Γράφει ο Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων.
Στις 6-9 Ιουνίου 2024 θα διεξαχθούν οι Ευρωεκλογές. Για την Ελλάδα η ημερομηνία είναι η Κυριακή 9 Ιουνίου. Θεωρώ χρήσιμο να αναλογισθούμε αν η Ευρώπη, ως χώρος πολιτικής και οικονομικής συνεργασίας, έχει ταυτότητα. Κάθε κράτος -μέλος έχει και πρέπει να διατηρήσει τη δική του εθνική ταυτότητα. Όμως και η Ένωση για να προχωρήσει πρέπει να κάνει συνεχείς αναφορές στους θεμελιωτές της και στις πολιτιστικές αξίες της.
Ο Ζακ Ντελόρ, που έφυγε από κοντά μας προ ολίγων ημερών, έδινε εμπράκτως την απάντηση για την ταυτότητα της Ευρώπης. Ήταν πιστός Καθολικός Χριστιανός και κάθε Κυριακή πήγαινε στην Εκκλησία. Μάλιστα, όταν ήταν Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είχε προκύψει η ανάγκη για μία έκτακτη Κυριακάτικη σύσκεψη στις Βρυξέλλες. Ο Ντελόρ άργησε στη συνεδρίαση λόγω του τακτικού εκκλησιασμού της Κυριακής. Σοσιαλδημοκράτης, Ευρωπαϊστής, αλλά και συνειδητός Χριστιανός. Τα γαλλικά ΜΜΕ συνθέτοντας τη νεκρολογία του Ντελόρ τονίζουν τη χριστιανική του πίστη.
Οι Χριστιανικές αξίες αποτελούν το ένα από τα θεμέλια, στα οποία οικοδομήθηκε αρχικά η Ευρώπη και τη συνέχεια η Ευρ. Ένωση. Οι ιδρυτές της ΕΟΚ του 1957, όπως ο Αντενάουερ και ο Ντε Γκάσπερι, δήλωναν ότι εμπνέονται από τις αρχές του Ευαγγελίου. Η κατάργηση της θανατικής ποινής στις χώρες της Ε.Ε. είναι απόρροια των Χριστιανικών αξιών. Η μεγαλύτερη σήμερα πολιτική ομάδα στο Ευρωκοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, προβάλλει τον σεβασμό του στην Χριστιανική παράδοση. Μακάρι και άλλοι πολιτικοί σχηματισμοί να κάνουν το ίδιο. Όπως το έκαναν ο σοσιαλιστής Ντελόρ, ο φιλελεύθερος Ζισκάρ Ντ’ Εσταίν κ.ά.
Ο Γάλλος διανοητής Φιλίπ Νεμό στο βιβλίο του «Τι είναι η Δύση;» μάς θυμίζει ότι η άρνηση της Χριστιανικής κληρονομιάς οδηγεί σε αντιδημοκρατικές και επικίνδυνες ατραπούς. Γράφει σχετικά:
«Οι πολιτικοί φιλόσοφοι που τήρησαν εχθρική στάση απέναντι στη βιβλική κληρονομιά, όλοι, σαν από σύμπτωση, υπήρξαν κήρυκες ενός μη δημοκρατικού κρατισμού, δηλαδή της επαν-ιεροποίησης του κράτους, είτε υπό αυταρχική ή απολυταρχική μορφή (Μακιαβέλλι, Χομπς, Ρουσσώ, Χέγκελ, Μωρράς κ.ά.), είτε υπό ολοκληρωτική μορφή (Μαρξ, Λένιν, οι νεοπαγανιστές Ναζί)».
Και η αρχαία ελληνική γραμματεία, φιλοσοφία και ιστοριογραφία ήταν και πρέπει να παραμείνει θεμελιώδης πυλώνας της Ευρώπης. Μπορεί σε μερικά Πανεπιστήμια των ΗΠΑ να ακούγονται φωνές κατά των Κλασικών Σπουδών, αλλά Ευρώπη χωρίς κλασική παιδεία δεν νοείται. Ευτυχώς βλέπουμε ενδιαφέρουσες πρωτοβουλίες, όπως αυτή του Γάλλου Προέδρου Μακρόν, ο οποίος θεωρεί ως βασικό μάθημα για τα γαλλικά Λύκεια τα Αρχαία Ελληνικά και τα Λατινικά (grec-latin). Η χώρα μας έχει δικαίωμα και υποχρέωση να πρωταγωνιστήσει στη ανάδειξη της αρχαιοελληνικής κληρονομιάς της Ευρώπης. Όλοι μαζί να αντισταθούμε στην τάση υποβάθμισης των Ανθρωπιστικών Σπουδών.
Ευρώπη σημαίνει σεβασμός στις δημοκρατικές διαδικασίες και στα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούν να είναι υποψήφιες για ένταξη- έστω και πολύ μακρινή- χώρες με καθεστώτα που έχουν αυταρχικές και καταπιεστικές τάσεις, όπως η Τουρκία. Και ας μην λησμονούμε ότι ο σεβασμός στα δικαιώματα του Ανθρώπου- και όχι οι υπερβολές των δικαιωματιστών- θεμελιώνεται, πολλούς αιώνες πριν από τον Διαφωτισμό, στα κείμενα των Πατέρων της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Αντλώντας χυμούς από τις ρίζες της η Ευρώπη θα αξιοποιήσει καλύτερα τις προκλήσεις του μέλλοντος.
Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 5.1.2024