Τί θα περιέχει η συμφωνία για Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο που προωθούν ΗΠΑ-Γερμανία;

iEpikaira.- [δημοσιεύτηκε 12:04-11/05/23, ανανεώθηκε 10:12-12/05/23] Πληθαίνουν τα σημάδια που επιβεβαιώνουν ότι οι Αμερικανοί έχουν ξεκινήσει τις προπαρασκευαστικές διεργασίες για την μεσολάβηση στα ελληνοτουρκικά μετεκλογικά, πιθανότατα εντός καλοκαιριού του 2023 (1 και 2). Απώτερος σκοπός είναι η άμεση εκμετάλλευση του ενεργειακού πλούτου Αιγαίου-Αν. Μεσογείου, με συνδιαχείριση υπό τον μανδύα μιας ιδιότυπης «εταιρικής» σύμπραξης με αμερικανική υψηλή επιστασία όπου Ελλάδα-Τουρκία-(Κύπρος, Ισραήλ και Αίγυπτος με ερωτηματικό) θα λαμβάνουν ποσοστό επί των εσόδων (1 και 2) από τα συμβόλαια των εταιριών υδρογονανθράκων που θα αναλάβουν.

Σε προηγούμενο άρθρο (16/02/2023) εξηγήθηκε ότι η λύση που προωθείται από τους Αμερικανούς -και επιβεβαιώθηκε από τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας (π. πρόεδρο του ΕΛΙΑΜΕΠ), Θάνο Ντόκο-, είναι η δημιουργία ενός «μεγάλου συνεταιρισμού κρατών» κατά τα πρότυπα της συνεργασίας Κατάρ-Ιράν «που θα συνεκμεταλλευτεί τους ενεργειακούς πόρους της Μεσογείου», κάτι το οποίο είχε ήδη προαναγγείλει ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών, Τζέφρι Πάιατ, τον Δεκέμβριο του 2022 όταν είπε  ότι, «οι ΗΠΑ εστιάζουν στο πώς θα δημιουργήσουν μια ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΔΥΝΑΜΙΚΗ για να αποφύγουμε τις διαμάχες που συνοδεύονται με ένα οικονομικό κόστος». Ενώ λίγους μήνες αργότερα, ο ΥΠΕΞ Ν. Δένδιας δήλωνε ότι «εργαζόμαστε εδώ και καιρό για τη δημιουργία αρχιτεκτονικής ασφάλειας στη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο […] όπου ΟΛΟΙ ΚΑΛΟΥΝΤΑΙ ΝΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΤΟΥΝ ΜΑΖΙ ΜΑΣ…».

Έτσι, αναλύοντας τις εξελίξεις που επιβεβαιώνουν ότι οι Αμερικανοί προετοιμάζουν την παρέμβασή τους διαπιστώνεται (σύμφωνα με την Καθημερινή, 09/05/2023) ότι, έχουν εργαλειοποιηθεί τα εξοπλιστικά (σσ. τουρκικά F-16) τα οποία χρησιμοποιούνται ως «δέλεαρ κατευνασμού». Έχει αλλάξει η δημόσια ρητορική με ηπιότερες ανακοινώσεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ προς την Τουρκία με αποκορύφωμα την τοποθέτηση του Αμερικανού Πρέσβη Τζ. Τσούνη στο 8ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών (26 έως 29/04/2023) όπου είπε ότι «κανείς δεν έχει το μονοπώλιο του σωστού και του λάθους» και έσπευσε να επισημάνει ότι θα ήταν ευχής έργο να μπορούσε η Τουρκία να παραλάβει τα F-16 καθώς αυτό θα σήμαινε ότι έχουν αφήσει τα προβλήματα πίσω και ότι οι σχέσεις έχουν εξομαλυνθεί. Προέβλεψε μάλιστα ότι μετά τις εκλογές θα γίνει μια «ειλικρινής» προσπάθεια και από τις δύο πλευρές ώστε να υπάρξει σημαντική πρόοδος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι κορυφαίοι πολιτευόμενοι συνεργάτες του Αλ. Τσίπρα, δήλωναν ευθαρσώς στους διαδρόμους του Φόρουμ των Δελφών ότι «έφθασε πλέον ο καιρός για να καθίσουμε στο τραπέζι με την Τουρκία».

Παρατηρείται επίσης ότι οι ΗΠΑ, μετά από μια περίοδο πίεσης στο καθεστώς Ερντογάν, έχουν επιστρέψει στην «παραδοσιακή» ουδετερότητα και στο γνωστό «δόγμα Λουνς», όταν τίθενται θέματα ασκήσεων (πχ άσκηση «Ηνίοχος 2023») ή άλλων δραστηριοτήτων στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, με μόνη -μεροληπτική- εξαίρεση όταν πρόκειται για ζητήματα που συνδέονται με την Ουκρανία, οπόταν το δόγμα Λουνς πάει στον κάλαθο των αχρήστων, προς ικανοποίηση των ευρύτερων σχεδιασμών τους (βλ. Αλεξανδρούπολη και όχι μόνο).

Υπενθυμίζεται ότι ο Ολλανδός Γ.Γ. του ΝΑΤΟ Γιόζεφ Λουνς (1971-1984) απέστειλε τον Μάιο του 1980 έγγραφο προς όλα τα όργανα του ΝΑΤΟ και ζήτησε να μην περιλαμβάνονται στην κατανομή συμμαχικών πιστώσεων «αμφισβητούμενες περιοχές διότι δημιουργούσαν πολιτικά προβλήματα στο ΝΑΤΟ». Εμμέσως δηλαδή ξεκαθαρίστηκε ότι το ΝΑΤΟ/ΗΠΑ δεν θα εμπλέκονται στις διμερείς διαφορές των Συμμάχων. Όπερ εστί μεθερμηνευόμενον, ότι το ΝΑΤΟ δεν περιλαμβάνει στις ασκήσεις του περιοχές τις οποίες η Τουρκία θεωρεί ότι οφείλουν να είναι αποστρατικοποιημένες, ευνοώντας φυσικά τις τουρκικές αναθεωρητικές επιδιώξεις. Το δόγμα Λουνς λοιπόν παραμένει σε ισχύ και ενίοτε εκφράζεται και πιο ωμά, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το φθινόπωρο του 2020 όταν ο πρώην ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο μίλησε  περί ανάγκης «μειώσεως του στρατιωτικού αποτυπώματος στο Αιγαίο». Και όπως ο Πρέσβης ε.τ. Γιώργος Αϋφαντής έγραψε με νόημα (22/06/2022), «η θεσμική επιβεβαίωση της αποστρατικοποίησης των νησιών του Αιγαίου είναι για τις ΗΠΑ όχι μόνο αποδεκτό τίμημα [προκειμένου να ρυμουλκηθεί η Τουρκία μακράν και εναντίον της Ρωσίας] αλλά υπό τις περιστάσεις και επιβεβλημένη στόχευση».

Αυτά διευκρινίζονται εκ προοιμίου για να έχουμε εικόνα σχετικά με τις «θυσίες» -για να το πούμε πολύ κομψά- που θα κληθεί η Ελλάδα να κάνει στην επικείμενη παρέμβαση στα ελληνοτουρκικά, της οποία το έδαφος έχει ήδη προλειάνει η Γερμανία, σύμφωνα με δημοσίευμα της Deutsche Welle, καθορίζοντας το πλαίσιο του διαλόγου στη μυστική συμφωνία Καλίν-Σουρανή (εν αγνοία του Έλληνα ΥΠΕΞ Ν. Δένδια στο Βερολίνο, 13/07/2020) και Καλίν-Μπούρα (στα Γραφεία της Γερμανικής Αντιπροσωπείας στις Βρυξέλες, 18/12/2022). «Η ένταση, ή ακόμα και μια ανοιχτή σύγκρουση, στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ αποτελεί δηλητήριο για τη δυτική συμμαχία στον αγώνα της κατά της Ρωσίας. Η Ουάσιγκτον και το Βερολίνο είναι αποφασισμένες να «εξουδετερώσουν» αυτό το δηλητήριο», αναφέρει το γερμανικό δημοσίευμα με συντάκτη γνωστό ερευνητή του ΕΛΙΑΜΕΠ.

Σε αυτό το σημείο ενδεχομένως κάποιοι να αναρωτηθούν, πώς είναι δυνατόν να παραμείνει το δόγμα Λουνς σε ισχύ δεδομένης της επικείμενης αμερικανικής παρέμβασης. Κατ’ αρχάς, εργαλειοποιώντας την ιδιότητα των ΗΠΑ ως παρατηρήτριας στο Φόρουμ για το Φυσικό Aέριο της Ανατολικής Μεσογείου (EMGF). Πιο συγκεκριμένα όμως η απάντηση δόθηκε από τον Αλ. Τάρκα (δημοσίευμα στη Δημοκρατία 03/05/2023) ο οποίος αναφέρει ότι: «…υπάρχουν μόνον δύο χειροπιαστά στοιχεία για τις ελληνοαμερικανικές συνεννοήσεις. Αφενός, ο υπουργός Εξωτερικών Αντ. Μπλίνκεν σημείωσε στον κ. Μητσοτάκη, τον Φεβρουάριο, ότι ο νέος ελληνοτουρκικός διάλογος μπορεί να ξεκινήσει από τα έξι σημεία της άτυπης συμφωνίας των διπλωματικών συμβούλων Μπούρα – Καλίν του Δεκεμβρίου 2022. Με λίγα λόγια, το μήνυμα Μπλίνκεν θα είναι ότι η Ουάσινγκτον δεν επιβάλλει λύσεις στις δύο σύμμαχες χώρες, αλλά διευκολύνει την πρόοδο στις συνεννοήσεις που ήδη έχουν αρχίσει οι ίδιες. [σσ. με γερμανική διαμεσολάβηση, Καλίν-Σουρανή και Καλίν-Μπούρα]. Αφετέρου, όπως ευρέως συζητείται μεταξύ Ελλήνων και ξένων διπλωματών στην Αθήνα, αναμένεται η επίσκεψη ανώτερου Αμερικανού αξιωματούχου στην περιοχή, ανάλογα με τον ακριβή χρόνο παροχής ψήφου εμπιστοσύνης στη νέα κυβέρνηση». Το iEpikaira από τον Αύγουστο του 2022 έγραφε: «Το δίδυμο Πάιατ-Χόκσταϊν βάζουν πλώρη για Ανατολική Μεσόγειο…»

Έτσι οι πληροφορίες σχετικά με την προωθούμενη Ελληνοτουρκική «συμφωνία» μιλάνε για:

1.Σε πρώτη φάση, συνέχιση των -αέναων- διερευνητικών επαφών, των ΜΟΕ και των συναντήσεων στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ.

2.Καθορισμό/οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ αλλά όχι με την αρχή της μέσης γραμμής κατά παράβαση της UNCLOS (την οποία ΗΠΑ και Τουρκία δεν έχουν επικυρώσει). Η επήρεια των νησιών στην ΑΟΖ θα απομειωθεί δραστικά. Η αρχή ήδη έγινε με την Ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία οριοθέτησης, η οποία ήταν αποτέλεσμα έντονων παρασκηνιακών πιέσεων των Αμερικανών, ενώ επετεύχθη αφού η Ελλάδα παραχώρησε περί τα 8-9% του εμβαδού (1 και 2) της ΑΟΖ που δικαιούνταν (ήτοι περί το 75% της Λεκάνης του Ηροδότου που μας αντιστοιχεί), σε περιοχή όπου εκτιμάται ότι υπάρχουν υπερμεγέθεις ποσότητες υδρογονανθράκων, ενώ απομειώθηκε η επήρεια νησιών όπως η Κρήτη, η Κάρπαθος και η Ρόδος. Οδοδείκτης στον διαμοιρασμό της υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ θα είναι ο γνωστός χάρτης Μπάιντεν (δημιουργήθηκε το 2015 και συνέχισε να εμπλουτίζεται μέχρι το 2017 καθ’ υπόδειξη των Τούρκων, ενώ αρχιτέκτονάς του είναι ο πρώην Ειδικός Απεσταλμένος και νυν Ανώτερος Σύμβουλος Ενεργειακής Ασφάλειας του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Άμος Χόκσταϊν), ο οποίος βρίσκεται ήδη στη δεύτερη φάση υλοποίησής του. Χωρίς να μπούμε στις λεπτομέρειες του χάρτη Μπάιντεν που αναλύθηκαν αλλού (ενδεικτικά 1 και 2), μεταξύ των πολλών παραδοξοτήτων που παρουσιάζει (κατά παράβαση της UNCLOS), είναι και το ότι δεν προβλέπει κοινό θαλάσσιο σύνορο Ελλάδας-Κύπρου αφού αποδίδει όλη την υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ ανατολικά του 28ου Μεσημβρινού (που τέμνει την Ρόδο) στην Τουρκία, αποκόπτοντας τελείως το Σύμπλεγμα Καστελόριζου από την υπόλοιπη Ελλάδα…

Χάρτης Μπάιντεν. Πηγή: mcclatchydc.com

3.Αναγνώριση «τουρκικής» μειονότητας στα Δωδεκάνησα.

4.Αποστρατιωτικοποίηση ελληνικών νησιών (αλλά και της τουρκικής ακτογραμμής) με χρονικό ορίζοντα πενταετίας (1 και 2). Στόχος, η δημιουργία μιας «ουδέτερης ζώνης» και του καθεστώτος των λεγόμενων «Νατοϊκών νησιών» στα οποία έχει ήδη αναφερθεί ο Κ. Μητσοτάκης.

5.Περιορισμό άσκησης δικαιώματος επέκτασης χωρικών υδάτων στα 12νμ (όχι ενιαία και σύμφωνα με τα δικαιώματα που απορρέουν από το Δίκαιο της Θάλασσας). Δεν είναι τυχαίο ότι στις 27/04/2023, ο Ν. Δένδιας είπε ότι: «Η UNCLOS -γιατί θέλω να είμαι πάντα ακριβής-, δεν μας δίνει 12 μίλια, μας δίνει μέχρι 12 μίλια. Αυτή είναι η διατύπωση της UNCLOS». Υπονόησε δηλαδή ότι δεν υπάρχει πρόθεση άσκησης του δικαιώματος ενιαίας/πλήρους επέκτασης στα 12νμ. Πρόκειται με άλλα λόγια για τα λεγόμενα «αυξομειούμενα χωρικά ύδατα» από 6 ως 12 νμ ανά περιοχή, κατ’ απαίτηση των Αμερικανών (1 και 2). Παρενθετικά, είναι ιδιαίτερα διαφωτιστική μια παλαιότερη τοποθέτηση του Ναύαρχου (των Ιμίων) ε.α Χρήστου Λυμπέρη ο οποίος έχει δηλώσει δημόσια: «Αυτό που το εβίωσα τόσο τον Νοέμβριο 1994 [όταν τέθηκε σε ισχύ η διεθνής σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας που επιτρέπει την επέκταση της χωρικής θάλασσας στα 12ν.μ.] όσο και τον Ιανουάριο 1996 [σσ. Ίμια] ήταν η φορτική πίεση εκ μέρους των ΗΠΑ για μη άσκηση του δικαιώματος επέκτασης της Αιγιαλίτιδας Ζώνης».

Ο Ναύαρχος -τότε αρχηγός ΓΕΕΘΑ-, στην ενημέρωσή του προς το ελληνικό ΥΠΕΞ ανέφερε επίσης ότι: «Οι Αμερικανοί προβάλλουν το επιχείρημα ότι η επέκταση των χωρικών μας υδάτων θα επηρεάσει αρνητικά τις αμερικανικές ναυτικές επιχειρήσεις, διότι η Ελλάδα αρνείται να δεχθεί όλα τα σχηματιζόμενα στενά ως υπαγόμενα στο καθεστώς Free Transit Passage και θα διατηρηθεί σε ισχύ το καθεστώς της αβλαβούς διελεύσεως. Τι θα σημαίνει αυτό για τους Αμερικανούς; Πρώτον, τα αμερικανικά υποβρύχια θα πλέουν εν επιφάνεια στα στενά που δεν χαρακτηρίζονται ως διεθνή. Δεύτερον, στα αμερικανικά αεροσκάφη θα απαγορεύεται υπερπτήση πάνω από τα στενά αυτά και έτσι θα υποχρεώνονται να ζητούν τη συγκατάθεση της Αθήνας… έλαβα γνώση αμερικανικών οδηγιών προς τα υποβρύχιά τους, με τις οποίες προσδιόριζαν συγκεκριμένα πέντε στενά στο Αιγαίο ως «στενά ελεύθερης διέλευσης»». Αυτά για να μην εθελοτυφλούμε ως προς το ζήτημα των 12 νμ…

5.Συρρίκνωση ελληνικού FIR/SAR για να συμπίπτει με τα νέα δεδομένα της οριοθέτησης ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδας.

Οι λόγοι για τους οποίους οι ΗΠΑ προωθούν το συγκεκριμένο «σχέδιο» (καίτοι δεν είναι είναι καθόλου σίγουρο ότι θα εφαρμοστεί εν τέλει) καθορίζονται από κριτήρια τα οποία ενέχουν ψυχρούς γεωπολιτικούς υπολογισμούς (οι οποίοι αντιμετωπίζουν την Ελλάδα ως χώρο και όχι ως χώρα… Θα θυμάστε τις αλήστου μνήμης δηλώσεις της Άννας Ψαρούδα-Μπενάκη: «τα εθνικά σύνορα και ένα μέρος της εθνικής κυριαρχίας θα περιοριστούν χάριν της ειρήνης και της ευημερίας και της ασφάλειας») αλλά και από τις διαχρονικές πιέσεις  που δέχονται από την Τουρκία (1 και 2) την οποία δεν είναι διατεθειμένοι να «χάσουν/θυσιάσουν».

Ο μπαρουτοκαπνισμένος στρατηγός ε.α. Ντέιβιντ Πετρέους έχει ξεκαθαρίσει ότι: «το ΝΑΤΟ προφανώς και έχει υποστεί μια σειρά απογοητεύσεων με την Τουρκία, αλλά η γεωστρατηγική της θέση είναι κρίσιμη. Οι βάσεις που έχουμε στην Τουρκία είναι απαραίτητες. Και έτσι το ΝΑΤΟ, όταν πρόκειται για τη σχέση του με την Τουρκία, έχει επανειλημμένα επιδείξει έναν βαθμό υπομονής…». Ομοίως και ο Αμερικανός αναλυτής Ted Galen Carpenter του CATO Institute έχει δηλώσει παλαιότερα ότι: «Η Τουρκία ήταν [ανέκαθεν] πολύ πιο σημαντική σύμμαχος από την Ελλάδα όσον αφορά στρατηγικά ζητήματα. Δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι η στάση των ΗΠΑ έχει αλλάξει…».

Πιο πρόσφατα, σε τοποθέτησή του ο Πρόεδρος της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας, Ρόμπερτ Μενέντεζ, κατακεραυνώνει την Τουρκία, αφού έχει γλαφυρά περιγράψει την επιθετική της πολιτική έναντι του Ελληνισμού, την απαράδεκτη συμπεριφορά της έναντι «συμμάχων», και τις ερωτοτροπίες της με την Ρωσία, τελικά θέτει το ερώτημα «πώς θα αποκαλούσες μια τέτοια χώρα;», ο φανερά αμήχανος Αμερικανός ΥΠΕΞ Άντονι Μπλίνκεν απαντά, «θα την αποκαλούσα μια δύσκολη/προκλητική (challenging) σύμμαχο». Και ακριβώς επειδή πρόκειται για μια «δύσκολη» αλλά αναγκαία για τους Αμερικανούς  σύμμαχο, η απόφαση να πιέσουν την «εύκολη» -και δεδομένη- Ελλάδα, πραγματώνεται με το προαναφερθέν σχέδιο Ελληνοτουρκικού «συμβιβασμού» (γράφε τραγωδίας).

Για να επιτευχθεί όμως κάτι τέτοιο, αναγκαία συνθήκη αποτελεί η συναίνεση των ελληνικών πολιτικών ηγεσιών. Έτσι, σε προηγούμενο σχόλιο εξηγήθηκε ότι όλες οι διεργασίες γίνονται εν γνώσει των κυριότερων πολιτικών δυνάμεων της χώρας, οι οποίες εδώ και καιρό προλειαίνουν το έδαφος (1, 2, 3, 4, 5, 6 και 7) για τη συμφωνία που θα αφορά Αιγαίο-Ανατολική Μεσόγειο (πιθανόν και Κυπριακό αν και δεν είναι ακόμα σαφές πώς θα συγκεραστούν) «πακέτο», η οποία δεν θα ήταν υπερβολή εάν λέγαμε ότι δρομολογείται εδώ και δεκαετίες, όπως εξηγήθηκε: «Οι Πρέσπες του Αιγαίου – Αν. Μεσογείου: Ο χάρτης Μπάιντεν και οι μυστικές συμφωνίες!».

Ο Μανώλης Κοττάκης έγραψε στις 09/04/2023: «…για το Στέιτ Ντιπάρτμεντ […] το μετεκλογικό διακύβευμα της νέας κυβέρνησης, αυτοδυναμίας ή συνεργασίας, είναι η επίτευξη συμφωνίας για την συνιδιοκτησία του Αιγαίου μεταξύ Ελλάδος-Τουρκίας…». Ίσως θα ήταν ακριβέστερο εάν λέγαμε ότι η συμφωνία θα περιέχει και την Αν. Μεσόγειο εκτός του Αιγαίου Πελάγους.

Το μόνο πρόσκομμα το οποίο απομένει -όπως ορθά εντοπίζει και ο Γ. Αϋφαντής- είναι ο ίδιος ο κυρίαρχος λαός, του οποίου οι αντιδράσεις ήδη μετρώνται, και θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στην επίτευξη ή μη μιας τέτοιας συμφωνίας/ανοσιούργημα. Φυσικά τα ΜΜΕ φέρουν μεγάλο μερίδιο ευθύνης (1 και 2) για ότι πρόκειται να επισυμβεί.

Κλείνοντας, θα επαναλάβουμε όσα γράφαμε πρόσφατα. Είναι πολύ ανησυχητικό το γεγονός ότι η επικείμενη παρέμβαση στα Ελληνοτουρκικά δεν έχει απασχολήσει σοβαρά τις προεκλογικές ατζέντες των κομμάτων τα οποία ετοιμάζονται μετεκλογικά –πιθανότατα με συγκυβέρνηση η οποία σύμφωνα με πληροφορίες της Εστίας (01/05/2023) θα είναι διάρκειας «ενός έτους μέχρι τις ευρωεκλογές, για να προχωρήσουν τα θέματα με την Τουρκία»- να παζαρέψουν επί της ουσίας την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας, ενώ ο λαός παραμένει στο σκοτάδι. Εάν το πολιτικό σύστημα τρέφει την ψευδαίσθηση ότι αυτήν την φορά οι Έλληνες θα κάτσουν με σταυρωμένα τα χέρια, πλανάται πλάνην οικτράν…