξωτερικών έχουν διαψεύσει κατηγορηματικά ότι υπάρχουν «μυστικές διαπραγματεύσεις» με την Τουρκία, ωστόσο οι επαναλαμβανόμενες δηλώσεις τούρκων αξιωματούχων, όπως η πρόσφατη του Α. Νταβούτογλου ότι «ήδη κάνουμε μπίζνες στο Αιγαίο με τους Ελληνες», επιτείνουν το κλίμα ανησυχίας ότι οι συνομιλίες έχουν αγγίξει το σκληρό πυρήνα θεμάτων κυριαρχίας.
.