Οι Έλληνες έχουμε αποδείξει ότι σε σημαντικές στιγμές της σύγχρονης ιστορίας μας έχουμε την δυνατότητα να υιοθετούμε ένα μύθο και μετά να τον τρέπουμε σε πραγματικότητα: το επιτύχαμε στην ελληνική επανάσταση του 1821 και στους Βαλκανικούς πολέμους του 1912. Υπάρχουν βέβαια και αποτυχημένες απόπειρες: 1897 και 1923. Ο νέος μύθος, εσωτερικός αυτή την φορά, λέγεται Συντακτική Εθνοσυνέλευση.
Το μικρό κόμμα των Δημοκρατικών πρώτο έθεσε στο πολιτικό σκηνικό την πρόταση της σύγκλισης Συντακτικής Εθνοσυνέλευσης (μετέπειτα την υιοθέτησε και προς τιμή του το δίδυμο Βενιζέλος – Λομβέρδος), εκφράζοντας την αληθινή ανάγκη για ένα νέο Καταστατικό Χάρτη της χώρας με νέο Σύνταγμα και νέο Πολίτευμα: την μετάβαση από την Κοινοβουλευτική Προεδρευόμενη Δημοκρατία σε ένα είδος Προεδρικής Δημοκρατίας και επιτέλους τον διαχωρισμό της Κυβέρνησης από το Κράτος. Τα αδιέξοδα της νυν πολιτικής κατάστασης είναι πλέον κοινός τόπος και δεν έχει ιδιαίτερο νόημα να τα αναλύσουμε. Έχει όμως σημασία να αναλύσουμε τα πρακτικά προβλήματα μιας τέτοιας φιλόδοξης πρότασης.
Μπορούμε άραγε να οδηγηθούμε υπό ομαλές κοινοβουλευτικές συνθήκες σε μια τέτοιου μεγέθους πολιτειακή αλλαγή; Ακόμη και αν κατόρθωναν οι Δημοκρατικοί την είσοδό τους στο Εθνικό Κοινοβούλιο με ένα 10% και μετέπειτα κατόρθωναν (το αδύνατον) να πείσουν τις άλλες πολιτικές δυνάμεις για την ανάγκη μιας τέτοιας πολιτειακής αλλαγής, ποιοι θα ήταν αυτοί που θα συμμετείχαν σε μια τέτοια Συντακτική Εθνοσυνέλευση; Φυσικά οι ίδιοι που τόσα χρόνια σπαταλάνε τον εθνικό μας χρόνο σε ανόητες Συνταγματικές Αναθεωρήσεις. Δεν είναι δυνατόν να περιμένεις από αυτούς να αλλάξουν το σύστημα που τους έχει τόσο καλά βολέψει. Αν πάλι προκηρύσσαμε Εθνικές Εκλογές για την ανάδειξη των μελών της Συντακτικής Συνέλευσης, ποιοί θα ήταν οι πολιτικοί που εκλέγονταν σε αυτήν; Οι προηγούμενοι φυσικά και θα απογοητευόμασταν πάραυτα. Αν θέλουμε να είμαστε ρεαλιστές πραγματική πολιτειακή αλλαγή υπό ομαλές κοινοβουλευτικές συνθήκες δεν είναι δυνατή.
Ας εξετάσουμε το σενάριο των μη ομαλών κοινοβουλευτικών συνθηκών. Παλαιότερα όταν το πολιτικό σύστημα έφτανε σε αδιέξοδα επενέβαινε ο Βασιλιάς ως ρυθμιστής του Πολιτεύματος και έκανε τις απαιτούμενες διορθώσεις, άλλαζε κηπουρό δηλαδή πρωθυπουργό, ή προκήρυσσε πρόωρες εθνικές εκλογές και άλλα τέτοια τραγελαφικά. Όταν και ο Βασιλιάς αδυνατούσε να δώσει λύσεις υπήρχε πάντα ο στρατός που άλλοτε επιτυχημένα (1909), άλλοτε αποτυχημένα (1967) έδινε ένα καινούριο συνταγματικό έναυσμα. Σήμερα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι παντελώς ανίσχυρος συνταγματικά να επιχειρήσει παρέμβαση και ο στρατός έχει χάσει και το κύρος αλλά και την δυνατότητα λύσεων στο τωρινό διεθνές περιβάλλον. Οπότε ούτε και το σενάριο των μη ομαλών κοινοβουλευτικών συνθηκών είναι πιθανό να οδηγούσε σε μια Συντακτική Συνέλευση.
Πριν απογοητευτούμε και τα παρατήσουμε περιμένοντας μια λαϊκή επανάσταση του καναπέ (!;) ή μια εθνική καταστροφή που θα μας σώσει (!;!;) πρέπει να εξετάσουμε μια ενδιάμεση λύση, ίσως την μόνη εφικτή. Ένα Οικονομικό πραξικόπημα (εν είδει Φιλικής Εταιρίας) το οποίο στα πλαίσια του κοινοβουλευτισμού θα ενισχύσει οικονομικά ένα νέο κόμμα από πολιτικά έμπειρους αλλά άφθαρτους ανθρώπους (ναι υπάρχουν!) οι οποίοι θα είχαν αίσθηση των πολιτιστικών ιδιαιτεροτήτων της ελληνικής κοινωνίας, δεν θα επιθυμούσαν τον κάθε μορφής ιδεολογικό βιασμό της και θα προωθούσαν την πραγματική επανίδρυση της Ελλήνων Πολιτείας. Ο νέος υγιής φορέας θα μπορούσε έτσι να έχει την αναγκαία τηλεοπτική και δημοσκοπική προβολή που θα χρειαζόταν για να διεμβολίσει το πολιτικό σκηνικό το οποίο κατά γενική ομολογία έχει κλείσει προ πολλού τον κύκλο του. Οι επιχειρηματίες έχουν αντικαταστήσει πλέον τους στρατιωτικούς σε κύρος και δύναμη και σε αυτούς πέφτει το βάρος της de facto παρέμβασης στο πολιτικό σύστημα.
Δημήτρης Μ. Ζιαμπάρας, Δικηγόρος, ΜΒΑ, DiplEng
.