Διαβάζοντας τούς Άρχαίους Ἕλληνες καί τούς Βυζαντινο-Ρωμηούς συγγραφεῖς θαυμάζουμε τήν ἐπιμονή τους νά ἐξελληνίζουν τά ξένα όνόματα. Μάλιστα αὐτή ἡ ἐπιμονή συνδυάζεται μέ ἐντυπωσιακή εὑρηματικότητα καί δέν ἐξαντελεῖται μόνο στόν ἐξελληνισμό τῶν καταλήξεων. Θυμίζω τόν ἡγεμόνα τῶν Ἀσσυροβαβυλωνίων Ἀσσουρμπανιμπάλ, τόν ὁποῖο οἰ Ἀρχαῖοι καταγράφουν ὡς Σαρδανάπαλο (κατέστη ἔκτοτε σύμβολο ἄτακτης καί τρυφηλῆς ζωῆς). Ὁ Πέρσης Νταριαξάρτα ἔγινε Δαρεῖος καί ὁ Ξαριαξάρτα ἔγινε Ξέρξης. Στήν ἐποχή τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου τό ὄνομα τοῦ Ἀσιάτη ἡγεμόνος Τσαντρακούπτα ἐξελληνιζόμενο γίνεται: Σανδράκοπτος. Οἱ Βυζαντινοί ἱστορικοί καί χρονογράφοι συνεχίζουν μέ πάθος καί μέ ἀντίστοιχη εὑρηματικότητα, θά ἔλεγα καί μέ εὐτράπελη διάθεση, τόν πλήρη ἐξελληνισμό τῶν ὀνομάτων ξένων πολιτικῶν ἤ στρατιωτικῶν. Χαρακτηριστική εἶναι ἡ περίπτωση τοῦ ἱστορικοῦ Κεδρηνοῦ (12ος αἰών), ὁ ὁποῖος ὀνομάζει «Τραγολιπάκη» τόν Τοῦρκο Τογρούλ Μπέη! Ἡ ἐμμονή αὐτή δείχνει τόν μεγάλο σεβασμό τῶν Ἑλλήνων συγγραφέων στή γλῶσσα μας καθ’ ὅλη τή μακρόχρονη πορεία καί διαχρονική συνέχεια τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Καταδεικνύει δέ ὅτι ἐπί αἰῶνες οἱ Ἕλληνες δέν εἶχαν κανένα σύμπλεγμα κατωτερότητος ἀπέναντι στίς ξένες γλῶσσες καί τούς πολιτισμούς τῶν ἄλλων λαῶν.
Ἡ τάση τοῦ ἐξελληνισμοῦ συνεχίσθηκε μέχρι καί τά μέσα τοῦ 20 οῦ αἰῶνος, ἄν καί ἀρχισε νά ὑποχωρεῖ αἰσθητά. Θυμᾶμαι ἐφημερίδεςκαί ραδιοφωνικά δελτία εἰδήσεων τῆς δεκαετίας τοῦ 1960 νά ἀναφέρονται σέ εἰδήσεις «ἐξ Οὐασιγκτῶνος» τῶν ΗΠΑ, ἐνῶ πολλοί δρόμοι τῶν Ἀθηνῶν μιλοῦν εὐγλωττα γιά τή διάθεση ἐξελληνισμοῦ τῶν ὀνομάτων κατά τόν 19ο αἰῶνα. Ἡ πλατεῖα Κάνιγγος τιμᾶ τόν Ἄγγλο Πρωθυπουργό Κάνιγκ, τοῦ ὁποίου τό ὄνομα σήμερα θά ἔμενε ἄκλιτο. Μέ τόν ἴδιο τρόπο ὁ Γάλλος Φαβιέ ἔγινε Φαβιέρος, ἡ ὁδός Κοδριγκτῶνος τιμᾶ καί ἐξελληνίζει τόν Ἄγγλο ναύαρχο Κόδριγκτον (Ναυαρῖνο 1827) καί ἡ ὁδός Μυλλέρου τόν Γερμανό Φιλέλληνα Μύλλερ. Βεβαίως ἔγιναν καί ὑπερβολές, οἱ ὁποῖες δέν ἐπεβίωσαν ἐπί πολύ. Ὁ Γκαῖτε κάποτε μετεφράσθη ὡς Γύθειος καί ὁ Σαίξπηρ ὡς Σακεσπῆρος. Μπορεῖ σήμερα νά γελοῦμε μέ μερικές ἀπό τίς προσπάθειες ἐξελληνισμοῦ, προσωπικά πάντως τίς προτιμῶ ἀπό τήν ἀντίστροφη πορεία, στήν ὁποία εἰσήλθαμε κατά τά τελευταῖα χρόνια.
Στήν ἐποχή μας πλέον ὑπάρχει τάση ἀφελληνισμοῦ , ὑποχωρήσεως τῶν ἑλληνικῶν, ἐπιβολῆς μιᾶς παγκοσμιοποιημένης ἀγγλικῆς ἐνῷ καλλιεργεῖται ἕνα σύμπλεγμα μειονεξίας γιά τήν ἑλληνική γλῶσσα. Στό εὐρύτερο παίισιο καταργήσεως τῆς ἐθνικῆς μας ταυτότητος, τῆς Ὀρθοδοξίας καί τῆς Ἱστορίας μας, ἀκοῦμε συνθήματα ὅπως: «Τί νά τά κάνουν τά παιδιά μας τά ἑλληνικά πού τά μιλοῦν μόνο 15 ἑκατομμύραι ἄνθρωποι στόν πλανήτη;». Ἤ ἀκόμη χειρότερα ακούσαμε ἀπό τά χείλη ὑψηλόβαθμης κυρίας μέ πολιτικές θέσεις ὅτι ἡ Ἀγγλική πρέπει νά γίνει ἡ δεύτερη ἐπίσημη γλῶσσα μας παράλληλα μέ ἤ καί πάνω ἀπό τά Ἑλληνικά. Θλίβεται ὅποιος στοιχειωδῶς γνωρίζει τήν ἀξία τῆς ἑνιαίας καί διαχρονικῆς ἑλληνικῆς γλώσσας καί ἀναγκάζεται νά ἀναρωτηθεῖ φωναχτά: «Καλά δέν αἰσθάνεσθε τήν παραμικρή εὐθὐνη ἀπέναντι σέ μία γλωσσική κληρονομιά, ἡ ὁποία μᾶς χάρισε τόν Ὅμηρο, τούς μεγάλους τραγικούς καί φιλοσόφους καί ἡ ὁποία δώρισε τό ἀπαραίτητο γλωσσικό ἐργαλεῖο στούς Εὑαγγελιστές τῆς Χριστιανικῆς Ἀποκαλύψεως καί στούς Πατέρες τῆς Ἐκλησίας; Δέν αἰσθάνεσθε τήν ἀνάγκη νά μάθουν καλά τά πάιδιά μας τή ρίζα πού ἀρδεύει καί ζωογονεῖ ακόμη καί σήμερα πολλές γλῶσσες τοῦ εὐρωπαϊκοῦ χώρου, δυτικοῦ καί ἀνατολικοῦ; Καί σέ τελευταία ἀνάλυση πῶς δέχεσθε τά παιδάκια ἀπό τήν ἡλικά τῶν 7-8 ἐτῶν νά στέλνουν τηλεφωνικά καί ἠλεκτρονικά μηνύματα στά GREEKLISH, δηλαδή σέ ἑλληνική γλῶσσα μέ ἀγγλική γραφή;
Εἶναι πρῶτα ἀπ’ ὅλα θέμα ἐθνικῆς ἀξιοπρεπείας ἡ σωστή γνώση τῆς γλώσσας τοῦ τόπου μας, τῆς Ἐκκλησίας μας καί τοῦ πολιτισμοῦ μας. Ὅποιο παιδί μάθει ἀπό μικρό νά ὑποτιμᾶ τή γλῶσσα του καί νά τήν θεωρεῖ ὑποδεέστερη, αὐτό τό παιδί μεγαλώνοντας θά ἀποκτήσει νοοτροπία ραγιᾶ, δουλπάροικου καί πρόθυμου νά ὑποκύψει σέ κάθε ξένη πίεση. Ἀλλά καί ἀπό παιδαγωγικῆς πλευρᾶς ἡ ἀνοχή μας στά GREEKLISH εἶναι ἀπαράδεκτη. Τό παιδί πρῶτα κατανοεῖ καί διδάσκεται εἰς βάθος τή μητρική του γλῶσσα καί μετά ἀπό μερικά χρόνια θά εἶναι εἰς θέσιν νά κατανοήσει τή γραμματική καί τό συντακτικό ἄλλων γλωσσῶν. Τό νά ἀνεχόμαστε τή χρήση μιξοβάρβαρων, ἀνελλήνιστων καί ξενομανῶν ἐκφράσεων ἤ γραμμάτων ἀπό τούς νέους μας ὁδηγεῖ σέ μία ἐγκεφαλική σύγχυση, ὥστε τελικά οὐτε καλά Ἑλληνικά θά μάθουν ούτε καμμία ξένη γλῶσσα θά ἐμπεδώσουν σωστά. Γι’αυτό ἐπικροτῶ τόν κώδωνα κινδύνου κατά τῶν GREEKLISH (GREEK- ENGLISH) χαρακτήρων πού κρούει ὁ πρώην Πρύτανις καί κορυφαῖος Γλωσσολόγος Γεώργιος Μπαμπινιώτης. Ἐξ ἴσου ἐπαινῶ καί καλῶ νά χειροκροτήσουμε τήν τηλεοπτική προσπάθεια κατά τῶν ἀγγλοελληνικῶν αὐτῶν μηνυμάτων πού ξεκίνησαν οἱ Θεσσαλονικεῖς παραγωγοί καί παρουσιαστές τῆς νεανικῆς ἐκπομπῆς ΡΑΔΙΟ ΑΡΒΥΛΑ ἀπό τήν τηλεόραση τοῦ ΑΝΤΕΝΝΑ. Δέν συμφωνῶ πάντα μέ τίς ἀπόψεις τους, ἀλλά τό σωστό νά λέγεται. Στό ζήτημα τῆς γλώσσας βοηθοῦν οὐσιαστικά τήν ἀποτροπή τοῦ ἀφελληνισμοῦ.
Προσωπικά πιστεύω ὅτι τό μεγαλύτερο σχολεῖο διασώσεως καί διαδόσεως τῶν σωστῶν Ἑλληνικῶν ἦταν, εἶναι καί θά εἶναι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Ὁ πρώτιστός ρόλος της εἶναι βεβαίως σωτηριολογικός καί οἰκουμενικός. Ὅμως μέχρι σήμερα στήριξε τή διαχρονική γλωσσική ταυτότητα τοῦ Ἑλληνισμοῦ καί μέ τή βοήθεια τῆς ἑλληνικῆς ἐξέφρασε τά ὀρθά δόγματα καί συνέθεσε ἀπαραμίλλου κάλλους ποίηση καί ὑμνογραφία. Εἶναι, λοιπόν, πολλαπλῆ ἀνάγκη νά σταματήσουν οἱ πειραματισμοί γιά τή νεοελληνική ἀπόδοση τῆς Θείας Λειτουργίας ἐντός τῶν Ναῶν καί νά ἀρκεσθοῦμε στή χρήση βιβλίων πού θά κρατοῦν στά χέρια τους οἱ πιστοί καί στά ὁποῖα θά ὑπάρχει τό κείμενο σέ πρωτότυπο καί σέ νεοελληνική ἀπόδοση. Ἀποφεύγω τή λέξη μετάφραση διότι ἀπό τά παλαιότερα Ἑλληνικά στά νεώτερα δέν ἀλλάζει ἡ γλῶσσα. Παραμένει ἡ ἑνιαία διαχρονική Ἑλληνική. Ἁπλῶς ἀλλάζουν ὁρισμένες καταλήξεις καί μερικοί γραμματικοί καί συντακτικοί τύποι.
Γιά νά διαφυλάξουμε τή γλωσσική μας συνέχεια πολλά πρέπει καί μποροῦμε νά κάνουμε ξεκινῶντας ἀπό τόν ρόλο τῶν γονέων, οἱ ὁποῖοι καλοῦνται νά ἀπομακρύνουν τά παιδιά τους ἀπό κάθε ξενομανία καί ἀφελληνιστική τάση. Ὅμως ὀφείλουμε νά ἀποφύγουμε καί τίς ὑπερβολές καθώς καί τή μετάδοση γραφικοτήτων καί ἀστηρίκτων ἐπιχειρημάτων, Θυμίζω ἕνα ἀνυπόγραφο κείμενο πού κυκλοφορήθηκε στό Διαδίκτυο σχετικό μέ δῆθεν ἐντυπωσιακές ἰδιότητες τῆς Ἑλληνικῆς, τήν ὁποία διδάσκονται τά στελέχη ἀμερικανικῶν ἑταιριῶν πληροφορικῆς. Πολλοί ἀρχικά στήν παγίδα, μεταξύ τῶν ὁποίων καί ὁ ὑπογράφων, ἀκόμη καί Ὑπουργοί. Τελικά ἀπεδείχθη οτι τό κείμενο περιεῖχε ἀνακρίβειες, ἀνύπαρκτα ὀνόματα καί ἀναπόδεικτα ἐπιχειρήματα ὑπέρ τῆς Ἀρχαίας Ἑλληνικῆς. Ἐχουμε τόσα πολλά ὑπαρκτά ἱστορικά, γλωσσολογικά, παιδαγωγικά καί θεολογικά ἐπιχειρήματα ὑπέρ τῆς γλωσσικῆς μας κληρονομιᾶς. Ἄς μήν καταφεύγουμε σέ μυθοπλασίες, οἱ ὁποῖες σέ τελική ἀνάλυση δίνουν λαβή στούς ὀπαδούς τοῦ ἀφελληνισμοῦ γιά νά μᾶς χλευάζουν. Γνώσεσθε τήν ἀλήθειαν καί αὕτη ἐλευθερώσει ὑμᾶς!
Κ.Χ. 24.7.2011
11 comments
Γοδεφρεῖδος Βιλλεαρδουίνος καὶ Βονιφάτιος ὁ Μομφερατικός… Ὅπως καὶ νὰ τὸ κάνουμε, ἄλλο Γοδεφρεῖδος, ἄλλο Τζέφρυ· ἄλλο Γουλλιέλμος, ἄλλο Ουίλιαμ.
Εἶχα διαβάσει κάπου ὅτι ἡ Ἄννα Κομνηνὴ γράφει ὅτι ἐξελλήνισε τὰ ὀνόματα τῶν ξένων ἡγετῶν τῆς Α’ Σταυροφορίας, γιὰ νὰ μὴν μολύνῃ τὸ ἔργο της μὲ βαρβαρικοὺς ἤχους. Ὡστόσο δὲν ἔχω καταφέρει νὰ ἐπιβεβαιώσω τὴν συγκεκριμένη ἀναφορά.
Εμ οἱ δύο αυτοὶ ποὺ άναφέρετε δὲν εἶναι τῆς Δ’ Σταυροφορίας ;
Καὶ γιατί οἱ Φράγκοι πέτυχαν νὰ σταθεροποιήσουν τὴν κυριαρχία τους στὴν Νότιο Ἑλλάδα καὶ ὄχι στὴν Μακεδονία καὶ τὴν Θράκη ; Ἀσφαλῶς διότι, μεταξὺ ἄλλων, μερίμνησαν νὰ ἐξελληνισθοῦν κάπως στὴν Πελοπόννησο καὶ τὴν Ρούμελη, ἐνῶ στὴν Μακεδονία καὶ τὴν Θράκη περιφρόνησαν τοὺς ἐντοπίους, Ἑλληνοφώνους καὶ Σλαβοφώνους. Τὸ δίδαγμα εἶναι ὅτι, ἂν θέλουμε νὰ κυριαρχήσουμε ἐπὶ τῶν Φράγκων καὶ πάλι, εἶναι ἀναπόφευκτο νὰ ἀφιερώσουμε χρόνο νὰ μάθουμε καὶ τὴν δική τους γλῶσσα καὶ τρόπο τοῦ σκέπτεσθαι. Μάλιστα, ὁ καλύτερος τρόπος νὰ μάθει κανεὶς καλὰ μία γλῶσσα ὅπως ἡ Ἑλληνική εἶναι συγκριτικῶς πρὸς ἄλλες συγγενεῖς της. Συνεπῶς, τὸ δίλημμα τοῦ ἀρθρογράφου εἶναι ψευδές. Ἡ διάκριση δὲν εἶναι μεταξὺ Ἑλληνοφώνων καὶ ξενοφώνων, άλλὰ μεταξὺ Ἑλλήνων καὶ βαρβάρων, πολιτισμένων καὶ καννιβάλων …
Δεν θα σχολιάσω ούτε πάνω στο άρθρο, ούτε πάνω στα σχόλια. Επιτρέψτε μου να κινηθώ ανεξάρτητα, και να προβληματιστώ γιατί τίθενται τέτοια θέματα…τί μας βιάζει πραγματικά;
Ο Ιμπεριος και η Μαργαρώνα, μεσαιωνικό μυθιστόρημα σε _απίθανα ελληνικά_, συνεγράφει από χέρι φραγκικό. Το ίδιο και ο Ερωτόκριτος. Το ίδιο και πολλά άλλα μεσαιωνικά μυθιστορήματα, που δεν έχω τον χρόνο να σας παραθέσω ένα προς ένα. Το Χρονικό του Μωρέα και αυτό το συνέγραψε φραγκικό χέρι, σε χυμώδη ελληνική λαλιά.
Μήπως στοχεύουμε σε λάθος εχθρούς;
Μήπως ο πραγματικός εχθρός της των Ρωμαίων γλώσσας, όπως λέγανε οι πρόγονοί μας την ελληνική λαλιά και ακόμη και σήμερα ρωμαϊκή (Rumca) αποκαλούν οι ελληνόφωνοι Πόντιοι στην Τουρκία…μήπως λοιπόν ο πραγματικός εχθρός της είναι όποιος προσπαθεί να την “καθαρίσει” από “μολυσμένες” “προσμίξεις”; Και φυσικά αναφέρομαι στους καθαρευουσιάνους και τους αποστειρωμένους δημοτικιστές…
Διαπρεπείς γλωσσολόγοι _επιμένουν_ ότι δεν πρέπει να μας φοβίζει η εξέλιξη μιας _γλώσσας_ που επιβιώνει εδώ και χιλιετίες. Αυτή την λαλιά την μίλησαν αρχαίοι Έλληνες, Ελληνιστές, μέχρι να γίνει η γλώσσα της πειθούς στην ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί η σύνδεση μιας τόσο σημαντικής γλώσσας με εθνικά ζητήματα. Η επιβίωση αυτής της γλώσσας _δεν_ εξαρτάται από μας. Ούτε εξαρτήθηκε ποτέ η επιβίωσή της σε στενά εθνικά πλαίσια.
κ. Χολέβα, σας συγχαίρω διότι θέτετε προβλήματα που δεν τα σκέφτεται ο κόσμος. Θα εξακολουθώ να κρατώ αποστάσεις ωστόσο από κάποιες από τις ελληνοκεντρικές σας ερμηνείες, που λαμβάνουν συχνά εθνική και (ίσως και) φυλετική διάσταση.
Με τιμή
Αν κατάλαβα καλά το θέμα του άρθρου είναι τα greeklish. Ένα το κρατούμενο.
Την εισαγωγή σε ένα σχόλιο “δεν θα σχολιάσω ούτε το άρθρο ούτε τα σχόλια” την έχω δει πολλές φορές ως πρακτική. Εδώ την βλέπω και ως πρακτική, αλλά και ως ομολογία στο εφαλτήριο του κειμένου! Σε απλά ελληνικά τέτοια εισαγωγή σημαίνει συνήθως τα εξής: έχω όρεξη να σας κουράσω με τις ασυνάρτητες σκέψεις μου. Εχω κι εγώ εγωισμό και καιρό για χάσιμο. Όχι μόνο εσείς. ΧΑ!
Ποιο ήταν το περιβόητο σχόλιο τελικά; ότι τα greeklish είναι εξέλιξη της γλώσσας μας και δεν πρέπει να τη φοβόμαστε; την εξέλιξη, όχι τη γλώσσα
Ε δεν είμαστε με τα καλά μας!
Και ποια ήταν η κατακλείδα; ότι αυτές οι απόψεις έχουν μέχρι και φυλετικές διαστάσεις;
Τι άλλο θα δούνε τα ματάκια μας;
Συρτέξ. Στρωματέξ. Βιολιγνίτ. Αμωνιαζόλ. Συμβαίνουν αυτά, πάντα συνέβαιναν. Τώρα το τι ακριβώς σημαίνει “δεν ανεχόμαστε” έχει ενδιαφέρον. Εντάξει, εδώ στο Αντίβαρο δεν ανεχόμαστε. Μόνο που ανηψιά μου δεν μπαίνει στο Αντίβαρο, προτιμά σαν φυσιολογική έφηβη να επικοινωνεί με τους φίλους της. Κι αν αυτοί της προτείνουν “pame gia kafe?” (που είναι και το θέμα μας) φαντάζομαι θα συναντήσω αρκετές δυσκολίες, τόσο στο να δώ το μήνυμα όσο και στο ελέγξω την απάντηση.
Να ξεκαθαρίσω κάτι. Απεχθάνομαι τα greeklish και όποτε μου δίνεται η ευκαιρία το δείχνω. Με τη διαφορά ότι δεν βρίσκω σοβαρές πιθανότητες να αντιμετωπιστεί το ζήτημα μέσω της Ορθοδόξου Εκκλησίας ή μέσω της κωδωνοκρουσίας του Μπαμπινιώτη.
Οδηγώ την συζήτηση σε ένα θέμα που βρίσκω συναφές. Πολλοί εδώ στο Αντίβαρο, έχουν επανειλλημένως αντιδράσει στην εκτενή χρήση των υπολογιστών στο σχολείο. Ας μην επαναλάβουμε τη συζήτηση, έχει ο καθ’ ένας τις απόψεις του και καλά κάνει και τις έχει.
Με τη διαφορά ότι η ζωή προχωράει. Κι αν καθόμαστε μόνο με το λυχνάρι πάνω στις απαραμίλλου κάλλους ποιήσεις και υμνογραφίες τότε δεν θα μας φταίει κανείς. Ισχυρίζομαι εν ολίγοις, ότι τα παιδιά θα ακολουθήσουν την εποχή τους. Αν η διδασκαλία των ελληνικών, η γραφή και η ανάγνωσή τους, η χρήση τους (σ’ αυτό ή άλλα μαθήματα) μείνει πίσω, τότε είμαστε άξιοι της μοίρας μας.
Τα ελληνικά όσο διδάσκονται δεν κινδυνεύουν. Με τη διαφορά ότι δεν μπορεί να διδάσκονται μόνο με μεθόδους τύπου κρυφού σχολειού ή Γεροστάθη.
Καλώς κακώς, τον δικό μου γιό τον έβαλα από νωρίς στο παιχνίδι. Το πόρισμα για την αποτελεσματικότητα της απόφασης είναι νωρίς να βγεί – μη θαρρείτε πως δεν έχω τις αγωνίες μου. Μπορώ πάντως να σας διαβεβαιώσω πως όταν θα προτείνει έξοδο στις φίλες του θα γράφει ελληνικά και – πρώτα ο Θεός – θα βάζει και τους τόνους. Αισιοδοξώ μόνο πως αν του απαντούν “Den mporo”, δεν θα με κοιτάει άγρια.
Φιλικά,
Γιάννης Μικρός
κ. Κοζανίτη,
Δυστυχώς-ευτυχώς, υπάρχουν συνειρμοί. Αυτοί που γνωρίζουν
το θέμα, έχουν τους συγκεκριμένους συνειρμούς, και το βάθος
για να καταλάβουν την σύντομη παρατήρησή μου.
Από το σχόλιό σας διαπιστώνω ότι δεν έχετε καμία απολύτως
γνώση του αντικειμένου. Απλά σχολιάζεται πάνω στην παράγραφό
μου επιφανειακά.
Φιλικά
Κυριάκο είμαι ειλικρινά περίεργος να ακούσω τους συνειρμούς που από την αποδοχή των greeklish ως αποδεκτή εξέλιξη της γλώσσας φτάνουμε στον φυλετισμό.
Ελπίζω να μου επιτραπεί όμως και μία ακόμη παρατήρηση. Τίποτα δεν “σχολιάζεται” μόνο του. Υποθέτω εννοείτε “σχολιάζετε”. Επίσης, είδα τρία “πάνω”. Τίποτα δεν σχολιάζεται “πάνω”, “κάτω” ή “μέσα” ή “έξω” στην παράγραφο ή αλλού. Το σχόλιο γίνεται απ’ ευθείας ΣΤΗΝ παράγραφο ή, έστω, επί της παραγράφου. Όχι “πάνω” της, που είναι ίσως αγγλική ή γερμανική σύνταξη. Να, αυτά κάνουν τα greeklish… Εξέλιξη της γλώσσας και τα σχόλια πάνω στο τραπέζι, συγγνώμη, πάνω στην παράγραφο.
Γιάννη, δε θυμάμαι ολοκληρωτική διαφωνία στη χρήση υπολογιστών στα σχολεία. Μόνο θυμάμαι επιφυλάξεις για εκτεταμένη χρήση στο Δημοτικό. Μπορεί βέβαια να μου έμεινε λάθος εντύπωση και να έχεις δίκιο. Επί της ουσίας των greeklish, κι εγώ κινούμαι στο ίδιο πνεύμα με σένα. Με μία μικρή διαφοροποίηση. Ας διαχωρίσουμε την επισήμανση του προβλήματος από το τι δέον γενέσθαι. Συμφωνώ όμως με την ουσία. Ναι, τα παιδιά μας δεν θα γίνουν ..ούφο και αξίζει να παλέψουν “από μέσα”. Αρκεί να κατανοήσουν τον λόγο από νωρίς. Το ζήτημα είναι πολυδιάστατο.
Αγαπητέ Κοζανίτη έχουν γίνει έντονες συζητήσεις εδώ – όχι μαζί σου – περί του θέματος των υπολογιστών στα σχολεία.
Ο συλλογισμός είναι απλός: Ή βάζουμε τα ελληνικά (τη διδασκαλία τους) στους υπολογιστές ή οι υπολογιστές θα συνεχίσουν χωρίς αυτά.
Προφανώς το θέμα είναι πολυδιάστατο. Σωστά! Εχεις την εντύπωση πως έχω τελεσιδικήσει σε τίποτα; Κινούμαστε σε ένα νέο κόσμο χωρίς καμία εμπειρία επ’ αυτών που συμβαίνουν και – κυρίως – χωρίς εμπειρία τέτοιων ταχυτήτων μεταβολής. Και να σκεφτείς πως υποτίθεται πως εγώ είμαι “μέσα στα πράγματα” – τρομάρα μου. Σε διαβεβαιώ ότι ακόμα αγωνίζομαι να διατυπώσω τα σωστά ερωτήματα.
Το μόνο στο οποίο θα επιμείνω είναι το εξής: Εχουμε νέου τύπου προβλήματα (greeklish). Για να τα λύσουμε θα χρειαστούμε αναφορές σε ό,τι τυχόν ξέρoυμε από το παρελθόν (μιμητισμός, στρωματέξ) και ό,τι κατεβάσει η κούτρα μας σχετικά με τα επερχόμενα – τουλάχιστον τα πρόδηλα εξ’ αυτών (καθολικότητα χρήσης υπολογιστών).
Επαγωγικά λοιπόν συνδέω τα greeklish με τους υπολογιστές στην εκπαίδευση – όχι πως κάνω και τίποτα μεγαλοφυές δηλαδή: Ακριβώς στους υπολογιστές και τα κινητά γράφουν greeklish . Εχεις δει εσύ ποτέ χαρτάκι με greeklish;
Το πολύ πολύ να πρόσεξες μιά υπέροχη ταμπέλα στην εθνική:
“Liomena Spitia BIOSPIT”
Χαρτάκι με greeklish δεν έχω δει, έχω ακούσει όμως καθηγητή Γυμνασίου να λέει ότι ένας μαθητής του τον ρώτησε αν επιτρέπει να γράψει (διαγώνισμα ή εργασία, δε θυμάμαι) στα greeklish!
Θα έπρεπε να του το επιτρέψει εξηγώντας του ότι θα το συνεκτιμούσε στη βαθμολόγηση. Θα είχε ενδιαφέρον να βγούν κάποια συμπεράσματα μετά. Κι έπειτα, ποιός ξέρει τι μπορεί να έγραφε ο μαθητής; Μπορεί το παιδί να είχε το θεματάκι του, αλλά να ήταν διάνοια!
Φιλικά,
Γιάννης Μικρός
Θερμά συγχαρητήρια στον κ. Χολέβα! Πράγματι, η σημασία της διατηρήσεως της Ελληνικής γλώσσης είναι τεραστία για την καθημερινή συνεννόηση, την εκμάθηση της Ιστορίας, την μελέτη της Ελληνικής φιλοσοφίας και του Ελληνικού πολιτισμού γενικώτερα, αλλά και για δογματικούς λόγους. Με το ιδίωμα που μας έχουν επιβάλει δυσκολευόμαστε σήμερα να συνεννοηθούμε, διότι δεν υπάρχει σωστό και λάθος, ο καθένας λέγει και γράφει ό,τι θέλει, ενώ έχουν καταργηθεί πάρα πολλές λέξεις, τις οποίες δεν γνωρίζουν οι νέες γενεές. Ενώ η καθαρεύουσα ήταν ενιαία και πλούσια γλώσσα. Το επιχείρημα ότι η αλλαγή έγινε “χάριν απλοποιήσεως” είναι ψευδέστατο, διότι η λεγομένη “δημοτική” είναι πολύ δυσκολωτέρα της καθαρευούσης. Στη “δημοτική” πρέπει να ξέρει κανείς πώς κλίνεται το κάθε ρήμα, όνομα ή επίθετο ξεχωριστά, ή ποια κατάληξη έχει το κάθε επίρρημα ξεχωριστά (-ως ή -α), ενώ στην καθαρεύουσα μαθαίναμε τους σχετικούς κανόνες κι έτσι ξέραμε πώς να κλίνουμε όλα τα ρήματα, ονόματα κ.λπ. και ποιες είναι οι σωστές καταλήξεις των επιρρημάτων, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Χάριν παραδείγματος, μία λέκτωρ φιλολογίας Ελληνικού πανεπιστημίου με επετίμησε κάποτε επειδή είπα “η γλώσσα που ωμιλείτο” αντί του “η γλώσσα που μιλιόταν.” Στην παρατήρησή μου, ωστόσο, αν πρέπει να πουμε “πρόκειταν” (αντί του “επρόκειτο”) δεν είχε ν’ αντιτάξει τίποτε. Ως ένα δεύτερο, επίσης αληθινό, παράδειγμα ασυνεννοησίας, σε μία διαμάχη μεταξύ δύο υπαλλήλων, ο ένας από τους δύο αντιδικούντες έγραψε επιστολή προς τον προϊστάμενό τους, ο οποίος είχε ήδη υποστηρίξει έργω τον άλλον αντίδικο, όπου έγραφε: «είναι λοιπόν φανερό ποιος από τους δυο σας λέγει την αλήθεια». Εάν υπήρχε το πολυτονικό, ο επιστολογράφος θα έβαζε περισπωμένη στο «σας», οπότε δεν θα υπήρχε σύγχυση, ενώ τώρα η ως άνω φράση μπορεί να διαβαστεί και ως εξής: «ποιος από εσάς τους δύο λέγει την αλήθεια» (δηλαδή ο προϊστάμενος ή ο άλλος αντίδικος;), όπερ γελοίο. Επίσης, έχοντας απεμπολήσει την κλασσική Ελληνική γλώσσα, πώς θα διαβάσουμε τα αρχαία ιστορικά, λογοτεχνικά, πατερικά και δογματικά κείμενα, όπως π.χ. τα πρακτικά των Οικουμενικών Συνόδων, την Πατρολογία του Migne κ.ά.; Όταν ήμουν στην Αυστραλία, διεπίστωσα ότι μερικοί καθηγηταί Πανεπιστημίου εδέχοντο το Filioque, διότι δεν κατανοούσαν τα ρήματα “εκπορεύομαι” και “πέμπω,” τα οποία υπάρχουν στα σχετικά χωρία του Ευαγγελίου. Συνεπώς, αυτοί που δήθεν “χάριν απλοποιήσεως” κατήργησαν την Ελληνική γλώσσα είναι εκθεμελιωταί της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού.