Η Σοσιαλδημοκρατική αντιπολίτευση στηρίζει τον Λιούμπομιρ Φρτσκόφσκι -όχι, δεν είναι τυπογραφικό λάθος, αλλά τα σκοπιανά ονόματα έχουν πολλά σύμφωνα μαζεμένα- επίσης καθηγητή της Νομικής. Ανεξάρτητος με εθνικιστικές τάσεις είναι ο Λιούμπομιρ Μπόσκοσκι, πρώην Υπουργός Εσωτερικών και Ασφαλείας σε κυβέρνηση του ΒΜΡΟ-ΔΠΜΗΕ. Ο Μπόσκοσκι είχε προσαχθεί στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης κατηγορούμενος ότι διέταξε φόνους Αλβανών το καλοκαίρι του 2001, αλλά αθωώθηκε. Άλλος ένας Σλάβος και τρεις Αλβανοί υποψήφιοι συμπληρώνουν το σκηνικό, ενώ τα προγνωστικά προβλέπουν δεύτερο γύρο μεταξύ Ιβάνοφ και Φρτσκόφσκι. Τελικός νικητής πολύ πιθανόν να είναι ο Ιβάνοφ εκμεταλλευόμενος την κυβερνητική υποστήριξη και το γενικότερο υπερεθνικιστικό κλίμα που καλλιεργείται μεταξύ του σλαβικού στοιχείου. Πάντως οι παροικούντες …. τα Σκόπια επισημαίνουν μία μικρή πιθανότητα να κάνει την έκπληξη ο Μπόσκοσκι, ο οποίος ναι μεν δεν υποστηρίζεται από μεγάλο κόμμα, αλλά βλέπει την δημοτικότητά του σε υψηλά επίπεδα μετά την αθώωσή του στη Χάγη.
Τα αλβανικά κόμματα τις τελευταίες ημέρες πραγματοποιούν επισκέψεις στα Τίρανα και υπόσχονται στην ηηγεσία της Αλβανίας ότι θα συνεργάζονται και δεν θα αντιμάχονται. Τούτο έχει ιδιαίτερη σημασία , διότι κατά καιρούς υπήρξαν εντάσεις μεταξύ της Ένωσης για την Δημοκρατική Ένταξη του Αλί Αχμέτι –που συγκυβερνά σήμερα- και του Δημοκρατικού Κόμματος των Αλβανών του Μεντούχ Θάτσι, το οποίο βρίσκεται σήμερα στην αντιπολίτευση. Οι πολυάριθμοι Αλβανοί της ΦΥΡΟΜ ελκύονται από το γοητευτικό σύνθημα που έχει προτείνει εδώ και δύο περίπου μήνες ο Πρόεδρος της Αλβανίας κ. Τόπι για μία μίνι-Σέγκεν όλων των Αλβανών της Βαλκανικής. Το σχέδιο αυτό, το οποίο εκπορεύεται από τα Τίρανα έχει σκοπό πρώτον μεν να καταργήσει τα σύνορα μεταξύ Αλβανίας και Κοσόβου και δεύτερον να ενώσει οικονομικά σε μία μεγάλη αγορά τους Αλβανούς των Τιράνων, του Κοσόβου, της ΦΥΡΟΜ και του Μαυροβουνίου. Φυσικά το σχέδιο αυτό προκαλεί ανατριχίλα στους Σλάβους των Σκοπίων, τους αυτοαποκαλουμένους «Μακεδόνες». Ο κίνδυνος αποσχίσεως των Αλβανών που αποτελούν το 30% του πληθυσμού είναι πάντα ορατός.
Πέραν του αλβανικού προβλήματος την ηγεσία των Σκοπίων απασχολούν και οι προθέσεις της Βουλγαρίας. Επισήμως η Βουλγαρία αναγνωρίζει το κράτος ως Μακεδονία, δεν αποδέχεται όμως την ύπαρξη «μακεδονικής γλώσσας» και «μακεδονικού έθνους». Στα Σκόπια φοβούνται ότι πίσω από αυτή την αμφιθυμία κρύβεται η αντίληψη της Σόφιας ότι οι Σλάβοι των Σκοπίων είναι Βούλγαροι. Άλλωστε αυτή η αντίληψη άρχισε να εκδηλώνεται και από επίσημα χείλη. Ο Δήμαρχος της Σόφιας Μπόρις Μπορίσοφ, αρχηγός του ανερχομένου κεντροδεξιού κόμματος GERB, δήλωσε στις αρχές Φεβρουαρίου ότι η Βουλγαρία πρέπει να ασκεί πλήρη έλεγχο στην πολιτική των Σκοπίων μέσω της οικονομικής διείσδυσης των βουλγαρικών επιχειρήσεων. Και φυσικά τα μεγάλα βουλγαρικά κόμματα ουδέποτε κατήγγειλαν ή διεφώνησαν με το Εθνικό Δόγμα, το οποίο συνέγραψαν και εξέδωσαν το 1997 Βούλγαροι Ακαδημαϊκοί και Στρατιωτικοί, όπου τα Σκόπια χαρακτηρίζονται περίπου ως δεύτερο βουλγαρικό κράτος.
Τα διασπαστικά φαινόμενα στο κράτος των Σκοπίων γίνονται κάθε μέρα εντονότερα και πολλοί είναι εκείνοι που ανησυχούν για την βιωσιμότητα και για την μελλοντική σταθερότητα της μικρής αυτής πολυεθνικής χώρας. Χαρακτηριστικό της αποξενώσεως μεταξύ Σλάβων και Αλβανών είναι το πρόβλημα της διπλής βάρδιας, το οποίο εμφανίζεται σε πολλά Λύκεια περιοχών με μικτό πληθυσμό. Κυρίως η πόλη Στρούγκα βρίσκεται στο επίκεντρο των συζητήσεων. Ενώ αρχικά στο Λύκειο Νίκο Νεστόροφ φοιτούσαν μαζί Σλάβοι και Αλβανοί μαθητές σε κοινές τάξεις, τώρα πλέον οι ίδιοι οι μαθητές και οι γονείς ζήτησαν να υπάρχουν δύο βάρδιες. Το πρωί θα κάνουν μάθημα οι Σλάβοι και το απόγευμα οι Αλβανοί ή αντιστρόφως. Η απόφαση υποστηρίχθηκε και από τον Υπουργό Παιδείας Πέρο Στογιάνοφσκι, έστω και αν εμφανίσθηκε ως προσωρινό μέτρο μέχρι την λήξη του σχολικού έτους. Η κατάσταση στην πόλη αυτή, όπου επικρατεί το αλβανικό στοιχείο, είχε εκτραχυνθεί στις 20 και 21 Ιανουαρίου με συγκρούσεις και γρονθοκοπήματα μεταξύ Σλάβων και Αλβανών μαθητών. Παρά την πολυδιαφημισμένη πολυπολιτισμικότητα και την προσπάθεια κατασκευής τεχνητών συναινέσεων το κράτος των Σκοπίων ζει με εμφανέστατη την διαχωριστική γραμμή μεταξύ των δύο μεγάλων εθνικών κοινοτήτων.
Είναι, λοιπόν, προφανές ότι οι Προεδρικές εκλογές δεν πρόκειται να λύσουν κανένα πρόβλημα. Αντιθέτως δεν αποκλείεται η παράλληλη διεξαγωγή των εκλογών για την τοπική αυτοδιοίκηση να διευρύνει το ψυχολογικό χάσμα μεταξύ των δύο εθνοτήτων. Ως προς το πρόβλημα του ονόματος όποιος Πρόεδρος και αν εκλεγεί δεν πρόκειται να έχουμε κάποια σημαντική διαφοροποίηση, διότι την πολιτική την χαράσσει ο εκάστοτε Πρωθυπουργός και όχι ο Πρόεδρος. Πάντως πιθανή εκλογή του Ιβάνοφ στην Προεδρία θα ενθαρρύνει τη ήδη ακραία στάση του Πρωθυπουργού Νίκολα Γκρούεφσκι. Φυσικά για την Ελλάδα το σπουδαιότερο είναι να ξεκαθαρίσει την δική της στάση και να την τηρήσει αταλάντευτα. Δεν πρέπει να παραχωρήσουμε το όνομα, την Ιστορία και τον πολιτισμό της Μακεδονίας σε ένα κράτος-πλαστογράφο, για το οποίο δεν γνωρίζουμε αν θα υπάρχει σε λίγα χρόνια και με ποια μορφή.
Κ.Χ. 19-2-2009
Κωνσταντίνος Χολέβας
Πολιτικός Επιστήμων
Άμυνα και Διπλωματία, Μαρτίου 2009
.