Γράφει ὁ Μανώλης Κοττάκης – Διευθυντής τῆς ἐφημερίδος «ΕΣΤΙΑ».
ΚΑΠΟΙΑ ΣΤΙΓΜΗ θά πρέπει νά συμφιλιωθοῦμε μέ τήν ἱστορία μας. Καί τό σχέδιο πού προωθεῖ τό Ὑπουργεῖο Πολιτισμοῦ στό Τατόι εἶναι μία πρώτη ἀπόπειρα ἡ ὁποία μάλιστα, αὐτή εἶναι ἡ εἰρωνεία τῆς ἱστορίας, γεννήθηκε κατά τήν διάρκεια ἑνός περιπάτου πρό διετίας. Ὅταν ὁ τότε γενικός γραμματέας τῆς Κυβέρνησης Γρηγόρης Δημητριάδης (μαζί μέ τόν μόνιμο κάτοικο Μενιδίου, Ὑπουργό Κυριάκο Πιερρακάκη) ξεναγήθηκε ἀπό μέλη βασιλικῶν ἑνώσεων στόν ἱστορικό αὐτό τόπο, στόν ὁποῖο ἐκτυλίχθηκαν πολύ σημαντικά γεγονότα τῆς νεώτερης πολιτικῆς μας ἱστορίας.
Μιά ματιά στό ὀγκῶδες ἡμερολόγιο τῆς «Κυρίας ἐπί τῶν Τιμῶν» τῆς Βασιλίσσης Φρειδερίκης τό ὁποῖο ἐξεδόθη πρό διετίας ἀπό τίς ἐκδόσεις «Καπόν» σέ μία πολυτελῆ ἔκδοση, ἀρκεῖ γιά νά πείσει ὅτι ἐκεῖ, στό Τατόι, ἐλήφθησαν πολλές καί σημαντικές ἀποφάσεις γιά τήν πορεία τοῦ ἔθνους. Ἄλλες θετικές καί ἄλλες ἀρνητικές. Ἡ εἰρωνεία τῆς ἱστορίας λοιπόν εἶναι ὅτι χτές ὁ Γρηγόρης Δημητριάδης κατέθετε στήν Ἐπιτροπή Θεσμῶν γιά τήν ὑπόθεση τῶν ὑποκλοπῶν καί ὁ θεῖος του Κυριάκος Μητσοτάκης ἀξιοποιοῦσε τίς ἰδέες πού γεννήθηκαν σέ ἐκεῖνο τόν περίπατο καί τίς ἔθετε ὑπ’ ὄψιν τοῦ βασιλέως Καρόλου στό Λονδῖνο.
Ἡ ἱστορία τῆς βασιλείας στήν χώρα μας εἶναι μέρος τῆς πολιτειακῆς μας ἱστορίας. Τῆς συνταγματικῆς μας ἱστορίας. Προφανῶς σκιάζεται ἀπό τήν μαύρη σελίδα τοῦ 1967, ἀλλά ἄν τήν φυλλομετρήσει κανείς θά διαπιστώσει ὅτι τό πολίτευμα πρίν ἀπό τό δυστύχημα εἶχε ἐξισορροπητικούς θεσμούς πού σέ κρίσιμες στιγμές λειτουργοῦσαν ὡς καταλύτης. Δέν ἦταν θεσμικά σκεύη οἱ Ἀρχηγοί τοῦ Κράτους. Εἶχαν ἄποψη. Σέ μεγάλες στιγμές γιά τό ἔθνος μας, ὅπως ἡ ἀπελευθέρωση τῆς Θεσσαλονίκης, μαζί μέ τούς πολιτικούς ἡγήθηκαν καί οἱ Βασιλεῖς. Στήν μεγάλη πυρκαγιά τοῦ Τατοΐου τό 2021 τήν τελευταία στιγμή διεσώθη ἡ στολή πού φοροῦσε ὁ βασιλιᾶς Γεώργιος ὅταν ἀπελευθέρωνε τήν Θεσσαλονίκη.
Μέγεθος ὑπῆρξε ἐπίσης καί ὁ Βασιλέας Κωνσταντῖνος. Καί ἡ βασίλισσα Ὄλγα. Τῶν ὁποίων τά ὀνόματα δεσπόζουν ἀκόμη καί σήμερα σέ κεντρικούς ἀθηναϊκούς δρόμους γύρω ἀπό τήν Βουλή καί ἀπό τό Μέγαρο Μαξίμου. Τό Κέντρο καί οἱ πολιτικοί του εἶχαν παραδοσιακά καλύτερες σχέσεις μέ τήν βασιλική οἰκογένεια σέ κρίσιμες στιγμές σέ σύγκριση μέ τήν ἡγεσία τῆς δεξιᾶς παράταξης. Ἄλλες οἱ σχέσεις τῆς Ἑλένης Βλάχου καί τοῦ Παναγιώτη Κανελλόπουλου μέ τό παλάτι καί ἄλλες τοῦ Κωνσταντίνου Καραμανλῆ. Σταθερές οἱ πρῶτες, μέ μεγάλες διακυμάνσεις καί ἀναταράξεις οἱ δεύτερες.
Στίς σημειώσεις τῆς «Κυρίας ἐπί τῶν Τιμῶν» θά διαπιστώσει κανείς ὅτι ὁ πιό τακτικός ἐπισκέπτης τῆς Βασίλισσας στά ἀνάκτορα καί στό Τατόι, τήν ταραχώδη περίοδο τῆς δεκαετίας τοῦ 1960, ἦταν ὁ ἀρχηγός τῆς Ἑνώσεως Κέντρου, Γεώργιος Παπανδρέου! Δεκάδες οἱ ἐπισκέψεις του. Στό πρόσφατο βιβλίο πού ἐξέδωσε ὁ Ἀλέξης Παπαχελᾶς γιά τίς ἀναμνήσεις τοῦ Κωνσταντίνου Μητσοτάκη ἀπό τήν πολιτική του ζωή, θά διαπιστώσει ἔκπληκτος ὅτι ὁ Κεντρῶος Ἐπίτιμος καμάρωνε πώς στήν διετία 1965-67 ἱκανοποίησε πλήρως καί πλουσιοπάροχα τίς ἀπαιτήσεις τοῦ παλατιοῦ γιά ἰδιαίτερα προνόμια. Κάνοντας μάλιστα ἀντιδιαστολή μέ τίς …τσιγκουνιές Καραμανλῆ. Ἐνῶ πολύ ἀργότερα, τό 1987, ὁ Κωνσταντῖνος Μητσοτάκης σέ μία ἐπίσκεψή του στό Λονδῖνο ὡς Πρόεδρος τῆς ΝΔ χαρακτήρισε «ἀνφέαρ» τό δημοψήφισμα Καραμανλῆ γιά τό πολιτειακό.
Δέν προξενεῖ λοιπόν ἐντύπωση τό γεγονός πώς καί ὁ ἐπίσης Κεντρῶος Κυριάκος Μητσοτάκης βαδίζει ἐπάνω στίς ἴδιες ρᾶγες. Ἔζησε χθές δόξες καί τιμές στό Παλάτι τοῦ Μπάκιγχαμ.
Ὡστόσο, ἄν θέλουμε νά εἴμαστε δίκαιοι πέρα ἀπό τά ἱστορικά γιά τά ὁποῖα πολλά μποροῦν νά εἰπωθοῦν, θετικά καί ἀρνητικά, ἀλλά δέν εἶναι τῆς στιγμῆς, πρέπει νά σταθοῦμε σέ κάτι πού ἀφορᾶ προσωπικά τόν Βασιλέα Κωνσταντῖνο. Τόν ἄνθρωπο πού ὄχι ἁπλῶς ὑπῆρξε ὁ Βασιλέας τῆς Ἑλλάδος, ἀλλά τό 1972 κατάφερε νά κερδίσει καί μετάλλιο στήν ἱστιοπλοΐα στούς Ὀλυμπιακούς Ἀγῶνες τῆς Ρώμης. Σηκώνοντας τήν ἑλληνική σημαία ψηλά στόν ἱστό.
Τόν Κωνσταντῖνο θά τόν κρίνει ἡ ἱστορία. Δέν θά τόν κρίνουμε ἐμεῖς οἱ νεώτερες γενιές μέ βάση τά ἀκούσματά μας καί μόνο. Ὡστόσο εἶναι ἕνας ἄνθρωπος πού ἀγαπᾶ τήν Ἑλλάδα. Καί ἐπέλεξε νά ἐπιστρέψει καί νά ζήσει μόνιμα στήν Ἑλλάδα γιά τά τελευταῖα χρόνια τῆς ζωῆς του. Εἶναι ἤδη 82 ἐτῶν. Τό 1994 ἡ κυβέρνηση τοῦ Ἀνδρέα Παπανδρέου κατήρτισε μέ εὐθύνη τοῦ Εὐάγγελου Βενιζέλου τόν νόμο γιά τήν βασιλική περιουσία, ὁ ὁποῖος ἐν μέρει κατέπεσε στό Εὐρωπαϊκό Δικαστήριο. Ὅπως μοῦ ἔχει ἀποκαλύψει ὁ Εὐάγγελος Βενιζέλος, στό παρελθόν, στήν κατάρτιση τοῦ νόμου αὐτοῦ, συνέπραξε καί ὁ τότε Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας Κωνσταντῖνος Καραμανλῆς, ὁ ὁποῖος μετά τήν πεῖρα πού ἀποκόμισε ἀπό τήν συγκατοίκησή του μέ τήν βασιλεία, εἶχε γνωστές ἀπόψεις γιά τόν θεσμό. Ὁ νόμος ἐκεῖνος ὅμως δέν ἐπέτρεπε στόν Κωνσταντῖνο νά ἀποκτήσει ἑλληνικό διαβατήριο. Ἀκριβέστερα τοῦ ἐπέτρεπε νά τό ἀποκτήσει μέ ἕνα νέο ἐπώνυμο, τό ὁποῖο ποτέ δέν ἀποδέχτηκε ὁ ἴδιος. Τό ἐπώνυμο «Δέ Γκρέτσια». Δέν ὑπάρχει ἀμφιβολία ὅτι ἡ ρύθμιση ἐκείνη συνετάχθη μέσα στό φορτισμένο ἰδεολογικά κλῖμα τῆς ἐποχῆς.
Πέρασαν 30 χρόνια ἀπό τότε. 30 ὁλόκληρα χρόνια. Καί στά χρόνια πού ἔφυγαν χιλιάδες παράνομοι μετανάστες πού νομιμοποιήθηκαν ὡς Ἕλληνες κατάφεραν νά ἀποκτήσουν ἑλληνικό διαβατήριο. Ἀκόμη κι ὅσοι ἀποκτοῦν τό καθεστώς τοῦ πρόσφυγα ἀπό τό ἁρμόδιο Ὑπουργεῖο Μετανάστευσης, κάθε καρυδιᾶς καρύδι, κερδίζουν ὡς δῶρο σήμερα ἕνα ἑλληνικό διαβατήριο μέ τήν σφραγῖδα τῆς Ἑλληνικῆς Δημοκρατίας, ἔστω κι ἄν αὐτό εἶναι προσωρινῆς διάρκειας.
Ἐρωτᾶται λοιπόν ἡ Πολιτεία: ὅταν καί οἱ παράνομοι μετανάστες ἀποκτοῦν ἑλληνικό διαβατήριο, αὐτός πού, κάποτε, ὑπῆρξε ὁ ἀρχηγός τοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους, δέν δικαιοῦται ἑλληνικό διαβατήριο; Δέν δικαιοῦται νά ἀποχαιρετήσει τόν μάταιο τοῦτον κόσμο ὅταν θά ἔρθει ἡ ὥρα μέ τήν σφραγῖδα τοῦ Ἕλληνα, ὅπως εἶναι, καί ὅπως νοιώθει; Ὁ Εὐάγγελος Βενιζέλος, ὁ ἀρχιτέκτων τοῦ νόμου, ἐξ ὅσων γνωρίζω, δέν ἔχει ἀντίρρηση. Συμφωνεῖ σιωπηρῶς. Ὁ Πρωθυπουργός, ὅμως, τί λέει;
Ἄρθρο στήν «ΕΣΤΙΑ», Τρ. 29 Νοεμβρίου 2022, φ. 42.419 σελ. 1, 3 (αναδημ. στην ηλεκτρονική έκδοση 30/11/2022).