Ἀνέκαθεν γιά τούς Ἕλληνες ἡ γνώση τῆς Ἱστορίας ἐθεωρεῖτο σημαντικό πνευματικό ἐφόδιο. Στόν μεγάλο τραγικό ποιητή Εὐριπίδη ἀποδίδεται ἡ γνωστή ρῆσις “ὄλβιος ὅστις Ἱστορίας ἔσχεν μάθησιν”, δηλαδή εἶναι εὐτυχής ὅποιος ἔχει μελετήσει τήν Ἱστορία. Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας εἶχαν βαθειά ἱστορική γνώση , ὅπως φαίνεται ἀπό κλασσικά κείμενά τους ὅπως π.χ. ἀπό τόν λόγο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου “Πρός τούς νέους ὅπως ἄν ἐξ ἑλληνικῶν ὠφελοῖντο λόγων”. Στήν Τουρκοκρατία ἡ μελέτη τῆς Ἑλληνικῆς Ἱστορίας ἦταν ἀπαγορευμένη ἀκόμη καί ὅταν ἐπιτρεπόταν ἡ διδασκαλία τῆς Πίστεως καί τῆς Γλώσσας. Εἶναι χαρακτηριστική μία μαρτυρία τοῦ Γάλλου δημοσιογράφου Ρενέ Πυώ, ὁ ὁποῖος τό 1912 εἰσῆλθε στό Ἀργυρόκαστρο τῆς Βορείου Ἠπείρου μαζί μέ τόν ἐλευθερωτή Ἑλληνικό Στρατό. Ρωτῶντας τά ἑλληνόπουλα, πού εἶχαν παραταχθεῖ μέ τήν ἑλληνική σημαία, πληροφορήθηκε ὅτι στό σχολεῖο ἀπαγορευόταν διά ροπάλου ἡ ἑλληνική Ἱστορία καί ἔτσι διδάσκονταν κρυφά μαθήματα διά τόν φόβον τῶν Τούρκων. Τήν ἐνδιαφέρουσα αὐτή μαρτυρία πού καταδεικνύει ὅτι ὑπῆρξε πραγματικά κρυφό σχολειό τήν κατέγραψε στό βιβλίο του “Δυστυχισμένη Βόρειος Ἤπειρος”, τό ὁποῖο ἐκυκλοφορήθη στά ἑλληνικά πρό ὀλίγων ἐτῶν (ἐκδ. ΤΡΟΧΑΛΙΑ, εἰσαγωγή -σχόλια Ἀχιλλέως Λαζάρου). Φυσικά ὁ παπᾶς καί ὁ καλόγερος πού εἶχαν ἀναλάβει στά χρόνια τῆς δουλείας τήν στοιχειώδη ἐκπαίδευση δίδασκαν ὁρισμένα στοιχεῖα ἑλληνικῆς Ἱστορίας γιά νά τονώσουν τό ἀγωνιστικό φρόνημα τῶν Ρωμηῶν. Πάντως ὁ Ἐθνομάρτυς Ρήγας Βελεστινλῆς στό σχέδιο Συντάγματός του μέ τίτλο “Νέα Πολιτική Διοίκησις” καί συγκεκριμένα στό ἄρθρο 22 ἔγραφε ὅτι τά ἑλληνόπουλα πρέπει νά διδάσκονται στά δημόσια σχολεῖα τούς παλαιούς ἱστορικούς συγγραφεῖς.
Κατά τά τελευταῖα τέσσερα περίπου χρόνια παρατηροῦμε μία προσπάθεια νά ξαναγραφεῖ ἡ Ἱστορία τοῦ Ἔθνους μας μέ ἕνα τρόπο πού ὑπηρετεῖ πολιτικές καί ἰδεολογικές σκοπιμότητες. Εἴχαμε ἀρχικά τό ἀπαράδεκτο βιβλίο Ἱστορίας τῆς Στ΄ Δημοτικοῦ , τό ὁποῖο μιλοῦσε γιά τόν ….συνωστισμό τῶν Ἑλλήνων στή Σμύρνη τοῦ 1922 καί τό ὁποῖο τελικά ἀπεσύρθη. Στή συνέχεια εἴδαμε τόν γνωστό Οὑγγροαμερικανό χρηματιστή Τζόρτζ Σόρος νά χρηματοδοτεῖ τετράτομη Ἱστορία τῶν Βαλκανίων, ἡ ὁποία κυκλοφορεῖται καί στά ἑλληνικά καί μέ τήν ὁποία ἁγιοποιεῖται ἡ Ὀθωμανική περίοδος καί προβάλλονται οἱ θέσεις τῶν Σκοπίων. Στή συνέχεια ἀκούσαμε ἀπό μικρή καί θορυβώδη ὁμάδα ἱστορικῶν καί πολιτειολόγων ὅτι μέχρι τό 1780 οἰ πρόγονοί μας δέν αἰσθάνονταν Ἕλληνες, ἀλλά ἦλθαν οἱ Γάλλοι Διαφωτιστές τοῦ 18ου αιῶνος καί τούς ἔπεισαν νά δηλώνουν Ἕλληνες. Η πρόσφατη ( ἀρχές 2011) τηλεοπτική σειρά τοῦ ΣΚΑΪ γιά τό 1821 συγκέντρωσε καί ἐπεξέτεινε ὅλα αὐτά τά προπαγανδιστικά τεχνάσματα. Καί τό προκλητικό εἶναι ὅτι ἀπό κρατικά τηλεοπτικά κανάλια προβάλλονται ἐπιλεκτικά οἱ ἄνθρωποι τοῦ Σόρος στήν Ἑλλάδα, ἐνῶ τήν ἰδια στιγμή κοβόταν χωρίς προειδοποίηση ἡ ἐκπομπή ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ τῆς ΕΤ1, τή στιγμή πού ἐπρόκειτο νά δώσει ἱστορικά τεκμηριωμένες ἀπαντήσεις στήν προπαγάνδα τῶν ἀντιεκκλησιαστικῶν καί τῶν ἐθνομηδενιστῶν.
Εἶναι ἄραγε τόσο μεγάλη ἡ ἀνάγκη γιά ξαναγράψιμο τῆς Ἱστορίας; Βρέθηκαν νέα ἱστορικά ντοκουμέντα, πηγές καί ἀποδείξεις πού καθιστοῦν ἀπαραίτητη τήν ἀναθεώρηση ἀπόψεων; Ὄχι. Ἁπλῶς κάποιοι θέλουν νά ξεριζώσουν τήν Ὀρθοδοξία , τόν ἱστορικό ρόλο τῆς Ἐκκλησίας καί τή γνήσια ἐθνική συνείδηση ἀπό τή ψυχή τοῦ λαοῦ μας. Δέν θά τό ἐπιτύχουν. Ἀλλά ὀφείλουμε νά ἀντισταθοῦμε. Χριστιανικά, δημοκρατικά, ἐπιστημονικά. Δέν ἀντιπαθοῦμε τούς ἀποδομητές τῆς Ἱστορίας ὡς πρόσωπα. Μαχόμεθα τά ἐπιχειρήματά τους μέ τά δικά μας πιό στέρεα ἐπιχειρήματα. Δέν μισοῦμε κανένα. Ἀλλά ἀντιπαρατιθέμεθα στίς ἀντιεπιστημονικές ἀπόψεις τους. Οὔτε μισοῦμε τους γειτονικούς λαούς. Ἐπιθυμοῦμε τήν εἰρηνική συμβίωση χωρίς ὅμως νά διαγράψουμε τό παρελθόν μας, χωρίς νά ξεχνοῦμε τίς σφαγές καί τίς γενοκτονίες εἰς βάρος τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Οἱ βίαοι ἐξισλαμισμοί καί τό παιδομάζωμα τῶν Ὀθωμανῶν, τά μαρτύρια τῶν Νεομαρτύρων, ἡ γενοκτονία τοῦ Μικρασιατικοῦ καί Ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ, τά ἐγκληματα τοῦ Ἀττίλα στήν Κύπρο, οἱ βιαιότητες τῶν Μουσουλμάνων Τσάμηδων στή Θεσπρωτία τό 1941-44, ἡ μανία τῶν Σκοπιανῶν νά ὑφαρπάσουν τήν ἔνδοξη κληρονομιά τῆς Μακεδονίας, αὐτά καί πολλά ἄλλα δέν λησμονοῦνται οὔτε χαρίζονται. Ἡ λέξη ἀλήθεια στά ἀρχαῖα ἑλληνικά προέρχεται ἀπό τό ἀ- στερητικό καί τή λήθη. Δηλαδή αλήθεια εἶναι τό ἀντίθετο τῆς λήθης. Ἄν τά ρίχνουμε ὅλα στή λήθη, στή λησμονιά, τότε δέν ὑπηρετοῦμε τήν ἀλήθεια.
Λέγουν ὁρισμένοι ὅτι θά βελτιωθοῦν οἱ ἑλληνοτουρκικές σχέσεις ἄν περικόψουμε σημαντικά κεφάλια τῆς Ἱστορίας μας καί μᾶς θυμίζουν τήν ἐπιτυχημένη προσπάθεια Γάλλων καί Γερμανῶν. Προσωπικά θεωρῶ ἀφελῆ αὐτή τήν σύγκριση γιά δύο λόγους. Πρῶτον διότι ἀπό τό 1988 πού ἄρχισε ἡ σχετική συζήτηση μεταξύ Ἑλλάδος καί Τουρκίας ἐμεῖς συνεχῶς ὑποχωροῦμε καί ψαλλιδίζουμε τά ἱστορικά μας βιβλία, ἐνῶ ἡ Τουρκία σκληραίνει τήν στάση της καί στά σχολικά βιβλία καί στά διπλωματικά μέτωπα. Εἶναι ἐνδεικτικό ὅτι τήν ἴδια ἐποχή -ἀρχές 2007- πού οἱ Ἕλληνες ἀποδομητές τῆς Ἱστορίας μας ἐπιχειρηματολογοῦσαν ὑπέρ τοῦ βιβλίου τῆς κ. Μ. Ρεπούση, ἡ ἐπίσημη ἱστοσελίδα τοῦ Τουρκικοῦ Ὑπουργείου Παιδείας παρουσίαζε τήν ἑλληνική Θράκη ὡς οἱονεί ἀνεξάρτητο κράτος καί μάλιστα μέ δική του σημαία! Δεύτερον: Ἡ περίπτωση Γαλλίας καί Γερμανίας εἶναι πολύ διαφορετική. Ναί, μέν κατόρθωσαν νά γράψουν ἕνα κοινό βιβλίο Ἱστορίας 62 χρόνια μετά τήν λήξη τοῦ Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ἀλλά οἱ Γερμανοί ἔχουν ζητήσει συγγνώμην γιά τά ἐγκλήματα τοῦ Ναζισμοῦ καί γιά τό Ὁλοκαύτωμα καί ὡς γνωστόν δέν κατέχουν σήμερα ξένα ἐδάφη. Ἀντιθέτως ἡ Τουρκία δέν ἀναγνωρίζει τήν γενοκτονία τῶν Ποντίων καί τῶν Ἀρμενίων, ἐνῶ κατέχει τήν Βόρειο Κύπρο.
Τό ἀποσυρθέν βιβλίο τῆς Στ’ Δημοτικοῦ καί ἡ σειρά τοῦ ΣΚΑἹ ἐπανέφεραν μία ἀτεκμηρίωτη καί παντελῶς ἀβάσιμη θεωρία, ἡ ὁποία ἀρνεῖται τήν συνέχεια τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Πρόκειται γιά μία σχολή σκέψεως, ἡ ὁποία μισεῖ τόν Παπαρρηγόπουλο, τόν Ζαμπέλιο καί ἄλλους κορυφαίους ἱστορικούς καί ἐπιχειρεῖ νά παρουσιάσει τόν Νέο Ἑλληνισμό σάν ἕνα φαντασιῶδες κατασκεύασμα τοῦ 19ου αἰῶνος. Ἰδιαιτέρως δέ ἐπιχειροῦν νά ἀποκόψουν τόν Ἑλληνισμό ἀπό τήν Ὀρθοδοξία καί ἀρνοῦνται τόν πατριωτικό ρόλο τοῦ Κλήρου. Ὅμως οἱ πηγές καί οἱ μαρτυρίες διαψεύδουν τούς “μεταμοντέρνους” ἱστορικούς, ὅπως οἱ ἴδιοι αὐτοαποκαλοῦνται. Ὁ ἱστορικός τῆς Δ΄ Σταυροφορίας Νικήτας Χωνιάτης γράφει γύρω στό 1204 ὅτι ἡ Ἱστορία εἶναι τό «κάλλιστον εὕρημα τῶν Ἑλλήνων». Τή συνέχεια τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἀποδεικνύουν καί πολλά κείμενα τῆς Τουρκοκρατίας. Ὁ Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας Μελέτιος Πηγᾶς τό 1601 μιλοῦσε στό ποίμνιό του γιά τήν ἀρχαιοελληνική τους καταγωγή. Περί τό 1700 ὁ ἐπιφανής ἱεροκῆρυξ καί μετέπειτα Ἐπίσκοπος Κερνίτσης καί Καλαβρύτων Ἠλίας Μηνιάτης δίδασκε μέσῳ τῶν κηρυγμάτων του τήν ἱστορική καί γεωγραφική διάσταση τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Ἡ “Φυλλάδα τοῦ Μεγαλέξανδρου” ἦταν ἕνα ἀπό τά προσφιλῆ ἀναγνώσματα τῶν ὑποδούλων πού τόνωνε τό φρόνημά τους. Οἱ ναυτικοί μας πολύ πρίν ἀπό τήν Ἐπανάσταση ἔβαζαν ὡς ἀκρόπρωρα τῶν πλοίων τους ἀρχαῖες ἑλληνικές φυσιογνωμίες. Καί ὁ Θ. Κολοκοτρώνης μιλῶντας στό Ναύαρχο Χάμιλτον τόνιζε ὅτι οἱ ὑπόδουλοι πάντα αἰσθάνονταν ὡς τελευταῖο βασιλέα τους τόν Κωνσταντῖνο Παλαιολόγο. Κλασσική Ἑλλάδα, Ἀλέξανδρος ὁ Μακεδών, Βυζαντινή Ρωμηοσύνη, ὅλα αὐτά εἶχαν διαποτίσει τήν συνείδηση τῶν ὑποδούλων καί διαμόρφωσαν τή Μεγάλη Ἰδέα. Ὅσο δέ γιά τήν σύνδεση Ὀρθοδοξίας καί Ἑλληνισμοῦ ἄς ἀφήσουμε νά μιλήσει ὁ ἀείμνηστος Βρετανός Βυζαντινολόγος Στῆβεν Ράνσιμαν, ὁ ὁποῖος γράφει στόν ἐπίλογο τοῦ βιβλίου του περί Τουρκοκρατίας: “Ἡ Ὀρθοδοξία ἦταν ἡ δύναμη πού διετήρησε τόν Ἑλληνισμό κατά τήν διάρκεια τῶν σκοτεινῶν αἰώνων. Ἀλλά καί χωρίς τήν ἠθική δύναμη τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἡ Ὀρθοδοξία θά εἶχε συρρικνωθεῖ” (Ἡ Μεγάλη Ἐκκλησία ἐν Αἰχμαλωσίᾳ, σελ. 410 τῆς ἀγγλικῆς ἐκδόσεως).
Ἡ ἑλληνορθόδοξη παράδοσή μας ἀπορρίπτει τόν ρατσισμό καί τόν ἐθνοφυλετισμό, ἀλλά ταυτοχρόνως ἀπορρίπτει τόν ἄπατρι καί ἰσοπεδωτικό διεθνισμό, ὁ ὁποῖος τελικά ἐξυπηρετεῖ τόν ἐθνικισμό τῶν ἄλλων χωρῶν. Ἄς κρατήσουμε τή μέση ὁδό διδάσκοντας στά παιδιά μας τίς ἡρωικές μορφές τῆς Ἱστορίας μας καθώς καί τά κυριώτερα γεγονότα τῆς Εὐρωπαϊκῆς καί Παγκοσμίου Ἱστορίας. Ἄς καλλιεργήσουμε τόν ὑγιῆ καί ἀφανάτιστο πατριωτισμό, ὁ ὁποῖος συντελεῖ ὥστε νά γίνουν οἱ νέοι καί οἱ νέες μας δημοκρατικοί, ὑπεύθυνοι καί Οἰκουμενικοί πολίτες.
Κωνσταντῖνος Χολέβας, Πολιτικός Ἐπιστήμων
Κ.Χ. ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011
.