Επιμέλεια:
Φραγκώ Καράογλαν – Δημ. Σταθακόπουλος
ΤΟΥΡΚΙΚΟΣ
ΤΥΠΟΣ – 14.12.2011 – Επισκόπηση της επικαιρότητας.
Η ασθένεια Ερντογάν και το τουρκικό
‘σύνδρομο Μπρέζνιεφ’ / Σικέ παιχνίδια / Η θητεία του Αμπντουλλάχ Γκιούλ /
Αμερικανικό σχέδιο συμφιλίωσης Ισραήλ-Τουρκίας
«Η υγεία είναι σαν τη δημοκρατία, δεν
ξέρεις την αξία της ώσπου να τη χάσεις…» έγραψε, σύμφωνα με σχετική είδηση της
‘Μιλλιέτ’ (11/12), ο μεγαλοεπιχειρηματίας Ραχμί Κοτς στην επιστολή του με ευχές
για ταχεία ανάρρωση στον τ/Πρωθυπουργό Ερντογάν.
Σε μια χώρα όπως η Τουρκία, όπου
εξακολουθούν να ‘εξετάζονται’ οι συνθήκες θανάτου του Τουργκούτ Οζάλ και του
Έτζεβιτ και στις σχετικές συζητήσεις πλανάται ακόμα το ερώτημα αν ο Κεμάλ
Ατατούρκ πέθανε από κύρωση του ήπατος ή από υπερβολική δόση κινίνου, όπου,
δηλαδή, η υγεία των ηγετών αποτελεί ‘κρατικό μυστικό’, οι δημοσιογράφοι
απέμειναν ενεοί όταν ο συνήθως πανταχού παρών τ/Πρωθυπουργός ‘εξαφανίστηκε’ το Σαββατοκύριακο (26-27/11) .
Η φήμη ότι ήταν στο νοσοκομείο έφτασε
στα γραφεία εφημερίδων και τηλεοράσεων το απόγευμα της Δευτέρας (28/11) και το
ίδιο βράδυ η Πρωθυπουργία, που δεν απαντούσε στα τηλέφωνα, ανάρτησε ολιγόλογη
ανακοίνωση περί του ότι ‘ο Πρωθυπουργός υποβλήθηκε σε μικρή εγχείρηση’, ενώ στα
δημοσιογραφικά γραφεία κυκλοφορούσε η πληροφορία ότι ‘ο Ερντογάν έχει καρκίνο’…
Τις επόμενες ημέρες δημοσιεύτηκαν
αποσπασματικές σχετικές ειδήσεις (30/11): * επρόκειτο για ‘αφαίρεση 25
εκατοστών του παχέος εντέρου, * τον τ/Πρωθυπουργό εγχείρησε ο χειρουργός
Ντουρσούν Ντορά, καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου
Κωνσταντινούπολης, * οι αναισθησιολόγοι που χρησιμοποιήθηκαν ήταν ξένοι
ειδικοί…
Στις 3/12 ο Ερντογάν δέχθηκε στο σπίτι
του τον εμίρη του Κατάρ Χαμάντ μπιν Χαλίφα και τον αμερικανό αντιπρόεδρο Τζο
Μπάϊντεν κι εκεί τον επισκέφτηκαν ο
Πρόεδρος Γκιούλ και λιγοστοί συνεργάτες του.
Το Σάββατο (10/12) πήγε στο γραφείο του στην Κωνσταντινούπολη, που βρίσκεται
σε περίπτερο του Ανακτόρου Ντολμάμπαχτσε και εργάσθηκε για 1,5 ώρα, ενώ από
αύριο, δέκα εννέα ημέρες μετά την χειρουργική επέμβαση, θα αναλάβει ξανά
κανονικά τα καθήκοντά του: προεδρεύοντας της συνάντησης του Ανώτατου
Στρατιωτικού Συμβουλίου (15/12) και του Υπουργικού Συμβουλίου (16/12).
Είναι αναμφίβολο ότι και στην Τουρκία
το ποδόσφαιρο είναι ‘εξουσία’. Ο αρθρογράφος της ‘Ζαμάν’ Μουμταζέρ Τούρκονε,
έγραφε προχθές σχετικά πως ‘τα ‘σικέ αποτελέσματα’ και τα ‘πριμ απόδοσης’ των
προέδρων των ποδοσφαιρικών ομάδων είναι ό,τι και οι προβοκάτσιες που κάνουν οι
σπείρες μέσα στο κράτος για να προκαλέσουν πραξικόπημα’…
Το ζήτημα της ‘μαφίας του ποδοσφαίρου’
ξέσπασε στην Τουρκία τον περασμένο Ιούλιο με τις αθρόες προσαγωγές και
ανακρίσεις προέδρων και στελεχών των μεγάλων ομάδων (συνολικά 32
προφυλακισμένοι) και κυρίως της Φενέρμπαχτσε και της Μπεσίκτας και έκτοτε
παρέμεινε, κατά κόρον, στην
επικαιρότητα. Η κυβέρνηση θέλοντας να παρέμβει
θετικά στο ζήτημα ετοίμασε νομοσχέδιο για την τροποποίηση του «Νόμου για την
Βία στον Αθλητισμό», με πρόβλεψη αυστηρότατων ποινών φυλάκισης για το ‘σικέ’,
που χαιρετίστηκε ευμενέστατα από τα ΜΜΕ και η κατάσταση θεωρούνταν τετελεσμένη
ως τις 3/12 που το νομοσχέδιο ψηφίστηκε ου μην αλλά με σημαντικές αλλαγές: πχ
με μείωση στο ελάχιστο των ποινών φυλάκισης. Στα ΜΜΕ ξέσπασε κατακραυγή: ‘οι
πολιτικοί δεν μπόρεσαν να αγνοήσουν την ‘αγάπη του ποδοσφαίρου’ των εκλογικών
τους βάσεων και τα τρία κόμματα –ΑΚΡ, CHP και ΜΗΡ-
που δεν έχουν καταφέρει μέχρι σήμερα να συμφωνήσουν πάνω σε ζωτικά μεγάλα
θέματα, συμβιβάστηκαν για πρώτη φορά και υπερψήφισαν το νόμο για το σικέ’.
Οι υπέρμαχοι του ‘αυστηρού
νομοσχεδίου’ αναθάρρησαν όταν ο Πρόεδρος Αμπντουλλάχ Γκιούλ άσκησε βέτο στο
νόμο και τον επέστρεψε στην Εθνοσυνέλευση. Τελικά, όμως, ο Ερντογάν –έγραψαν οι
εφημερίδες- μήνυσε στην κοινοβουλευτική του ομάδα ‘να ψηφίσει και να στείλει
για υπογραφή στον Πρόεδρο Γκιούλ το νόμο ως έχει’. Αυτό σήμαινε ότι το μόνο που απέμενε στον
Γκιούλ ήταν να παραπέμψει το νόμο στο Συνταγματικό Δικαστήριο, πράγμα που δεν
έκανε –τον υπέγραψε. (Το νομοσχέδιο
υπερψηφίστηκε τελικά για δεύτερη φορά στις 9/12 από 283 βουλευτές από το σύνολο
των 550 μελών της Εθνοσυνέλευσης).
Οργίασαν στο μεταξύ οι διαδόσεις περί
‘ρήγματος στο κυβερνών κόμμα’ και περί ‘κόντρας Ερντογάν-Γκιούλ’ και κάποιοι
αναλυτές έκαναν λόγο έως και για ‘διάσπαση του ΑΚΡ’… Είναι γεγονός ότι για
πρώτη φορά στα δέκα χρόνια που το ΑΚΡ βρίσκεται στην εξουσία, βγήκαν κάποια
κυβερνητικά στελέχη (οι αντιπρόεδροι της κυβέρνησης Μπουλέντ Αρίντς και Χαγιατί
Γιαζιτζί και ο βουλευτής Σαμίλ Ταγιάρ) και δήλωσαν ότι δεν θα υπακούσουν στην
κομματική πειθαρχία, αλλά το θέμα έχει αυτή την ώρα καταλαγιάσει.
Ο ‘νόμος για το σικέ’, το βέτο από τον
Πρόεδρο και οι φήμες περί ‘ρήγματος και κόντρας στο ΑΚΡ’ είχαν ως αποτέλεσμα να
τεθεί επί τάπητος ένα θέμα που θα ερχόταν έτσι κι αλλιώς κάποια στιγμή στην
επικαιρότητα: το θέμα της διάρκειας της θητείας του Αμπντουλλάχ Γκιούλ.
Θα ερχόταν έτσι κι αλλιώς γιατί με το
δημοψήφισμα της 21ης Οκτωβρίου 2007 είχαν εγκριθεί δύο τροποποιήσεις του
τουρκικού Συντάγματος: (1) η τετραετής (αντί της πενταετούς) θητεία των
κυβερνήσεων και (2) η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας ανά πενταετία (αντί της
επταετίας) και απευθείας από τον λαό. Η πρώτη τροποποίηση εφαρμόστηκε στις
εκλογές της 12ης Ιουνίου 2011, καθώς οι προηγούμενες είχαν γίνει στις
22.7.2007. Κατόπιν αυτού, οι πλειοψηφία
των συνταγματολόγων θεωρεί ότι ο τουρκικός λαός πρέπει να κληθεί να εκλέξει
Πρόεδρο ως τις 28.8.2012, αφού ο Γκιούλ είχε εκλεγεί από την Εθνοσυνέλευση στις
28.8.2007.
Το θέμα αυτό αναθερμάνθηκε με σχετική
γραπτή ερώτηση που υπέβαλε το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης (CHP) στο Ανώτατο Εκλογοδικείο ήδη στις 9/12.
Το συνταγματικό αυτό θέμα θα λυθεί
είτε από την Εθνοσυνέλευση (που θα βρει ενδεχομένως μια φόρμουλα, ώστε να
παραμείνει ο Γκιούλ ως το 2014, γνωστού όντως ότι ο Ερντογάν επιθυμεί να
μεταπηδήσει στην Προεδρία και το επόμενο συνέδριο του ΑΚΡ θα γίνει στα τέλη του
2012, ενώ οι επόμενες γενικές εκλογές είναι να γίνουν στα μέσα του 2015) είτε
από το Ανώτατο Εκλογοδικείο (που κατά πάσα πιθανότητα θα πει για 2012).
Άρχισαν πάντως ήδη να γίνονται
δημοσκοπήσεις για το ποιος θα γίνει πρωθυπουργός αν ο Ερντογάν πάει για
πρόεδρος και οι δημοσκοπήσεις αυτές βγάζουν πρώτο τον ΥΠΕΞ Αχμέτ Νταβούτογλου,
δεύτερο τον Γκιούλ και τρίτο τον νυν αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Μπουλέντ
Αρίντς, αλλά βέβαια η λίστα δεν θα περιοριστεί στα τρία αυτά ονόματα αν τα
πράγματα πάρουν τέτοια τροπή…
Έντονα συζητείται στα τ/ΜΜΕ η είδηση
της ισραηλινής ‘Μααρίφ’ ότι ‘η Ουάσινγκτον προωθεί ‘σχέδιο συμφιλίωσης’ για την
λύση της διπλωματικής κρίσης Άγκυρας-Τελ Αβίβ’. Στέλεχος του τ/ΥΠΕΞ φέρεται να
έχει πει στη ‘Ραντικάλ’ (13/12) ότι ‘αν η Αμερική καταβάλει προσπάθεια
διαμεσολάβησης, αυτό θα το κάνει προφανώς σε συνεννόηση με το γραφείο του
Πρωθυπουργού. Επομένως, μπορεί να υπάρχει κάποιο τέτοιο σχέδιο, στο οποίο όμως
δεν είναι αναμεμιγμένο το τ/ΥΠΕΞ’.