Καίριο είναι το ερώτημα «ποιος ελέγχει τις ένοπλες δυνάμεις του Ιράν», καθώς στη χώρα βρίσκεται σε εξέλιξη η απόπειρα πραξικοπηματικής κατάληψης της εξουσίας από τις δυνάμεις που έχουν συσπειρωθεί υπό την ηγεσία του πρώην προέδρου Αλί Ακμπάρ Χασεμί Ραφσανζανί. Η αλήθεια είναι ότι στις συνθήκες του ιδιόμορφου ισλαμικού καθεστώτος του Ιράν αυτό το ερώτημα δεν αφορά μόνο, ίσως ούτε καν κυρίως τις ένοπλες δυνάμεις με τον τρόπο που τις εννοούμε στον υπόλοιπο κόσμο.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι με την ανατροπή του καθεστώτος του σάχη, ο ιρανικός στρατός πλήρωσε πολύ ακριβά τον ρόλο του ως κατεξοχήν παράγοντα στήριξης του αιμοσταγούς σαχικού καθεστώτος. Δεκάδες στρατηγοί και ανώτατοι αξιωματικοί εκτελέστηκαν και παράλληλα ο ρόλος του στρατού στο μετεπαναστατικό Ιράν υποβαθμίστηκε. Το ισλαμικό καθεστώς δημιούργησε τα δικά του ένοπλα, δυναμικά στηρίγματα. Οι Φρουροί της Επανάστασης ανέλαβαν τον κύριο ρόλο, παραμερίζοντας σε ικανό βαθμό τον στρατό.
Σήμερα, με δύναμη 120.000 ανδρών, οι Φρουροί της Επανάστασης αποτελούν την ελίτ των ιρανικών ενόπλων δυνάμεων, ξεπερνώντας σε σημασία τις συμβατικές ένοπλες δυνάμεις. Οι Φρουροί της Επανάστασης δεν έχουν μόνο χερσαίες δυνάμεις. Εχουν δικό τους Πολεμικό Ναυτικό και Πολεμική Αεροπορία. Υπάγονται δε απευθείας στον ανώτατο ηγέτη της ισλαμικής επανάστασης, τον αγιατολάχ Αλί Χαμενεϊ.
Σημαντικότερο ακόμη είναι το γεγονός ότι οι Φρουροί της Επανάστασης έχουν μια τεράστια, οργανωμένη πολιτοφυλακή εθελοντών. Η δύναμη αυτής της Πολιτοφυλακής ανέρχεται σήμερα σε… 12,5 εκατομμύρια άτομα! Αυτά τα δωδεκάμισι εκατομμύρια άτομα είναι κατανεμημένα σε 70.000 «βάσεις» σε όλες τις πόλεις και τα χωριά του Ιράν! Μόνο το 1% αυτών των πολιτοφυλάκων είναι διαρκώς οπλισμένοι και πληρώνονται με μισθό από το Σώμα των Φρουρών της Επανάστασης, για να διασφαλίζουν τον μόνιμο οργανωτικό ιστό κινητοποίησης αυτών των δωδεκάμισι εκατομμυρίων πολιτοφυλάκων.
Οι υπόλοιποι είναι εθελοντές, οι οποίοι περνούν περίπου 20 ώρες κάθε μήνα σε κάποια βάση της πολιτοφυλακής, ώστε να διατηρείται η ικανότητά τους να πολεμήσουν, αν και όταν χρειαστεί. Υπάρχουν επίσης και έφεδρα μέλη αυτής της εθελοντικής μερίδας των πολιτοφυλάκων, οι οποίοι καλούνται να προσφέρουν υπηρεσίες όποτε χρειάζεται – πολύ συχνότερα για ειρηνικά παρά για πολεμικά καθήκοντα.
Ο εθελοντικός βραχίονας των πολιτοφυλάκων των Φρουρών της Επανάστασης ιδρύθηκε από τον ίδιον τον αγιατολάχ Χομεϊνί, τον ιδρυτή της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν, ο οποίος μάλιστα φιλοδοξούσε να αποκτήσει αυτή η δύναμη είκοσι εκατομμύρια μέλη.
Μέχρι το 2007 η εθελοντική πτέρυγα ήταν ανεξάρτητη, υπαγόμενη και αυτή απευθείας στον ανώτατο ηγέτη της επανάστασης, τον Χαμενεϊ. Τότε ο Χαμενεϊ αποφάσισε να την ενσωματώσει στις χερσαίες δυνάμεις των Φρουρών της Επανάστασης. Τόσο ο Χαμενεϊ όσο και το πλειοψηφικό τμήμα της ηγεσίας φοβόταν ότι η διεθνής πίεση επί του Ιράν μπορεί να προκαλέσει και καθοδηγούμενη ή μη από ξένες δυνάμεις εσωτερική αναταραχή στη χώρα, οπότε θα ήταν ίσως αναγκαία η ταχύτατη και ευρύτατη κινητοποίηση των εκατομμυρίων πολιτοφυλάκων.
Την 1η Σεπτεμβρίου 2007 ο Χαμενεϊ διόρισε νέο διοικητή των Φρουρών της Επανάστασης τον στρατηγό Μοχαμάντ Αλί Τζαφαρί, ο οποίος του είναι αφοσιωμένος προσωπικά. Στη συντριπτική πλειονότητά τους οι πολιτοφύλακες έχουν ταχθεί στο πλευρό του προέδρου Αχμαντινετζάντ, καθώς ο Χαμενεϊ έχει δείξει με έμμεσο αλλά σαφή τρόπο την προτίμησή του στον Αχμαντινετζάντ. Εννοείται ότι η στάση των Φρουρών της Επανάστασης θα αλλάξει, αν αλλάξει γραμμή ο Χαμενεϊ, παρόλο που οι απευθείας σχέσεις του Αχμαντινετζάντ με τους Φρουρούς της Επανάστασης είναι άριστες.
Ο ρόλος, η στρατιωτική αλλά και η οικονομική ισχύς των Φρουρών της Επανάστασης έχουν ενισχυθεί θεαματικά κατά τη διάρκεια της προηγούμενης τετραετούς προεδρικής θητείας του Αχμαντινετζάντ, ο οποίος συνειδητά ακολούθησε πολιτική ενδυνάμωσής τους.
Σήμερα, οι χερσαίες δυνάμεις των Φρουρών της Επανάστασης είναι σαφώς ισχυρότερες από εκείνες του στρατού, η αποστολή του οποίου επικεντρώνεται στη φύλαξη των συνόρων έναντι εξωτερικής απειλής και στην παροχή βοήθειας προς τους Φρουρούς της Επανάστασης, αν χρειαστεί, προκειμένου να αντιμετωπίσουν εσωτερικές εθνοτικές ταραχές σε περιοχές όπου κατοικούν εθνικά ευαίσθητες μειονότητες.
ΚΛΕΙΔΙ ΤΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ
Αφοσιωμένοι στον Χαμενεϊ
Θεωρείται άκρως απίθανο, αν όχι αδύνατο, να παρέμβει αυτοτελώς στη σύγκρουση ο στρατός. Οσο για τους Φρουρούς της Επανάστασης και την Πολιτοφυλακή, παρόλο που στη συντριπτική πλειονότητά τους είναι με τον Αχμαντινετζάντ, είναι απολύτως αφοσιωμένοι στον ηγέτη της επανάστασης Αλί Χαμενεϊ και δεν θα παρέμβουν δυναμικά, αν δεν τους δώσει αυτός εντολή. Αυτό σημαίνει ότι η πραξικοπηματική απόπειρα κατάληψης της εξουσίας από τις δυνάμεις του κατεστημένου υπό τον Ραφσανζανί, ο οποίος συγκαταλέγεται στους πέντε πλουσιότερους Ιρανούς, δεν μπορεί να ελπίζει για την ώρα στη στήριξη του στρατού, της Πολιτοφυλακής ή των Φρουρών της Επανάστασης. Αν ο Ραφσανζανί δεν πειθαναγκάσει τον Χαμενεϊ να ταχθεί υπέρ του, θα διακινδυνεύσει αντιθέτως να δει τις ένοπλες δυνάμεις να κινούνται εναντίον του με μοιραίες συνέπειες.
http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=11826&subid=2&tag=8953&pubid=4160851.