Γράφει ὁ Μανώλης Κοττάκης – Διευθυντής τῆς ἐφημερίδος «ΕΣΤΙΑ».
Τό ἐρώτημα τίθεται ὑπό τύπον καταφάσεως αὐτή τήν ἐποχή ἄνευ ἰδιαιτέρων ἀμφιβολιῶν μέ δύο ἀφορμές συνήθως: Τήν αὐξημένη κυκλοφορία τῶν αὐτοκινήτων στίς ὁδικές ἀρτηρίες, ἡ πρώτη. Τήν μαζική ἔξοδο τῶν Ἀθηναίων στά νησιά τοῦ Αἰγαίου σέ ἡμέρες ἀργιῶν, ὅπως καλή ὥρα τοῦ τριημέρου τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἡ δεύτερη. «Γιά νά ὑπάρχει τό ἀδιαχώρητο στούς δρόμους, τήν ὥρα πού ἡ τιμή τῆς βενζίνης ξεπερνᾶ τά 2,3 εὐρώ τό λίτρο, μήν ἔχετε ἀμφιβολία, οἱ Ἕλληνες εἶναι πλούσιοι!» ἰσχυρίζονται οἱ Κλουζώ τοῦ δημοσίου λόγου. «Γιά νά ἔχουν πληρότητα 90% τά ξενοδοχεῖα στούς πλέον ἐπίζηλους προορισμούς, μήν ἔχετε ἀμφιβολία, οἱ Ἕλληνες εἶναι πλούσιοι!» Αὐτό ὑποστηρίζεται. Εἶναι ἀλήθεια ὅμως; Πρίν σᾶς ἀπαντήσω, θά ἤθελα νά σᾶς διηγηθῶ μιά παλαιά ἱστορία. Τῆς ἄνοιξης τοῦ 2010. Τότε πού τά παπαγαλάκια τῆς τρόικα εἶχαν τρομάξει τόν κόσμο ὅτι ἡ Ἑλλάδα χρεωκοπεί καί ὅτι οἱ τραπεζικές καταθέσεις «κουρεύονται» ὁσονούπω. Τί περίεργο ζήσαμε ἐκείνη τήν ἐποχή; Τά στατιστικά ἔδειξαν κατακόρυφη αὔξηση τῆς ἀγορᾶς ἀκινήτων, αὐτοκινήτων, ἠλεκτρονικῶν ὑπολογιστῶν καί ὑπηρεσιῶν ὀμορφιᾶς! Κοινῶς «λίφτινγκ», «μπότοξ» κ.λπ. Ἀπόρησαν πολλοί μέ τό παράδοξο ἡ χώρα νά χρεωκοπεῖ καί οἱ Ἕλληνες νά ρέπουν στόν ἄκρατο καταναλωτισμό.
Νεώτερες ἔρευνες κοινῆς γνώμης ἔδειξαν ὅμως τό ἑξῆς: ὁ κόσμος τό εἶχε πάρει ἀπόφαση ὅτι ἡ Ἑλλάς χρεωκοπεῖ καί ὅτι χάνει τά λεφτά του. Ἐνώπιον αὐτοῦ τοῦ κινδύνου, λοιπόν, λειτούργησε ἕνα πρωτοφανές ἔνστικτο αὐτοσυντήρησης, τό ὁποῖο θά μποροῦσε νά συνοψιστεῖ στήν ἑξῆς φράση: «Ἐάν πρόκειται νά μοῦ φᾶτε τά λεφτά ἐσεῖς, θά τά φάω μόνος μου ἐγώ, πραγματοποιῶντας ἀκόμη καί δαπάνες γιά τίς ὁποῖες δίσταζα νά πάρω ἀπόφαση!». Ἔτσι προέκυψαν τά λίφτινγκ, τά μπότοξ, οἱ πλαστικές γενικώτερα, τά νέα σπίτια καί τά νέα αὐτοκίνητα! Σήμερα, πού βλέπουμε τόν Ἕλληνα νά ρέπει ἀνεξηγήτως στόν καταναλωτισμό, ποῦ βρισκόμαστε ἄραγε; Ὁ κόσμος εἶναι ἀσύλληπτα κουρασμένος ἀπό τήν ὑπερδεκαετῆ λιτότητα τῶν μνημονίων, κατά τήν διάρκεια τῆς ὁποίας προσπάθησε νά σώσει ὁτιδήποτε σωζόταν. Ὁ κόσμος εἶναι μπαφιασμένος ἀπό τόν διετῆ ἐγκλεισμό τῆς πανδημίας. Ὁ κόσμος βομβαρδίζεται καθημερινά ἀπό συμβουλές πού τόν προτρέπουν νά μήν «ξανοίγεται», γιατί ὁ πληθωρισμός πού «τρέχει» μέ 10%, οἱ τιμές τῆς βενζίνης καί τοῦ ἠλεκτρικοῦ πού βρίσκονται… στόν οὐρανό, οἱ βασικές τιμές καταναλωτικῶν ἀγαθῶν πού αὐξάνονται, ὁ φόβος τῆς ἀνεπάρκειας ἀγαθῶν λόγῳ τῆς ἐπισιτιστικῆς κρίσης, ὁ φόβος τοῦ πολέμου πού εἶναι ὁρατός εἶναι παράγοντες ἀποτρεπτικοί γιά ἀπολαύσεις καί ντόλτσε βίτα. Γιά μία ἀκόμη φορά ὁ Ἕλλην καλεῖται νά νοιώσει ἔνοχα, ὡσάν νά ἦταν Καθολικός ἤ Προτεστάντης. Ἐάν ὁ Ἕλληνας ἦταν Γερμανός, πιθανόν καί νά ἄκουγε αὐτές τίς συμβουλές. Καί νά κλεινόταν μέσα. Ἀλλά, ὅταν ἀκούει ἀπό παντοῦ μέσα ἔξω, ἀπό τόν Ἔλον Μάσκ καί τήν Λαγκάρντ μέχρι τόν Ντάιμον καί τόν Στουρνάρα, ὅτι ἔρχεται οἰκονομικός ἁρμαγεδδών, τί ἄραγε νομίζουμε ὅτι θά κάνει; Πῶς θά συμπεριφερθεῖ; Νομίζουμε πώς θά κλειστεῖ καί ἄλλο μέσα; Ὅτι δέν θά πάει στό βενζινάδικο; Ὅτι δέν θά πάει διακοπές τό τριήμερο; Ὅτι δέν θά ἀγοράσει ἕνα ζευγάρι παπούτσια; Ὅτι δέν θά χαλάσει χρήματα; Ἀστεῖον!
Ἔχει δέν ἔχει, ὁ Ἕλλην θά κάνει τήν ἐπανάστασή του, ἀγαπητοί. Τοῦ ἔκοψαν πού τοῦ ἔκοψαν τά εὐρωπαϊκά ταξίδια, ἐκεῖ πού τά εἶχε συνηθίσει, θά κόψει καί τά ἐσωτερικά ἑλληνικά, μή τυχόν καί τόν κατηγορήσει κανένας σύμβουλος τοῦ κυρίου Πικραμένου, ὅπως ὁ Ψαριανός, ὅτι «μόνο πλούσιοι ὁλοῦθε» πού κυκλοφοροῦν «μέ σαμπάνια, χαβιάρι καί σολωμούς»; Γραμμένους τούς ἔχει ὅλους αὐτούς ὁ Ἕλλην μέ τό συμπάθιο, γιατί ἁπλῶς τό ἔχει φιλοσοφήσει: Ἐάν πρόκειται νά τοῦ φᾶνε τά λεφτά καί τήν ζωή οἱ λογαριασμοί τῆς ΔΕΗ καί τά καύσιμα, καλύτερα εἶναι ‒ὅπως ἔκανε τό 2010, καί δέν τό μετάνοιωσε‒ νά τά φάει μόνος του! Ὁ Ἕλλην, ἄλλως τε, ὅπως εἶχε πεῖ κάποτε ὁ Μίκης Θεοδωράκης, εἶναι ἕνας λαός Ζορμπᾶς, «ζεῖ γιά τό αὔριο». Οἱ οὐρές στά ξενοδοχεῖα λοιπόν, στά ἐμπορικά κέντρα, στίς ταβέρνες δέν εἶναι ἐπίδειξη πλουτισμοῦ. Προληπτική πράξη ἀντεκδίκησης πρός τό σύστημα, γιά τήν περίπτωση πού θελήσει νά τοῦ τά φάει ὅλα εἶναι…
Καί, ἐπειδή διακρίνω καί ἕναν ἐλαφρύ νεοφιλελεύθερο ρατσισμό γιά τό πῶς εἶναι δυνατόν ἡ «πλέμπα» νά περνᾶ καλά καί νά ἀπολαμβάνει τόν δικό της οὐρανό, τά πράγματα εἶναι ἁπλά. Μέ ΑΕΠ πού δέν ξεπερνᾶ τά 200 δισ. εὐρώ συνολικά, οἱ ἐπιδοτήσεις καί τά ἐπιδόματα πού ἔδωσε τό κράτος στούς πολῖτες, μέ δανεικά ἀπό τίς ἀγορές μέσα στήν πανδημία, ἔφθασαν τά 43 δισ. εὐρώ! Νέο χρέος 43 δισ. εὐρώ γιά ἐπιδοτήσεις δημιουργήσαμε, ὅταν μέ τό PSI κάναμε ἀμάν γιά νά διαγράψουμε 53 δισ. χρέος. Αὐτά τά λεφτά ἀλλάζουν χέρια, αὐτά μοχλεύονται καί κρατοῦν ὅσο εἶναι δυνατόν ζωντανή τήν ἀγορά. Αὐτά εἶναι τό λίπος πού ἔχει ἡ «πλέμπα» γιά νά κάψει, καθώς, μέ ὅλα πληρωμένα μέσα στήν πανδημία, μισθούς καί ἐνοίκια, χωρίς ἔξοδα μετακίνησης ἑκατομμύρια ὁ κόσμος ἔφτιαξε ἕνα μικρό κομπόδεμα γιά τό μέλλον. Μέ αὐτά τά 43 δισ. εὐρώ, πού δανειστήκαμε ἀπό τίς ἑπόμενες γενιές, ἔγιναν οἱ Ἕλληνες σήμερα «πλούσιοι». Ὅλοι ὅσοι ἁπλοποιοῦν καί σχηματοποιοῦν λοιπόν αὐτό πού συμβαίνει γύρω τους, χωρίς νά κάνουν τόν κόπο νά ἐμβαθύνουν περισσότερο στήν ἑλληνική κοινωνία, διατρέχουν ἕναν σοβαρό κίνδυνο ὅταν εἰρωνεύονται τούς Ἕλληνες ἐπειδή, μετά ἀπό δώδεκα χρόνια μαυρίλας, θέλουν νά ξεσκάσουν καί νά ξεσπάσουν λίγο: Νά καταστοῦν ὁ περίγελως τῆς κοινωνίας. Ἀλλά καί περίγελως τῆς κυβέρνησής τους, καθώς ἀδυνατοῦν νά κατανοήσουν τήν φιλοσοφία τῶν παροχῶν της. Τοῦ κόσμου τόν περίγελω, ἐν τέλει…
Ἄρθρο στήν «ΕΣΤΙΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ», Σ. 11 Ίουνίου 2022, φ. 34, σελ. 16 (αναδημ. στην ηλεκτρονική έκδοση 13/6/2022).