Γράφει ὁ Μανώλης Κοττάκης – Διευθυντής τῆς ἐφημερίδος «ΕΣΤΙΑ».
O ΤΡΟΠΟΣ μέ τόν ὁποῖο διαχειρίζονται οἱ κυρίαρχες δυνάμεις τοῦ τόπου μας τό ζήτημα τῆς ψήφου τῶν Ἀποδήμων δείχνει πόσο μακριά βρίσκονται ἀπό τό αἴσθημά τους. Πόσο δεδομένους τούς θεωρεῖ ἡ ΝΔ καί πόσο «ἐχθρούς» τούς θεωρεῖ ὁ ΣΥΡΙΖΑ. Παρακολουθῶ συστηματικῶς τόν ὁμογενειακό Τύπο σέ ὅλο τόν πλανήτη («Ἐθνικό Κήρυκα», «Πρωινή» Νέας Ὑόρκης, «Νέο Κόσμο» Αὐστραλίας καί ἄλλες), λαμβάνω κάθε βράδυ δεκάδες mails ἀπό Ἕλληνες ὁμογενεῖς κατά τήν διάρκεια τῆς ραδιοφωνικῆς μου ἐκπομπῆς στόν Real Fm, συνομιλῶ μέ ἀρκετούς ἀπό αὐτούς καί ἕνα πρᾶγμα μπορῶ νά βεβαιώσω μέ ἀσφάλεια: ἔχουν ἀλλάξει τά δεδομένα. Οἱ ἄνθρωποι βρίσκονται διαρκῶς πάνω ἀπό ἕνα ραδιόφωνο ἤ πάνω ἀπό ἕναν ὑπολογιστή, τά αὐτιά τους καί τά μάτια τους εἶναι συνεχῶς στραμμένα στήν Ἑλλάδα, συμμετέχουν νοητά πλήρως στόν δημόσιο βίο καί ἡ προσέγγισή τους γιά τά πολιτικά πράγματα διαφέρει ριζικά σέ σύγκριση μέ τό παρελθόν. Στά χρόνια τά καλά, τῆς εὐημερίας, οἱ Ὁμογενεῖς Ἀπόδημοι συσπειρώνοντο γύρω ἀπό τό πρόσωπο τοῦ πρωθυπουργοῦ (ἀξέχαστη ἔχει μείνει στόν Καραμανλῆ ἡ παλλαϊκή ὑποδοχή του στήν Αὐστραλία τό 2007), ἦταν πιό φιλελεύθεροι σέ Ἀμερική, Ἀγγλία, Αὐστραλία μέ τήν ἐξαίρεση τῆς Γερμανίας ὅπου τό ΠΑΣΟΚ λόγω ΠΑΚ διατηροῦσε –καί διατηρεῖ–σοσιαλιστικά παπανδρεϊκά ἐρείσματα. Ἡ δέ Ἀριστερά αὐτονοήτως ὑπολείπετο. Καί ἀριστερός νά ἔφευγε κανείς ἀπό τήν Ἑλλάδα, στά ξένα ἔβλεπε τό φῶς τό ἀληθινόν καί ἄλλαζε θεώρηση τῶν πραγμάτων. Ὅσοι ἐξαρτοῦν στίς μέρες μας τήν στάση τῆς Ὁμογένειας ἀπό αὐτά τά δεδομένα, θεωρῶ ὅτι ἔχουν «χάσει» ἐπεισόδια. Οὔτε οἱ παλαιοί συσχετισμοί ἰσχύουν, οὔτε τά παλαιά ἐπιχειρήματα.
Κατ’ ἀρχάς ὅταν ἀναφερόμαστε σέ Ὁμογένεια πλέον δέν μιλᾶμε γιά τό ἴδιο πρᾶγμα μέ τό 1985. Κατ’ οὐσίαν ἔχουμε δύο Ὁμογένειες. Τούς Ἕλληνες Ἀποδήμους, οἱ ὁποῖοι μετανάστευσαν καί πρόκοψαν στό ἐξωτερικό τήν δεκαετία τοῦ 1950, δημιούργησαν οἰκογένειες καί σήμερα ἔχουν φθάσει μέ ἐγγόνια καί δισέγγονα στήν δεύτερη καί τρίτη γενιά. Πλέον αὐτῶν ἔχουμε ὅμως καί τίς 200.000 νέων Ἑλλήνων ἐπιστημόνων, οἱ ὁποῖοι μετανάστευσαν, κακήν κακῶς, κατά βάση στήν Εὐρώπη, μέσα στήν δεκαετία τῆς οἰκονομικῆς κρίσης. Καί οἱ δύο γενιές Ἀποδήμων Ἑλλήνων βλέπουν καί ἀξιολογοῦν τήν Ἑλλάδα μέ πλῆθος νέων κριτηρίων. Οἱ Ἀπόδημοι τοῦ πρώτου κύματος τῆς δεκαετίας τοῦ 1960 στίς ΗΠΑ προφανῶς εἶναι καί περισσότερο συντηρητικοί μέ τήν ἑλληνική ἔννοια τοῦ conservative καί διαμορφώνουν ἄποψη γιά τό πολιτικό σύστημα ἀπό τήν στάση του στά ἐθνικά θέματα. Εἰδικῶς στό ζήτημα τῆς Μακεδονίας καί φυσικά στά ἑλληνοτουρκικά. Μία ἀνάλυση τῆς ψήφου της ἀλλά καί τῶν ὑποψηφίων πού στήριξε στίς πρόσφατες Προεδρικές ἐκλογές τῶν ΗΠΑ δείχνει ἄλλως τε ὅτι ἡ πρώτη τοὐλάχιστον γενιά Ἀποδήμων Ἑλλήνων ἔχει «τραμπικό» πατριωτικό ἰδεολογικό προφίλ. Ἐθνοκεντρικό.
Μέ ἑλληνικούς ὅρους ἀνήκουν στήν δεξιά τῆς δεξιᾶς. Δέν εἶναι λοιπόν δεδομένη ἡ ψῆφος τους πρός τήν ΝΔ καί πάντως ὄχι τόσο στήν ἔκταση πού κάποιοι τήν ὑπολογίζουν. Ἡ κρίση τοῦ καπιταλισμοῦ, ἡ σοσιαλδημοκρατική στροφή Μπάιντεν μέ τήν ἐπεκτακτική δημοσιονομική πολιτική καί ἡ διακήρυξη Γέλεν γιά τόν παγκόσμιο ἑταιρικό φόρο δέν συνάδει ἐπίσης ἀπολύτως μέ τόν παραδοσιακό ἑλληνικό κεντροδεξιό λόγο. Κάθε βράδυ στό ραδιόφωνο δεχόμαστε τοὐλάχιστον δέκα μηνύματα ἀπό ἀριστερόστροφους γιά τά ἑλληνικά δεδομένα Ἀποδήμους τῆς Νέας Ὑόρκης ἤ τοῦ Λονδίνου! Ὅσον ἀφορᾶ τώρα τήν δεύτερη γενιά Ἀποδήμων μεταναστῶν, οἱ ὁποῖοι ἐγκαταστάθηκαν καί ζοῦν στήν Εὐρώπη λόγω τῆς κρίσης, τά πράγματα εἶναι περισσότερο εὐμετάβλητα. Σχηματίζουν ἄποψη γιά τήν χώρα, θετική ἤ ἀρνητική συνδυαστικά. Διαβάζοντας, ἀκούγοντας, παρακολουθώντας ἑλληνικά ΜΜΕ ἀλλά καί προσέχοντας τί λένε τά ΜΜΕ τῆς χώρας ἐγκατάστασης γιά τήν Ἑλλάδα.
Ἡ ἄρτια ὀργάνωση τοῦ ἐμβολιασμοῦ ἀπό τόν Πιερρακάκη, γιά παράδειγμα, ἀξιολογήθηκε θετικότατα ἀπό τόν ἀμερικανικό καί τόν εὐρωπαϊκό Τύπο. Ἡ κυβέρνηση τῆς ΝΔ κέρδισε ἐντυπώσεις ἔναντι καί ἄλλων κυβερνήσεων γιά τήν μεθοδικότητά της, ὄχι γιά τήν πίστη της στήν ἐλεύθερη οἰκονομία. Ἄν ἀποτύγχανε θά ἔχανε ἐντυπώσεις γιά τούς ἴδιους λόγους, ὄχι ἐπειδή εἶναι φιλελεύθερη. Ἑδραία πεποίθησή μου κατόπιν ὅλων αὐτῶν εἶναι ὅτι τό ἐσωτερικό πολιτικό κλῖμα ἐπηρεάζει τούς Ἀπόδημους οἱ ὁποῖοι ζοῦν σώματι στήν ξενιτειά ἀλλά ψυχῇ στήν Ἑλλάδα, στήνοντας κάθε μέρα αὐτί γιά τό τί συμβαίνει στήν πατρίδα. Ὅποιοι δέν τό καταλαβαίνουν αὐτό, λογαριάζουν χωρίς τόν ξενοδόχο. Καί ὁ ΣΥΡΙΖΑ ὁ ὁποῖος τούς θεωρεῖ ἀλεξιπτωτιστές, ἐκτός κλίματος, οἱ ὁποῖοι θά ἀλλοιώσουν τό ἀποτέλεσμα εἰς βάρος του. Καί ἡ ΝΔ πού τούς θεωρεῖ δεδομένους, ἀγνοώντας τίς εὐαισθησίες τους στά ἐθνικά θέματα καί τόν ἔντονο πατριωτισμό πού τούς διακρίνει. Ἄν ἡ Κεντροδεξιά δέν προσέξει μάλιστα ἡ ψῆφος τῶν Ἀποδήμων θά ἀνακατανείμει τόν συσχετισμό ἐντός της, στήν εὐρεῖα παράταξη. Οἱ ἄνθρωποι εἶναι πολύ «μέσα» στά ἑλληνικά πράγματα γιά νά τούς ἀγνοεῖ ἡ Ἀριστερά καί νά θεωρεῖ ὅτι τούς ἔχει στό τσεπάκι ἡ Κεντροδεξιά.
Καταληκτικῶς, θέλω ὅμως νά ἐπισημάνω τό ἑξῆς πού εἶναι καί τό κυριώτερο: τό ζήτημα τῆς ψήφου τῶν Ἀποδήμων, τό ὁποῖο ἀνακίνησε πρῶτος μέ τήν ἀπόπειρα συνταγματικῆς ἀναθεώρησης τοῦ 2007 ὁ Κώστας Καραμανλῆς, ἀποτελεῖ μέρος ἑνός σχεδίου γιά τήν ἕνωση ὅλων τῶν δυνάμεων τοῦ Ἔθνους. Ἀφορᾶ τό ὅλον Ἔθνος. Δέν εἶναι τό ἴδιο τό σχέδιο ὅπως φοβοῦνται οἱ φίλοι μου στήν «Ἐφημερίδα τῶν Συντακτῶν», οἱ ὁποῖοι ἀναδημοσιεύουν ἀπόσπασμα ἀπό βιβλίο μου, κάθε φορά πού προκύπτει τό θέμα. Ἡ ψῆφος τῶν Ἀποδήμων, ἡ ἐκπροσώπησή τους στούς θεσμούς γενικώτερα (καί ὄχι μόνο στό Κοινοβούλιο), ἡ ὀργάνωση καί λειτουργία τῆς δορυφορικῆς τηλεόρασης (διαρκής σύνδεση μητέρας πατρίδας καί περιφερειακῶν κέντρων), ἡ ὑγιής λειτουργία τοῦ Συμβουλίου Ἀποδήμου Ἑλληνισμοῦ, ἡ συνεργασία ἑλληνικῶν καί ξένων ΑΕΙ, τά στελεχωμένα ἀπό διακρεκριμένους Ἀποδήμους ἰδιωτικά ΑΕΙ, οἱ Ἕδρες Ἑλληνικῶν Σπουδῶν καί Νεοελληνικῆς γλώσσας καί ἄλλα πολλά, μποροῦν νά ἀλλάξουν ριζικά τήν χώρα. Θά ἀλλάξουν σίγουρα τήν ἐπετηρίδα της: πολιτική, ἀκαδημαϊκή, πνευματική, οἰκονομική, ἐπιχειρηματική. Μέ τόν τρόπο πού ἐπιχειρήθηκε ἕως σήμερα ὁ «ἐμβολιασμός» τοῦ δημοσίου βίου ἀπό Ἀποδήμους –κυρίως ἀπό τόν Γιῶργο Παπανδρέου– δέν ὑπάρχει τέτοια προοπτική. Προερχόμενοι ἀπό ἄλλη κουλτούρα εἴτε ἐπαναστάτησαν μέ τίς ἑλληνικές πρακτικές (ἡ καθηγήτρια Γεωργαντᾶ, φίλη τῆς οἰκογένειας Παπανδρέου πρωτοστάτησε στήν ἀποκάλυψη τῆς ἀλλοίωσης τοῦ ἐλλείμματος τοῦ 2009 ὡς μέλος τῆς ΕΛΣΤΑΤ) εἴτε δυσκολεύτηκαν νά ἐνσωματωθοῦν καί ἀποχώρησαν (Ἕλενα Παναρίτη). Μόνο ὁ ἐξ Αὐστραλίας Δημήτρης Δόλλης, ὁ ὁποῖος πολιτευόταν πρίν καί γνώριζε, κατάφερε νά ἀντέξει τήν ἑλληνική σκηνή γιά κάποιο διάστημα.
Ἀντί τό σύστημά μας νά δηλητηριάζει καί νά ἀπογοητεύει τούς Ἀποδήμους λοιπόν, τό στοίχημα εἶναι οἱ Ἀπόδημοι νά «μπολιάζουν» τό σύστημα μέ νεωτερικότητα. Τό δέ σύστημα νά ἀξιοποιεῖ καί νά ἐπενδύει στίς δεξιότητές τους τίς ὁποῖες ἀπολαύουν σήμερα ξένες κυβερνήσεις, ξένες δημόσιες διοικήσεις, ξένα πανεπιστήμια. Οἱ Ἀπόδημοι –συμπεραίνω– ἄς μήν ὑπάρχουν στό τρέχον λεξιλόγιόν μας συνδεδεμένοι μόνο μέ τήν λέξη «ψῆφος». Ἄς συνδεθοῦν κυρίως μέ τίς ἔννοιες «ἡ μεγάλη ἐπιστροφή τῆς Ἑλλάδος» καί τό «Ὅλον Ἔθνος». Εἶναι μαζί μέ τούς γηγενεῖς τό βάθρο γιά τήν συνέχεια καί μή ἐξαφάνιση τοῦ ἑλληνικοῦ Ἔθνους στούς αἰῶνες. Παράκληση λοιπόν στίς ἡμέτερες τοπικές πολιτικές δυνάμεις καί στίς βολεμένες ἐλίτ: Πάψατε νά στέκεστε κοντόθωρα ἀπέναντί τους καί νά τούς θεωρεῖτε «κουκιά» πρός ἐκλογική κατανάλωση. Τό ἐγχείρημα, ἄν πιστέψουμε ὅλοι σέ αὐτό, εἶναι κατά πολύ, πολύ, πολύ μεγαλύτερο ἀπό μία περιστασιακή κάλπη.
“ΕΣΤΙΑ”, Τε. 14 Ἀπριλίου 2021, φ. 41.932, σελ. 1, 3 (ἀναδημ. στήν ἠλεκτρονική ἔκδοση 5/4/2021).