Παρασκευή, 10.06.2011 – Τουρκικός Τύπος – Επισκόπηση – Εσωτερικές Εξελίξεις
«Οι τουρκικές βουλευτικές εκλογές της 12ης Ιουνίου 2011»
Εφημερίδες : Milliyet, Cumhuriyet, Radikal, Taraf, Zaman, Yeni Çağ
Περιεχόμενα:
–
Περιρρέουσα ατμόσφαιρα
–
17η εκλογική αναμέτρηση: εκλογικό σύστημα & εκλογικές διαδικασίες
–
Τα κόμματα:
* ΑΚΡ
* CHP
* ΜΗΡ
* Κούρδοι ανεξάρτητοι (BDP)
* Ανεξάρτητοι
* Τα άλλα κόμματα
– Δημοσκοπήσεις
Περιρρέουσα ατμόσφαιρα
Λίγες μόνο ημέρες πριν τη διεξαγωγή των εκλογών και καθώς η προεκλογική εκστρατεία των κομμάτων βρίσκεται στο αποκορύφωμά της: συλλαμβάνεται ο πτέραρχος (Μπιλγκίν Μπαλανλί) που κατά πάσα πιθανότητα θα γινόταν αρχηγός αεροπορίας στις κρίσεις του ερχόμενου Αυγούστου, στα πλαίσια της δίκης του σχεδίου πραξικοπήματος ‘Βαριοπούλα’, ο πρωταίτιος του πραξικοπήματος του 1980 (Κενάν Εβρέν) ανακρίνεται από εισαγγελέα και η υπόθεση θα έχει ενδεχομένως συνέχεια, ένα πρώην μέλος των ειδικών δυνάμεων (Αχμέτ Τσαρκίν) παραδίδεται στον εισαγγελέα που διεξάγει τις ανακρίσεις «για τις 17.853 δολοφονίες με άγνωστο δράστη», θέλοντας να επωφεληθεί από τον Νόμο Περί Μεταμέλειας και καταθέτει ότι τέσσερις συγκεκριμένες δολοφονίες δημάρχων και επιχειρηματιών ‘διατάχθηκαν από το κράτος και ήταν εν γνώσει του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας’, η εφημερίδα ‘Μπούγκιουν’ αποκαλύπτει ότι μεταξύ των στοιχείων της ‘Εργκενέκον’ υπάρχει σημείωμα βάσει του οποίου, ο τότε Επιτελάρχης Ιλκέρ Μπάσμπουγ είχε υπαγορεύσει στον τότε αρχηγό του Κόμματος Μητέρας Πατρίδας (ANAP, του κόμματος του Οζάλ που δεν υφίσταται πλέον) Ερκάν Μουμτζού να μην συμμετάσχει στην ψηφοφορία για την εκλογή του Αμπντουλλάχ Γκιούλ ως Προέδρου –ο Μουμτζού δεν συμμετείχε πράγματι [το ΑΚΡ, λοιπόν, εξακολουθεί να αποκαλύπτει το βαθύ κράτος και να τα βάζει με το στρατό]… ο αρχηγός του ακροδεξιού ΜΗΡ μιλάει σε συγκέντρωση στο Ντιάρμπακιρ (‘ο Μπαχτσελί στο Amed’ [την αρχαία Άμιδα], όπως έγραφε προχθές η ‘Ταράφ’ στον τίτλο της σχετικής είδησης, καταγράφοντας το όνομα του Ντιάρμπακιρ στα κουρδικά) πρώτη φορά ύστερα από 16 χρόνια –‘εσείς είστε εμείς κι εμείς είμαστε εσείς’ είπε στους συγκεντρωμένους στην πόλη όπου απέφυγε επί τόσα χρόνια να πάει, γιατί ήταν ανεπιθύμητος εκεί αλλά και επειδή δεν μπορούσε φαίνεται ούτε ‘ενωτικό μήνυμα’ να εκφράσει [ο Μπαχτσελί, λοιπόν, αναγκάζεται να πάει στο Ντιάρμπακιρ και, κατά κάποιο τρόπο, να ‘αποδεχτεί την κουρδική πραγματικότητα’, μήπως και περιορίσει τη διολίσθηση των ψήφων του]… ο αρχηγός του CHP Κιλιτσντάρογλου μοιράζει απλόχερα λεφτά, προνόμια και μεταρρυθμίσεις –οικογενειακά επιδόματα [στα 12 εκατομμύρια 700-τόσες χιλιάδες τούρκους που επισήμως ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας], απαλλαγές και εξαγορές στρατιωτικής θητείας, εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Χάρτη Τοπικής Αυτονομίας [τον οποίο η Τουρκία ως μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης έχει κυρώσει με επιφύλαξη 8 διατάξεων] για τις κουρδικές περιοχές [ο Κιλιτσντάρογλου, λοιπόν, που ανέλαβε το κόμμα προ περίπου ενός έτους (μετά τις ροζ κασέτες του Μπαϊκάλ), δίνει τον διπλό αγώνα, αφενός, να αυξήσει το ποσοστό του κόμματος και αφετέρου να επικρατήσει ως αρχηγός μετά τις εκλογές]… μεγάλη συζήτηση προκαλεί η ‘παρέμβαση εξωγενών παραγόντων’ [Economist και New York Times], που ‘συμβουλεύουν τους τούρκους να ψηφίσουν και να ενδυναμώσουν την αντιπολίτευση, γιατί το ΑΚΡ καταντάει επικίνδυνα ισχυρό’ [αυτό αυτονόητα χρησιμοποιείται από το κάθε κόμμα κατά το δοκούν]… Η Παγκόσμια Τράπεζα στην Έκθεση της για τις Προοπτικές της Παγκόσμιας Οικονομίας, αυξάνει την πρόβλεψη του ρυθμού ανάπτυξης της Τουρκίας από 4,1 σε 6,1 για το 2011… Το Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης καλά κρατεί: με σταθερότητα ανέλπιστη εν όψει εκλογών…
Ο πρωθυπουργός Ερντογάν αποτελεί ένα κεφάλαιο από μόνος του: αφού ανακοίνωσε τα ‘τρελά σχέδια’ περί διάνοιξης διώρυγας και δημιουργίας δύο νέων πόλεων στην Κωνσταντινούπολη και άλλων 22 περίπου ανάλογων σχεδίων για τη Σμύρνη, την Άγκυρα και το Ντιάρμπακιρ, τώρα, την τελευταία εβδομάδα πριν από τις εκλογές εξακολουθεί να προκαλεί τους ψηφοφόρους του ΜΗΡ –‘αν ήμασταν εμείς στην κυβέρνηση το 1999 [που συνελήφθη ο Ότζαλαν] ή θα τον κρεμάγαμε ή θα παραιτούμασταν’ ήταν η χθεσινή προς την κατεύθυνση αυτή δήλωσή του- και να ‘θίγει την αξιοπρέπεια’ των ψηφοφόρων του CHP ότι είναι έρμαια της δεξιάς, διατεινόμενος ότι ο Κιλιτσντάρογλου παίρνει συμβουλές από τον Ντεμιρέλ. Επίσης, ο Τ/Πρωθυπουργός, προχθές, μιλώντας στο CNN-Türk δήλωνε σχετικά με το στρατό ότι ‘αυτό που πρέπει να γίνει είναι να υπαχθεί το Επιτελείο στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας -θα το πράξουμε τη στιγμή που θα ετοιμαστεί το νομικό πλαίσιο’. Κυρίως, όμως –και είναι ενδιαφέρον αυτό- δίνει κάθε βράδυ συνεντεύξεις σε ένα ή και δύο τηλεοπτικά κανάλια, όπου εκτός από τις ερωτήσεις των δημοσιογράφων απαντάει στις ερωτήσεις που στέλνουν οι θεατές –συνήθως μέσω Twitter- περί του πόσοι ακόμα και πότε θα προσληφθούν από το Υπουργείο Παιδείας, αν θα προσληφθούν και άλλοι συμβασιούχοι, πότε θα προκηρυχτεί ο τάδε διαγωνισμός του Υπουργείου Υγείας κλπ κλπ. Τους τελευταίους έξι μήνες φαίνεται να ολοκληρώθηκαν οι προσλήψεις 40 χιλιάδων δασκάλων και καθηγητών, 35.000 αστυνομικών, 12.000 γιατρών και νοσοκόμων. Ήτοι, το ΑΚΡ, όπως και το Χρηματιστήριο, καλά κρατεί…
Τα παραπάνω πολύ πρόσφατα συμβάντα πρέπει να εννοηθούν σε συνδυασμό με την έντονη συζήτηση για το νέο Σύνταγμα, που μάλλον έχει κοπάσει τις τελευταίες εβδομάδες, αλλά σαφώς θα αναδειχτεί σε πρώτο θέμα από την επομένη των εκλογών.
Αν ο εκδημοκρατισμός δεν είναι το όνομα μιας κατάστασης, αλλά μιας κίνησης, τότε, θα μπορούσε να πει κανείς ότι η Τουρκία έχει κάνει, τα τελευταία δέκα χρόνια, αρκετό δρόμο προς τον εκδημοκρατισμό. Από τα τέλη του 2002 που ήρθε στην εξουσία το ΑΚΡ ξεκίνησε μια δριμεία συζήτηση για το καθεστώς, που πυροδοτήθηκε από την ίδια την ύπαρξη του ΑΚΡ, που ακόμα και αν δεν είχε κάνει κανένα βήμα στο θέμα της δημοκρατίας, η κατάληψη της εξουσίας από αυτό άρκεσε για να βάλει την καθεστηκυία τάξη σε θέση αμυντική. Τέθηκαν και συζητήθηκαν κατά κόρον τα θέματα του Κεμαλισμού, του καθεστώτος, του Ισλάμ, του κοσμικού κράτους, του στρατού. Η έννοια του ‘κηδεμονευόμενου [από το στρατό] κράτους’ μπήκε στο καθημερινό λεξιλόγιο του μέσου τούρκου.
Εν γένει, ως προς την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, μπορεί να πει κανείς, αφενός, ότι οι γωνίες έχουν αμβλυνθεί, το ΑΚΡ έχει μαλακώσει σε θέματα όπως η μαντίλα και το πιοτό και το CHP, εγκαταλείποντας τη γραμμή Μπαϊκάλ, δεν μίλησε ούτε μια φορά τον τελευταίο χρόνο για ‘ισλαμικό κίνδυνο και θρησκευτικό κράτος’ και, αφετέρου, ότι υπάρχει ένα ‘αίτημα δημοκρατίας’.
17η εκλογική αναμέτρηση: εκλογικό σύστημα & εκλογικές διαδικασίες
Στις 12 Ιουνίου θα διεξαχθούν στην Τουρκία οι 17ες γενικές εκλογές στην ιστορία της. Πρόκειται για εκλογές που διεξάγονται κανονικά, 45 ημέρες πριν τη λήξη της τετραετίας. Η τετραετής θητεία των κυβερνήσεων θεσπίστηκε με την τροποποίηση του άρθρου 77 του τουρκικού Συντάγματος στο δημοψήφισμα του 21 Οκτωβρίου 2007 –προηγουμένως η κυβερνητική θητεία ήταν πενταετής (πχ το ΑΚΡ πήρε την εξουσία κερδίζοντας τις εκλογές της 3.11.2002 και διεξήγαγε τις επόμενες εκλογές στις 22 Ιουλίου 2007).
Ως προς το εκλογικό σύστημα, στην Τουρκία χρησιμοποιούνται από το 1983 διάφορες παραλλαγές του αναλογικού συστήματος d’ Hont. Υπάρχει εκλογικό όριο 10%, δηλαδή ένα κόμμα δεν παίρνει έδρες αν δεν υπερβεί καταρχάς αυτό το όριο. Ισχύει το σύστημα της κομματικής λίστας: οι ψηφοφόροι καλούνται να ψηφίσουν τη λίστα με υποψηφίους που έχει συνθέσει το κάθε κόμμα, το οποίο παίρνει τις έδρες που αντιστοιχούν στις ψήφους του, που κατανέμονται στους υποψηφίους της λίστας κατά φθίνουσα σειρά.
Η Εθνοσυνέλευση αποτελείται από 550 βουλευτές. Σύμφωνα με πρόσφατη τροποποίηση που επέβαλε το Συνταγματικό Δικαστήριο στον εκλογικό νόμο (ύστερα από προσφυγή του CHP), έγινε μεταφορά 26 εδρών μετά από μείωση του συνολικού αριθμού βουλευτών που εκλέγονται σε μικρές πόλεις και αύξηση του αριθμού βουλευτών στις μεγάλες πόλεις. Λόγου χάρη, η Κωνσταντινούπολη που έβγαζε 70 βουλευτές, θα βγάλει στις εκλογές αυτές 85 (έτσι το εκλογικό μέτρο θα μειωθεί από τις 86.000 στις 71.000 ψήφους), η Άγκυρα από 25 έδρες έχει τώρα 31. Η μεταφορά αυτών των 26 εδρών σαφώς ευνοεί το CHP και το MHP αλλά και τους ανεξάρτητους.
Το σύνολο των τούρκων ψηφοφόρων ανέρχεται σε 50.189.327 άτομα, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Ανώτατου Εκλογοδικείου , που θα ψηφίσουν σε 199.207 εκλογικά τμήματα.
Επιπροσθέτως υπάρχουν και άλλοι περίπου 2,5 ψηφοφόροι εγγεγραμμένοι στο μητρώο των ‘ψηφοφόρων κατοίκων εξωτερικού’ για τους οποίους έχουν στηθεί κάλπες σε αεροδρόμια και συνοριακά τελωνεία από τις 9 Μαίου και θα παραμείνουν ανοιχτές ως τις 12 Ιουνίου.
Η ψήφος είναι υποχρεωτική. Υπάρχει ένα μικρό πρόστιμο για όσους δεν ψηφίζουν, το οποίο όμως δεν επιβάλλεται, τουλάχιστον, τα τελευταία 25 χρόνια.
Φέτος για πρώτη φορά θα χρησιμοποιηθούν διαφανείς κάλπες και δεν θα μαρκάρεται με ‘ανεξίτηλο’ μελάνι στο δάχτυλο των εκλογέων που έχουν ψηφίσει.
Τα κόμματα
Στις εκλογές της 12ης Ιουνίου συμμετέχουν τα παρακάτω 15 κόμματα και 203 ανεξάρτητοι. Τα κόμματα παρατίθενται στη σειρά που θα βρίσκονται στο ψηφοδέλτιο, η οποία καθορίζεται με κλήρωση. Στο ίδιο ψηφοδέλτιο –που έχει μήκος περίπου ένα μέτρο- περιλαμβάνονται και οι κατά περιοχές ανεξάρτητοι:
Ποσοστό %
Όνομα Πρόεδρος (στις εκλογές του 2007)
1-
Adalet ve Kalkınma Partisi Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν 46,58
ΑΚΡ-Δικαιοσύνης & Ανάπτυξης
2- Demokrat Parti Ναμίκ Κεμάλ Ζεϊμπέκ 5,41
DP-Δημοκρατικό
3- Cumhuriyet Halk Partisi Κεμάλ
CHP-Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κιλιτσντάρογλου 20,87
4- Emek Partisi Σελμά Γκιουρκάν 0,07
ΕΜΕΡ-Εργασίας
5- Millet Partisi Αϊκούτ Εντίμπαλι –
ΜΡ-Έθνους
6- Liberal Demokrat Parti Τζεμ Τόκερ 0,10
LDP-Φιλελεύθερο Δημοκρατικό
7- Saadet Partisi Μουσταφά Καμάλακ 2,34
SP-Ευδαιμονίας
8- Hak ve Eşitlik Partisi Οσμάν
ΗΕΡΑR-Δικαιοσύνης και Ισότητας Παμούκογλου –
9- Halkın Sesi Partisi Νουμάν Κουρτουλμούς –
HAS PARTİ-Φωνής του Λαού
10- Milliyetçi Hareket Partisi Ντεβλέτ Μπαχτσελί 14,27
ΜΗΡ-Εθνικιστικής Δράσης
11- Doğru Yol Partisi Τσετίν Όζατσικγκιοζ –
DYΡ-Ορθού Δρόμου
12- Türkiye Komünist Partisi Αϊντεμίρ Γκιουλέρ 0,22
ΤΚΡ-Τουρκικό Κομμουνιστικό
13- Milliyetçi Muhafazakar Parti Α. Ρεγίζ Γιλμάζ –
ΜΜΡ-Εθνικιστικό Συντηρητικό
14- Büyük Birlik Partisi Γιαλτσίν Τοπτσού –
ΒΒΡ-Μεγάλης Ενότητας
15- Demokratik Sol Parti Μασούμ Τούρκερ –
DSP-Δημοκρατικής Αριστεράς
ΑΚΡ
Στις υπηρεσίες (δρόμους, ύδρευση, μεταφορές, ενέργεια, αλλά και εκτεταμένη αλλά μη θεσμοποιημένη πρόνοια –η δημιουργία ‘κράτους ελεημοσύνης’ για την οποία κατηγορείται από τους αντιπάλους του, γι’ αυτό και το CHP σχεδόν βάσισε την προεκλογική εκστρατεία του στο ‘θεσμοποιημένο’ οικογενειακό επίδομα) και τη σταθερή οικονομία που επέτυχε και στις υποσχέσεις για μεγάλα έργα που θα δώσουν δουλειά σε χιλιάδες άνεργους βάσισε κατά κύριο λόγο την προεκλογική του εκστρατεία το ΑΚΡ. Το Κουρδικό φυσικά συμπεριλαμβανόταν σε μεγάλο βαθμό στις προεκλογικές ομιλίες του Ερντογάν, καθώς το ΜΗΡ είχε την ‘τρομοκρατία του ΡΚΚ’ ως κύριο θέμα της εκστρατείας του και το BDP ως μοναδικό αντίπαλο το ΑΚΡ –παραμένει αναπάντητο το ερώτημα γιατί το ΑΚΡ προτίμησε να βάλει στις λίστες του στη νοτιοανατολική Τουρκία ονόματα άγνωστα (κάποιοι –οι λιγότεροι- λένε ότι αυτό το κάνει από αλαζονεία, γιατί θεωρεί όπως δηλώνει ότι έχει ‘λύσει’ το Κουρδικό και υπάρχουν απλώς κούρδοι πολίτες που έχουν προβλήματα σαν όλους τους άλλους και κάποιοι –οι περισσότεροι- ότι έχει έρθει σε συμφωνία με τον Ότζαλαν για να βγει ενισχυμένο το BDP και να συμμετέχει ενεργά στα τουρκικά πολιτικά δρώμενα, άποψη που ενισχύεται από το γεγονός ότι το BDP συνεργάζεται για πρώτη φορά με τουρκικές αριστερές οργανώσεις και κόμματα –βλ. παρακάτω BDP). Το νέο Σύνταγμα που φαίνεται ότι είναι γενική απαίτηση, το πραγματεύτηκε, επίσης, ο Ερντογάν στις ομιλίες και τις συνεντεύξεις του.
Σύμφωνα με σχετική δήλωση του Ερντογάν αν το ΑΚΡ πάρει όσο είχε πάρει στις εκλογές του 2007 (47%) θα βγάλει από 335 έως 315 έδρες (το 2007 είχε πάρει 340). Πάντως, αν η αντιπολίτευση πάρει το σύνολο των 26 εδρών που μεταφέρθηκαν στις μεγάλες πόλεις είναι πιθανόν ο αριθμός εδρών του ΑΚΡ να μειωθεί στις 315. Στην 550 εδρών Εθνοσυνέλευση, ένα κόμμα χρειάζεται 330 ψήφους για τη διενέργεια δημοψηφίσματος και 367 για να μπορεί να αλλάξει μόνο του το Σύνταγμα.
Γεγονός είναι ότι το ΑΚΡ προσέρχεται στις κάλπες με ανανεωμένη σύνθεση, διατηρώντας στις τάξεις των βουλευτών του μόνο κάπου 70 από τους σημερινούς, ενώ ο Ερτνογάν προέβη προχθές σε λεπτομερείς δηλώσεις για την αλλαγή του κυβερνητικού σχήματος (κατάργηση των θέσεων των υπουργών προεδρίας, συγχώνευση και δημιουργία νέων υπουργείων, θεσμοθέτηση θέσης εξωκοινοβουλευτικών υφυπουργών που δεν υπήρχε ως τώρα, κλπ).
CHP
Το CHP υπό τον Κιλιτσντάρογλου έδωσε ως ένα βαθμό την εντύπωση ανανέωσης –ενός νέου λόγου. Σίγουρα απέκλεισε από το λεξιλόγιό του τον κίνδυνο ‘οπισθοδρομικής’ ανατροπής του καθεστώτος, κατάλυσης των αρχών του Κεμαλισμού, σχέσης με το στρατό και ο νέος αρχηγός κατάφερε –προς το τέλος της προεκλογικής περιόδου- να αρθρώσει τις λέξεις κούρδος και αλεβί (ο ίδιος είναι κούρδος και αλεβί!) ου μην αλλά και να υπερθεματίσει στο Κουρδικό, υποσχόμενος ‘αυτονομία σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης’. Σημειωτέον ότι το CHP δεν παίρνει εδώ και δεκαετίες καμιά έδρα στη νοτιοανατολική Τουρκία.
Η εντύπωση ανανέωσης πάντως αμαυρώνεται από το γεγονός ότι στις λίστες του CHP συγκαταλέγονται τέσσερις κρατούμενοι στη δίκη ‘Εργκενέκον’ (Μεχμέτ Χαμπέραλ, Μουσταφά Μπαλμπάϊ, Ιλχάν Τζιχάνερ, Σινάν Αϊγκιούν) –για τους λόγους βλ. παρακάτω ‘Ανεξάρτητοι’. Στις λίστες όμως δεν βρίσκονται πλέον ονόματα ταυτισμένα με το CHP και τον ακραιφνή Κεμαλισμό όπως ο Ονούρ Οϊμέν, ο Κεμάλ Αναντόλ. Οντέρ Σαβ κ.α.
ΜΗΡ
Το ΜΗΡ, κατά την προεκλογική εκστρατεία, ενέτεινε σταδιακά την εθνικιστική-πατριωτική ρητορεία του, για να φτάσει στις τηλεοπτικές διαφημίσεις του των τελευταίων ημερών να μιλάει μόνο για ‘την τρομοκρατία του ΡΚΚ’ και να ζητάει να το ψηφίσουν ‘γιατί μόνο αυτό θα την εξολοθρεύσει’.
Οι ροζ κασέτες που κυκλοφόρησαν στο Διαδίκτυο τον τελευταίο μήνα για συνολικά 10 στελέχη του ΜΗΡ είχαν ως αποτέλεσμα την παραίτησή τους, αλλά, επίσης και μιας ‘συσπείρωσης’ των οπαδών απέναντι στην ‘αδικία’. Χθες, συνελήφθησαν τα μέλη του μπλογκ «Αλλιώτικοι Εθνικιστές» που κυκλοφόρησαν τις εν λόγω κασέτες, που φαίνεται ότι η θέση τους ‘να παραιτηθεί μετριοπαθής ο Μπαχτσελί’ έχει κάποιο αντίκρισμα στους ψηφοφόρους του κόμματος.
Το ΑΚΡ, βάσει των αποτελεσμάτων του δημοψηφίσματος της 12.9.2010 για τις τροποποιήσεις του Συντάγματος που έδωσαν στην κυβέρνηση 58% ‘ναι’, εκ του οποίου το 9% υπολογίζεται ότι προήλθε από το ΜΗΡ, ασφαλώς αναμένει ότι κάποιο ποσοστό ψήφων του ΜΗΡ θα διολισθήσει σε αυτό –μια απάντηση στο ερώτημα γιατί το ΜΗΡ ψήφισε τροποποιήσεις του ΑΚΡ είναι ότι η νεολαία (Γκρίζοι Λύκοι) και τα μέλη του ΜΗΡ θεωρούν ότι υπέφεραν όσο οι Αριστεροί από τη χούντα του Εβρέν που, μεταξύ άλλων, τους έβαζε στα ίδια κελιά με ένα σχέδιο που το ονόμαζε «Ανάμειξε και συμφιλίωσε» (Karıştır-Barıştır) και μια από τις τροποποιήσεις προέβλεπε την ακύρωση του προσωρινού άρθρου 15 του Συντάγματος που προστάτευε τους χουντικούς (βάσει αυτού τώρα ανακρίνονται ο Εβρέν και ο απόστρατος πτέραρχος Σαχίνκαγια (οι υπόλοιποι της χουντικής πεντάδας έχουν αποβιώσει).
Οι πιο πρόσφατες δημοσκοπήσεις βγάζουν το ΜΗΡ να ξεπερνάει το εκλογικό όριο του 10% και αυτό θεωρείται θετικό από τους αναλυτές, με την έννοια ότι το νέο Σύνταγμα πρέπει να συγκεντρώσει ευρεία κοινοβουλευτική συναίνεση.
Κούρδοι ανεξάρτητοι (BDP)
Το BDP μπαίνει στις εκλογές (όπως και τις 4 προηγούμενες εκλογές, αλλάζοντας όνομα κάθε φορά που το κόμμα απαγορευόταν: HEP, HADEP, DEP, DTP) με ανεξάρτητους λόγω του εκλογικού ορίου του 10%, για πρώτη φορά σε συνεργασία με την ευρύτερη τουρκική αριστερά, το «Μπλοκ Δουλειάς, Δημοκρατίας, Ελευθερίας» που δημιουργήθηκε γι’ αυτό το σκοπό και απαρτίζεται από 17 αριστερές ομάδες και κόμματα [BDP, EMEP, EHP, EDP, DİP, DSİP, SDP, İşçilerin Kardeşliği Partisi, İşçilerin Sosyalist Partisi, Demokrasi ve Özgürlük Hareketi, İşçi Cephesi, KÖZ, Sosyalist Birlik Hareketi, Sosyalist Gelecek Parti/Hareketi, Sosyalist Dayanışma Platformu, Toplumsal Özgürlük Platformu και Türkiye Gerçeği]. Ελπίζει να βγάλει 35 βουλευτές, έναντι των 25 που είχε βγάλει στις προηγούμενες. Έχει 61 υποψήφιους σε 39 περιοχές (6 στο Ντιάρμπακιρ, 3 στο Μάρντιν, 3 στο Χακιάρι, 2 στο Μπάτμαν, 4 στο Βαν, 2 στην Άγκυρα, 2 στη Σμύρνη, 4 στην Κωνσταντινούπολη και από 1 στις υπόλοιπες). Αντίπαλος του είναι το ΑΚΡ, το οποίο σε αυτή την Εθνοσυνέλευση κατείχε 68 έδρες στις νοτιοανατολικές κουρδικές περιοχές.
Ανεξάρτητοι
Από τους συνολικά 203 ανεξάρτητους, οι 142 (-61 του BDP) κατανέμονται σε 63 περιοχές και οι περισσότεροι (30) βάζουν υποψηφιότητα στην Κωνσταντινούπολη. Το ενδιαφέρον είναι ότι 30 από τους 142 ανήκουν στη συγκυριακά συσταθείσα από κρατούμενους των δικών ‘Εργκενέκον’ και ‘Βαριοπούλα’ οργάνωση που λέγεται «Ρεπουμπλικανικός Συνασπισμός» (Cumhuriyet Güçbirliği). Έτσι, έχουμε τον απόστρατο στρατηγό Τσετίν Ντογάν (που θεωρείται πρωτεργάτης του σχεδίου πραξικοπήματος ‘Βαριοπούλα’) υποψήφιο στην Κωνσταντινούπολη και τον αρχηγό του Εργατικού Κόμματος (İşçi Partisi – IP) Ντογού Περίντσεκ (‘Εργκενέκον’) στη Σμύρνη. Πολλοί τούρκοι πολιτικοί αναλυτές θεωρούν ότι ο αρχηγός του CHP Κιλιτσντάρογλου ‘αναγκάστηκε’ να βάλει στους συνδυασμούς υποψηφίων του κόμματός του 4 κρατούμενους της ‘Εργκενέκον’ φοβούμενος ότι θα υπάρξει κατά περιοχές διαρροή ψήφων του CHP προς τους υποψήφιους του Ρεπουμπλικανικού Συνασπισμού.
Τα άλλα κόμματα
Από τα άλλα κόμματα, αξίζει κανείς να πει για το Δημοκρατικό υπό τον νέο αρχηγό του, τον πρώην Γκρίζο Λύκο και υπουργό Πολιτισμού του Οζάλ και Παιδείας της κυβέρνησης Έτζεβιτ, Ναμίκ Κεμάλ Ζεϊμπέκ (που έγινε πρόσφατα θέμα στον ελληνικό Τύπο σε σχέση με το Αγαθονήσι), δεν αναμένεται να πάρει το ποσοστό που είχε πάρει με αρχηγό τον πρώην αστυνομικό διευθυντή και νυν κατηγορούμενο στη δίκη ‘Σέμντινλι’ Μεχμέτ Αγάρ.
Ενώ, το Ευδαιμονίας –από το οποίο προέρχεται το ΑΚΡ- είναι ιδιαιτέρως αποδυναμωμένο μετά το θάνατο του Έρμπακαν και την απόσχιση του Νουμάν Κουρτουλμούς, που ίδρυσε και συμμετέχει σε αυτές τις εκλογές με το Κόμμα της Φωνής του Λαού.
Τα υπόλοιπα, συμπεριλαμβανομένου και του Δικαιοσύνης και Ισότητας του έξαλλου εθνικιστή απόστρατου στρατηγού Οσμάν Παμούκογλου, δεν αναμένεται να ξεπεράσουν ποσοστά που μετριούνται σε δεκαδικούς.
Δημοσκοπήσεις
Οι δημοσκοπήσεις φέρουν σταθερά πρώτο το ΑΚΡ με ποσοστό που κυμαίνεται από 42-52%, δεύτερο το CHP με 24-30%, το ΜΗΡ με 10-12% και τους ανεξάρτητους κούρδους (BDP) να συγκεντρώνουν 6-7%. Το ζήτημα για το ΑΚΡ είναι αν θα βγάλει αρκετές έδρες (330 που είναι απαραίτητες για τη διενέργεια δημοψηφίσματος ή 367 που είναι απαραίτητες για την αλλαγή του Συντάγματος), ενώ για τα άλλα κόμματα είναι το ποσοστό τους.