Γράφει ο Μηνάς Κασιμάτης.
Το προηγούμενο διάστημα ο Μ. Καραγάτσης ήρθε στην επικαιρότητα για λόγους, που οι παλιοί λογοτέχνες δεν θα ήθελαν: Η πρόκληση για να συζητηθεί ένα έργο και να γίνει γι’ αυτό γνωστό, είναι περισσότερο σύγχρονο φαινόμενο. Παλιά, ακόμα και αυτοί που προκαλούσαν, δεν το έκαναν τόσο για να “συζητηθούν” και να προβληθούν, όσο διότι απλώς ήθελαν (ή -πιο σωστά- είχαν την ανάγκη) να εκφράσουν κάποια ιδέα, όχι συμβατή με αυτήν τής πλειοψηφίας τής κοινωνίας.
Ξύπνησε λοιπόν μια μέρα κάποια άγνωστη εις εμέ (και νομίζω και εις τους περισσοτέρους) κυρία και, πίνοντας ίσως τον πρωινό καφέ της, συνοδευόμενο από… croissant με γαλλική παραδοσιακή συνταγή, γεμιστό με κεράσι, και, ύστερα από -προφανώς- ενδελεχή και άκρως κοπιαστική σκέψη, απεφάνθη ότι ο Μ. Καραγάτσης ήταν “σεξιστής”, καθώς ένα από τα γνωστότερα έργα του, η «Μεγάλη Χίμαιρα», «είναι μια σεξιστική παραφωνία, κατασκευασμένη από τσιτάτα μίσους και χριστιανική τιμωρία, δοσμένα στον υπερθετικό βαθμό»· με πιο απλά λόγια, η αποθέωση τής… “πατριαρχίας”!
Και ως μεγάλη “αγωνίστρια” τού “αντιπατριαρχικού κινήματος” και τής “woke culture” («κουλτούρα της αφύπνισης»), οφείλει να μας “αφυπνίσει”, δηλώνοντας με στομφώδη δήθεν διαλακτικίζουσα αναντιρρητότητα ότι: «το Σύνδρομο της Στοκχόλμης, έστω με τους λογοτέχνες, μπορεί να σταματήσει εδώ»! Viva la revolución!
Όμως, μην εκπλήσσεστε (όσοι βεβαίως εκπλήσσεστε!): Περιμένατε ο Μ. Καραγάτσης (σ.σ. λογοτεχνικό ψευδώνυμο τού Δημητρίου Ροδοπούλου) να γλυτώσει από την σύγχρονη αποδομητική λαίλαπα, που έχει πλήξει ήδη πολύ μεγαλύτερα ονόματα αυτού, όπως ο Όμηρος και ο Σαίξπηρ;
Τι, δεν το ξέρατε; Μα πού ζείτε! Ήδη εδώ και χρόνια, κλασσικά έργα, όπως η «Οδύσσεια» και ο «Βασιλιάς Ληρ», “θεωρήθηκαν” ότι προωθούν την βία, τον σεξισμό και τον ρατσισμό και… εξορίστηκαν από αμερικανικά, βρεταννικά κ.α. δυτικά σχολεία και πανεπιστήμια, προκειμένου να “προστατευτούν” οι μαθητές και οι φοιτητές, αφού μάλιστα «δεν έχουν να προσφέρουν στην παιδαγωγική διαδικασία, καθώς γράφτηκαν πριν από πολλά χρόνια» [Lifo, «ΗΠΑ: Κίνημα θεωρεί τον Όμηρο σεξιστή και τον «κόβει» από σχολεία», 29/12/2020]. «Κεντρικό τους σύνθημα είναι ότι στη σημερινή εποχή δεν έχουν καμία θέση στην εκπαίδευση κείμενα που γράφτηκαν πριν από δεκάδες, εκατοντάδες ή και χιλιάδες χρόνια, τα οποία περιγράφουν βίαια γεγονότα, περιστατικά ρατσισμού και μισογυνισμού ή εμπεριέχουν αναφορές που σήμερα θεωρούνται απαγορευμένες» [Αγγελική Κώττη, Liberal, «Ο Όμηρος στα δίχτυα της “κορεκτίλας”», 29/12/2020].
Και όχι μόνο εξορίζονται οι «νεκροί λευκοί άνδρες» («dead white men» – ένας ακόμα νεοπαγής όρος) από τους χώρους εκπαίδευσης, αλλά και ζωντανοί χάνουν τις θέσεις τους λόγω αυτών:
Το 2021, για παράδειγμα, επαύθη από τα ακαδημαϊκά καθήκοντά του στην έδρα Σύνθεσης στο Πανεπιστήμιο τού Μίσιγκαν ο διακεκριμένος κινεζικής καταγωγής Αμερικανός συνθέτης, πιανίστας και μαέστρος Μπράιτ Σενγκ. Το παράπτωμά του; Το ότι αποπειράθηκε να εισαγάγει τους φοιτητές και τις φοιτήτριές του στον «Οθέλλο» τού Τζουζέπε Βέρντι μέσω τού σαιξπηρικού/κινηματογραφικού «Οθέλλου» που σκηνοθέτησε το 1965 ο Στιούαρτ Μπερτζ, με πρωταγωνιστή τον Λόρενς Ολίβιε.
Το “πρόβλημα” έγκειται στο ότι ο κορυφαίος Βρεταννός ηθοποιός είχε υποδυθεί τον «Οθέλλο» φορώντας μια σγουρή μαύρη περούκα και έχοντας βάψει το πρόσωπό του κατάμαυρο και τα χείλη του κόκκινα, για να φαίνονται πιο σαρκώδη, ούτως ώστε να προσομοιάζει στο κλασσικό αφρικανικό φαινότυπο. Κάποιοι αντέδρασαν οργισμένα, ο καθηγητής απολογήθηκε μέσω εκτενούς επιστολής του, αλλά οι πανεπιστημιακές αρχές τελικά τον απεμάκρυναν από τη θέση του [Βλ. Protagon, «Δηλαδή, θα “ακυρωθεί” ακόμα και ο Σαίξπηρ;», 21/8/2021, και Newsbeast «Η κουλτούρα της ακύρωσης: Οι Βρετανοί αποδομούν μέχρι και τον Σαίξπηρ», 21/11/2021].
Διότι, δεν ξέρω αν το γνωρίζετε, αλλά εδώ και πολλά χρόνια, σύμφωνα με τις αρχές τής «Πολιτικής Ορθότητος» («political correctness»), το να βάφει ένας λευκός το πρόσωπό του μαύρο, θεωρείται κοροϊδευτικό προς τους “μαύρους” (σημ. Κάπως αλλιώς πρέπει να τους λέμε, για να είμαστε… “πολιτικώς ορθοί”, αλλά αυτήν την στιγμή μού διαφεύγει – συγχωρέστε με! Πάντως, ούτε το “αράπης” -Γιώργο Ζαμπέτα, ευτυχώς που δεν ζεις· θα έτρωγες… κόκκινη κάρτα!- ούτε το “νέγρος” θεωρούνται στην μοντέρνα εποχή αποδεκτά, παρ’ ότι το τελευταίο το χρησιμοποιούν -ελεύθερα και χωρίς ταμπού- οι μαύροι χιπχοπάδες και ράπερς αναμεταξύ τους) και άρα “ρατσιστικό” (Αχ, αθάνατε Βουτσά!).
Θυμίζω σχετικώς ότι, το 2019 ο Καναδός Πρωθυπουργός Τζάστιν Τρυντώ (Justin Trudeau) βρέθηκε να απολογείται στα ΜΜΕ, επειδή βγήκε στην επιφάνεια μια προ 17ετίας τότε φωτογραφία του, όπου απεικονιζόταν το 2001 σε μια αποκριάτικη γιορτή τού ιδιωτικού σχολείου, όπου εργαζόταν ως δάσκαλος (ακόμα δεν είχε καμμία σχέση με την πολιτική), να είναι ντυμένος Αλαντίν, και ως εκ τούτου να φοράει ένα τουρμπάνι και να έχει βαμμένο το πρόσωπο και τα χέρια του με μαύρο χρώμα!… (Βλ. υποφαινομένου, Αντίβαρο, «Παλαιαί αμαρτίαι “Πολιτικής Ορθότητος”!», 7/10/2019)
Αλλά ας μη πολυλογώ άλλο. Ήδη έγραψα πάρα πολλά. Θα κλείσω αυτό το σημείωμα με ένα απόσπασμα από την “Μεγάλη Χίμαιρα”, για να επανέλθω στον Μ. Καραγάτση, που το επιλέγω όχι για άλλο λόγο, αλλά διότι με αφορά… ονομαστικώς(!):
«Τον Μηνά ούτε τον αγάπησε ούτε κι εκείνος την αγάπησε. Οι σατανάδες φώλιασαν στα σωθικά τους. Και μηχανεύτηκαν να τα σμίξουν σε ηδονή θανατερή. Έλιωσαν από επιθυμία τα κορμιά τους, φλογίστηκαν από εγωισμό οι ψυχές τους, σπάραξαν από γλύκα οι σάρκες τους. Κι έσπειραν τον χάρο παντού. Όχι, δεν τον αγάπησε. Μονάχα ορέχτηκε να εξουσιάσει το κρέας και την ψυχή του».
Τελικά, σε έναν κόσμο πολιτικής ορθότητος -ή “πολιτικοκορεκτίλας”, όπως την λέει ο κόσμος στην Ελλάδα απαξιωτικά- είναι να αναρωτιώμαστε αλά Άμλετ σαιξπηρικώς: «Να ζει κανείς ή να μη ζει; Αυτό είναι το ερώτημα»!..