Το Ισραήλ απέναντι στο πυρηνικό Ιράν.
Η πεποίθηση ότι το Ιράν θα γίνει πιο επιθετικό, όταν και εφ’ όσον αποκτήσει πυρηνικά όπλα, επικρατεί μεταξύ των δυτικών αναλυτών. Καθώς οι διπλωματικές ενέργειες και η οικονομική πίεση δεν πείθουν το Ιράν να εγκαταλείψει τις πυρηνικές φιλοδοξίες του, αυτές εξελίσσονται πλέον σε πιεστικό πρόβλημα για τις ΗΠΑ, το Ισραήλ, τη Σαουδική Αραβία και άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής. Κανείς δεν πιστεύει ότι, όταν και αν το Ιράν αποκτήσει πυρηνικά όπλα, θα είναι δυνατό να περιορισθεί από την απειλή αντιμέτρων που θα υποστεί εάν επιχειρήσει να περάσει τα όρια. Δηλαδή είναι αμφίβολο αν το Ιράν θα αυτοπεριορισθεί και δεν θα επιχειρήσει να επέμβει στην παραγωγή και διανομή του πετρελαίου ή ακόμη ότι θα συγκρατηθεί και δεν θα εισβάλει σε γειτονικά εδάφη, ή ότι θα αποφύγει να παραδώσει πυρηνικά όπλα σε οργανώσεις όπως η Hamas και η Hezbollah.
Οι ΗΠΑ ανησυχούν για την πιθανότητα παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης, η οποία θα ξεσπάσει μετά από κάποια βίαιη επέμβαση, που θα σκοπεύει να υποχρεώσει το Ιράν να διακόψει το πυρηνικό του πρόγραμμα. Είναι κοινή η αντίληψη ότι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, ολόκληρη η Μέση Ανατολή κινδυνεύει να αποσταθεροποιηθεί με το χειρότερο ενδεχόμενο ένα πόλεμο που θα προκληθεί από, ή θα προκαλέσει, ανοικτή επέμβαση του Ισραήλ. Οπωσδήποτε, η απαισιοδοξία που κυριαρχεί ενισχύεται από την εντύπωση ότι η δυνατότητα των ΗΠΑ να προστατεύσουν τους φίλους τους στη Μέση Ανατολή από ένα πυρηνικά εξοπλισμένο Ιράν είναι αμφίβολη.
Σύμφωνα με τα έγγραφα που πρόσφατα διέρρευσαν πολλοί είναι αυτοί που πιέζουν τις ΗΠΑ να κάνουν κάτι. Σύμφωνα με τις διαρροές αυτές ο ίδιος ο βασιλιάς της Σαουδικής Αραβίας Αμπντουλάχ παρότρυνε τις ΗΠΑ να κόψουν το «κεφάλι του φιδιού», ενώ επανειλημμένα ζήτησε από τις ΗΠΑ να επέμβουν δυναμικά. Παράλληλα, μεταξύ άλλων ο πρωθυπουργός της Κίνας ειδοποιήθηκε μέσω της διπλωματικής οδού ότι η κατάσταση οδηγεί σε δυναμική επέμβαση του Ισραήλ, πράγμα που σημαίνει την εκδήλωση μιας καταστροφικής για την Κίνα και τον κόσμο ενεργειακής κρίσης. Τα έγγραφα που διέρρευσαν αποκαλύπτουν το άγχος του Ισραήλ και την αποφασιστικότητά του να επιχειρήσει μόνο του εναντίον του Ιράν.
Ωστόσο, το Ισραήλ επέτυχε τους προηγούμενους μήνες να λάβει μία πίστωση χρόνου. Υπολογίζεται ότι το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν θα καθυστερήσει πάνω από ένα χρόνο λόγω ενεργειών των ισραηλινών υπηρεσιών. Πρώτα, η εμφάνιση του ηλεκτρονικού ιού Stuxnet στα κυκλώματα των φυγοκεντριστών που εμπλουτίζουν ουράνιο για την παραγωγή σχάσιμου ουρανίου 235 στα ιρανικά εργοστάσια προξένησε σημαντικές ζημιές. Μετά, η δολοφονία στο Ιράν δύο Ιρανών πυρηνικών επιστημόνων, προσώπων με σημαντικό επιστημονικό ρόλο στην ιρανική προσπάθεια, αποδιοργάνωσε την ιρανική επιστημονική ομάδα. Κατά την New York Times ο ιός Stuxnet κατασκευάστηκε στο κέντρο ανάπτυξης πυρηνικών όπλων Dimona, που βρίσκεται στην έρημο Negev στο Ισραήλ, και είναι καρπός της συνεργασίας Αμερικανών και Ισραηλινών ειδικών. Οι Ισραηλινοί έχουν κατασκευάσει στο εργοστάσιο της Dimona ένα πανομοιότυπο εργοστάσιο εμπλουτισμού ουρανίου με αυτό που βρίσκεται στο Natanz του Ιράν.
Σε πρόσφατο άρθρο της η επιθεώρηση Foreign Affairs διαπιστώνει ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος που επιφυλάσσει η επερχόμενη πυρηνικοποίηση του Ιράν βρίσκεται στη δημιουργία ενός επισφαλούς και επικίνδυνου διπολικού πυρηνικού ανταγωνισμού μεταξύ Ιράν και Ισραήλ. Αυτό σημαίνει ότι θα δημιουργηθεί ο μόνιμος πειρασμός εξαπόλυσης ενός προληπτικού πρώτου πυρηνικού κτυπήματος για αμφότερους τους αντιπάλους. Αλλά και ο διπολικός πυρηνικός ανταγωνισμός, εφ’ όσον δεν καταλήξει σύντομα σε πυρηνική σύγκρουση, θα πάρει τη μορφή πολυπολικής πυρηνικής κούρσας μεταξύ των σημαντικών χωρών της Μέσης Ανατολής. Μια τέτοια κατάσταση είναι αδύνατον να ισορροπήσει και σημαίνει βέβαιο πυρηνικό πόλεμο.
Οπωσδήποτε, ο πρώην πρόεδρος του Ιράν Ραφσαντζανί έχει δηλώσει ότι «μία ατομική βόμβα είναι αρκετή για να ξεπαστρέψει το Ισραήλ», ενώ ο νυν πρόεδρος του Ιράν έχει κατ’ επανάληψη βεβαιώσει ότι «θα εξαφανίσει το Ισραήλ από προσώπου γης».
Το Ισραήλ διαθέτει περίπου 100 έως 200 πυρηνικές κεφαλές και μάλιστα ενδέχεται ορισμένες από αυτές να είναι θερμοπυρηνικές. Το Ισραήλ έχει αποδείξει σε κρίσιμες στιγμές ότι έχει το σθένος που απαιτείται για να εξαπολυθεί ένα προληπτικό συντριπτικό πρώτο πλήγμα κατά του αντιπάλου του. Είναι η στρατηγική αντίληψη που το Ισραήλ εφάρμοσε με επιτυχία στις επιθέσεις του εναντίον της Αιγύπτου το 1956 και το 1967, στην επίθεσή του κατά των ιρακινών πυρηνικών εγκαταστάσεων το 1981, όπως και στην καταστροφή της υποτιθέμενης πυρηνικής εγκατάστασης της Συρίας το 2007. Όταν το 1973 το Ισραήλ προτίμησε την αναμονή, τότε στον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ υποχρεώθηκε να υποστεί το πρώτο πλήγμα από την Αίγυπτο και να φτάσει πολύ κοντά στην ήττα.
Θα έλεγε κανείς ότι η σημερινή περίοδος με το Ιράν να βρίσκεται κοντά στην πυρηνικοποίηση είναι η πλέον επικίνδυνη γιατί συνιστά όχι μόνο την αναγκαία, αλλά και την πιο ευνοϊκή συγκυρία για την πραγματοποίηση ενός πρώτου καταστρεπτικού πλήγματος από το Ισραήλ. Το Ιράν δεν έχει ακόμη τη δυνατότητα να απαντήσει πυρηνικά, ούτε φαίνεται να έχει άλλο τρόπο για να αντιδράσει ή να αντεπιτεθεί. Οι μέσου βεληνεκούς βαλλιστικοί πύραυλοι του Ιράν δεν φαίνεται να είναι αξιόπιστοι προς το παρόν, ώστε ακόμη και αν το Ιράν αποκτήσει πυρηνικά όπλα να είναι δύσκολο να χρησιμοποιηθούν. Βέβαια, αν το Ισραήλ κτυπήσει τώρα για να καταστρέψει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, αυτό θα γίνει με συμβατικά όπλα. Δεν φαίνεται να υπάρχει ανάγκη χρήσης πυρηνικών όπλων. Αυτό θα γίνει ενδεχομένως αναγκαίο αν το Ιράν αφεθεί να αναπτύξει πυρηνικά όπλα και παράλληλα αποκτήσει αξιόπιστα βαλλιστικά συστήματα. Τότε, για ένα διάστημα, αμφότεροι οι αντίπαλοι θα έχουν συμφέρον να πραγματοποιήσουν το πρώτο κτύπημα. Το Ιράν με την ελπίδα ότι το πρώτο πλήγμα από μέρους του θα είναι αποτελεσματικό, αλλά κυρίως για να μην υποστεί αυτό το πρώτο πλήγμα, γιατί η δυνατότητα του δευτέρου χτυπήματος από μέρους του θα είναι μειωμένη αφού το Ισραήλ θα μπορεί να καταστρέψει στον αέρα τους πυραύλους που θα του έχουν απομείνει. Το Ισραήλ για να αποφύγει το πρώτο κτύπημα από μέρους του Ιράν θα προτιμήσει να επιβάλει αυτό το πρώτο κτύπημα. Σε κάθε περίπτωση αυτός που θα χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα θα αντιμετωπίσει θύελλα αντιδράσεων. Έτσι, η αναμέτρηση μεταξύ των δύο αντιπάλων με συμβατικά όπλα είναι προτιμότερη για αμφότερους, ενώ η σημερινή συγκυρία είναι η ευνοϊκότερη για το Ισραήλ. Όπως και να γίνει, είναι βέβαιο, ότι σε περίπτωση επίθεσης εναντίον του, το Ιράν θα προξενήσει παγκόσμια ενεργειακή κρίση. Είναι πλέον θέμα των ΗΠΑ και της Σαουδικής Αραβίας το πώς θα αντιμετωπισθεί αυτή η εξέλιξη.
Οπωσδήποτε, ακόμη και αν κανείς από τους δύο αντιπάλους δεν αποφασίσει ένα αιφνίδιο προληπτικό πρώτο κτύπημα, αυτό ενδέχεται να επιβληθεί των πραγμάτων κατά τη διάρκεια μιας κατάσταση κρίσης, όταν ένας ή αμφότεροι αντίπαλοι θα βρεθούν μπροστά στο δίλημμα και στον πειρασμό να χρησιμοποιήσουν πρώτοι την πυρηνική τους δυνατότητα.
Ακόμη και αν βρεθεί κάποιος τρόπος ώστε να επιτευχθεί μία ισορροπία του τρόμου, τότε όσο το πυρηνικό οπλοστάσιο του Ιράν θα αυξάνεται, τόσο θα γίνεται το Ιράν περισσότερο επιθετικό και τόσο θα αυξάνει για το Ισραήλ ο πειρασμός του πρώτου προληπτικού κτυπήματος. Ο πιο πιθανός τρόπος επίτευξης ισορροπίας τρόμου παραμένει η βεβαιωμένη ικανότητα αμφοτέρων των αντιπάλων να επιτύχουν ένα δεύτερο καταστρεπτικό πλήγμα, ώστε να εξασφαλίσουν την αμοιβαία βέβαιη καταστροφή και να αποθαρρύνουν τον αντίπαλο από την πρωτοβουλία του πρώτου πλήγματος.
Απ΄ ό,τι φαίνεται η κατάσταση οδηγείται σε εμπλοκή, αφού ακόμη και αν αποφευχθεί η προληπτική δράση για αμφότερους τους αντιπάλους η επισφαλής πυρηνική ισορροπία θα οδηγήσει και άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής προς τον πυρηνικό εξοπλισμό.