Γράφει ὁ Μανώλης Κοττάκης – Διευθυντής τῆς ἐφημερίδος «ΕΣΤΙΑ».
«ΚΑΤΑ βάση ὁ λαϊκισμός φαίνεται νά εἶναι τό ὄνομα πού δίδει ἡ ἄρχουσα τάξη στήν δημοκρατία ὅταν δέν τῆς ἀρέσει τό ἀποτέλεσμά της. Μέ ἄλλα λόγια, ἔτσι μπορεῖς νά ἀπορρίψεις τό ἀποτέλεσμα τῶν δημοκρατικῶν διαδικασιῶν ἤ τῶν ἐκλογῶν ὅταν δέν εἶναι φιλελεύθερες. (…) Στήν ἄρχουσα τάξη κάθε φορά πού χρησιμοποιοῦν τήν λέξη δημοκρατία μέ θετική ἔννοια ἐννοοῦν τόν φιλελευθερισμό, τά ἀτομικά δικαιώματα, τήν πρόοδο. Ὅταν ἡ δημοκρατία, δηλαδή ὁ λαός, ἀπορρίπτουν κάποιες πλευρές τοῦ φιλελευθερισμοῦ, τά ἀνοιχτά σύνορα, ὅταν ἀπαιτοῦν περιορισμούς στήν μετανάστευση, αὐτό εἶναι λαϊκίστικο. Αὐτό σημαίνει ὅτι οἱ ἄνθρωποι ψήφισαν κάτι πού δέν ἀρέσει στήν ἐλίτ, ὁπότε ἀντί νά τό ὀνομάσουν δημοκρατία, τό ὀνομάζουν λαϊκισμό, πού ἔχει ἀρνητική χροιά». Οἱ σκέψεις αὐτές ἀνήκουν στόν καθηγητή τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Νότρ Ντάμ στήν Ἰνδιάνα Πάτρικ Ντενήν καί δημοσιεύθηκαν στήν «Ἑστία τῆς Κυριακῆς» στίς 17 Ἀπριλίου 2022 (συνέντευξη στήν Μαρία Κορνάρου). Ἀνέτρεξα ἀμέσως σέ αὐτές, ἀφοῦ παρακολούθησα χθές ὅλες σχεδόν τίς πρωινές ἐκπομπές καί τά δελτία εἰδήσεων. Ἡ «μανιέρα» γιά τίς ἰταλικές ἐκλογές ἦταν ἀκριβῶς ἡ ἴδια ἀπό τά γνωστά ξινισμένα μοῦτρα, μεταξύ τῶν ὁποίων καί βουλευτές τῆς ΝΔ.
«Τί μᾶς βρῆκε μέ τήν Μελόνι! Λαϊκισμός, ἀκροδεξιά, φάντασμα, ναζισμός, Πούτιν.» Παπαγαλία τό ἔχει μάθει τό ποίημα ἡ καθεστηκυῖα διανόησή μας. Σύννεφο πάει τό non paper. Κανένας προβληματισμός γιά τό 42% τῆς ἀκροδεξιᾶς στήν Γαλλία, ἡ ὁποία μεταμορφώνεται ταχέως καί σαφῶς σέ συστημική δεξιά, χωρίς μεγάλες ἀλλαγές στίς βασικές της θέσεις. Κανένας προβληματισμός γιά τό ἀποτέλεσμα τῶν ἐκλογῶν στήν παραδοσιακῶς σοσιαλδημοκρατική Σουηδία, ὅπου ὁ συνασπισμός δεξιᾶς-ἀκροδεξιᾶς ἀνέρχεται στήν κυβέρνηση. Κανένας προβληματισμός γιά τούς λόγους πού ἡ Ἰταλία ψήφισε τώρα ἔτσι. Ὕπνος βαθύς γιά τό γεγονός ὅτι ὁ ἔγκλειστος τοῦ Δομοκοῦ ἔχει 115.000 ἀκόλουθους στό twitter καί σύμφωνα μέ τόν ἐκλογολόγο τοῦ «Σκάι» Γιῶργο Ἀράπογλου ἔχει καλές πιθανότητες νά μπεῖ στήν Βουλή μέ καμπάνια ἀπό τά κελιά. Καί βεβαίως κανένας οὐσιαστικός προβληματισμός γιά τό γεγονός, ὅτι τό ἱσπανικό ἀκροδεξιό κόμμα VOX προελαύνει, ἐνῶ στίς ΗΠΑ ὅλη ἡ ἄρχουσα τάξη ἔχει πέσει ἐπάνω στόν Τράμπ μέ διώξεις καί ἀπειλές, προκειμένου νά χάσει τίς ἐνδιάμεσες ἐκλογές καί νά μήν εἶναι ἐκ νέου ὑποψήφιος Πρόεδρος.
Θά τολμοῦσα νά συμπληρώσω τόν ὁρισμό τοῦ καθηγητῆ. Ὅταν οἱ φιλελεύθερες ἐλίτ ἀποτυγχάνουν νά ἐλέγξουν τήν λαϊκή ψῆφο ρέπουν πρός τήν υἱοθέτηση μιᾶς φασιστικῆς στάσης. Γίνονται πιό ναζί ἀπό τούς ναζί. Ἐπιλέγουν τήν κατάργηση τῆς διαφορετικῆς γνώμης στούς «ἀντιφρονοῦντες» καί τήν ἀπαγόρευση τῆς συμμετοχῆς της στίς ἐκλογές στούς «λαϊκιστές». Ὅπου μποροῦν. Φιμώνουν κόσμο μέ ἕνα sms, ἐξαφανίζουν ἐνοχλητικά βιβλία ἀπό τίς βιτρίνες, ἀποκλείουν κόσμο ἀπό τά κανάλια, στήνουν αὐτί. Ἄν καθίσουμε καί ἀναλύσουμε τά βαθύτερα αἴτια τῆς λαϊκῆς ψήφου στήν Εὐρώπη ἡ ὁποία ὁδηγεῖ στήν ἀνάσταση τῆς ἀντισυστημικῆς δεξιᾶς, θά διαπιστώσουμε ὅτι οἱ ἐπαναστάσεις γίνονται ὅταν ἡ ἐλευθερία ὑπονομεύει τήν ταυτότητα. Τήν ἐθνική καί τήν εὐρωπαϊκή ταυτότητα. Οἱ ἐπαναστάσεις γίνονται ὅταν ἡ ἐλευθερία ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα τήν συρρίκνωση. Οἱ ἐλίτ δυστυχῶς δέν ἀσχολοῦνται μέ τίς αἰτίες τῆς διαμόρφωσης τῆς ἐκλογικῆς συμπεριφορᾶς. Ἱδρώνουν μόνο καί ἀναστατώνονται γιά τίς συνέπειές της. Καί γι’ αὐτό, μόλις χάνουν ἀντί νά κάνουν τήν αὐτοκριτική τους γιά τό πῶς γεννήθηκε ἡ ἀντίδραση καί ποιές οἱ εὐθῦνες τους, πιάνουν τό μυστρί: Ὁ Πούτιν, ὁ λαϊκισμός, ὁ ναζισμός, ἡ ἀκροδεξιά. Τά ἔχουμε γράψει ξανά στό παρελθόν καί δέν θά βαρεθοῦμε νά τά γράφουμε. Ὅπου δέν ὑπάρχει ἀληθινή δεξιά, γεννιέται ἀκροδεξιά. Ἀκόμη καί λάιτ. Ὅπου δέν ὑπάρχει λαϊκός λόγος, γεννιέται λαϊκίστικος λόγος. Ὅπου λείπει ὁ ἐθνικός λόγος, γεννιέται ὁ ἐθνικιστικός λόγος.
Λόγος καθ’ ὑπερβολήν εἶναι ὁ λόγος τῶν ἄκρων! Πράγματι. Λόγος πού πατᾶ ὅμως πάνω σέ ἄλυτα πραγματικά προβλήματα. Ὅταν τά κόμματα ἐξουσίας μεταλλάσσονται –3 χρόνια γράφουμε τώρα γιά τούς κινδύνους τῆς μετάλλαξης τῆς ΝΔ– τότε ὁ κόσμος γυρίζει ἀπελπισμένος τό κεφάλι του γιά νά κοιτάξει ἐκεῖ πού δέν ἐπρόκειτο νά κοιτάξει ποτέ. Μιά τεράστια μαύρη πολιτική τρῦπα πού ἔχουν ἀνοίξει τά παραδοσιακά κόμματα ἐξουσίας εἶναι ἡ αἰτία τῆς ἐπιστροφῆς στίς συντηρητικές ἀξίες καί στήν Εὐρώπη τῶν Ἐθνῶν μέσῳ τῶν ἄκρων. Ὅταν ὁ πολίτης πέφτει διαρκῶς πάνω σέ ἰδεολογικά «μπλόκα» πολιτικῆς ὀρθότητας στήν λεωφόρο τῶν ἰδεῶν, προκειμένου νά ἀποφύγει τίς καραμπόλες, μπαίνει στόν παράδρομο τῶν ἀξιῶν. Τόσο ἁπλό εἶναι. Οἱ θεματικές πού ὁδηγοῦν στίς ἐπαναστάσεις κατά τοῦ τρέχοντος φιλελευθερισμοῦ ἀπό κατά βάση ὑγιεῖς δυνάμεις τοῦ αὐθεντικοῦ φιλελευθερισμοῦ (λαϊκά καί ἀνώτερα στρώματα ψηφίζουν «ἀκροδεξιά»), εἶναι κοινές.
– Τά ἀνοικτά σύνορα. Ὅποιος πάει στό Παρίσι αὐτή τήν ἐποχή ἀντικρύζει σέ ὁρισμένες περιοχές του τήν παρακμή: τήν ἔλλειψη καθαριότητας σέ κεντρικούς δρόμους, τά λουκέτα στά καταστήματα, τίς χιλιάδες μουσουλμάνες οἱ ὁποῖες μέ τήν μαντήλα ἀλλοιώνουν τήν παραδοσιακή εὐρωπαϊκή εἰκόνα τῆς Γαλλίας. Ὠρύεται ὁ συστημικός εὐρω-φιλελευθερισμός γιά ὅσα συμβαίνουν στό Ἰράν, ἀλλά δέν βγάζει τσιμουδιά πού ἡ μαντήλα σαρώνει στήν καρδιά τῆς Εὐρώπης. Ὅποιος πάει στόν Ἕβρο αὐτή τήν ἐποχή ξέρει ποιές ΜΚΟ τοῦ γνωστοῦ Ἀμερικανοῦ δισεκατομμοριούχου μέ ποιούς Ἕλληνες συνεργάτες κάνουν παιχνίδι ἐναντίον τῆς ἐθνικῆς μας ἀσφάλειας καί τῆς ἐδαφικῆς μας ἀκεραιότητας.
– Οἱ κραυγαλέες ἀνισότητες στήν κατανομή τοῦ πλούτου. Παντοῦ ὑπάρχει ἡ αἴσθηση ὅτι πέντε δέκα ἐπιχειρηματικές οἰκογένειες νέμονται ἀτιμωρητί μαζί μέ πολιτικούς τόν πλοῦτο στίς πλάτες ἑκατομμυρίων ἀνήμπορων.
– Ἡ αἴσθηση, ὅτι ἡ γεωπολιτική τῶν κρατῶν εἶναι πάνω ἀπό τήν εὐημερία τῶν λαῶν. Γιατί ἀποροῦμε λοιπόν πού ὁ Ὀρμπάν σαρώνει μέ τήν ψῆφο τοῦ λαοῦ του γιά σχεδόν εἴκοσι χρόνια; Γιατί φωνάζουμε πού ὁ Πολωνός Πρωθυπουργός Μοραβιέτσκι συνεχάρη τήν Μελόνι; Γιά νά βάλει πλάτη στήν Οὐκρανία γιά τήν Δύση εἶναι καλός, ἀλλά μόλις ἀρχίζουν τά ζόρια ἐπιστρέφουμε στά παλιά; Γιατί διαμαρτυρόμαστε ὅτι ὁ Πούτιν ἐπενέβη στίς ἰταλικές ἐκλογές ὅταν ἡ ἴδια ἡ Πρόεδρος τῆς Κομμισσιόν φόν ντέρ Λάυεν παρενέβη δημοσίως καί συνέστησε ὠμά στούς Ἰταλούς νά καταψηφίσουν τήν Μελόνι; Αὐτή δέν εἶναι παρέμβαση;
Ἀντί τό σύστημα νά διορθώνει τά λάθη στίς πολιτικές του, ὁ νοῦς του εἶναι πῶς νά χρεώνει στόν Πούτιν τίς ἁμαρτίες του. Ὅσο οἱ ἐλίτ θά προσεγγίζουν τήν ψῆφο τῶν λαῶν μέ τό αὐτό ξεροκέφαλο «ρεπερτόριο» τόσο τό σύστημα θά μετρᾶ τίς ἧττες, τήν μία πίσω ἀπό τήν ἄλλη. Τό εἶπε χθές πολύ ὡραῖα στό ραδιόφωνο τοῦ «Σκάι» ὁ ἀναλυτής Γιῶργος Σεφερτζῆς. Ἀπό τήν ψῆφο τῶν ἰδεῶν καί τήν ψῆφο τῶν διαχειριστῶν ἀναλύουμε πλέον τήν ψῆφο τῶν συναισθημάτων. Καί ὡς γνωστόν ἐλίτ καί συναισθήματα, πλήν φωτεινῶν ἐξαιρέσεων, καμμία σχέση. Καλή σας μέρα.
«ΕΣΤΙΑ», Τρ. 27 Σεπτεμβρίου 2022, φ. 42.367 σελ. 1, 3 (αναδημ. στην ηλεκτρονική έκδοση 28/9/2022).