15/02/2011
Γράφει η Σοφία Βούλτεψη
Ειλικρινά δεν μπορώ να κατανοήσω για ποιον λόγο εξακολουθεί να γίνεται τόσος θόρυβος γύρω από το νέο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων που ανακοινώθηκε από την τρόικα. Φαντάζομαι ότι το μόνο που ενόχλησε ήταν το ύφος με το οποίο έγινε αυτό και τίποτε άλλο. Υποκριτική αντίδραση κι’ αυτή, αν σκεφθεί κανείς πως έχουμε από καιρό γίνει ρεζίλι των σκυλιών και μάλιστα με κυβερνητική ευθύνη.
Κατά τα λοιπά, παλιά μας τέχνη κόσκινο. Το ΠΑΣΟΚ, αν και διατηρεί στον τίτλο του την λέξη «σοσιαλιστικό» είναι ειδικευμένο στις αποκρατικοποιήσεις. Τις θεοποιεί όταν βρίσκεται στην κυβέρνηση και τις εξορκίζει όταν βρίσκεται στην αντιπολίτευση. Σε κάθε περίπτωση, τις χρησιμοποιεί. Είτε για να εξασφαλίζει κάποια εύκολα χρήματα, είτε για να χαϊδεύει τα αυτιά της πελατείας του, που φυσικά δίνει μάχη υπέρ του κρατισμού.
Επίσης, δεν μπορώ να καταλάβω γιατί έμειναν όλοι με το στόμα ανοιχτό με το ύψος (50 δις ευρώ) των αποκρατικοποιήσεων που ανακοινώθηκαν (όπως ανακοινώθηκαν, αλλά επιμένω ότι αυτό δεν είναι η ουσία).
Αν στη δεκαετία 1994-2004 έγιναν αποκρατικοποιήσεις ύψους 19 δις ευρώ (θεωρητικά εν αιθρία, αφού τότε ζούσαμε τις μέρες της «Ισχυρής Ελλάδας»), γιατί μας φαίνονται πολλά τα 50 δις σε καιρό πτώχευσης; Κι’ αν οι αποκρατικοποιήσεις που έγιναν από το 1998 ως το 2008 έφεραν 25 δις ευρώ, γιατί μας φαίνονται πολλά τα «μνημονιακά» 50 δις; Και να σκεφθεί κανείς πως την περίοδο 1991-1993 τα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις δεν ξεπέρασαν τα 35 εκ ευρώ.
Το πρόβλημα είναι ότι παρά τις αποκρατικοποιήσεις που έγιναν όλα αυτά τα χρόνια και από τα δύο κόμματα, το χρέος δεν σταμάτησε να αυξάνει. Μέχρι τον Οκτώβριο του 2003, είχαν γίνει αποκρατικοποιήσεις ύψους 17,3 δις ευρώ, αλλά το χρέος είχε αυξηθεί κατά 45 δις ευρώ!
Για ποιο λόγο; Μα προφανώς επειδή ο αγχωτικός τρόπος με τον οποίο γίνονται πάντα οι αποκρατικοποιήσεις στην Ελλάδα δεν μπορεί να αποφέρει καρπούς. Μέσα στο 2003 έγινε χαμός: Πουλήθηκε το 10% της Εθνικής. Από την πώληση του 16% της ΔΕΗ εξασφαλίσθηκαν 600 εκ. ε. Αλλά 150-200 εκ ε από την εισαγωγή της ΕΤΑ στο Χρηματιστήριο. Από την πώληση του 35% της ΔΕΠΑ άλλα 260 εκ ε. Από το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο άλλα 500-700 εκ ε. Από το 24,45% του ΟΠΑΠ 700 εκ ε. Παράλληλα, πουλήθηκε το 25,5% του ΟΛΠ και μεταβιβάσθηκε και το τελευταίο πακέτο των μετοχών της ΕΧΑΕ στις επτά ελληνικές τράπεζες.
Τι σημαίνουν όλα αυτά. Μα ότι δεν μπορεί να παριστάνει κανείς ότι εκπλήσσεται από οποιοδήποτε πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων. Το οποίο μάλιστα έχει αποφασισθεί από την παρούσα κυβέρνηση με διάφορους τρόπους, ευκαιρίες, συνεδριάσεις υπουργικών συμβουλίων (άτυπων και μη), συνεδριάσεις της Διϋπουργικής Επιτροπής Αποκρατικοποιήσεων (με την συμμετοχή πλείστων όσων «ανίδεων» σήμερα υπουργών, fast track και άλλες εξαγγελίες.
Υποκριτικές είναι επομένως και οι διάφορες «εσωτερικές» φωνές που ακούγονται στο ΠΑΣΟΚ. Εκτός κι’ αν απουσίαζαν από την χώρα τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια και δεν παρακολουθούσαν τις δραστηριότητες της κυβέρνησης τους τελευταίους δεκαπέντες μήνες, ούτε, βέβαια, διάβαζαν εφημερίδες.
Για να τους βοηθήσουμε να φρεσκάρουν λίγο τη μνήμη τους, θα τους θυμίσουμε ότι επί εκσυγχρονισμού, το σύνθημα ήταν «αποκρατικοποιήσεις παντού». Και ήσαν τόσο πολύ υπερήφανοι για το έργο τους, που το 2004 το είχαν γράψει και στο… Πρόγραμμά τους: Στη σελίδα 12 αναφερόταν σαφώς το ποσό των 19 δις ευρώ που είχε προκύψει από τις αποκρατικοποιήσεις.
Στο χορό των αποκρατικοποιήσεων μπήκαν τα Καταστήματα Αφορολογήτων Ειδών, η Εθνική Τράπεζα, τα Ελληνικά Πετρέλαια, η ΔΕΠ, η ΔΕΠΑ, η ΕΥΔΑΠ, η ΕΥΑΘ, η ΔΕΗ, ο ΟΛΠ, ο Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης, ο ΟΠΑΠ, τα Ελληνικά Χρηματιστήρια, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, η Γενική Τράπεζα. Πουλήθηκαν η Ολίμπικ Κέτερινγκ, τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, το Καζίνο της Πάρνηθας, η Τράπεζα Κρήτης, η Τράπεζα Μακεδονίας – Θράκης, η Τράπεζα Κεντρικής Ελλάδος, η Ιονική, η ΕΤΒΑ. Και βέβαια, ο ΟΤΕ.
Διότι μπορεί το ΠΑΣΟΚ να κέρδισε τις εκλογές του 1993 με σύνθημα «Μία μετοχή στον ΟΤΕ και αυτή κρατική», αλλά μετά έδωσε τα ρέστα του. Αμέσως μετά, τον Μάρτιο του 1994, νομοθετήθηκε η μετοχοποίηση του ΟΤΕ σε ποσοστό 25%. Έτσι, το 1996 έγινε η πρώτη μετοχοποίηση του ΟΤΕ, το 1998 η δεύτερη και η τρίτη. Το 1999 ο νόμος τροποποιήθηκε ξανά με πρόβλεψη να δοθεί το 49% σε ιδιώτες, μαζί (προσέξτε, διότι τώρα ακούμε περί «στρατηγικής παραμονής» του κράτους) με το μάνατζμεντ. Ακολούθησε την ίδια χρονιά η τέταρτη μετοχοποίηση του ΟΤΕ και το 2000 με τον νόμο 2843 το Δημόσιο μπορούσε πλέον να πουλήσει περισσότερο από το 51% του μεριδίου του στον ΟΤΕ. Το 2001 ήλθε η ώρα της πέμπτης μετοχοποίησης, ώσπου τελικά πουλήθηκε το 62% του ΟΤΕ.
Παρ’ όλα αυτά – και παρά το γεγονός ότι με νόμο του ΠΑΣΟΚ επετράπη στο κράτος να παραχωρήσει το μάνατζμεντ του ΟΤΕ, κάτι που έγινε επί Νέας Δημοκρατίας – ο ίδιος ο κ. Παπανδρέου συνέχισε, όποτε επισκεπτόταν το κτίριο του Οργανισμού, να χαϊδεύει τα αυτιά των πελατών του: Τον Δεκέμβριο του 2007, ανήμερα της απομάκρυνσης Χριστοφοράκου από την Ζήμενς, όταν είπε στους εργαζόμενους ότι ο ΟΤΕ πρέπει να παραμείνει υπό δημόσιο έλεγχο και τον Μάρτιο του 2008, όταν σε επόμενη επίσκεψή του, δήλωνε πως ο ΟΤΕ πρέπει να μείνει «βασικό εργαλείο του Δημοσίου».
Νωρίτερα, μιλώντας στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματός του, ο κ. Παπανδρέου είχε ξεκαθαρίσει: «Το ΠΑΣΟΚ θα εξαντλήσει κάθε νομική και πολιτική δυνατότητα προκειμένου το Δημόσιο να ανακτήσει τον έλεγχο του ΟΤΕ».
Τον Απρίλιο του 2008, είχαμε δηλώσεις για την πώληση στον ΟΛΠ. Με τον κ. Παπανδρέου να πρωτοστατεί: «Σε καμιά περίπτωση δεν συμφωνούμε ότι η ανάπτυξη εξυπηρετείται με το να πουληθεί, να δοθεί σε κάποια τρίτη χώρα το λιμάνι του Πειραιά. Θεωρούμε, αντιθέτως, ότι αυτή η εξέλιξη θα έχει αρνητικές επιπτώσεις για τον Πειραιά, θα έχει αρνητικές επιπτώσεις για την ανάπτυξη ενός κρίσιμου κλάδου, του εισαγωγικού και εξαγωγικού εμπορίου της χώρας μας».
Τον Απρίλιο του 2008, η κ. Κατσέλη, σε συνέντευξή της στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, έλεγε: «Οι επιχειρήσεις εθνικής στρατηγικής σημασίας, οι οποίες ελέγχουν δίκτυα και υποδομές, θα πρέπει να παραμείνουν στο Δημόσιο».
Έναν χρόνο αργότερα, το 2009, τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ άρχισαν το παραμύθι περί κρατικοποιήσεων τραπεζών. Το είπε ξεκάθαρα και ο κ. Παπανδρέου σε συνέντευξή του (Ημερησία, 21 Φεβρουαρίου 2009): «Δεν θα διστάσουμε να προβούμε σε κρατικοποιήσεις εφόσον χρειαστεί».
Μετά, τον Μάρτιο του 2009, ήλθε η πώληση της Ολυμπιακής, οπότε ακούσαμε νέο (όπως αποδείχθηκε) παραμύθι: «Θέλουμε ένα μικτό σχήμα και προς αυτή την κατεύθυνση θα επαναδιαπραγματευτούμε την σύμβαση».
Τον ίδιο μήνα, ο σημερινός υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου δήλωνε στον «Κόσμο του Επενδυτή»: «Ως κυβέρνηση θα επανεξετάσουμε όλες τις αποκρατικοποιήσεις». Και: «Τοποθετηθήκαμε με σαφήνεια υπέρ ενός ισχυρού δημόσιου πυλώνα στο τραπεζικό σύστημα, ακόμη και μέσω της αύξησης της μετοχικής παρουσίας του Δημοσίου ή και της κρατικοποίησης τραπεζών, εφόσον χρειαστεί».
Προεκλογικά, όλα αυτά επανήλθαν… δριμύτερα. Η σημερινή υπουργός Εργασίας Λούκα Κατσέλη, ως αρμόδια τομεάρχης οικονομικών, δήλωνε τον Ιούνιο του 2009: «Το ΠΑΣΟΚ θα εξαντλήσει κάθε νομική, οικονομική και πολιτική δυνατότητα να επανακτήσει τον έλεγχο του ΟΤΕ, πάντοτε με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον, το συμφέρον της εταιρίας και των εργαζομένων της».
Επιθυμώ να σταθώ ιδιαιτέρως σε σειρά δηλώσεων που είχαν γίνει από τον (συνομιλητή της τρόικας) κ. Παπακωνσταντίνου και τον ίδιο τον κ. Παπανδρέου. Τον Απρίλιο του 2008:
Γ. Παπακωνσταντίνου, Ημερησία: «Οι ιδιωτικοποιήσεις είναι παρωχημένη συνταγή, το μοντέλο αυτό είναι πλέον τριτοκοσμικό».
Γ. Παπανδρέου, Ελευθεροτυπία: «Παράλογη η μεταβίβαση στρατηγικών υποδομών σε ιδιώτες».
Νομίζω ότι κάθε σχόλιο περιττεύει…
.