Είχα την ευκαιρία και συνάμα την τιμή να συμμετάσχω ως εκπρόσωπος στο τελευταίο συνέδριο της ΟΕΚ Γερμανίας, το οποίο πραγματοποιήθηκε στης 30ής και 31ής Μαίου στην Φρανκφούρτη.
Ομολογώ ότι συμμετείχα για πρώτη φορά σε αυτή την εκδήλωση, η οποία έχει μια παράδοση συνέχειας από το 1965.
Κράτησα κάποιες εντυπώσεις και θέλω να τις μοιραστώ από αυτό εδώ το εικονικό βήμα μαζί σας, δραττόμενος παράλληλα της ευκαιρίας, να καταθέσω και κάποιες γενικότερες σκέψεις.
Καταρχάς, οι προσπάθειες αυτών των λίγων ομολογουμένως ανθρώπων που απαρτίζουνε το διοικητικό συμβούλιο της Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων Γερμανίας (ΟΕΚ Γερμανίας) οφείλουνε να αναγνωριστούνε από όλους μας. Θυσιάζουνε πολύ χρόνο από την ιδιωτική των ζωή, βρίσκονται αδιάκοπα καθ’ οδών, τρέχουνε, οργανώνουνε, ακούνε και διάφορα παράπονα και άλλα τέτοια κλασσικά για όσους ασχολούνται με τα κοινά.
Ωστόσο οφείλω να ασκήσω κριτική σε δύο σημεία:
1ον Η εξαιρετικά διογκωμένη ατζέντα διεκδικήσεων.
2ον Η λαικιστική τοποθέτηση κρίσιμων ζητημάτων όπως και κυρίως αυτό της ψήφου των ομογενών.
Στο πρώτο σημείο, τις διεκδικήσεις, το πρόβλημα είναι νομίζω προφανές. Βέβαια υπάρχει γενικότερα το φαινόμενο αυτό στις σύγχρονες δυτικές (δηλαδή μαζικές) δημοκρατίες. Επειδή υπάρχουμε, έχουμε αυτόματα δικαιώματα και απαιτήσεις. Κάμουμε σαν να μας χρωστάνε, υπάρχοντος συντάγματος γαρ, επειδή υπάρχουμε και μόνο για αυτό. Έχουμε ξεχάσει προφανώς ότι ο καλύτερος τρόπος να διεκδικείς κάτι, είναι να το αξίζεις. Το αίτημά σου να μην εκπορεύται από κάποιο άρθρο του συντάγματος, ή κάποιο αόριστο ανθρώπινο δικαίωμα, αλλά να απορρέει από αυτό το οποίο πραγματικά εκπροσωπείς. Αυτή η αρχή της συλλογικότητας, κατά την οποία όλα τα πολιτικά ζητήματα διαπραγματεύονται ανάμεσα στους άμεσα ενδιαφερόμενους σε καθημερινή βάση και όχι με την συνεχή απειλή μυνητηρίων αναφορών, αλλά στηριζόμενη στην κοινή εκπάιδευση και παιδεία έχει ξεχαστεί. Οι αιτίες πολλές, εικάζομαι όμως, ότι οι ρίζες βρίσκονται στα κοινωνικά κινήματα των τελευταίων δύο αιώνων. Ασφαλώς και αυτά τα κινήματα έπαιξαν έναν καταλυτικό ρόλο στην κοινωνική πρόοδο και στην αποκατάσταση της κοινωνικής δικαιοσύνης, όχι όμως επειδή διατύπωσαν απλά κάποια αιτήματα, αλλά επειδή αγωνίστηκαν για αυτά, θυσιάστηκαν ανθρώπινες ζωές. Η διεκδίκησή των δεν έγινε στην βάση κάποιων προπολιτικά καθορισμένων δικαιωμάτων, την επικύρωση των οποίων απαίτησαν “δυναμικά” μέσα στην βουλή σεσειμασμένοι τσαμπατσίδες – αγωνιστές Έγινε στον δρόμο και πολλές φορές στο ανάχωμα. Ωστόσο η κατάληξη αυτών των αγώνων είχε και μια τραγική συνιστώσα που φαίνεται κυρίως από το γεγονός, ότι στην σημερινή εποχή, τα επιτεύγματα των κοινωνικών κινημάτων θεωρούνται τόσο αυτονόητα, ώστε να μην αποτελούνε πλέον αντικείμενο πολιτικής ζύμωσης και αντιπαράθεσης.
Σε αυτό το γενικότερο πλαίσιο κινούμενοι, ζητούνε και οι ομογενείς, μέσω των εκπροσώπων των, την καθιέρωση της ψήφου των ομογενών συνδιασμένη με την άμεση εκπροσώπησή των στο ελληνικό κοινοβούλιο από βουλευτές που προέρχονται από τις τάξεις των. Το αίτημα φθάνει μάλιστα μέχρι την δημιουργία εκλογικών περιφερειών στις περιοχές που ψηφίζουνε οι ομογενείς. Ζητάμε δηλαδή να χωρίσουμε ξένα χωράφια σε εκλογικές περιφέρειες με κανονική κατανομή εδρών κ.ο.κ.
Διπλό το κακό για εμένα. Πρώτον γιατί επιβεβαιώνει με τον πλέον πανηγυρικό τρόπο την αρχική μου υπόθεση εργασίας σχετικά με την νοοτροπία διεκδίκησης που υπάρχει σήμερα και δεύτερον γιατί φανερώνεται η δευτερεύουσα, πλήν εξίσου αρνητική, συνέπεια της εμπέδωσης αυτής της νοοτροπίας, που είναι η πλήρης εξατομικευμένη αντίληψη της ευτυχίας και ευημερίας. Κανείς εκ των εκπροσώπων των ομογενών δεν σκέφθηκε ποιές συνέπειες θα μπορούσε να έχει αυτό καταρχήν για το εθνικό μας κράτος, το οποίο δεν φτιάχτηκε ποτέ με σκοπό να εκπροσωπήσει κάποιον άλλο Έλληνα, εκτός από αυτόν που διαμένει εντός της ίδιας της επικράτειάς του.
Όταν όμως παραπονιέσαι για το μειομένο ενδιαφέρον του κόσμου για τις ελληνικές κοινότητες του εξωτερικού, έχεις δικαίωμα (νάτο πάλι αυτό το δικαίωμα) να διεκδικείς εκπροσώπηση στο ελληνικό κοινοβούλιο;
Όταν οι εκπρόσωποι του απόδημου Ελληνισμού αναλώνουνε πάνω από τον μισό χρόνο του λόγου τους σε αιτήματα χρηματοδότησης, απευθυνόμενοι στους εκπροσώπους του ελληνικού κράτους, έχουμε δικαίωμα να αυτοπροσδιοριζόμαστε ως ο “ακμάζων Ελληνισμός του εξωτερικού”;
Όταν αυτό καθεαυτό το αίτημα της ψήφου των ομογενών με ομογενείς βουλευτές και εκλογικές περιφέρειες στους τόπους διαμονής φανερώνει τόσο τον βαθμό εξάρτησης ο οποίος υφίσταται ήδη, όσο και τον βαθμό εξάρτησης στον οποίον θα φθάσουμε, από το εθνικό κέντρο, μέσα από την επίσημη πλέον και ολοκληρωτική ένταξή μας στο πελατειακό πολιτικό σύστημα στο οποίο δομήθηκε το εθνικό μας κράτος, για ιστορικούς κυρίως λόγους, πώς είναι δυνατόν σε κάθε ομιλία να τονίζεται η μεγάλη δήθεν σημασία της ομογένειας για την Ελλάδα;
Όσο και να διαφωνώ με τον κ. Γιανναρά σε ότι αφορά το όραμά του για μια ελληνική οικουμενικότητα με προβολή στην ελλαδική κοινωνία, πρέπει να συμφωνήσω μαζί του όσον αφορά το γεγονός, ότι οι σκέψεις του είναι η μόνη διέξοδος για την ελληνική διασπορά, τουλάχιστο στον ευρωπαικό χώρο.
Άλλη πρέπει να είναι η πολιτιστική πρόταση του Ελληνισμού εντός συνόρων και άλλη σαφώς εκτός. Γιατί ο απόδημος Ελληνισμός δεν μπορεί εκεί που βρίσκεται να κατοχυρώσει την ύπαρξή του μέσα από συντάγματα και νόμους. Οφείλει να διεκδικήσει με βάση το είναι του. Με βάση αυτό που εκπροσωπεί.
Ο απόδημος Ελληνισμός εάν δεν θέλει να ισοπεδωθεί στις δυτικές πολυπολιτισμικές κοινωνίες, ή να εξισωθεί στην συνείδηση των ιθαγενών ως μία επιπλέον ανατολίτικη εθνική κοινότητα, που δεν θα διαφέρει από τους βαλκανικούς κατά κύριο και τους αραβοτουρκικούς κατά δεύτερον λόγο, πρέπει να αρθρώσει μια πολιτιστική πρόταση η οποία να εκπροσωπεί αυτό που είναι ο απόδημος Ελληνισμός. Μόνο όταν κάποιος έχει να κομίσει πολιτισμό -και δεν εννοώ τα φολκλορικά πρωτόκολλα τα οποία εξάλλου διαθέτουνε όλοι οι μετανάστες όλων των εθνικοτήτων- μπορεί να έχει απαιτήσεις. Οι απαιτήσεις των άλλων εθνοτήτων που δημιουργούνται έντεχνα και πρωοθούνται από την εκάστοτε αριστερά στην Γαλλία, στην Γερμανία και στην Αγγλία, εάν δεν επιβληθούνε με φασιστικό τρόπο, θα τύχουνε τις ανάλογης αρνητικής αντιμετώπισης από τις τοπικές κοινωνίες διαμονής των αποδήμων Ελλήνων.
Γιατί όπως είπα, η καλύτερη βάση κάθε διεκδίκησης είναι ο βαθμός στον οποίο αυτή αντικατοπτρίζει την ταυτότητα εκείνου που διεκδικεί!
imago.